Η σκέψη του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου θα καταστρέψει τον πολιτισμό

 

Τι σχέση έχει μια εσωτερική θεωρία σχετικά με τις διαφορετικές λειτουργίες των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου με την καθημερινή πολιτική, την επιστήμη ή τις διαφωνίες στο Twitter; Δυνητικά, αρκετά.

Ο Δρ. Iain McGilchrist είναι νευροεπιστήμονας και φιλόσοφος που έχει συγκεντρώσει ένα τεράστιο κοινό από την έκδοση του βιβλίου «Ο Δάσκαλος και ο Απεσταλμένος του» (2009), το οποίο διατυπώνει την ιδέα ότι η κοινωνία μας έχει κυριαρχηθεί από τη στενή σκέψη του αριστερού ημισφαίριου του εγκεφάλου, ενώ το σοφότερο δεξί ημισφαίριο θα έπρεπε να έχει τον έλεγχο.Ο Δρ. ΜακΓκίλκριστ επισκέφθηκε το UnHerd Club την περασμένη εβδομάδα. Παρακάτω είναι ένα επεξεργασμένο αντίγραφο της συνομιλίας του με τον Φρέντι Σέιερς.

Φρέντι Σέιερς: Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του αριστερού και του δεξιού εγκεφάλου;

Ίαν ΜακΓκίλκριστ: Μπορεί να πιστεύετε, αν γνωρίζετε κάτι για τη διαφορά ημισφαιρίων, ότι το αριστερό ημισφαίριο είναι βαρετό αλλά αξιόπιστο — όπως ένας αξιοπρεπής λογιστής, κρατάει καλά αρχεία αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι μια καλή εταιρεία. Και ότι το δεξί ημισφαίριο είναι αυτό το επιπόλαιο πράγμα που είναι επιρρεπές σε ξεσπάσματα πάθους και ζωγραφικής. Αυτός δεν είναι καθόλου καλός τρόπος να το σκεφτούμε.

Ο εγκέφαλος αποτελείται από δισεκατομμύρια νευρώνες — νευρικά κύτταρα που συνδέονται — και η δύναμή του έγκειται σε αυτές τις συνδέσεις. Γιατί λοιπόν η φύση να μας προίκισε με έναν εγκέφαλο που έχει ένα τεράστιο χάσμα στη μέση, με μόνο μια μικρή σύνδεση μεταξύ των δύο; Ο κόσμος γύρω μας δεν χωρίζεται άψογα σε έναν αριστερό και έναν δεξιό κόσμο, οπότε γιατί να χωριστεί ο εγκέφαλος;

Αυτό που αποκαλύπτει η έρευνά μου εδώ και 30 χρόνια — και η συνεργασία μου με τον John Cutting στις αρχικές φάσεις αυτής — είναι ότι αυτοί οι δύο τρόποι ύπαρξης στον κόσμο έχουν να κάνουν με τον τρόπο με τον οποίο παρακολουθούμε. Τώρα, αυτό μπορεί να μην ακούγεται πολύ συναρπαστικό. Στην πραγματικότητα, όταν συνειδητοποίησα για πρώτη φορά ότι το βασικό πράγμα εδώ ήταν η προσοχή, η δεκάρα δεν έπεσε αμέσως. Τι το ιδιαίτερο έχει η προσοχή; Λοιπόν, η προσοχή είναι στην πραγματικότητα ο τρόπος με τον οποίο δημιουργείται ο κόσμος μας. Αν παρακολουθήσεις κάτι με έναν τρόπο, βλέπεις ένα πράγμα. Αν το παρακολουθήσεις με έναν άλλο, θα δεις κάτι αρκετά διαφορετικό.

Αυτά τα δύο είδη προσοχής προέκυψαν για έναν εξελικτικά σημαντικό λόγο. Κάθε πλάσμα πρέπει να λύσει αυτό το αίνιγμα: πώς μπορώ να φάω και να παραμείνω ζωντανός; Αυτό δεν ακούγεται δύσκολο, αλλά αν το σκεφτούμε: για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, ένα πλάσμα πρέπει να είναι σε θέση να στοχεύσει κάτι, να το ακολουθήσει με τα μάτια του και να το πιάσει με μεγάλη ακρίβεια. Για να το κάνει αυτό, πρέπει να έχει πολύ περιορισμένη προσοχή. Αλλά αν αυτή είναι η μόνη προσοχή που δίνει, δεν θα διαρκέσει πολύ, επειδή δεν θα βλέπει τον αρπακτικό από πάνω, δεν θα βλέπει το ταίρι του και τους απογόνους του που χρειάζονται επίσης τροφή. Έτσι, πρέπει να υπάρχουν δύο είδη προσοχής, και αυτά τα είδη προσοχής είναι τόσο διαφορετικά που μπορούν να προκύψουν μόνο με την ύπαρξη δύο κέντρων επίγνωσης.

Το αριστερό ημισφαίριο έχει μια πολύ στενή δέσμη, στοχευμένη σε μια λεπτομέρεια την οποία μπορεί να δει με μεγάλη ακρίβεια. Την εστιάζει και την αρπάζει (και το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει το δεξί χέρι με το οποίο οι περισσότεροι από εμάς αρπάζουμε και την παίρνουμε). Ενώ το δεξί ημισφαίριο έχει μια ευρεία, ανοιχτή, διαρκή, άγρυπνη προσοχή, η οποία αναζητά όλα τα άλλα χωρίς προκαταλήψεις. Έτσι, από τη μία πλευρά έχετε μια προσοχή που παράγει έναν κόσμο από μικροσκοπικά θραύσματα που δεν φαίνονται συνδεδεμένα μεταξύ τους - λίγο εδώ λίγο εκεί, λίγο αλλού - που είναι αποκομμένα από τα συμφραζόμενα, αποσυνδεδεμένα. Ενώ με το δεξί ημισφαίριο βλέπουμε ότι τίποτα δεν είναι πραγματικά εντελώς χωρισμένο από οτιδήποτε άλλο - ότι τελικά, όλα αυτά είναι σε κάποιο επίπεδο άρρηκτα συνδεδεμένα, ότι ρέουν και αλλάζουν αντί να είναι σταθερά και στατικά. Η μοναδικότητα είναι κάτι που βλέπει το δεξί ημισφαίριο, ενώ το αριστερό ημισφαίριο βλέπει απλώς ένα παράδειγμα κάτι που χρησιμοποιεί ή χρειάζεται. Το δεξί ημισφαίριο είναι ο κόσμος στον οποίο ζούμε. ο κόσμος του αριστερού ημισφαιρίου είναι, αν θέλετε, ένας χάρτης, ένα σχήμα, ένα διάγραμμα, μια θεωρία - κάτι δισδιάστατο. Έτσι, έχουμε αυτόν τον έναν κόσμο, ο οποίος αποτελείται από πράγματα που είναι μηχανικά, χρήσιμα, άψυχα, αναγώγιμα στα μέρη τους, αφηρημένα, αποπλαισιωμένα, νεκρά· και έναν άλλο κόσμο, ο οποίος είναι ρέων, πολύπλοκος, ζωντανός, μεταβαλλόμενος και έχει όλες τις ιδιότητες που κάνουν τη ζωή άξια βιώματος.

Άμεσο μήνυμα:Τα πράγματα λειτουργούν καλά εφόσον το αριστερό ημισφαίριο εκτελεί την εργασία που του έχει ανατεθεί από το δεξί ημισφαίριο. Σαν να χρησιμοποιούμε έναν υπολογιστή. Ο υπολογιστής δεν κατανοεί πραγματικά τα δεδομένα που αντλούμε από την πολυπλοκότητα της ζωής. Αυτή δεν είναι η δουλειά του: η δουλειά του είναι να επεξεργάζεται δεδομένα πολύ γρήγορα και να μας επιστρέφει κάποια που στη συνέχεια τα κατανοούμε. Ο ελληνικός και ο ρωμαϊκός πολιτισμός ξεκίνησαν με μια ξαφνική έκρηξη άνθησης στην οποία οι δύο πλευρές συνεργάστηκαν πολύ καλά. Στη συνέχεια, με την πάροδο του χρόνου, κινήθηκαν όλο και περισσότερο προς την οπτική γωνία του αριστερού ημισφαιρίου. Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει επειδή οι πολιτισμοί τείνουν να υπερβαίνουν τον εαυτό τους. Τείνουν να συσσωρεύουν μια αυτοκρατορία και στη συνέχεια όλα πρέπει να διοικούνται: υπάρχουν κανόνες και διαδικασίες και όλα λειτουργούν υπό μια γραφειοκρατία. Και αυτό που προνομιούχα είναι ένας απλός, διαδοχικός, αναλυτικός τρόπος κατανόησης, αντί για την πιο σύνθετη, ολιστική κατανόηση που απαιτείται και παρέχεται από το δεξί ημισφαίριο. Αυτό που νομίζω ότι συνέβη κατά την Αναγέννηση ήταν αυτή η ξαφνική άνθηση στην οποία υπήρξαν μεγάλα βήματα προόδου σε τόσες πολλές πτυχές της ζωής - ένας μεγάλος πλούτος. (Παρεμπιπτόντως, δεν πρόκειται για τις ανθρωπιστικές επιστήμες έναντι των επιστημών, ούτε είναι αλήθεια ότι οι ανθρωπιστικές επιστήμες είναι κατά κάποιο τρόπο δεξί ημισφαίριο και οι επιστήμες κατά κάποιο τρόπο αριστερό ημισφαίριο. Η καλή επιστήμη και η καλή συλλογιστική περιλαμβάνουν το δεξί ημισφαίριο όσο και το αριστερό.) Στη συνέχεια, προς το τέλος του 17ου αιώνα, ήρθε η αίσθηση ότι η επιστήμη είχε λύσει όλα τα προβλήματά μας και αρχίζαμε να καταλαβαίνουμε πώς να ελέγχουμε τα πάντα μόνοι μας. Δυστυχώς, τώρα πιστεύουμε ότι αν είχαμε λίγη περισσότερη δύναμη (που είναι ο λόγος ύπαρξης του αριστερού ημισφαιρίου: να αρπάζουμε, να αποκτούμε) - αν μπορούσαμε να κάνουμε λίγο περισσότερη χειραγώγηση - θα λύναμε τα πάντα. Αλλά ταυτόχρονα, δημιουργούμε ένα άθλιο χάος στον κόσμο από πολλές απόψεις. Καταστρέφουμε τη φύση, καταστρέφουμε την ανθρωπότητα. Σίγουρα καταστρέφουμε αυτόν τον πολιτισμό. Θα έλεγα ότι το χτυπάμε με βαριοπούλα. Και έτσι, αυτό είναι ένα πολύ θλιβερό αποτέλεσμα για αυτό το αριστερό ημισφαίριο που τα ξέρει όλα. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους πιστεύω ότι το αριστερό ημισφαίριο έχει γίνει πιο ισχυρό. Ένας είναι ότι είναι αυτό που σε κάνει πλούσιο. Είναι αυτή με την οποία κάνεις το «άρπαγμα» και το «παίρσιμο». Μια άλλη είναι ότι είναι πολύ πιο εύκολο να εξηγήσεις την οπτική γωνία του αριστερού ημισφαιρίου: «Αν κάνουμε αυτό, οδηγεί σε εκείνο». Όταν αρχίζεις να αναλύεις ανοιχτά περί τίνος πρόκειται ο πολιτισμός σου, αντί να το συνεχίζεις, τότε κλίνεις όλο και περισσότερο προς την οπτική γωνία του αριστερού ημισφαιρίου. Ο AN Whitehead, τον οποίο θεωρώ έναν από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών, είπε: «Ένας πολιτισμός ακμάζει μέχρι να αρχίσει να αναλύει τον εαυτό του». Και αυτό είναι αξιοσημείωτο επειδή ο Whitehead ήταν μαθηματικός και φυσικός, αλλά μπόρεσε να δει τους περιορισμούς της επιστήμης και της λογικής. Τυχαίνει να πιστεύω ότι η επιστήμη μας δεν είναι αρκετά επιστημονική. Είναι πολύ δογματική. Τυχαίνει να πιστεύω ότι η λογική μας δεν είναι αρκετά λογική,Είναι πολύ δογματικό — και το δόγμα είναι πάντα το πρόβλημα. Χρειαζόμαστε την επιστήμη, χρειαζόμαστε λογική, αλλά πρέπει επίσης να δούμε ότι δεν μπορούν να απαντήσουν σε όλα τα ερωτήματά μας. Η αγάπη είναι πολύ αληθινή. Όποιος την έχει βιώσει ξέρει ότι είναι ένα από τα πιο αληθινά πράγματα που μπορούν να σου συμβούν — αλλά σύμφωνα με την επιστήμη, για να είναι αληθινή, πρέπει να μπορείς να τη δεις στο εργαστήριο, να τη μετρήσεις, να τη χειραγωγήσεις. Και μετά αρχίζεις να σκέφτεσαι όλα τα άλλα καταπληκτικά πράγματα που βιώνουμε. Μουσική: είναι υπέροχη, μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου, αλλά είναι απλώς νότες. Ποια είναι η νότα; Απολύτως τίποτα; Τριάντα χιλιάδες τίποτα αποτελούν τη Λειτουργία σε Σι ελάσσονα του Μπαχ, ένα από τα πιο δυνατά πράγματα που μπορείς να ακούσεις. Πώς συνέβη αυτό με τη συγχώνευση τόσων πολλών τίποτα; Είναι επειδή όλα είναι σε σχέση. Αυτό που υπονοώ είναι ότι οι σχέσεις είναι πρωταρχικές. Τα πράγματα που παρατηρούμε γίνονται αυτό που είναι μόνο λόγω των σχέσεων.

FS: Ξεκινήσατε με τον Διαφωτισμό. Εκεί πήγαν όλα στραβά; Έχουμε σταδιακά γίνει όλο και περισσότερο αριστερόστροφοι ή υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία όπου το αριστερό ημισφαίριο κυριαρχεί;

IM: Υπήρξαν κινήσεις μπρος-πίσω, διορθώσεις σε διάφορες χρονικές στιγμές. Μετά τον Διαφωτισμό ήρθε ο Ρομαντισμός - το όνομα «Ρομαντισμός» φαίνεται να υπονοεί ότι δεν είναι σοβαρός ή σημαντικός, αλλά στην πραγματικότητα, η σκέψη και η τέχνη που προέκυψαν από την περίοδο είναι πράγματι πολύ μεγάλες. Υπήρξε μια διόρθωση. Αλλά στη συνέχεια η δύναμη της Βιομηχανικής Επανάστασης οδήγησε σε αυτόν τον μηχανικό τρόπο σκέψης για τα ζωντανά όντα, και ποτέ δεν το χάσαμε πραγματικά αυτό. Υπάρχουν σπουδαίοι καλλιτέχνες στον Μοντερνισμό και τον Μεταμοντερνισμό. Αλλά είναι ενδιαφέρον: οι τρόποι θέασης του κόσμου που κανονικά θα συνέβαιναν μόνο σε κάποιον που είχε τραυματισμό στο δεξί ημισφαίριο άρχισαν να εκπροσωπούνται στις εικαστικές τέχνες τον 20ό αιώνα. Υπάρχει ένα υπέροχο βιβλίο με τίτλο «Τρέλα και Μοντερνισμός» σχετικά με αυτό το θέμα, που δείχνει πώς συμβαίνουν τώρα πράγματα που συναντάς στη σχιζοφρένεια και πώς απεικονίζονται στον πολιτισμό μας. Δεν είναι ότι όλοι έχουμε σχιζοφρένεια - φυσικά και δεν έχουμε - αλλά αυτό που νομίζω είναι ότι όλοι παραμελούμε το δεξί ημισφαίριο. Η σχιζοφρένεια είναι μια περίπτωση στην οποία το αριστερό ημισφαίριο έχει υπερλειτουργήσει και το δεξί ημισφαίριο έχει υποχωρήσει ή δεν ακούγεται πραγματικά, και αυτό οδηγεί σε παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις. Νομίζω ότι βρισκόμαστε τώρα σε έναν κόσμο που είναι πλήρως παραπλανημένος. Είμαστε όλοι αρκετά λογικοί άνθρωποι, αλλά τώρα είναι αρκετά συνηθισμένο να ακούμε ανθρώπους να λένε - και να μην αμφισβητούνται καθόλου - πράγματα που όλοι γνωρίζουν ότι είναι εντελώς αδύνατα. Δεν έχουν καμία επιστήμη πίσω τους. Υπάρχουν πτυχές του πολιτισμού μας που έχουν γίνει πολύ ηχηρές και πολύ παράλογες, και πολύ δογματικές και πολύ αλαζονικές. «Αυτό είναι σωστό, και όποιος λέει το αντίθετο κάνει λάθος». Έτσι αρέσει να είναι το αριστερό ημισφαίριο. Κομμένο και στεγνό, ασπρόμαυρο. Αλλά το δεξί ημισφαίριο βλέπει αποχρώσεις, διαβαθμίσεις: υπάρχει καλό και κακό σχεδόν σε όλα.

FS: Πιστεύετε ότι έχουμε βρεθεί ποτέ σε μια στιγμή που κυριαρχείται τόσο από το αριστερό ημισφαίριο όσο τώρα;

IM: Όχι, νομίζω ότι αυτό είναι απαρατήρητο μέχρι στιγμής.

FS: Πιστεύεις ότι η τεχνολογία έχει κάποια σχέση με αυτό;

IM: Σίγουρα. Θα ήθελα να κάνω μια διάκριση, παρεμπιπτόντως, μεταξύ αυτού που θα ονόμαζα ορθολογιστική προσέγγιση και του να είσαι λογικός. Το να είσαι λογικός ήταν κάτι που θυμάμαι από τότε που μεγάλωνα. Υπήρχαν λογικοί άνθρωποι και τους θαύμαζε. Η ιδέα της εκπαίδευσης ήταν να σε κάνει λογικό. Αλλά τώρα, αυτό έχει αντικατασταθεί από κάτι αρκετά διαφορετικό: ένα ορθολογιστικό πλαίσιο όπως αυτό που θα μπορούσε να ακολουθήσει ένας υπολογιστής. Έτσι, μας έχει ωθήσει η αυξανόμενη πολυπλοκότητα των μηχανών - το μεθυστικό συναίσθημα ότι έχουμε εξουσία πάνω στον κόσμο - να βλέπουμε τον κόσμο με αυτόν τον αναγωγικό, υλιστικό τρόπο. Και το πρόβλημα με την εξουσία είναι ότι είναι τόσο καλή όσο η σοφία του ατόμου που την ασκεί. Και δεν παρατηρώ ότι γινόμαστε σοφότεροι. Στην πραγματικότητα, νομίζω ότι αυτό θα ήταν υποτίμηση. Είναι λοιπόν σαν να βάζεις πολυβόλα στα χέρια νηπίων και μετά να ελπίζεις ότι θα υπάρξει ένα ευτυχές αποτέλεσμα.

FS: Δεν ζούμε, λοιπόν, στην εποχή της λογικής;

Ι Μ: Ζούμε σε μια εποχή ορθολογισμού και αναγωγισμού, όπου τα πάντα μπορούν να αποσυναρμολογηθούν. Υποθέτω ότι υπήρξε μια σχεδόν ισοδύναμη περίοδος - πολύ σύντομη - Πουριτανισμού, όταν ήταν απολύτως ανεκτό να διαφωνείς με έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης - ο οποίος ήταν, στην πραγματικότητα, ένας πολύ δογματικός, περιορισμένος, αφηρημένος τρόπος σκέψης. Αλλά νομίζω ότι σε εκείνο το σημείο, δεν είχαμε φτάσει στο στάδιο που βρισκόμαστε τώρα. Επειδή εκείνη την εποχή στην ιστορία, οι άνθρωποι ζούσαν κοντά στη φύση. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανήκαν σε μια κληρονομημένη κουλτούρα, μια συνεκτική κουλτούρα. Η τέχνη δεν είχε μετατραπεί σε κάτι εννοιολογικό, αλλά ήταν σπλαχνική και συγκινητική. Η θρησκεία δεν είχε παρουσιαστεί ως κάτι που μόνο ένας ανόητος ή ένα βρέφος θα πίστευε. Αυτές είναι όλες πολύ αλαζονικές θέσεις που κατέχουμε τώρα. Γνωρίζουμε ότι ορισμένα πράγματα είναι το κλειδί για την ανθρώπινη άνθηση: η εγγύτητα με τη φύση· ένας πολιτισμός· κάποια αίσθηση κάτι πέρα ​​από αυτό το βασίλειο. Κάνουν τους ανθρώπους πιο υγιείς, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Το έχουμε ξεπεράσει αυτό και τώρα το μόνο που μας μένει είναι η δημόσια συζήτηση.

FS: Αυτοί οι άνθρωποι που διαφωνούν σε αυτό το ορθολογιστικό πλαίσιο συχνά δαιμονοποιούνται ως ηλίθιοι. Είναι μια πολύ αιρετική σκέψη: ότι μπορεί στην πραγματικότητα να είναι οι σοφότεροι στην κοινωνία μας. Πώς μπορούμε να διακρίνουμε μεταξύ αυτών των εναλλακτικών φωνών που είναι πραγματικά σοφές, και εκείνων που είναι ηλίθιοι;

IM: Το να έχεις απλώς μια διαφορετική άποψη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είσαι σοφός. Μπορεί να είσαι τρελός. Παρ' όλα αυτά, νομίζω ότι όσοι είναι σοφοί έχουν μια θέση πολύ διαφορετική από αυτήν που μας ενσταλάζεται τώρα στα σχολεία και μέσω των μέσων ενημέρωσης και ούτω καθεξής - η οποία, στην πραγματικότητα, είναι ένα πολύ φτωχό όραμα για τη ζωή. Έχει χάσει όλη την ομορφιά της, τον πλούτο της, την πολυπλοκότητά της και έχει γίνει πολύ απλή, στείρα, απωθητική. Έτσι, νομίζω, αν μπορούσαμε να αρχίσουμε να αναστέλλουμε τις κρίσεις μας, θα κάναμε βήματα μπροστά. Θα έλεγα ότι ένας πολιτισμός δεν μπορεί να ευδοκιμήσει αν δεν μπορούν να ακουστούν διαφορετικές απόψεις. Η Χάνα Άρεντ, μια από τις μεγαλύτερες φιλοσόφους των τελευταίων 100 ετών, η οποία ήταν η ίδια Γερμανοεβραία και βίωσε τον ναζισμό, είπε ότι: «Μόλις κάτι δεν μπορεί να ειπωθεί, βρίσκεσαι ήδη σε μια τυραννία». Επομένως, είναι αναμφισβήτητο ότι όλοι ζούμε τώρα, στη Βρετανία, το 2023, σε μια τυραννία, επειδή υπάρχουν άνθρωποι που λένε: «Δεν μπορείς να πεις αυτά τα πράγματα και θα υπάρξουν τρομερές συνέπειες αν το κάνεις».

FS: Είσαι ένθερμος υποστηρικτής της επιστήμης, αλλά έχεις γράψει ότι νιώθεις ότι παίρνει λάθος τροπή. Πότε η επιστήμη γίνεται επιστημονισμός;

IM: Όταν λέει απλά ότι η επιστήμη μπορεί να απαντήσει σε όλα μας τα ερωτήματα - παρόλο που η επιστήμη υποτίθεται ότι παραδέχεται μόνο πράγματα που μπορούν να αποδειχθούν, και δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι η επιστήμη μπορεί να απαντήσει σε όλα μας τα ερωτήματα. Δεν είναι λοιπόν μια επιστημονική υπόθεση, είναι μια υπόθεση πίστης. Ο επιστημονισμός είναι μια πίστη. Όσο υπάρχουν θρησκευόμενοι φονταμενταλιστές, κάτι που μετανιώνω πολύ, υπάρχουν και φονταμενταλιστές άθεοι, για τους οποίους μετανιώνω εξίσου. Νομίζω ότι ένα λογικό άτομο είναι κάποιος που έχει ανοιχτό μυαλό. Είναι μάλλον σαν μια διασκεδαστική φιγούρα σε μια παλαιότερη φιλοσοφία που ονομάζεται Simplices, που θέλει να μάθει να κολυμπάει. Και έτσι, απλώς κάθεται στην όχθη και διαβάζει για το πώς να κολυμπάει, αλλά στην πραγματικότητα, δεν μπορείς να μάθεις πώς να κολυμπάς μέχρι να μπεις στο νερό. Νομίζω ότι υπάρχουν καλοί επιστήμονες - και τώρα, επιτέλους, υπάρχουν καλοί βιοεπιστήμονες: βιολόγοι που είναι ευφάνταστοι και μιλούν με ολιστικό τρόπο. Έχουν πολύ δρόμο να διανύσουν για να φτάσουν τη φυσική: διαπιστώνω ότι οι επιστήμονες που ενδιαφέρονται περισσότερο για το έργο μου είναι στην πραγματικότητα φυσικοί. Επειδή αυτά τα δύο διαφορετικά ημισφαίρια είναι κάπως σαν τις διαφορές μεταξύ του κύματος και του σωματιδίου: το ένα είναι προσδιορίσιμο εδώ, ακριβώς αυτή τη χρονική στιγμή, και το άλλο υπάρχει στην πραγματικότητα σε μια ευρύτερη περιοχή και δεν είναι σίγουρα καθορισμένο.

FS: Είχατε ένα παράρτημα στον πρώτο τόμο, με τίτλο «Γιατί πρέπει να είμαστε σκεπτικοί απέναντι στη δημόσια επιστήμη». Πείτε μας γι' αυτό.

IM: Η δημόσια επιστήμη δεν είναι το ίδιο με την επιστήμη. Η δημόσια επιστήμη διοικείται από διοικητικούς υπαλλήλους. Και έχουν διάφορες σκέψεις — για το πώς πρέπει όλοι να κάνουμε αυτό και εκείνο για να είμαστε υγιείς. Συνήθως, όταν εξετάζεις την επιστήμη, είναι πολύ πιο περίπλοκο από αυτό. Υπάρχει επίσης ένα πρόβλημα με την αξιολόγηση από ομοτίμους. Η αξιολόγηση από ομοτίμους είναι η βασική ιδέα της επιστήμης — την στέλνεις σε έναν άλλο επιστήμονα. Τι πιστεύουν γι' αυτήν; Υπάρχουν κάθε είδους παγίδες σε αυτό. Μπορεί να διαφθαρεί. Για να έχεις καριέρα ως επιστήμονας πρέπει να έχεις δημοσιεύσει, αλλά ένα από τα προβλήματα για πολλούς επιστήμονες είναι να βρουν κάποιον που είναι πρόθυμος να δημοσιεύσει ό,τι έχει κάνει. Και τώρα υπάρχουν περιοδικά, πολλά από τα οποία εδρεύουν στην Κίνα, που ουσιαστικά δημοσιεύουν οτιδήποτε αρκεί να τα πληρώσεις. Θα ήταν πολύ εύπιστο να πιστέψεις ότι όλα όσα λέγεται ότι είναι επιστήμη είναι επιστήμη. Δεν επιτίθεμαι λοιπόν στην επιστήμη, απλώς λέω ότι η επιστήμη δεν είναι άτρωτη από όλα τα προβλήματα που συνοδεύουν το να είσαι άνθρωπος. Ασκείται από ανθρώπους, με όλη τους την απληστία, τη φιλοδοξία τους, την ανταγωνιστικότητά τους. Επομένως, είναι ένα ναρκοπέδιο — πρέπει να χρησιμοποιήσεις τη διάκριση σου. Όταν οι άνθρωποι λένε κάτι, ψάξ' το.

FS: Ο κόσμος που περιγράφεις έχει πάει πολύ στραβά. Αλλά έχεις ελπίδα ότι αυτό μπορεί να διορθωθεί, ότι αυτός ο πολιτισμός μπορεί να διορθωθεί; Ή μήπως πιστεύεις ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να αποσυρθούμε και να ελπίζουμε για το καλύτερο;

IM: Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά απίθανο να επιβιώσει αυτός ο πολιτισμός, αλλά οι περισσότεροι πολιτισμοί δεν έχουν διαρκέσει περισσότερο από μερικές 100 χρόνια. Νομίζω ότι η ζωή θα συνεχιστεί, αλλά δεν θα είναι η ζωή όπως την ξέρουμε. Κανείς μας δεν πρόκειται να ζήσει για πάντα. Είμαστε όλοι εδώ μόνο για λίγο και απολαμβάνουμε το δώρο που μας έχει δοθεί. Και μετά ο κόσμος προχωρά και κάτι άλλο θα έρθει και θα έχουν τα δώρα και τα προβλήματά τους. Η εμπιστοσύνη είναι ζωτικής σημασίας εδώ. Δεν μπορείς να εμπιστευτείς όταν βρίσκεσαι σε μια εικονική σφαίρα δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Η εμπιστοσύνη είναι το πιο σημαντικό πράγμα για τον πολιτισμό. Αν μπορούμε να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλον, μπορούμε να συνεργαστούμε με έντιμο τρόπο με πολύ απλούστερες ανάγκες, πιο κοντά στη γη - όχι με τις υπερβολικές και φανταστικές ζωές που ζούμε τώρα. Τι μπορούμε να κάνουμε τώρα; Μπορούμε να ξεκινήσουμε το έργο του περιορισμού της ζημιάς που κάνουμε στη φύση. Νομίζω ότι πρέπει επίσης να αποκαταστήσουμε κάποια αίσθηση του ποιοι είμαστε και τι κάνουμε εδώ. Παρόλο που έχουμε όλη αυτή τη δύναμη και μηχανές που μπορούν να «σκεφτούν», δεν μπορούν να σκεφτούν καθόλου, μπορούν μόνο να επεξεργάζονται πληροφορίες εξαιρετικά γρήγορα. Δεν είμαστε πραγματικά σοφοί. Μία από τις απαντήσεις μου, όταν οι άνθρωποι λένε, «Τι πρέπει να κάνουμε;», είναι η προσευχή. Και με αυτό, δεν εννοώ, όπως είπε ο Χάιντεγκερ, «Μόνο ο Θεός μπορεί να μας σώσει τώρα». Δεν εννοώ ότι ο Θεός θα κατέβει ξαφνικά με το θεϊκό του χέρι, θα τακτοποιήσει τα πάντα και όλα θα πάνε καλά. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Αυτό που εννοώ είναι ότι υιοθετούμε μια διαφορετική, λιγότερο αλαζονική, λιγότερο αλαζονική στάση απέναντι στον κόσμο· ότι έχουμε κάποια ταπεινότητα· ότι αναζωπυρώνουμε μέσα μας ένα αίσθημα δέους και θαυμασμού, σε αυτόν τον όμορφο κόσμο, και μαζί του φέρνουμε κάποια συμπόνια στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Όχι να τους φωνάζουμε, να τους δυσφημούμε, να τους λέμε ότι είναι τρομακτικοί, αλλά να μιλάμε λογικά και να λέμε, «Εντάξει, διαφωνείς μαζί μου. Ενδιαφέρομαι, εξήγησε την άποψή σου». Αυτό που δεν πρέπει να κάνουμε είναι να ακολουθούμε τις διαπεραστικές ουρλιαχτές φωνές, ό,τι κι αν λένε

. FS: Αυτή είναι μια υπέροχη στιγμή για να απαντήσουμε σε μερικές ερωτήσεις.

Ερώτηση πρώτη: Υπάρχει διαφορά μεταξύ του ανδρικού και του γυναικείου εγκεφάλου;

IM: Ναι. Αυτή η ερώτηση προκύπτει πάντα. Και το πρόβλημα είναι ότι, για να την απαντήσω με ευαίσθητο τρόπο, θα έπρεπε να αφιερώσω αρκετό χρόνο για να την απαντήσω. Για να το θέσω πολύ απλά: Νομίζω ότι σίγουρα δεν ισχύει ότι το δεξί ημισφαίριο είναι με κάποιο τρόπο θηλυκό και το αριστερό ημισφαίριο αρσενικό. Αν μη τι άλλο, ισχύει το αντίθετο. Για παράδειγμα, αυτό που έχει αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας είναι ότι η αριστεία των γυναικών έγκειται σε δεξιότητες που συχνά είναι γλωσσικές. Ενώ οι άνδρες μπορεί να είναι πολύ λιγότερο γλωσσικοί, αλλά πιο ικανοί να χειρίζονται τα πράγματα στο χώρο. Αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό μια ιδιότητα του δεξιού ημισφαιρίου, και η γλωσσική ευχέρεια είναι σε μεγάλο βαθμό μια ιδιότητα του αριστερού ημισφαιρίου.

Στη μήτρα, η τεστοστερόνη είναι αυτή που προκαλεί τη διαστολή του δεξιού ημισφαιρίου. Τα γυναικεία ημισφαίρια μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους. Νομίζω ότι είναι αρκετά αναμφισβήτητο ότι οι ανδρικοί εγκέφαλοι είναι πιο εξειδικευμένοι, το αριστερό και το δεξί. ​​Ενώ στους γυναικείους εγκεφάλους, υπάρχει μεγαλύτερη επικάλυψη μεταξύ του αριστερού και του δεξιού. Έτσι, υπάρχει περισσότερο δεξί ημισφαίριο στο αριστερό και περισσότερο αριστερό ημισφαίριο στο δεξί από ό,τι σε έναν άνδρα. Και αυτό σημαίνει ότι εάν μια γυναίκα υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο στη μία πλευρά, είναι πιο πιθανό να αναρρώσει χρησιμοποιώντας το άλλο ημισφαίριο από έναν άνδρα. Κανένα από τα δύο δεν είναι καλύτερο. Είναι απλώς διαφορετικοί τρόποι ύπαρξης.

Ερώτηση Δεύτερη: Σκέφτομαι πώς κινούμαστε προς τα αριστερά. Πιστεύετε ότι έχει κάποια σχέση με τη γλώσσα και την ομιλία; Σε ένα podcast με τον Sam Harris, λέγατε ότι η ομιλία προέρχεται από την αριστερή πλευρά του εγκεφάλου. Έτσι, η ομιλία πρέπει εγγενώς να είναι περιοριστική. Πρέπει να αναλύει τα πράγματα για να επικοινωνεί.

IM: Ναι, αναμφίβολα μία από τις μεγάλες εξελίξεις του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι η γλώσσα και η ομιλία. Και το 97% της ομιλίας, στους περισσότερους δεξιόχειρες, γίνεται στο αριστερό ημισφαίριο. Στην περίπτωση των αριστερόχειρων, το 60% είναι στο αριστερό ημισφαίριο, το 40% στο δεξί, αλλά δεν νομίζω ότι πρέπει να ενθουσιαζόμαστε υπερβολικά γι' αυτό. Το σημείο που θίγετε, νομίζω, είναι ότι η ικανότητα να αρθρώνεις κάτι στη γλώσσα απαιτεί ένα ορισμένο βαθμό ανάλυσης και κατηγοριοποίησης, και ότι τα πραγματικά σημαντικά πράγματα στη ζωή δεν προσφέρονται σε αυτή τη διαδικασία - το θείο, η αγάπη, η μουσική, όλα αυτά τα πράγματα στα οποία επανέρχομαι συνεχώς. Αυτά τα πράγματα είναι εξαιρετικά περιορισμένα αν προσπαθώ να τα κάνω στη γλώσσα, εκτός αν αυτή η γλώσσα είναι η ποίηση.

Βλέπω την ποίηση ως έναν τρόπο με τον οποίο η γλώσσα υπονομεύει τον εαυτό της — κάνοντας κάτι που η συνηθισμένη γλώσσα δεν μπορεί να κάνει. Και το ενδιαφέρον με την ποίηση είναι ότι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το δεξί ημισφαίριο, επειδή περιλαμβάνει όλα αυτά τα έμμεσα πράγματα όπως μεταφορές και τόνο. Το δεξί ημισφαίριο είναι πολύ καλύτερο σε αυτό. το αριστερό ημισφαίριο μπορεί να διαβάσει ένα εγχειρίδιο επισκευής για μια χλοοκοπτική μηχανή. Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ ορισμένων ειδών γλώσσας. Αλλά σε γενικές γραμμές, ναι, η έλευση της γλώσσας, και ιδιαίτερα του λόγου, ευνόησε το αριστερό ημισφαίριο έναντι του δεξιού.

FS: Και έτσι η κουλτούρα που κυριαρχείται από το αριστερό ημισφαίριο θα δει μια παρακμή στη λογοτεχνία, στην ποίηση και την εικονοποιία;

IM: Και η δημιουργικότητα γενικά, επειδή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα να συγκρατείς πολλά πράγματα που μπορεί να μην φαίνονται ότι συνδέονται, αντί να τα καταρρέουν σε βεβαιότητα. Γνωρίζουμε από αφηγήσεις για τη δημιουργικότητα ότι το σημαντικό δεν είναι να πεις, «Ω, βλέπω τι είναι». Γιατί μόλις το κάνεις αυτό, το έχεις βάλει σε ένα κουτί του αριστερού ημισφαιρίου με μια ετικέτα πάνω του. Πρέπει να αντισταθείς σε αυτό και να επιτρέψεις στο πράγμα να δημιουργηθεί και τότε θα είναι ένα αληθινό ποίημα, όχι απλώς ένα κομμάτι στίχου.

Το μεταμοντέρνο πράγμα είναι μια καταστροφή, ουσιαστικά καταρρέει στο εξής: «Δεν υπάρχει τίποτα πραγματικά εκεί, τα επινοούμε όλα». Δέχομαι ότι στην ιστορία της διανόησης έχει υπάρξει μια μετατόπιση από έναν στενά αναλυτικό τρόπο σκέψης, αλλά θα έλεγα ότι αυτό συμβαίνει μόνο σε θύλακες εντός του ακαδημαϊκού χώρου. Και αυτό που είναι πολύ πιο συνηθισμένο είναι αυτή η μεταδομιστική, μεταμοντέρνα, όλα επιτρέπονται στάση, στην οποία όλα είναι εξίσου αληθινά. Λοιπόν, αν όλα είναι εξίσου αληθινά, γιατί να μην κόψουμε όλοι τον λαιμό μας τώρα;

Πιστεύω ότι υπάρχει κάτι σαν μια πιο αληθινή άποψη, μια πιο αληθινή δήλωση. Αλλά δεν είναι ότι υπάρχει κάτι εκεί έξω στο οποίο πρέπει να φτάσουμε μέσω μιας αλυσίδας συλλογισμών. Είναι κάτι που πρέπει να ψηλαφήσουμε και να το κατανοήσουμε, και μετά έρχεται όλο και περισσότερο σε ύπαρξη. Δεν υπάρχουν κανόνες για να ορίσουμε τι ακριβώς είναι αληθινό. Βλέπετε, επειδή λατρεύουμε τους κανόνες και τις διαδικασίες, πιστεύουμε ότι αν δεν υπάρχουν κανόνες και διαδικασίες για κάτι, τότε δεν μπορεί να είναι πραγματικό. Αλλά όλα τα πραγματικά πραγματικά πράγματα δεν είναι ευάλωτα σε αυτή τη διαδικαστική προσέγγιση.

Ένα από τα προβλήματα με τα πανεπιστήμια τώρα, όπως και με τα σχολεία, όπως και με το ιατρικό επάγγελμα, και με ολόκληρη τη ζωή, είναι η ξαφνική έκρηξη γραφειοκρατικών διαδικασιών και σκέψης. Υπάρχουν εγχειρίδια επί εγχειριδίων που υποτίθεται ότι πρέπει να διαβάζεις, να τηρείς και να ακολουθείς. Και μετά μας εκπλήσσει το γεγονός ότι οι επαγγελματίες, οι οποίοι είναι έμπειροι άνθρωποι που έχουν μάθει πράγματα μέσω της εμπειρίας, θέλουν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα επειδή έχουν απογοητευτεί από τον τρόπο με τον οποίο τους εξαπατούν οι διευθυντές. Είχα έναν πολύ, πολύ διακεκριμένο συνάδελφο - έναν καθηγητή νευροψυχιατρικής στο Maudsley - και ένας διευθυντής τον ρώτησε γιατί έστειλε έναν ασθενή για υπερηχογράφημα. Και είπε, όταν πρέπει να εξηγήσω σε έναν διευθυντή γιατί έστειλα έναν ασθενή για υπερηχογράφημα, είναι καιρός να εγκαταλείψω το επάγγελμα. Και το έκανε.

Ερώτηση Τρίτη: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ζούμε σε έναν κόσμο όπου αμφισβητούνται οι ίδιοι οι λόγοι της αμφιβολίας και υπάρχει αυτή η σταυροφορία για τη βεβαιότητα;

IM: Απολύτως. Ένα από τα πρώτα πράγματα που διαφοροποιεί τα ημισφαίρια είναι ότι το αριστερό ημισφαίριο πρέπει να έχει βεβαιότητα. Υπάρχει μια διάσημη εικόνα που χρησιμοποίησε ο Βιτγκενστάιν, η οποία στην πραγματικότητα είναι παρμένη από ένα βικτωριανό παιδικό κόμικ, η οποία δείχνει είτε μια πάπια είτε ένα κουνέλι, ανάλογα με το πώς την κοιτάς. Το δεξί ημισφαίριο είναι σε θέση να συγκρατήσει αυτές τις δύο εικόνες μαζί χωρίς να τις συμπτύξει, αλλά το αριστερό ημισφαίριο δεν είναι σε θέση. Είναι είτε πάπια είτε κουνέλι. Είναι ασπρόμαυρη, δογματική σκέψη. Ενώ το δεξί ημισφαίριο είναι ο δικηγόρος του διαβόλου. Το ονόμασε έτσι ο VS Ramachandran, ένας πολύ σπουδαίος νευροεπιστήμονας. Είναι αυτό που λέει, "Ναι, αλλά ίσως όχι." Και μακάρι να είχαμε περισσότερη από αυτή τη φωνή, δεν θα ήμασταν στο χάος στο οποίο βρισκόμαστε.

FS: Ο μόνος τομέας στον οποίο δεν έχουμε αφιερώσει πολύ χρόνο είναι το ιερό. Πιστεύετε ότι αυτό πρέπει να αποτελεί μέρος της ιστορίας: ότι η ανάγκη για βεβαιότητα είναι επίσης μια ανασφάλεια επειδή υπάρχει μια απουσία την οποία η θρησκεία κάλυπτε κάποτε;

IM: Νομίζω ότι σε κάποιο βαθμό, αν και θα έλεγα ότι οποιαδήποτε θρησκεία που προωθούσε βεβαιότητες δεν ήταν θρησκεία, στην πραγματικότητα. Ήταν ένα δόγμα ή δόγμα. Όχι ότι δεν υπάρχει πραγματικότητα σε αυτό, αλλά δεν υπάρχει ένας μοναδικός τρόπος να το σκεφτούμε αυτό ή να το συνειδητοποιήσουμε ή να το δούμε. Ο καθένας πρέπει να βρει τον δικό του δρόμο προς τα εκεί.

Δεν θα ήθελα να πω ακριβώς τι πιστεύω με θρησκευτικούς όρους, αλλά αυτό που σίγουρα πιστεύω είναι ότι όλες οι μεγάλες θρησκείες - και οι μεγάλες μυστικιστικές παραδόσεις του Βουδισμού και του Ταοϊσμού - έχουν κεντρικές αλήθειες που έχουν κοινά, και ότι αυτές είναι ένα είδος σοφίας που δεν εκτιμάται εκτός αν κάποιος ανατραφεί σε μια παράδοση που τον βοήθησε να τις δει. Και η παράδοσή μας είναι κάθετα ενάντια στο να τις δει. Είναι πολύ πιο απλό να πεις απλώς: «Ω, όλα αυτά είναι ανοησίες, επειδή δεν μπορώ να δω τίποτα από αυτά. Δεν μπορώ να μετρήσω τίποτα από αυτά». Αλλά δεν νομίζω ότι αυτό είναι λογικό. Θα ήμουν πολύ πιο επιφυλακτικός. Νομίζω ότι έχω εμπειρία από ένα τέτοιο βασίλειο - στην εκτίμησή μου για την ομορφιά του κόσμου. Μου μίλησε και εξακολουθεί να μου μιλάει για κάτι πέρα ​​από αυτό το βασίλειο. Όταν άκουσα για πρώτη φορά τη μεγάλη πολυφωνία της Αναγέννησης, σκέφτηκα, ναι, μπορεί να συγκινήσει τα συναισθήματα, αλλά δεν είναι πρωτίστως ούτε διανοητική ούτε συναισθηματική. Στην πραγματικότητα, είναι πνευματική. ΠΗΓΗ https://maypoleofwisdom-com.

**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων