Παντουρκισμός και Τουρανισμός
Οι οπαδοί της θεωρίας του Τουρανισμού, ο οποίος συγγενεύει με το κίνημα του Παντουρκισμού, με τον όρο «Τουράν» εννοούν τη γεωγραφική περιοχή της Ευρασίας, η οποία περιλαμβάνει τις στέπες της Σιβηρίας, την Κεντρική Ασία (χώρες όπου κατοικούν τουρκογενή φύ¬λα), τη Μογγολία και τον Καύκασο. Το όνομα «Τουράν», ήρθε στην ιστορική επιφάνεια από Ευρωπαίους (Γερμανούς, Ούγγρους και Σλοβάκους) εθνολόγους, γλωσσολόγους και ρομαντικούς, με σκο¬πό την ανεύρεση ενός όρου που να χα¬ρακτηρίζει τους πληθυσμούς οι οποίοι ομιλούν τις ουραλικές και αλταϊκές γλώσ¬σες ή - κατά άλλους - για να ξεχωρίσουν τους λαούς που δεν ανήκουν στα άρια ή σημιτικά φύλα.
Αν και οι γλωσσολόγοι διαφωνούν, κά¬ποιοι συνάδελφοι τους, οπαδοί του Τουρανισμού, χρησιμοποιούν τον όρο «τουρανικές γλώσσες» για να προσδιορίσουν το κοινό λεκτικό γνώρισμα των παραπά¬νω περιοχών. Ιστορικά, η χρήση του ονό¬ματος «Τουράν», προέρχεται από τους Ιρανούς της Κεντρικής Ασίας. Στην πε¬ριοχή, κατοικούσαν κυρίως νομάδες, κα¬θώς και οι εγκατεστημένοι σε μόνιμους οικισμούς Σογδιανοί, οι οποίοι μιλούσαν αριανή διάλεκτο. Επιπρόσθετα, ο όρος πρωτοεμφανίστηκε στον Ζωροαστρισμό, με σκοπό να δηλώσει τις νομαδικές ιρα¬νικές φυλές, που πολέμησαν έναντι των κτηνοτρόφων και αγροτών της περιοχής. Σε ζωροαστρικά κείμενα (π.χ. Γκαθάς), αναφέρεται ότι οι κάτοικοι του Τουράν ομιλούσαν την αριανή και λάτρευαν αρ¬χαίους Θεούς. Αργότερα, τα πρώτο-ιρανικά φύλα εγκατέλειψαν την αρχαία θρη¬σκεία τους και στράφηκαν προς τον Ζω¬ροαστρισμό, γνώρισμα που δεν χαρακτή¬ριζε τη συντριπτική πλειοψηφία των τουρκικών φυλών. Όλα τα τουρκικά φύλα, πλην των Πατσενέγκων, ουδέποτε ασπά¬στηκαν τον Ζωροαστρισμό, ούτε μιλού¬σαν την γλώσσα που μιλούσαν οι Πρώτο-ιρανοί.
Σήμερα, οι υποστηρικτές του Παντουρκισμού και του Τουρανισμού, χρη¬σιμοποιούν μια ιδεαλιστική εικόνα των νομαδικών ευρασιατικών λαών της επο¬χής σε συνδυασμό με τη λατρεία του Σαμανισμού.
Η εικόνα αυτή προωθείται από συγκε¬κριμένους κύκλους για να ορίσει τους τουρκογενείς πληθυσμούς. Ορισμένοι εθνολογικοί κύκλοι ενέτασσαν στα τουρανικά έθνη και τους Ούγγρους, τους Φινλανδούς και τους Εσθονούς, διαχωρί¬ζοντας με αυτόν τον τρόπο τον Παντουρκισμό από τον Τουρανισμό. Η άπο¬ψη τους στηριζόταν στο γεγονός ότι οι τρεις αυτοί λαοί ανήκουν γλωσσικά στην ευρύτερη κοινή ουραλο-αλταίκή γλωσσι¬κή οικογένεια, αν και πιο σύγχρονοι μελε¬τητές θεωρούν ότι αυτοί οι δύο κλάδοι αποτελούν ξεχωριστές οικογένειες.
Ο θεωρούμενος ως πατέρας της ιδέ¬ας του Παντουρκισμού, Ζιγιά Γκιοκάλπ (1876 - 1924), δίνει στο έργο του «Αρχές Τουρκισμού» (Μετάφραση: Άρης Αμπατζής, Κούριερ Εκδοτική, Αθήνα 2005) τη δική του ερμηνεία περί Τουρκισμού και Του¬ρανισμού, άποψη την οποία ασπάζεται σε μεγάλο βαθμό το σύνολο των ακραίων Τούρκων εθνικιστών, και ιδιαίτερα οι Γκρί¬ζοι Λύκοι:
«Το απώτερο ιδανικό του Τουρκισμού είναι το Τουράν. Το Τουράν δεν είναι όπως νομίζουν ορισμένοι, ένα σύνολο φυλών που περιλαμβάνει, εκτός από τους Τούρκους, τους Μογγόλους, τους Τογγούσους, τους Φίννους και τους Ούγ¬γρους. Η επιστημονική ονομασία του συ¬νόλου αυτού είναι ουραλοαλταϊκό. Ωστό¬σο, δεν έχει προς το παρόν αποδειχθεί ότι υπάρχει κάποια συγγένεια μεταξύ των γλωσσών, των φυλών που περιλαμβάνο¬νται στην εν λόγω ομάδα. Κάποιοι συγ¬γραφείς, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι οι ουραλικές και οι αλταϊκές φυλές είναι δύο διαφορετικές ομάδες, και ότι οι Τούρκοι μαζί με τους Μογγόλους και τους Τογγούσους, αποτελούν την αλταϊκή ομάδα, ενώ οι Φίννοι με τους Ούγγρους την ουραλική ομάδα. Δεν έχει, επίσης, αποδειχθεί εάν οι Τούρκοι έχουν γλωσσι¬κή συγγένεια με τους Μογγόλσυς και τους Τογγούσους. Το μόνο επιστημονικά αναμφισβήτητο, είναι το γεγονός ότι τουρκικές ομάδες όπως οι Γιακούτιοι, οι Κιργίζιοι, οι Ουζμπέκοι, οι Κιπτσάκοι, οι Τατάροι και οι Ουγούζοι, συνδέονται με γλωσσική και παραδοσιακή φυλετική ενό¬τητα.
Οι οπαδοί της θεωρίας του Τουρανισμού, ο οποίος συγγενεύει με το κίνημα του Παντουρκισμού, με τον όρο «Τουράν» εννοούν τη γεωγραφική περιοχή της Ευρασίας, η οποία περιλαμβάνει τις στέπες της Σιβηρίας, την Κεντρική Ασία (χώρες όπου κατοικούν τουρκογενή φύ¬λα), τη Μογγολία και τον Καύκασο. Το όνομα «Τουράν», ήρθε στην ιστορική επιφάνεια από Ευρωπαίους (Γερμανούς, Ούγγρους και Σλοβάκους) εθνολόγους, γλωσσολόγους και ρομαντικούς, με σκο¬πό την ανεύρεση ενός όρου που να χα¬ρακτηρίζει τους πληθυσμούς οι οποίοι ομιλούν τις ουραλικές και αλταϊκές γλώσ¬σες ή - κατά άλλους - για να ξεχωρίσουν τους λαούς που δεν ανήκουν στα άρια ή σημιτικά φύλα.
Αν και οι γλωσσολόγοι διαφωνούν, κά¬ποιοι συνάδελφοι τους, οπαδοί του Τουρανισμού, χρησιμοποιούν τον όρο «τουρανικές γλώσσες» για να προσδιορίσουν το κοινό λεκτικό γνώρισμα των παραπά¬νω περιοχών. Ιστορικά, η χρήση του ονό¬ματος «Τουράν», προέρχεται από τους Ιρανούς της Κεντρικής Ασίας. Στην πε¬ριοχή, κατοικούσαν κυρίως νομάδες, κα¬θώς και οι εγκατεστημένοι σε μόνιμους οικισμούς Σογδιανοί, οι οποίοι μιλούσαν αριανή διάλεκτο. Επιπρόσθετα, ο όρος πρωτοεμφανίστηκε στον Ζωροαστρισμό, με σκοπό να δηλώσει τις νομαδικές ιρα¬νικές φυλές, που πολέμησαν έναντι των κτηνοτρόφων και αγροτών της περιοχής. Σε ζωροαστρικά κείμενα (π.χ. Γκαθάς), αναφέρεται ότι οι κάτοικοι του Τουράν ομιλούσαν την αριανή και λάτρευαν αρ¬χαίους Θεούς. Αργότερα, τα πρώτο-ιρανικά φύλα εγκατέλειψαν την αρχαία θρη¬σκεία τους και στράφηκαν προς τον Ζω¬ροαστρισμό, γνώρισμα που δεν χαρακτή¬ριζε τη συντριπτική πλειοψηφία των τουρκικών φυλών. Όλα τα τουρκικά φύλα, πλην των Πατσενέγκων, ουδέποτε ασπά¬στηκαν τον Ζωροαστρισμό, ούτε μιλού¬σαν την γλώσσα που μιλούσαν οι Πρώτο-ιρανοί.
Σήμερα, οι υποστηρικτές του Παντουρκισμού και του Τουρανισμού, χρη¬σιμοποιούν μια ιδεαλιστική εικόνα των νομαδικών ευρασιατικών λαών της επο¬χής σε συνδυασμό με τη λατρεία του Σαμανισμού.
Η εικόνα αυτή προωθείται από συγκε¬κριμένους κύκλους για να ορίσει τους τουρκογενείς πληθυσμούς. Ορισμένοι εθνολογικοί κύκλοι ενέτασσαν στα τουρανικά έθνη και τους Ούγγρους, τους Φινλανδούς και τους Εσθονούς, διαχωρί¬ζοντας με αυτόν τον τρόπο τον Παντουρκισμό από τον Τουρανισμό. Η άπο¬ψη τους στηριζόταν στο γεγονός ότι οι τρεις αυτοί λαοί ανήκουν γλωσσικά στην ευρύτερη κοινή ουραλο-αλταίκή γλωσσι¬κή οικογένεια, αν και πιο σύγχρονοι μελε¬τητές θεωρούν ότι αυτοί οι δύο κλάδοι αποτελούν ξεχωριστές οικογένειες.
Ο θεωρούμενος ως πατέρας της ιδέ¬ας του Παντουρκισμού, Ζιγιά Γκιοκάλπ (1876 - 1924), δίνει στο έργο του «Αρχές Τουρκισμού» (Μετάφραση: Άρης Αμπατζής, Κούριερ Εκδοτική, Αθήνα 2005) τη δική του ερμηνεία περί Τουρκισμού και Του¬ρανισμού, άποψη την οποία ασπάζεται σε μεγάλο βαθμό το σύνολο των ακραίων Τούρκων εθνικιστών, και ιδιαίτερα οι Γκρί¬ζοι Λύκοι:
«Το απώτερο ιδανικό του Τουρκισμού είναι το Τουράν. Το Τουράν δεν είναι όπως νομίζουν ορισμένοι, ένα σύνολο φυλών που περιλαμβάνει, εκτός από τους Τούρκους, τους Μογγόλους, τους Τογγούσους, τους Φίννους και τους Ούγ¬γρους. Η επιστημονική ονομασία του συ¬νόλου αυτού είναι ουραλοαλταϊκό. Ωστό¬σο, δεν έχει προς το παρόν αποδειχθεί ότι υπάρχει κάποια συγγένεια μεταξύ των γλωσσών, των φυλών που περιλαμβάνο¬νται στην εν λόγω ομάδα. Κάποιοι συγ¬γραφείς, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι οι ουραλικές και οι αλταϊκές φυλές είναι δύο διαφορετικές ομάδες, και ότι οι Τούρκοι μαζί με τους Μογγόλους και τους Τογγούσους, αποτελούν την αλταϊκή ομάδα, ενώ οι Φίννοι με τους Ούγγρους την ουραλική ομάδα. Δεν έχει, επίσης, αποδειχθεί εάν οι Τούρκοι έχουν γλωσσι¬κή συγγένεια με τους Μογγόλσυς και τους Τογγούσους. Το μόνο επιστημονικά αναμφισβήτητο, είναι το γεγονός ότι τουρκικές ομάδες όπως οι Γιακούτιοι, οι Κιργίζιοι, οι Ουζμπέκοι, οι Κιπτσάκοι, οι Τατάροι και οι Ουγούζοι, συνδέονται με γλωσσική και παραδοσιακή φυλετική ενό¬τητα.
Ο όρος «Τουράν» σημαίνει «Τούροι», δηλαδή Τούρκοι, και ως εκ τούτου είναι το όνομα της ενότητας που περι¬λαμβάνει μόνον τους Τούρκους. Συνεπώς, ο όρος πρέπει να χρησιμοποιείται για να αποδώσει το μεγάλο Τουρκιστάν που πε¬ριλαμβάνει όλες τις τουρκικές ομάδες. Και αυτό επειδή η λέξη «Τούρκος» έχει καταντήσει στις μέρες μας λέξη με την οποία αποκαλούνται μόνον οι Τούρκοι της Τουρκίας. 
Φυσικά, όσοι από τους κα¬τοίκους της Τουρκίας βρίσκονται στο πλαίσιο του τουρκικού πολιτισμού, θα φέρουν το όνομα αυτό. Πιστεύω, όμως, ότι στο άμεσο μέλλον, όλοι οι Ογούζοι θα ενωθούν κάτω από αυτή τη λέξη• ενώ οι Τάταροι, οι Ουζμπέκοι και οι Κιργίζιοι, σε περίπτωση που διαμορφώσουν χωρι¬στούς πολιτισμούς, θα εξελιχθούν σε διαφορετικά έθνη και θα ονομάζονται αλ¬λιώς. Έτσι, θα χρειαστεί ένα κοινό όνομα που θα ενώσει σε μία φυλετική ομάδα όλους αυτούς τους παλιούς συγγενείς. Το κοινό αυτό όνομα, λοιπόν, είναι το Του¬ράν».
Η ιδεολογική συγκρότηση του τουρ¬κικού εθνικισμού και το κίνημα των Γκρί¬ζων Λύκων που την εκπροσωπεί, όπως κάθε ολοκληρωτική σχολή σκέψης, στη¬ρίζονται σε δογματικές δομές. Ο πολιτι¬κός λόγος των Ιδεαλιστών, όπως οι ίδιοι αρέσκονται να αυτοαποκαλού¬νται, στηρίζεται στις εννέα αρχές του «Δόγματος των Εννέα Φώτων»
1. Εθνικισμός
2. Ιδεαλισμός
3.Ήθος
4. Υπεροχή του κοινωνικού συνόλου
5. Υπεροχή της επιστημονικής σκέψης
6. Ελευθερία
7. Προστασία των Αγροτών
8. Ανάπτυξη
9. Βιομηχανική και τεχνική πρόοδος
Οι αρχές αυτές δεν αποτελούν πρω¬τοτυπία του τουρκικού εθνικιστικού κινή¬ματος, και η επίκληση τους χωρίς τις απα¬ραίτητες διευκρινίσεις και λεπτομέρειες που τις διαφοροποιούν, δεν αποτελεί, φυ¬σικά, μονοπώλιο των Γκρίζων Λύκων.
Η ει¬δοποιός διαφορά τους στο δογματικό πλαίσιο του παντουρκισμού και σε αντι¬διαστολή με άλλες κοσμοθεωρίες, έγκει¬ται στο γεγονός ότι η ερμηνεία τους στη¬ρίζεται στην αποδοχή της ανωτερότητας του τουρκικού έθνους, αποσκοπεί στην επικράτηση του τουρκικού έθνους και αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των ζωτι¬κών συμφερόντων του τουρκικού έθνους.
ΙΣΤΟΡΙΑΗ γένεση και η άνοδος του Παντουρκισμού
Η άνοδος του Παντουρκισμού, ως ιδεολογία και πολιτικό κίνημα, εμφανίζεται στη δύση της Οθωμανικής Αυτοκρα¬τορίας, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ενώ συμπίπτει χρονικά με την περίοδο όπου το κυρίαρχο, εθνι¬κά, στοιχείο της Αυτοκρατορίας, το τουρ¬κικό, ανακαλύπτει την ταυτότητα του πα¬ραμερίζοντας την οθωμανική, μέσα σε ένα κλίμα έντονων πολιτικών ανακατατά¬ξεων και ταραχών που επήλθαν εξαιτίας της πτώσης της Αυτοκρατορίας. Η άνο¬δος του Παντουρκισμού θεωρήθηκε αντίβαρο του Πανσλαβισμού, του Πανγερμανισμού, του Παναραβισμού, ακόμη και της ελληνικής Μεγάλης Ιδέας. Ανα¬πτύχθηκε, δηλαδή, σε μία εποχή όπου η πολυεθνική Οθωμανική Αυτοκρατορία τελούσε υπό διάλυση, και αναζητούσε σωσίβιο στην ταχεία ανάπτυξη της εθνι¬κής συνείδησης των Τούρκων.
Αιτίες της ανόδου αυτής, ήταν οι ιδιαί¬τερα ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυ¬ξη του τουρκικού εθνικισμού, οι πολιτικές και πληθυσμιακές ανακατατάξεις που προκάλεσε η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αποφασιστική συμβολή προς αυτή την κατεύθυνση, είχαν πολλοί Τούρκοι διανοούμενοι, οι οποίοι μεταλαμπάδευσαν στους Τούρκους την κυρίαρ¬χη, εκείνη την εποχή, ιδέα του εθνικισμού και του εθνικού κράτους. Το φαινόμενο αυτό, αν και εμφανίστηκε με κάποια καθυστέρηση σε σχέση με τις άλλες εθνι¬κές ομάδες που ζούσαν στην Αυτοκρα¬τορία, επηρέασε βαθύτατα τόσο τους Τούρκους που ζούσαν εντός των συνό¬ρων του συρρικνωμένου οθωμανικού κράτους, όσο και αυτούς που ζούσαν εκτός.
Σαφείς ήταν, επιπροσθέτως, και οι αναφορές στους Τούρκους, που ζούσαν είτε στο πλαίσιο της Ρωσίας είτε στην Κεντρική Ασία - που θεωρείται η κοιτίδα των ανά την υφήλιο Τούρκων - σε μια προσπάθεια εθνικής, αρχικά, και πολιτι¬κής, αργότερα, ενώσεως. Την εποχή εκείνη, οι άλλες κυρίαρχες ιδεολογίες, που όλες απέβλεπαν στη διά¬σωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και παρουσιάζονταν ως αντίπαλες στον Παντουρκισμό, ήταν ο Πανισλαμισμός και ο Οθωμανισμός.
Οι παντουρκιστικές ιδέες εύρισκαν πολιτική έκφραση μέσα από την κυρίαρχη, τότε, Επιτροπή Ένω¬σης και Προόδου, αρκετά στελέχη της οποίας, ήταν οι βασικοί εκπρόσωποι του τουρκικού εθνικισμού. Εξέχουσα προσω¬πικότητα μεταξύ αυτών ήταν και Εμβέρ Πασά, η δράση του οποίου στον Καύκασο και το Τουρκιστάν (Κεντρική Ασία), αποτέλεσε σημείο αναφοράς για πολ¬λούς Παντουρκιστές. Ο πυρήνας αυτών των στελεχών, ύστερα από ουσιώδεις ιδεολογικές μεταβολές, αποτέλεσαν τον κορμό του κινήματος των Τούρκων εθνι¬κιστών κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Εκστρατείας στη Μικρά Ασία, και αργότε¬ρα στελέχωσαν τις τάξεις των Κεμαλικών. Σημείο καμπής στην ιστορία του τουρκικού εθνικισμού, αποτέλεσαν οι Τουρκικές Εστίες.
Η πρώ¬τη Τουρκική Εστία ιδρύθηκε στις 3 Ιουλί¬ου του 1911, από Τούρκους φοιτητές της Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής, οι οποίοι κράτησαν τα ονόματα τους μυστικά. Αξί¬ζει να αναφερθεί ότι η οργάνωση υπο¬στηρίχθηκε τόσο από γνωστούς Τούρ¬κους διανοούμενους, όσο και από μέλη της Επιτροπής Ένωσης και Προόδου. Σκοπός της Τουρκικής Εστίας, ήταν να σταθεί αρωγός στην πολιτισμική ανάπτυ¬ξη των Τούρκων, ενώ τα μέλη της τόνιζαν ότι η οργάνωση δεν αποτελούσε πολιτι¬κό θεσμό. Ιδρυτές της Εστίας, ήταν οι Φουάτ Σαμπίτ (Αγατζίκ - την εποχή εκεί¬νη, οι Τούρκοι δεν είχαν επώνυμα, τα απέκτησαν με ειδικό νόμο του Κεμάλ Ατατούρκ, το 1934), Μεχμέτ Εμίν (Γιουρντάκουλ), Γιουσούφ Ακτσουρά, Αλί Τεφίκ (Γιουκσελέν), Εμίν Μπουλέντ (Σερντάρογλου), Αχμέτ Αγάογλου, και Αχμέντ Φερίτ (Τεκ). Η πιο ενεργή περίοδος της Τουρκικής Εστίας, ήταν επί προεδρίας του Χαμντουλάχ Σουπχί (Τανριοβέρ). Αυτός κατόρθωσε, διαμέσου της διπλωματικής οδού, να πείσει τους εκάστοτε υψηλά ιστάμενους και τις κυβερνήσεις, να συνεισφέρουν με οποιονδήποτε τρόπο στους σκοπούς της Τουρκικής Εστίας.
Εκτός των Τούρκων φοιτητών, η πλειοψηφία των Τούρκων συγγραφέων και αρκετές προ¬σωπικότητες της Τουρκίας, ανήκαν σε αυτήν. Συχνά, επιφανή μέλη της, παρέδι¬δαν ομιλίες εθνικιστικού περιεχομένου στο κοινό, και βοηθούσαν αρκετούς Τούρκους φοιτητές από όλον τον κόσμο, να σπουδάσουν στην Κωνσταντινούπολη. Κύριο γνώρισμα της Τουρκικής Εστίας, ήταν η εμμονή της στην ιδέα του Παντουρανισμού, και η αποστροφή της στην αντίστοιχη ιδέα του Πανισλαμισμού.
Ο Παντουρκισμός και η κεμαλική
ιδεολογία: Μία σχέση αμφίδρομης επιρροής
Η ανακήρυξη της Τουρκικής Δημο¬κρατίας, το 1923, αν και πραγματοποίησε εν μέρει το όνειρο των Παντουρκιστών για την ίδρυση ενός τουρκικού εθνικού κράτους, επέβαλε σημαντικές αλλαγές στο περιεχόμενο του τουρκικού εθνικι¬στικού κινήματος. Απομακρύνθηκε από το όραμα της ενώσεως όλων των Τούρ¬κων και ακόμη περισσότερο, απέβαλε τις Παντουρανικές του αποχρώσεις, και επι¬κεντρώθηκε στην εθνική ιδέα των Τούρ¬κων της Τουρκίας.
Η πολυσυλλεκχικότητα σε ιδεολογήματα και τάσεις που παρου¬σίασε το κίνημα του Κεμάλ, το οποίο στην πραγματικότητα αποτέλεσε τη συ¬νέχεια της παραδόσεως της Επιτροπής Ένωσης και Προόδου, δεν άφησε ανέπαφους τους Παντουρκιστές, οι οποίοι ενσωματώθηκαν στη νέα επίσημη κρατική ιδεολογία υιοθετώντας μία πιο διαλλακτι¬κή και μετριοπαθή γραμμή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της με¬ταστροφής αυτής, ήταν οι Τουρκικές Εστίες.
Ένα από τα πρώτα γραμματόσημα που εξέδωσε η κυβέρνηση της Άγκυρας, υπό τον Κεμάλ, τα χρόνια του Μικρασιατικού Πολέμου, που δεν αναγνώριζε την εξουοία της Υψηλής Πύλης. Στα γραμματόσημα αυτά, απεικονιζόταν ένας γκρίζος λύκος με σκοπό να τονιστεί ο ιδεολογικός προσανατολισμός του νεόκοπου εθνικού κινήματος, που «φούντωνε» στη Μικρά Ασία.
Το 1927, υιοθετείται ειδικός νόμος που ορίζει τις αρχές και τη λειτουργία των Τουρκικών Εστιών, οι οποίες έχουν τη συμπαράσταση του νεόκοπου κεμαλικού καθεστώτος. Το 1931, διαλύονται με μία πολιτική απόφαση, η οποία έκτοτε παραμένει αμφιλεγόμενη, για να επανι¬δρυθούν το 1949.
Παρά την αφοσίωση των Εστιών στα κεμαλικά ιδεώδη, αλυτρωτικές απόψεις συνεχίστηκαν να εκφράζονται, αφού στον κατάλογο των Τούρκων του Εξωτε¬ρικού, προστέθηκαν και εκείνοι που προ¬έρχονταν από τις πρώην οθωμανικές κτήσεις. Εξάλλου, ένα τμήμα των Παντουρκιστών παρέμενε πιστό στην ιδέα της ενώσεως όλων των Τούρκων.
Η στάση των Παντουρκιστών κατά
τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
Η γερμανική επίθεση εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και οι πρώτες νίκες των ναζιστι¬κών στρατευμάτων, αναπτέρωσαν τις ελ¬πίδες των Παντουρκιστών, που έβλεπαν ότι ο αγώνας για ανεξαρτησία των τουρ¬κικών φυλών στη σοβιετική επικράτεια, ταυτιζόταν με τη στρατιωτική υπεροχή της Γερμανίας. Εξέχουσες προσωπικότη¬τες του Παντουρκισμού εκείνης της επο¬χής, όπως ο Αλί Φουάτ Ερντέν, ο Νουρί Πασά, ο Χιουσνού Εμίρ Έρκιλετ, ακόμη και ο Α/ΓΕΕΘΑ Φεβζί Τσακμάκ, δεν έκρυβαν τη συμπάθεια τους προς το γερ¬μανικό καθεστώς. Ορισμένοι, μάλιστα, με¬σολάβησαν για τη δημιουργία τουρκικών λεγεωνών στις τάξεις των γερμανικών δυ¬νάμεων, με αποτέλεσμα, το 1943, να πολε¬μούν στο πλευρό των Γερμανών 250.000 τουρκογενείς της Σοβιετικής Ένωσης που συγκροτούσαν την 162η Τουρκική Με¬ραρχία Πεζικού.
Η σύγχρονη έκφραση του Παντουρκισμού
Πάνω σε αυτό το ιδεολογικό και ιστορικό υπόβαθρο, ο συνταγματάρχης ε.α. Αλαπαρσλάν Τουρκές, οργάνωσε και κα¬θοδήγησε το εθνικιστικό κίνημα της Τουρκίας όπως εμφανίζεται στις μέρες μας. Διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στο στρατιωτικό πραξικόπημα του 1960. Αποχώρησε από το στράτευμα μαζί με άλλους 14 συναδέλφους του, ως αποτέλε¬σμα εσωτερικών αντιπαλοτήτων στις τά¬ξεις των Ενόπλων Δυνάμεων. Πολύ σύντο¬μα, το 1965, εντάχθηκε στο Ρεπουμπλικα¬νικό Αγροτικό Εθνικό Κόμμα, του οποίου ανέλαβε την ηγεσία. Το Κόμμα αυτό προέκυψε το 1958, από τη συνένω¬ση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος του Έθνους, και του Αγροτικού Κόμματος της Τουρκίας. Με την ανάληψη των καθηκόντων του, άρχισε να οργανώνει το κόμμα πάνω στα εθνικοσοσιαλιστικά πρότυπα, και να οργανώνει μία δυναμική οργάνωση νέων, τους οποίους, μεταξύ άλλων, τους εκπαίδευε στις πολε¬μικές τέχνες.
Το 1969, το κόμμα μετονομάστηκε, από το συνέδριο του, σε Κόμμα Εθνικι¬στικής Δράσης. Την ίδια χρονιά, ιδρύθηκαν οι «Εστίες Ιδανικών», τα μέλη των οποίων είναι γνωστά και ως «Γκρίζοι Λύκοι».
Η δεκαετία του '70, υπήρξε περίοδος έντονης και δυναμικής δράσεως για τους Γκρίζους Λύκους και το Κόμμα της Εθνι¬κιστικής Δράσης. Αυξήθηκε ραγδαία, σε όλη την Τουρκία, ο αριθμός των εθνικι¬στικών - παντουρκικών οργανώσεων. Τέτοιες ορ¬γανώσεις ήταν η «Ένωση των Νέων Ιδεο¬λόγων», η «Ένωση Τούρκων Ιδεολόγων», η «Ένωση των Νέων με Ιδανικά», η «Ένωση Εστιών Ιδανικών», «Ένωση Ιδεολόγων Εκπαιδευτι¬κών», η «Ένωση Ιδεολό¬γων Υπαλλήλων», η «Εταιρεία Ιδεολόγων Δημο¬σιογράφων», η «Ένωση των Ιδεολόγων Αγροτών», κ.ά. Την περίοδο αυτή, το Κόμμα της Εθνι¬κιστικής Δράσης, έχοντας εξασφαλίσει μία αρκετά μικρή εκλογική δύναμη, συμ¬μετείχε δύο φορές σε κυβερνητικούς συ¬νασπισμούς με το Κόμμα της Δικαιοσύ¬νης του τότε Πρωθυ¬πουργού Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, και το Κόμμα Εθνικής Σωτηρίας του ισλαμιστή Νετζμετίν Ερμπακάν. Η πρώτη από τις κυβερνήσεις αυτές - που έγιναν γνωστές ως κυβερνήσεις«Εθνικιστικού Μετώπου» - ιδρύθηκε το 1975, και η δεύτερη το 1977. Ο Αλπαρσλάν Τουρκές, υπηρέτησε στις κυβερνή¬σεις αυτές ως Αντιπρόεδρος.
Η έντονη πολιτική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα, οι αποκλίνουσες πολιτικές παρατάξεις, η άνοδος των σοσιαλιστικών και μαρξιστικών ρευμάτων και το ταρα¬χώδες πολιτικό σκηνικό τη δεκαετία αυ¬τή, δημιούργησαν εκείνες τις συνθήκες που επέτρεπαν στους Γκρίζους Λύκους μία δυναμική δράση, η οποία χαρακτηρι¬ζόταν για τη βιαιότητα της, και που συχνά αποσκοπούσε στη φυσική εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων. Η οργάνωση λει¬τούργησε ως δύναμη κρούσης εναντίον των κουρδικών και των μαρξιστικών πολι¬τικών σχηματισμών σε όλα τα επίπεδα της τουρκικής κοινωνίας, και κατηγορή¬θηκε για συνεργασία με τις Μυστικές Υπηρεσίες της χώρας στη δολοφονία αρ¬κετών πολιτικών αντιπάλων, καθώς και στη δημιουργία ενός εμφυλιοπολεμικού κλίματος στη χώρα που δικαιολόγησε, αργότερα, το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980.
Στην πραγματικότητα, η οργάνωση αποτέλεσε τη σπονδυλική στήλη του τουρκικού παρακρατικού μηχανισμού, και συνέχισε τη δράση της και τις επόμενες δεκαετίες, κυρίως σε ό,τι αφορά την αντι¬μετώπιση του αυτονομιστικού κουρδικού κινήματος του ΡΚΚ.
Στις 23 Δεκεμβρίου του 1978, εκδη¬λώνεται οργανωμένο πογκρόμ εναντίον των Αλεβιτών, στην πόλη Μάρας της; Νοτιοανατολικής Τουρκίας, όπου σκοτώνονται 104 άτομα. Οι Γκρίζοι Λύκοι κατηγορήθηκαν για ενεργό συμμετοχή και; ανάμειξη στα γεγονότα. Τρεις μήνες αργότερα, δολοφονήθηκε ο αρχισυντάκτης εφημερίδας Αμπντί Ιπεκτσί. Αυτουργός της επίθεσης εναντίον του Ιπεκτσί, ήταν ο Γκρίζος Λύκος Μεχμέτί Αλί Αγτζά, ο οποίος, χρόνια αργότερα, αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον Πάπα Ιωάννη Παύλο II.
Στο βιβλίο του σχετικά με τους Γκρίζους Λύκους, ο Ζαν-Μαρί Στερκέλ αποκαλύπτει πλήθος στοιχείων σχετικά με. τη συνεργασία της ΜΙΤ με τους Γκρίζους Λύκους και το Κόμμα του Τουρκές, γενι¬κότερα, καθώς και την ανάμειξη των Γκρίζων Λύκων στο εμπόριο ναρκωτικών, από τα τέλη της δεκαετίας του '70. Ο ίδιος αναφέρει, ακόμη, ότι ο Μεχμέτ Αλί Αγτζά, ο επίσης γνωστός τρομο¬κράτης Οράλ Τσελίκ, και άλλα μέλη των Γκρίζων Λύκων, χρηματο¬δοτούσαν το Κόμμα του Τουρκές, μέσω ληστειών τραπεζών και άλλων παράνο¬μων επιχειρήσεων. Ο Οράλ Τσελίκ, ύστερα από πολυετή παραμονιίτου στο εξωτερικό, επέστρεψε το 1^97 στην Τουρκία, και ύστερα από σχετικά συνο¬πτικές διαδικασίες αθωώθηκε
Το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980
Το πραξικόπημα της 12ης Σεπτεμβρίου 1980, απαγόρευσε κάθε πολιτική δρα¬στηριότητα στη χώρα, και μαζί τη λει¬τουργία του Κόμματος Εθνικιστικής Δρά¬σης, ο ηγέτης του οποίου συνελήφθη και παρέμεινε στη φυλακή για, περίπου, πέ¬ντε χρόνια. Το ανθρώπινο δυναμικό, ωστόσο, των Παντουρκιστών, εξακολου¬θούσε να στελεχώνει σημαντικά τμήματα της Δημόσιας Διοίκησης και, κυρίως, των Σωμάτων Ασφαλείας και των Μυστικών Υπηρεσιών. Άτομα που, ίσως, δεν ήταν ενεργά στελέχη του κόμματος, αλλά• ήταν γνωστά για τις παντουρκικές αντιλήψεις τους, κατείχαν νευραλγικές θέσεις σε υπουργεία, ακόμη και στην ίδια την κυ¬βέρνηση.
Η απαγόρευση που επέβαλαν οι πρα¬ξικοπηματίες στρατηγοί στη λειτουργία των πολιτικών κομμάτων, επηρέασε και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, και τον ηγέτη του, Αλπαρσλάν Τουρκές. Τα στε¬λέχη που διατήρησαν το δικαίωμα να πο¬λιτεύονται, ίδρυσαν το Κόμμα Εθνικιστι¬κής Εργασίας (ΜΟΡ) στα πρότυπα του προκατόχου του. Το 1987, αίρεται η απα¬γόρευση συμμετοχής στα πολιτικά κόμ¬ματα των παλαιών -πριν από το πραξικό¬πημα - πολιτικών, και ο Τουρκές επιστρέ¬φει και πάλι στην ενεργό πολιτική δράση.
Στο μεταξύ, αρκετοί πολιτικοί που ήταν ιδιαίτερα γνωστοί για τις παντουρκι¬κές τους απόψεις, συμμετείχαν στις κυ¬βερνήσεις του τότε Πρωθυπουργού Τουργκούτ Οζάλ. Στην πραγματικότητα, η παντουρκική ιδεολογία αποτελούσε μία από τις τέσσερις ισχυρότερες τάσεις εντός του κυβερνώντος Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας (ΑΝΑΡ). Με αυτόν τον τρόπο, συνεχίσθηκε η αναρρίχηση πολλών Γκρίζων Λύκων στη Δημόσια Διοί¬κηση, που είχε ξεκινήσει την προηγούμε¬νη δεκαετία.
Την περίοδο που ακολούθησε, και κυ¬ρίως στις αρχές της δεκαετίας του '90, ο εθνικιστικός χώρος επανέκτησε το χαμέ¬νο έδαφος, επιδεικνύοντας έντονη δυνα¬μικότητα και μαχητικότητα. Σημείο ανα¬φοράς της δράσεως του κόμματος του Τουρκές, που στο μεταξύ απέκτησε την παλιά του επωνυμία (Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης - Μ Η Ρ), αποτέλεσε το κουρδικό πρόβλημα. Όπως αναφέρεται και παρα¬κάτω, οι Γκρίζοι Λύκοι επάνδρωσαν τις Ει¬δικές Δυνάμεις της Αστυνομίας, που βρίσκονται στη Νοτιοανατολι¬κή Τουρκία. Ταυτόχρονα, μέσα από ένα πλέγμα διασυνδέσεων με το οργανωμένο έγκλημα και τον κρατικό μηχανισμό, ανέ¬πτυξαν παρακρατική δράση, η οποία - συνεχώς ενισχυόμενη - ξέφυγε, τελικά, από τον έλεγχο που ασκούσαν τα κέντρα εξουσίας στην ΄Αγκυρα.
Ο θάνατος, το 1998, του ιστορικού τους ηγέτη Αλπαρσλάν Τουρκές, βρήκε τους Γκρίζους Λύκους να έχουν σημαντι¬κά μεν ερείσματα σε κυβερνητικούς, κρα¬τικούς και στρατιωτικούς κύκλους, αλλά να συγκλονίζονται από τις καθημερινές αποκαλύψεις για συμμετοχή στη Μαφία και το παρακράτος.
Διάδοχος του Τουρκές στην ηγεσία του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, ορί¬στηκε ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος εκφράζει και αυτός παντουρκικές ιδέες, δεν διαθέτει όμως το ειδικό βάρος και την απήχηση του προκατόχου του, Τουρκές.
Ο θάνατος του Αλπαρσλάν Τουρκές, παρά τις αναταραχές που προκάλεσε (όπως αναφέρεται παρακάτω), εντούτοις δεν επέφερε θανάσιμο πλήγμα στις τά¬ξεις του κινήματος. Ακόμη περισσότερο διαψεύσθηκαν οι προβλέψεις ότι το τουρκικό εθνικιστικό κίνημα θα έμπαινε σε μία περίοδο παρατεταμένης εσωστρέ¬φειας, μετά τις αποκαλύψεις για συμμετο¬χή ηγετικών του στελεχών σε μαφιόζικες συμμορίες, που ενίοτε συνεργάζονταν με το κράτος, αναλαμβάνοντας εργολαβικά για λογαριασμό του τη «βρώμικη δου¬λειά», εκτελώντας αντιφρονούντες, διε¬νεργώντας επιχειρήσεις εκκαθάρισης των κουρδικών περιοχών από τους αντάρτες του ΡΚΚ, διακινώντας ναρκωτικά, συλλέ¬γοντας πληροφορίες, κ.ά.
Αντιθέτως, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί κατάφερε να συσπειρώσει το Κόμμα της' Εθνικιστικής Δράσης, και να προβάλει την ψευδή εικόνα ότι το κόμμα του δεν έχει καμία σχέση με τις βαριές κατηγορίες για εγκληματικές ενέργειες, του κοινού Ποι¬νικού Δικαίου, που βάρυναν τους Γκρί¬ζους Λύκους.
Υπό την καθοδήγηση του Μπαχτσελί, το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης αναδεί¬χθηκε στις αμέσως επόμενες εκλογές (1999), το δεύτερο σε κοινοβουλευτική ισχύ κόμμα, και συμμετείχε ως βασικός εταίρος στον τουρκικό κυβερνητικό συ¬νασπισμό, με τον ηγέτη του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, να αναλαμβάνει Αντιπρόεδρος της 57ης τουρκικής κυβέρνησης (28.05.1999 -18.11.2002), υπό τον Μπουλέντ Ετζεβίτ, ηγέτη του Κόμματος Δημο¬κρατικής Αριστεράς.
Εστίες Ιδανικών
Η νεολαία των Γκρίζων Λύκων, το πλέον δυναμικό κομμάτι του κινήματος, κυρίως η νεολαία, είναι οργανωμένη στις Εστίες Ιδανικών. Η επίση¬μη ονομασία της οργάνωσης, είναι, «Εκπαιδευτικό και Πολιτιστικό Εστιών" Ιδανικών»
Ηγεσία: Αρχηγός όλων των Ιδανικών μέχρι τον θάνατο του Α. Τουρκές, ήταν ο Ασμί Καραμαχμούτογλου. Ο τελευταίος παραιτή¬θηκε πριν από τη σύγκληση του έκτα¬κτου συνεδρίου του κόμματος του, τον Μάιο του 1997, και καθήκοντα αρχηγού των Εστιών Ιδανικών, ανέλαβε ο Αττίλα Καγιά, που έμεινε σε αυτή τη θέση επί τέσσερα χρόνια. Τον διαδέ¬χθηκε ο Αλισάν Σατιλμίς, ο οποίος τον Μάρτιο του 2005 παρέδωσε τα καθήκο¬ντα του στον Χαρούν Οζτούρκ. Ο τελευ¬ταίος, γεννημένος το 1979, ανήκει στη νέα γενιά της οργάνωσης, που δεν έζησε την εποχή πριν από το στρατιωτικό πραξικό¬πημα του 1980, και ως εκ τούτου δεν έχει βιώματα από εκείνη τη σκληρή εποχή που η Τουρκία βάδιζε προς την εμφύλια σύγκρουση, μεταξύ των αριστερών και των δεξιών παρατάξεων.
Μέλη: Ο συνολικός αριθμός των με¬λών των Εστιών Ιδανικών δεν είναι γνωστός, αν και υπάρχει μία αναφορά για 490.000 μέλη, ενώ άλλες εκτιμήσεις τους τοποθετούν, κατά προ¬σέγγισιν, κοντά στο ένα εκατομμύριο. Οι αριθμοί αυτοί δεν φαίνονται να είναι εκτός πραγματικότητας, με βάση τα απο¬τελέσματα των τελευταίων γενικών εκλο¬γών, του 1995, του 1999 και του 2002, στις οποίες το ΜΗΡ έλαβε το 8,55%, 17,98, και 8,36%. Τα χαμηλότερα από αυτά τα πο¬σοστά, αντιστοιχούν σε περισσότερους από τρία εκατομμύρια ψηφοφόρους.
Εξάλλου, με τον όρο «Γκρίζοι Λύκοι» δεν αυτοπροσδιορίζονται μόνον όσοι εί¬ναι μέλη των Εστιών, αλλά όλοι όσοι ασπάζονται την ιδεολογία του Τουρκισμού.
Εκτιμάται, επίσης, ότι η οργάνωση δια¬θέτει, περίπου, 1.300 παραρτήματα σε ολόκληρη την Τουρκία.
Το πραξικόπημα της 12ης Σεπτεμβρίου 1980, απαγόρευσε κάθε πολιτική δρα¬στηριότητα στη χώρα, και μαζί τη λει¬τουργία του Κόμματος Εθνικιστικής Δρά¬σης, ο ηγέτης του οποίου συνελήφθη και παρέμεινε στη φυλακή για, περίπου, πέ¬ντε χρόνια. Το ανθρώπινο δυναμικό, ωστόσο, των Παντουρκιστών, εξακολου¬θούσε να στελεχώνει σημαντικά τμήματα της Δημόσιας Διοίκησης και, κυρίως, των Σωμάτων Ασφαλείας και των Μυστικών Υπηρεσιών. Άτομα που, ίσως, δεν ήταν ενεργά στελέχη του κόμματος, αλλά• ήταν γνωστά για τις παντουρκικές αντιλήψεις τους, κατείχαν νευραλγικές θέσεις σε υπουργεία, ακόμη και στην ίδια την κυ¬βέρνηση.
Η απαγόρευση που επέβαλαν οι πρα¬ξικοπηματίες στρατηγοί στη λειτουργία των πολιτικών κομμάτων, επηρέασε και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, και τον ηγέτη του, Αλπαρσλάν Τουρκές. Τα στε¬λέχη που διατήρησαν το δικαίωμα να πο¬λιτεύονται, ίδρυσαν το Κόμμα Εθνικιστι¬κής Εργασίας (ΜΟΡ) στα πρότυπα του προκατόχου του. Το 1987, αίρεται η απα¬γόρευση συμμετοχής στα πολιτικά κόμ¬ματα των παλαιών -πριν από το πραξικό¬πημα - πολιτικών, και ο Τουρκές επιστρέ¬φει και πάλι στην ενεργό πολιτική δράση.
Στο μεταξύ, αρκετοί πολιτικοί που ήταν ιδιαίτερα γνωστοί για τις παντουρκι¬κές τους απόψεις, συμμετείχαν στις κυ¬βερνήσεις του τότε Πρωθυπουργού Τουργκούτ Οζάλ. Στην πραγματικότητα, η παντουρκική ιδεολογία αποτελούσε μία από τις τέσσερις ισχυρότερες τάσεις εντός του κυβερνώντος Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας (ΑΝΑΡ). Με αυτόν τον τρόπο, συνεχίσθηκε η αναρρίχηση πολλών Γκρίζων Λύκων στη Δημόσια Διοί¬κηση, που είχε ξεκινήσει την προηγούμε¬νη δεκαετία.
Την περίοδο που ακολούθησε, και κυ¬ρίως στις αρχές της δεκαετίας του '90, ο εθνικιστικός χώρος επανέκτησε το χαμέ¬νο έδαφος, επιδεικνύοντας έντονη δυνα¬μικότητα και μαχητικότητα. Σημείο ανα¬φοράς της δράσεως του κόμματος του Τουρκές, που στο μεταξύ απέκτησε την παλιά του επωνυμία (Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης - Μ Η Ρ), αποτέλεσε το κουρδικό πρόβλημα. Όπως αναφέρεται και παρα¬κάτω, οι Γκρίζοι Λύκοι επάνδρωσαν τις Ει¬δικές Δυνάμεις της Αστυνομίας, που βρίσκονται στη Νοτιοανατολι¬κή Τουρκία. Ταυτόχρονα, μέσα από ένα πλέγμα διασυνδέσεων με το οργανωμένο έγκλημα και τον κρατικό μηχανισμό, ανέ¬πτυξαν παρακρατική δράση, η οποία - συνεχώς ενισχυόμενη - ξέφυγε, τελικά, από τον έλεγχο που ασκούσαν τα κέντρα εξουσίας στην ΄Αγκυρα.
Ο θάνατος, το 1998, του ιστορικού τους ηγέτη Αλπαρσλάν Τουρκές, βρήκε τους Γκρίζους Λύκους να έχουν σημαντι¬κά μεν ερείσματα σε κυβερνητικούς, κρα¬τικούς και στρατιωτικούς κύκλους, αλλά να συγκλονίζονται από τις καθημερινές αποκαλύψεις για συμμετοχή στη Μαφία και το παρακράτος.
Διάδοχος του Τουρκές στην ηγεσία του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, ορί¬στηκε ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος εκφράζει και αυτός παντουρκικές ιδέες, δεν διαθέτει όμως το ειδικό βάρος και την απήχηση του προκατόχου του, Τουρκές.
Ο θάνατος του Αλπαρσλάν Τουρκές, παρά τις αναταραχές που προκάλεσε (όπως αναφέρεται παρακάτω), εντούτοις δεν επέφερε θανάσιμο πλήγμα στις τά¬ξεις του κινήματος. Ακόμη περισσότερο διαψεύσθηκαν οι προβλέψεις ότι το τουρκικό εθνικιστικό κίνημα θα έμπαινε σε μία περίοδο παρατεταμένης εσωστρέ¬φειας, μετά τις αποκαλύψεις για συμμετο¬χή ηγετικών του στελεχών σε μαφιόζικες συμμορίες, που ενίοτε συνεργάζονταν με το κράτος, αναλαμβάνοντας εργολαβικά για λογαριασμό του τη «βρώμικη δου¬λειά», εκτελώντας αντιφρονούντες, διε¬νεργώντας επιχειρήσεις εκκαθάρισης των κουρδικών περιοχών από τους αντάρτες του ΡΚΚ, διακινώντας ναρκωτικά, συλλέ¬γοντας πληροφορίες, κ.ά.
Αντιθέτως, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί κατάφερε να συσπειρώσει το Κόμμα της' Εθνικιστικής Δράσης, και να προβάλει την ψευδή εικόνα ότι το κόμμα του δεν έχει καμία σχέση με τις βαριές κατηγορίες για εγκληματικές ενέργειες, του κοινού Ποι¬νικού Δικαίου, που βάρυναν τους Γκρί¬ζους Λύκους.
Υπό την καθοδήγηση του Μπαχτσελί, το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης αναδεί¬χθηκε στις αμέσως επόμενες εκλογές (1999), το δεύτερο σε κοινοβουλευτική ισχύ κόμμα, και συμμετείχε ως βασικός εταίρος στον τουρκικό κυβερνητικό συ¬νασπισμό, με τον ηγέτη του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, να αναλαμβάνει Αντιπρόεδρος της 57ης τουρκικής κυβέρνησης (28.05.1999 -18.11.2002), υπό τον Μπουλέντ Ετζεβίτ, ηγέτη του Κόμματος Δημο¬κρατικής Αριστεράς.
Εστίες Ιδανικών
Η νεολαία των Γκρίζων Λύκων, το πλέον δυναμικό κομμάτι του κινήματος, κυρίως η νεολαία, είναι οργανωμένη στις Εστίες Ιδανικών. Η επίση¬μη ονομασία της οργάνωσης, είναι, «Εκπαιδευτικό και Πολιτιστικό Εστιών" Ιδανικών»
Ηγεσία: Αρχηγός όλων των Ιδανικών μέχρι τον θάνατο του Α. Τουρκές, ήταν ο Ασμί Καραμαχμούτογλου. Ο τελευταίος παραιτή¬θηκε πριν από τη σύγκληση του έκτα¬κτου συνεδρίου του κόμματος του, τον Μάιο του 1997, και καθήκοντα αρχηγού των Εστιών Ιδανικών, ανέλαβε ο Αττίλα Καγιά, που έμεινε σε αυτή τη θέση επί τέσσερα χρόνια. Τον διαδέ¬χθηκε ο Αλισάν Σατιλμίς, ο οποίος τον Μάρτιο του 2005 παρέδωσε τα καθήκο¬ντα του στον Χαρούν Οζτούρκ. Ο τελευ¬ταίος, γεννημένος το 1979, ανήκει στη νέα γενιά της οργάνωσης, που δεν έζησε την εποχή πριν από το στρατιωτικό πραξικό¬πημα του 1980, και ως εκ τούτου δεν έχει βιώματα από εκείνη τη σκληρή εποχή που η Τουρκία βάδιζε προς την εμφύλια σύγκρουση, μεταξύ των αριστερών και των δεξιών παρατάξεων.
Μέλη: Ο συνολικός αριθμός των με¬λών των Εστιών Ιδανικών δεν είναι γνωστός, αν και υπάρχει μία αναφορά για 490.000 μέλη, ενώ άλλες εκτιμήσεις τους τοποθετούν, κατά προ¬σέγγισιν, κοντά στο ένα εκατομμύριο. Οι αριθμοί αυτοί δεν φαίνονται να είναι εκτός πραγματικότητας, με βάση τα απο¬τελέσματα των τελευταίων γενικών εκλο¬γών, του 1995, του 1999 και του 2002, στις οποίες το ΜΗΡ έλαβε το 8,55%, 17,98, και 8,36%. Τα χαμηλότερα από αυτά τα πο¬σοστά, αντιστοιχούν σε περισσότερους από τρία εκατομμύρια ψηφοφόρους.
Εξάλλου, με τον όρο «Γκρίζοι Λύκοι» δεν αυτοπροσδιορίζονται μόνον όσοι εί¬ναι μέλη των Εστιών, αλλά όλοι όσοι ασπάζονται την ιδεολογία του Τουρκισμού.
Εκτιμάται, επίσης, ότι η οργάνωση δια¬θέτει, περίπου, 1.300 παραρτήματα σε ολόκληρη την Τουρκία.
Οι βασικοί πολιτικοί φορείς του τουρ¬κικού εθνικιστικού κινήματος από τη δεκαετία του '50 και εντεύθεν, υπήρξαν, όπως αναφέρεται ανωτέρω, το Κόμμα του Έθνους, το Ρεπουμπλικανικός Κόμμα του Έθνους, το Ρεπουμπλικανικό Αγροτικό Εθνικό Κόμμα, το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης και το Κόμμα Εθνικιστικής Εργασίας, το οποίο επέστρεψε, το 1993, στην επωνυμία «Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης». Σε κάθε περίπτωση, γνήσιοι εκφραστές του κινήματος των Γκρίζων Λύκων, θεωρήθηκαν τα κόμματα αυτά. Υπήρξαν, όμως, και. άλλα κόμματα που ανήκαν στον χώρο του Παντουρκισμού, με αδύναμη ωστόσο εκλογική παρουσία.
Αποκλίνουσες τάσεις στο κίνημα
Σε ένα κόμμα με αυταρχικές δομές, όπως είναι το Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης, η συνοχή των μελών του εξα¬σφαλίζεται από την απόλυτη κυριαρχία του ηγέτη, και το γεγονός αυτό αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον εάν ο ηγέτης αυτός έχει το ειδικό βάρος του Αλπαρσλάν Τουρκές. Ο ρόλος του Τουρκές ως ιστο¬ρικού ηγέτη του παντουρκικού κινήμα¬τος, για τρεις δεκαετίες, δεν αμφισβητή¬θηκε ποτέ. Ο Τουρκές ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος όλων των εξελίξεων και ανα¬κατατάξεων που λάμβαναν χώρα τόσο στους κόλπους του κόμματος, όσο και στον ευρύτερο χώρο των οργανώσεων όπου κυριαρχούσε το κίνημα των Γκρίζων Λύκων.
Η πρώτη αμφισβήτηση στο πρόσωπο του Τουρκές, ήρθε το 1992, όταν προ¬σπάθησε να παραγκωνίσει την τουρκο-ισλαμιστική πτέρυγα του τότε Κόμματος Εθνικιστικής Εργασίας. Ηγέτης της πτέρυγας αυτής, είναι ο Μουχσίν Γιαζιτζίογλου, βουλευτής της πόλης Μάρας και πρώην αρχηγός των Εστιών των Ιδανικών. Η πτέρυγα - κίνημα που εκπροσωπεί ο Γιαζιτζίογλου, προβάλλει τον ισλαμισμό ως βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότη¬τας. Πιστεύει ότι ο Παντουρκισμός ταυτί¬ζεται με την ιστορική διαδρομή του Ισλάμ. Γι' αυτόν τον λόγο, το κίνημα του Γιαζιτζίογλου και των οπαδών του, μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ του ισλαμιστικού κινήματος και του εθνικιστικού, σε αντίθεση με τον Τουρκές, που διαχωρίζει σαφέστατα τη θέση του Παντουρκισμού από το Ισλάμ.
'Ενα από τα πλέον γνωστά, είναι η φράση «Ο Θεός να Προστατεύει τους Τούρ¬κους», ενώ ως έκ¬φραση επαίνου χρησιμοποιούν τη φρά¬ση: «Μουσουλμάνος Ωσάν το Όρος Χίρα, και Τούρκος Ωσάν το Όρος Ιανρί». Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο Πα¬ντουρκισμός, ως ιδεολογία, κρατούσε πάντα τις αποστάσεις του από το πολιτικό Ισλάμ. Η ιδέα του έθνους (της κοινότη¬τας) όλων των πιστών -της ούμμα - που κυριαρχεί στο Ισλάμ, έρχεται σε αντίθεση με τον εθνικισμό. Έτσι ο Παντουρκισμός, που προβάλλει το στοιχείο της κοινής φυλής όλων των τουρκικής καταγωγής λαών, διαφοροποι¬είται σαφέστατα από το ισλαμιστικό κί¬νημα.
Το κίνημα που ηγείται ο Γιαζιτζίογλου και οι οπαδοί του, διαφοροποιείται από τον υπόλοιπο κορμό των Γκρίζων Λύκων. Το περιοδικό «Μπιζίμ Ντεργκιάχ» , αποτελεί βή¬μα έκφρασης των απόψεων του.
Το 1992, η διαφωνία μεταξύ του Γιαζι¬τζίογλου και του Τουρκές έφθασε στο αποκορύφωμα, και ήταν προφανές ότι ο τελευταίος δεν θα ανεχόχαν ουδεμία αμ¬φισβήτηση. Έτσι επιχείρησε να δώσει λύ¬ση στο πρόβλημα με τον συνήθη, στους κύκλους των Γκρίζων Λύκων, τρόπο. Ένο¬πλοι επιτέθηκαν στα γραφεία του «Μπι¬ζίμ Ντεργκιάχ» και πυροβόλησαν ενα¬ντίον των παρευρισκομένων. Κατάληξη του γεγονότος ήταν η τελική διάσπαση στο κόμμα, και η ίδρυση του Κόμματος της Μεγάλης Ενότητας, υπό την ηγεσία του Γιαζιτζίογλου.
Το Κόμμα της Μεγάλης Ενότητας, θεωρείται και αυτό τμήμα της παράδοσης των Γκρίζων Λύκων. Τα μέλη του και οι οπαδοί του υιοθετούν μία εξίσου βίαιη συμπεριφορά. Η αντίστοιχη, με τις «Εστίες των Ιδανικών», οργάνωση που στηρίζει το ΒΒΡ, φέρει την επωνυμία «Παγκόσμια Τάξη». Ο θά¬νατος του Τουρκές, το 1997, διευκολύνει την πιθανή επιστροφή του Παζιτζίογλου στο Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης. Οι προσπάθειες που καταβάλλονται προς αυτή την κατεύθυνση, παραμένουν προς το παρόν δίχως αποτέλεσμα.
Η δεύτερη μεγάλη διαμάχη που ξέσπασε, το 1998, στο Κόμμα της Εθνικιστι¬κής Δράσης, παρουσιάστηκε μετά τον θάνατο και την προσπάθεια της χήρας του Σεβάλ και του γιου του, Τουγρούλ Τουρκές, να κυριαρχήσουν στο κόμμα και τους Γκρίζους Λύκους.
Σε ένα κόμμα με αυταρχικές δομές, όπως είναι το Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης, η συνοχή των μελών του εξα¬σφαλίζεται από την απόλυτη κυριαρχία του ηγέτη, και το γεγονός αυτό αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον εάν ο ηγέτης αυτός έχει το ειδικό βάρος του Αλπαρσλάν Τουρκές. Ο ρόλος του Τουρκές ως ιστο¬ρικού ηγέτη του παντουρκικού κινήμα¬τος, για τρεις δεκαετίες, δεν αμφισβητή¬θηκε ποτέ. Ο Τουρκές ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος όλων των εξελίξεων και ανα¬κατατάξεων που λάμβαναν χώρα τόσο στους κόλπους του κόμματος, όσο και στον ευρύτερο χώρο των οργανώσεων όπου κυριαρχούσε το κίνημα των Γκρίζων Λύκων.
Η πρώτη αμφισβήτηση στο πρόσωπο του Τουρκές, ήρθε το 1992, όταν προ¬σπάθησε να παραγκωνίσει την τουρκο-ισλαμιστική πτέρυγα του τότε Κόμματος Εθνικιστικής Εργασίας. Ηγέτης της πτέρυγας αυτής, είναι ο Μουχσίν Γιαζιτζίογλου, βουλευτής της πόλης Μάρας και πρώην αρχηγός των Εστιών των Ιδανικών. Η πτέρυγα - κίνημα που εκπροσωπεί ο Γιαζιτζίογλου, προβάλλει τον ισλαμισμό ως βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότη¬τας. Πιστεύει ότι ο Παντουρκισμός ταυτί¬ζεται με την ιστορική διαδρομή του Ισλάμ. Γι' αυτόν τον λόγο, το κίνημα του Γιαζιτζίογλου και των οπαδών του, μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ του ισλαμιστικού κινήματος και του εθνικιστικού, σε αντίθεση με τον Τουρκές, που διαχωρίζει σαφέστατα τη θέση του Παντουρκισμού από το Ισλάμ.
Στην πραγματικότητα, οι σχέσεις Ισλάμ και Παντουρκισμού αποτελούσαν ένα ενδιαφέρον πεδίο έρευνας. Όλοι οι κορυφαίοι παντουρκιστές δεν έκρυβαν την αφοσίωση τους προς το Ισλάμ, και το θρησκευτικό στοιχείο ανέ¬καθεν ήταν έντονο στην παντουρκική ση¬μειολογία. Το γεγονός αυτό αντανακλάτο και στα συνθήματα των Γκρίζων Λύκων.
'Ενα από τα πλέον γνωστά, είναι η φράση «Ο Θεός να Προστατεύει τους Τούρ¬κους», ενώ ως έκ¬φραση επαίνου χρησιμοποιούν τη φρά¬ση: «Μουσουλμάνος Ωσάν το Όρος Χίρα, και Τούρκος Ωσάν το Όρος Ιανρί». Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο Πα¬ντουρκισμός, ως ιδεολογία, κρατούσε πάντα τις αποστάσεις του από το πολιτικό Ισλάμ. Η ιδέα του έθνους (της κοινότη¬τας) όλων των πιστών -της ούμμα - που κυριαρχεί στο Ισλάμ, έρχεται σε αντίθεση με τον εθνικισμό. Έτσι ο Παντουρκισμός, που προβάλλει το στοιχείο της κοινής φυλής όλων των τουρκικής καταγωγής λαών, διαφοροποι¬είται σαφέστατα από το ισλαμιστικό κί¬νημα.
Το κίνημα που ηγείται ο Γιαζιτζίογλου και οι οπαδοί του, διαφοροποιείται από τον υπόλοιπο κορμό των Γκρίζων Λύκων. Το περιοδικό «Μπιζίμ Ντεργκιάχ» , αποτελεί βή¬μα έκφρασης των απόψεων του.
Το 1992, η διαφωνία μεταξύ του Γιαζι¬τζίογλου και του Τουρκές έφθασε στο αποκορύφωμα, και ήταν προφανές ότι ο τελευταίος δεν θα ανεχόχαν ουδεμία αμ¬φισβήτηση. Έτσι επιχείρησε να δώσει λύ¬ση στο πρόβλημα με τον συνήθη, στους κύκλους των Γκρίζων Λύκων, τρόπο. Ένο¬πλοι επιτέθηκαν στα γραφεία του «Μπι¬ζίμ Ντεργκιάχ» και πυροβόλησαν ενα¬ντίον των παρευρισκομένων. Κατάληξη του γεγονότος ήταν η τελική διάσπαση στο κόμμα, και η ίδρυση του Κόμματος της Μεγάλης Ενότητας, υπό την ηγεσία του Γιαζιτζίογλου.
Το Κόμμα της Μεγάλης Ενότητας, θεωρείται και αυτό τμήμα της παράδοσης των Γκρίζων Λύκων. Τα μέλη του και οι οπαδοί του υιοθετούν μία εξίσου βίαιη συμπεριφορά. Η αντίστοιχη, με τις «Εστίες των Ιδανικών», οργάνωση που στηρίζει το ΒΒΡ, φέρει την επωνυμία «Παγκόσμια Τάξη». Ο θά¬νατος του Τουρκές, το 1997, διευκολύνει την πιθανή επιστροφή του Παζιτζίογλου στο Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης. Οι προσπάθειες που καταβάλλονται προς αυτή την κατεύθυνση, παραμένουν προς το παρόν δίχως αποτέλεσμα.
Η δεύτερη μεγάλη διαμάχη που ξέσπασε, το 1998, στο Κόμμα της Εθνικιστι¬κής Δράσης, παρουσιάστηκε μετά τον θάνατο και την προσπάθεια της χήρας του Σεβάλ και του γιου του, Τουγρούλ Τουρκές, να κυριαρχήσουν στο κόμμα και τους Γκρίζους Λύκους.
Το έκτακτο συνέδριο του κόμματος, ύστερα από μία επεισοδιακή και βίαιη διαδικασία, επέλεξε ως Πρόεδρο τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Η διαμάχη, όμως, μεταξύ του Του¬γρούλ Τουρκές και του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, δεν σταμάτησε. Η διοίκηση του κόμματος, καθαίρεσε τις περιφερειακές διοικήσεις που πρόσκεινταν στον Του¬γρούλ Τουρκές, και ο τελευταίος δεν δί¬στασε να εκφράσει δημοσίως τη διαφω¬νία του, και να αναγγείλει την ίδρυση στις 27.11.1998 νέου πολιτικού φορέα, με την επωνυμία «Κόμμα Φωτεινής Τουρκίας».ΔΡΑΣΗ
Οι σχέσεις των Γκρίζων Λύκων με το κράτος
Κουρδικό - Οργανωμένο Έγκλημα - Βαθύ Κράτος
Μία εμπεριστατωμένη προσέγγιση για τις σχέσεις των Γκρίζων Λύκων με το ορ¬γανωμένο έγκλημα και το αποκαλούμενο στην Τουρκία «Βαθύ Κράτος», προσφέ¬ρει η μελέτη του Μάνου Ηλιάδη που φέ¬ρει τον τίτλο «Οι Τουρκικές Μυστικές Υπηρεσίες και η ΜΙΤ» (Εκδόσεις Λαβύ¬ρινθος, Αθήνα 1998).
Η ευχέρεια του Κόμματος Εθνικιστι¬κής Δράσης στο να αναλαμβάνει κεκαλυμμένες αποστολές για λογαριασμό του κράτους, καθώς και η μακρά παραμονή στην παρανομία, έδωσαν σε αρκετά στε¬λέχη και τα μέλη του κινήματος, τη δυνα¬τότητα πρόσβασης στο οργανωμένο έγκλημα. Ενισχυτικά προς την κατεύθυν¬ση αυτή, λειτούργησε και η ιδεολογική προσήλωση των Γκρίζων Λύκων για εξυ¬πηρέτηση με κάθε μέσο {θεμιτό ή μη) της ιδέας του «Τουρκισμού» και του κράτους, του οποίου την αμέριστη υπο¬στήριξη απολάμβαναν, όπως αποδείχθη¬κε σε όλες, σχεδόν, τις περιπτώσεις όπου υπήρξαν παράνομες δραστηριότητες, και οι οποίες -φυσικά- εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα του τουρκικού κράτους.
Οι παραδοσιακοί μαφιόζοι υποστή¬ριζαν τους Γκρίζους Λύκους, και οι τελευ¬ταίοι συμμετείχαν στη Μαφία σε αντάλ¬λαγμα για την υποστήριξη. Παράδειγ¬μα, οι Οφλού και Ντρεζ Αλή ήταν για χρόνια στην οργάνωση του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), στην Κων¬σταντινούπολη. Ο Αλααττίν Τσακιτζί χρη¬σιμοποιούσε ένα διπλωματικό διαβατή¬ριο το οποίο τού είχε δοθεί από την τουρκική κυβέρνηση. Ο Τσακιτζί ανέφερε συνεχώς ότι εκτελούσε ένα καθήκον το οποίο τού είχε αναθέσει το τουρκικό έθνος. Οί Γκρίζοι Λύκοι έχουν μεγάλο αριθμό υποστηρικτών μεταξύ της τουρκι¬κής νεολαίας της Ολλανδίας. Οι Γκρίζοι Λύκοι συμμετέχουν στο εμπόριο ναρκω¬τικών και όπλων, και εισπράττουν δια της βίας χρήματα από πολλά άτομα», αναφέ ρεται σε έκθεση της ολλανδικής Βουλής που συντάχθηκε το 1997, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου για τις σχέσεις του τουρ¬κικού κράτους με τη «Μαφία των Ιδεαλι¬στών».
Στην έκθεση, αναφέρεται επίσης ότι οι Γκρίζοι Λύκοι τύγχαναν της προστα¬σίας της τουρκικής κυβερνήσεως έναντι των υπηρεσιών τους, ασχολούνταν με το εμπόριο ναρκωτικών, και χρησιμοποιού¬σαν χρήματα από ναρκωτικά για τη χρη¬ματοδότηση της προπαγάνδας του ΜΗΡ.
Η μακροχρόνια εμπλοκή τους στο εμπόριο ναρκωτικών, όπλων, κ.λπ., με σκοπό τη συγκέντρωση πόρων, για το ΜΗΡ, όπως περιγράφει ο Στερκέλ, ή η δράση τους για λογαριασμό της Μαφίας σε παρόμοιες επιχειρήσεις ή και άλλες, όπως η παροχή προστασίας, η είσπραξη χρεών, κ.ά., είχε ως τελικό -και μάλλον φυσιολογικό- αποτέλεσμα, το να συνεχίσουν, κάποια στιγμή, τις ίδιες ενέργειες για λογαριασμό τους. Έτσι λοιπόν, δημι¬ουργήθηκε σύντομα μία νέα τάξη πραγ¬μάτων, καθώς ο ένας μετά τον άλλον οι ηγέτες των παραδοσιακών οργανώσεων της τουρκικής Μαφίας, άρχισαν να δολο¬φονούνται, ή να εξωθούνται στην εγκατά¬λειψη συγκεκριμένων τομέων δραστηριο¬τήτων, την δε θέση τους να καταλαμβά¬νουν, πλέον, παλαιά στελέχη των Γκρίζων Λύκων.
Αυτή η ενασχόληση με το οργανωμένο έγκλημα, δεν σήμανε και τη διακοπή των σχέσεων με το κράτος και των υπη¬ρεσιών που του προσέφεραν, και τούτο συνέβαινε τόσο για ιδεολογικούς όσο και για πρακτικούς λόγους. Η συνέχιση των παράνομων δραστηριοτήτων τους, ήταν αδύνατη χωρίς τη συνεργασία των Υπη¬ρεσιών Πληροφοριών και Ασφαλείας -που, φυσικά, γνώριζαν τα πάντα για τη δράση τους- ενώ για την εξασφάλιση της ανοχής τους, ήταν απαραίτητη η παροχή και των εκάστοτε αναγκαίων υπηρεσιών που απαιτούσε το εθνικό συμφέρον.
Λίαν συντόμως όμως, αυτή η συνεργασία έγινε αμφίδρομη καθώς οι ανεπί¬σημοι συνεργάτες των Αρχών Ασφαλείας στο παρελθόν, απέκτησαν τεράστιους οι¬κονομικούς πόρους από τις παράνομες δραστηριότητες τους.
Η οικονομική τους ισχύς τους εξασφάλιζε ένα σημαντικό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα στις σχέ¬σεις τους με τις Αρχές, καθώς και τη δυ¬νατότητα διεισδύσεως στον κρατικό μη¬χανισμό, αναφέρει ο Μάνος Ηλιάδης στην εμπεριστατωμένη μελέτη του.
Η συνεργασία αυτή αποκαλύφθηκε από τις μαρτυρίες που ακολούθησαν τον θάνατο του Αμπντουλάχ Τσατλί, επιφα¬νούς στελέχους των Γκρίζων Λύκων και της Μαφίας, στο δυστύχημα του Σουσουρλούκ. Στη φιλήσυχη, κατά τα άλλα, επαρχιακή πόλη της Δυτικής Τουρκίας, στις 3 Νοεμβρίου του 1996, από τα συτντρίμμια της σύγκρουσης μίας πολυτε¬λούς Μερσεντές με ένα φορτηγό, ανα¬σύρθηκαν νεκροί ο αρχηγός της ακροδεξιάς Μαφίας των Γκρίζων Λύκων, Αμπντουλάχ Τσατλί, ένας υποδιευθυντής της Αστυνομίας και ένας βουλευτής του τότε κυβερνώντος Κόμματος του Ορθού Δρόμου, της Τανσοό Τσιλέρ. Από την έρευνα που διενεργήθηκε, είχαν αποκα¬λυφθεί οι σχέσεις κρατικών αξιωματού¬χων με στελέχη της Μαφίας των Γκρίζων Λύκων, που κύριο σκοπό είχαν τη χρηματοδότηση και την ενίσχυση του «βρώμικου» πολέμου κατά των αυτονομιστών Κούρδων ανταρτών του ΡΚΚ.
Μεταξύ του πλήθους των μαρτυριών που προέκυψαν τότε, η πλέον ενδεικτική είναι αυτή του παλαιού στελέχους της ΜΙΤ, Κορκούτ Εκέν. Καταθέτοντας στην κοινοβουλευτική επιτροπή που ερευνού¬σε το θέμα των διασυνδέσεων κράτους και Μαφίας, ο Εκέν παλαιός και στενός φίλος του Τσατλί, κατά δήλωση του - επι¬βεβαίωσε ότι ο Τσατλί εχρησιμοποιείτο από τις τουρκικές Υπηρεσίες Πληροφο¬ριών από το 1994, και ότι του είχε ανατεθεί η αποστολή της αντιμετωπίσεως των δραστηριοτήτων του ΡΚΚ στη Γερμανία. Σημειώνεται δε ότι με την κατάθεση του αυτή, ο Εκέν διέψευσε αυτά που κατέθε¬σε ο Μεχμέτ Είμούρ (στέλεχος, επίσης, της ΜΙΤ και επικεφαλής της Αντιτρομο¬κρατικής Διευθύνσεως της για αρκετό διάστημα) στην ίδια επιτροπή, σύμφωνα με την οποία η ΜΙΤ χρησιμοποιούσε τον Τσατλί μέχρι το 1982, αλλά μετά τον απο¬μάκρυνε, διότι προκαλούσε προβλήματα.
Το δυστύχημα του Σουσουρλουκ έφερε, ακόμη, στην επιφάνεια και άλλα γεγονότα, όπως οι αποκαλύψεις του Σεντάτ Μπουτζάκ, βουλευτού του Κόμμα¬τος του Ορθού Δρόμου και συνεπιβάτου του Τσατλί στο μοιραίο αυτοκίνητο, ότι στα πεπραγμένα του τελευταίου συγκα¬ταλεγόταν και ο εμπρησμός των ελληνι¬κών νησιών, το 1994. Οι αποκαλύψεις του Μπουτζάκ, πον έγιναν σε συνέντευξη του στο κανάλι ΗΒΒ λίγες ημέρες μετά το δυ¬στύχημα, δημοσιεύθηκαν την επομένη στην εθνικιστική εφημερίδα Γενί Σαφάκ, η οποία κυκλοφόρησε με τίτλο «Εμείς κάψαμε τη Ρόδο». Είναι, βέβαια, αξιοσημείω¬το ότι τα αντίτυπα της συγκεκριμένης εφημερίδας κάηκαν σε μία περίεργη πυρ¬καγιά, η οποία προκλήθηκε σχεδόν αμέ¬σως μετά την εκτύπωση των φύλλων της, με αποτέλεσμα να διασωθούν ελάχιστα αντίτυπα.
Σε μία συνέντευξη του, τον Νοέμβριο του 1996, ο Ιμπραχίμ Τσιφτσί, παλαιός φί¬λος του Τσατλί και ηγετικό στέλεχος των Γκρίζων Λύκων, αποκάλυψε τη συνεργα¬σία του κράτους με τους παράνομους μηχανισμούς του κινήματος των Ιδεαλι¬στών. Όπως ανέφερε στη συνέντευξη του ο Τσιφτσί, μετά το πραξικόπημα του 1980, όσοι Γκρίζο» Λύκοι ήταν στη φυλακή Μαμάκ, δέχθηκαν μία ενδιαφέρουσα πρόταση. «Αφήστε να σας στείλουμε στη ΝΑ Τουρκία και να εργασθείτε εκεί για λογαριασμό μας. Θα σας βγάλουμε από τη φυλακή και θα πολεμήσετε το ΡΚΚ». Η πρόταση αυτή, σύμφωνα με το Τσι¬φτσί, έγινε από έναν λοχαγό που υπηρε¬τούσε στη ΜΙΤ. «Όταν τον ρωτήσαμε», συνέχισε ο Τσιφτσί, «τι θα γινόταν σε πε¬ρίπτωση συλλήψεως μας και αν θα απαλλασσόμεθα των κατηγοριών, εκείνος απή¬ντησε ότι σε μία τέτοια περίπτωση θα μας επέτρεπαν να δραπετεύσουμε».
Ενδεικτική της νοοτροπίας που καλ¬λιεργήθηκε στις τάξεις των Γκρίζων Λύ¬κων σχετικά με την ενασχόληση τους με το οργανωμένο έγκλημα, ήταν η δήλωση που έκανε στην εφημερίδα Σαμπάχ, τον Ιανουάριο του 1997, ο τότε αρχηγός των Γκρίζων Λύκων, Α. Καραμαχμούτογλου «Ό,τι καινά κάνει κανείς δεν είναι έγκλη¬μα. Το έγκλημα είναι να σε πιάσουν». Άξιο ιδιαίτερης αναφοράς είναι, επίσης, το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθ¬μός Γκρίζων Λύκων πλαισιώνει τις περι¬βόητες Ειδικές Ομάδες της Αστυνομίας, στις νοτιοανατολικές επαρ¬χίες της Τουρκίας, όπου υπάρχει έντονη παρουσία του κουρδικού στοιχείου.
Η λαϊκή κατακραυγή και οι ελάχιστες δικαστικές διώξεις που προκάλεσε το σκάνδαλο του Σουσουρλούκ, δεν στάθηκαν αρκετές για να θέσουν στο περιθώριο τους Παντουρκιστές. Αντιθέτως,το κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης αναδείχθηκε, στις αμέσως επόμενες εκλο¬γές, το δεύτερο σε κοινοβουλευτική ισχύ κόμμα, και συμμετείχε ως βασικός «τσίρος στον τουρκικό κυβερνητικό συ¬νασπισμό, με τον ηγέτη του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, να αναλαμβάνει Αντιπρόε¬δρος της κυβέρνησης.
Συνακολούθως, αντί να επέλθει η κά¬θαρση, το παρακράτος έγινε κράτος, με αποτέλεσμα οι Γκρίζοι Λύκοι να περιορι¬στούν στη νόμιμη ή, τουλάχιστον, στη νο¬μιμοφανή προς το παρόν δράση, όπως επέβαλλαν οι συνθήκες από τη θέση της υπεύθυνης κυβερνήσεως της χώρας που βρίσκονταν, πλέον.
Η αποστολή, άλλωστε, που τους είχε αναθέσει το τουρκικό κράτος, ως η προ¬έκταση του κρατικού μηχανισμού στις παρακρατικές δραστηριότητες, είχε ολο¬κληρωθεί μετά τη σύλληψη του Κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτζαλάν και την απώ¬λεια της δυνατότητας, εκ μέρους των Κούρδων ανταρτών, να επιφέρουν απο¬φασιστικά πλήγματα στην τουρκική πολε¬μική μηχανή. Η παρουσία τους στο με¬ταίχμιο την νομιμότητος και της παρανο¬μίας δεν βοηθούσε σε τίποτα την Αγκυ¬ρα, αλλά, απλώς, έπληττε τη διεθνή εικόνα της Τουρκίας, η οποία θέλει να έχει το βλέμμα της στραμμένο στην ευρωπαϊκή Δύση.
Οι σχέσεις των Γκρίζων Λύκων με το κράτος
Κουρδικό - Οργανωμένο Έγκλημα - Βαθύ Κράτος
Μία εμπεριστατωμένη προσέγγιση για τις σχέσεις των Γκρίζων Λύκων με το ορ¬γανωμένο έγκλημα και το αποκαλούμενο στην Τουρκία «Βαθύ Κράτος», προσφέ¬ρει η μελέτη του Μάνου Ηλιάδη που φέ¬ρει τον τίτλο «Οι Τουρκικές Μυστικές Υπηρεσίες και η ΜΙΤ» (Εκδόσεις Λαβύ¬ρινθος, Αθήνα 1998).
Η ευχέρεια του Κόμματος Εθνικιστι¬κής Δράσης στο να αναλαμβάνει κεκαλυμμένες αποστολές για λογαριασμό του κράτους, καθώς και η μακρά παραμονή στην παρανομία, έδωσαν σε αρκετά στε¬λέχη και τα μέλη του κινήματος, τη δυνα¬τότητα πρόσβασης στο οργανωμένο έγκλημα. Ενισχυτικά προς την κατεύθυν¬ση αυτή, λειτούργησε και η ιδεολογική προσήλωση των Γκρίζων Λύκων για εξυ¬πηρέτηση με κάθε μέσο {θεμιτό ή μη) της ιδέας του «Τουρκισμού» και του κράτους, του οποίου την αμέριστη υπο¬στήριξη απολάμβαναν, όπως αποδείχθη¬κε σε όλες, σχεδόν, τις περιπτώσεις όπου υπήρξαν παράνομες δραστηριότητες, και οι οποίες -φυσικά- εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα του τουρκικού κράτους.
Οι παραδοσιακοί μαφιόζοι υποστή¬ριζαν τους Γκρίζους Λύκους, και οι τελευ¬ταίοι συμμετείχαν στη Μαφία σε αντάλ¬λαγμα για την υποστήριξη. Παράδειγ¬μα, οι Οφλού και Ντρεζ Αλή ήταν για χρόνια στην οργάνωση του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), στην Κων¬σταντινούπολη. Ο Αλααττίν Τσακιτζί χρη¬σιμοποιούσε ένα διπλωματικό διαβατή¬ριο το οποίο τού είχε δοθεί από την τουρκική κυβέρνηση. Ο Τσακιτζί ανέφερε συνεχώς ότι εκτελούσε ένα καθήκον το οποίο τού είχε αναθέσει το τουρκικό έθνος. Οί Γκρίζοι Λύκοι έχουν μεγάλο αριθμό υποστηρικτών μεταξύ της τουρκι¬κής νεολαίας της Ολλανδίας. Οι Γκρίζοι Λύκοι συμμετέχουν στο εμπόριο ναρκω¬τικών και όπλων, και εισπράττουν δια της βίας χρήματα από πολλά άτομα», αναφέ ρεται σε έκθεση της ολλανδικής Βουλής που συντάχθηκε το 1997, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου για τις σχέσεις του τουρ¬κικού κράτους με τη «Μαφία των Ιδεαλι¬στών».
Στην έκθεση, αναφέρεται επίσης ότι οι Γκρίζοι Λύκοι τύγχαναν της προστα¬σίας της τουρκικής κυβερνήσεως έναντι των υπηρεσιών τους, ασχολούνταν με το εμπόριο ναρκωτικών, και χρησιμοποιού¬σαν χρήματα από ναρκωτικά για τη χρη¬ματοδότηση της προπαγάνδας του ΜΗΡ.
Η μακροχρόνια εμπλοκή τους στο εμπόριο ναρκωτικών, όπλων, κ.λπ., με σκοπό τη συγκέντρωση πόρων, για το ΜΗΡ, όπως περιγράφει ο Στερκέλ, ή η δράση τους για λογαριασμό της Μαφίας σε παρόμοιες επιχειρήσεις ή και άλλες, όπως η παροχή προστασίας, η είσπραξη χρεών, κ.ά., είχε ως τελικό -και μάλλον φυσιολογικό- αποτέλεσμα, το να συνεχίσουν, κάποια στιγμή, τις ίδιες ενέργειες για λογαριασμό τους. Έτσι λοιπόν, δημι¬ουργήθηκε σύντομα μία νέα τάξη πραγ¬μάτων, καθώς ο ένας μετά τον άλλον οι ηγέτες των παραδοσιακών οργανώσεων της τουρκικής Μαφίας, άρχισαν να δολο¬φονούνται, ή να εξωθούνται στην εγκατά¬λειψη συγκεκριμένων τομέων δραστηριο¬τήτων, την δε θέση τους να καταλαμβά¬νουν, πλέον, παλαιά στελέχη των Γκρίζων Λύκων.
Αυτή η ενασχόληση με το οργανωμένο έγκλημα, δεν σήμανε και τη διακοπή των σχέσεων με το κράτος και των υπη¬ρεσιών που του προσέφεραν, και τούτο συνέβαινε τόσο για ιδεολογικούς όσο και για πρακτικούς λόγους. Η συνέχιση των παράνομων δραστηριοτήτων τους, ήταν αδύνατη χωρίς τη συνεργασία των Υπη¬ρεσιών Πληροφοριών και Ασφαλείας -που, φυσικά, γνώριζαν τα πάντα για τη δράση τους- ενώ για την εξασφάλιση της ανοχής τους, ήταν απαραίτητη η παροχή και των εκάστοτε αναγκαίων υπηρεσιών που απαιτούσε το εθνικό συμφέρον.
Λίαν συντόμως όμως, αυτή η συνεργασία έγινε αμφίδρομη καθώς οι ανεπί¬σημοι συνεργάτες των Αρχών Ασφαλείας στο παρελθόν, απέκτησαν τεράστιους οι¬κονομικούς πόρους από τις παράνομες δραστηριότητες τους.
Η οικονομική τους ισχύς τους εξασφάλιζε ένα σημαντικό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα στις σχέ¬σεις τους με τις Αρχές, καθώς και τη δυ¬νατότητα διεισδύσεως στον κρατικό μη¬χανισμό, αναφέρει ο Μάνος Ηλιάδης στην εμπεριστατωμένη μελέτη του.
Η συνεργασία αυτή αποκαλύφθηκε από τις μαρτυρίες που ακολούθησαν τον θάνατο του Αμπντουλάχ Τσατλί, επιφα¬νούς στελέχους των Γκρίζων Λύκων και της Μαφίας, στο δυστύχημα του Σουσουρλούκ. Στη φιλήσυχη, κατά τα άλλα, επαρχιακή πόλη της Δυτικής Τουρκίας, στις 3 Νοεμβρίου του 1996, από τα συτντρίμμια της σύγκρουσης μίας πολυτε¬λούς Μερσεντές με ένα φορτηγό, ανα¬σύρθηκαν νεκροί ο αρχηγός της ακροδεξιάς Μαφίας των Γκρίζων Λύκων, Αμπντουλάχ Τσατλί, ένας υποδιευθυντής της Αστυνομίας και ένας βουλευτής του τότε κυβερνώντος Κόμματος του Ορθού Δρόμου, της Τανσοό Τσιλέρ. Από την έρευνα που διενεργήθηκε, είχαν αποκα¬λυφθεί οι σχέσεις κρατικών αξιωματού¬χων με στελέχη της Μαφίας των Γκρίζων Λύκων, που κύριο σκοπό είχαν τη χρηματοδότηση και την ενίσχυση του «βρώμικου» πολέμου κατά των αυτονομιστών Κούρδων ανταρτών του ΡΚΚ.
Μεταξύ του πλήθους των μαρτυριών που προέκυψαν τότε, η πλέον ενδεικτική είναι αυτή του παλαιού στελέχους της ΜΙΤ, Κορκούτ Εκέν. Καταθέτοντας στην κοινοβουλευτική επιτροπή που ερευνού¬σε το θέμα των διασυνδέσεων κράτους και Μαφίας, ο Εκέν παλαιός και στενός φίλος του Τσατλί, κατά δήλωση του - επι¬βεβαίωσε ότι ο Τσατλί εχρησιμοποιείτο από τις τουρκικές Υπηρεσίες Πληροφο¬ριών από το 1994, και ότι του είχε ανατεθεί η αποστολή της αντιμετωπίσεως των δραστηριοτήτων του ΡΚΚ στη Γερμανία. Σημειώνεται δε ότι με την κατάθεση του αυτή, ο Εκέν διέψευσε αυτά που κατέθε¬σε ο Μεχμέτ Είμούρ (στέλεχος, επίσης, της ΜΙΤ και επικεφαλής της Αντιτρομο¬κρατικής Διευθύνσεως της για αρκετό διάστημα) στην ίδια επιτροπή, σύμφωνα με την οποία η ΜΙΤ χρησιμοποιούσε τον Τσατλί μέχρι το 1982, αλλά μετά τον απο¬μάκρυνε, διότι προκαλούσε προβλήματα.
Το δυστύχημα του Σουσουρλουκ έφερε, ακόμη, στην επιφάνεια και άλλα γεγονότα, όπως οι αποκαλύψεις του Σεντάτ Μπουτζάκ, βουλευτού του Κόμμα¬τος του Ορθού Δρόμου και συνεπιβάτου του Τσατλί στο μοιραίο αυτοκίνητο, ότι στα πεπραγμένα του τελευταίου συγκα¬ταλεγόταν και ο εμπρησμός των ελληνι¬κών νησιών, το 1994. Οι αποκαλύψεις του Μπουτζάκ, πον έγιναν σε συνέντευξη του στο κανάλι ΗΒΒ λίγες ημέρες μετά το δυ¬στύχημα, δημοσιεύθηκαν την επομένη στην εθνικιστική εφημερίδα Γενί Σαφάκ, η οποία κυκλοφόρησε με τίτλο «Εμείς κάψαμε τη Ρόδο». Είναι, βέβαια, αξιοσημείω¬το ότι τα αντίτυπα της συγκεκριμένης εφημερίδας κάηκαν σε μία περίεργη πυρ¬καγιά, η οποία προκλήθηκε σχεδόν αμέ¬σως μετά την εκτύπωση των φύλλων της, με αποτέλεσμα να διασωθούν ελάχιστα αντίτυπα.
Σε μία συνέντευξη του, τον Νοέμβριο του 1996, ο Ιμπραχίμ Τσιφτσί, παλαιός φί¬λος του Τσατλί και ηγετικό στέλεχος των Γκρίζων Λύκων, αποκάλυψε τη συνεργα¬σία του κράτους με τους παράνομους μηχανισμούς του κινήματος των Ιδεαλι¬στών. Όπως ανέφερε στη συνέντευξη του ο Τσιφτσί, μετά το πραξικόπημα του 1980, όσοι Γκρίζο» Λύκοι ήταν στη φυλακή Μαμάκ, δέχθηκαν μία ενδιαφέρουσα πρόταση. «Αφήστε να σας στείλουμε στη ΝΑ Τουρκία και να εργασθείτε εκεί για λογαριασμό μας. Θα σας βγάλουμε από τη φυλακή και θα πολεμήσετε το ΡΚΚ». Η πρόταση αυτή, σύμφωνα με το Τσι¬φτσί, έγινε από έναν λοχαγό που υπηρε¬τούσε στη ΜΙΤ. «Όταν τον ρωτήσαμε», συνέχισε ο Τσιφτσί, «τι θα γινόταν σε πε¬ρίπτωση συλλήψεως μας και αν θα απαλλασσόμεθα των κατηγοριών, εκείνος απή¬ντησε ότι σε μία τέτοια περίπτωση θα μας επέτρεπαν να δραπετεύσουμε».
Ενδεικτική της νοοτροπίας που καλ¬λιεργήθηκε στις τάξεις των Γκρίζων Λύ¬κων σχετικά με την ενασχόληση τους με το οργανωμένο έγκλημα, ήταν η δήλωση που έκανε στην εφημερίδα Σαμπάχ, τον Ιανουάριο του 1997, ο τότε αρχηγός των Γκρίζων Λύκων, Α. Καραμαχμούτογλου «Ό,τι καινά κάνει κανείς δεν είναι έγκλη¬μα. Το έγκλημα είναι να σε πιάσουν». Άξιο ιδιαίτερης αναφοράς είναι, επίσης, το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθ¬μός Γκρίζων Λύκων πλαισιώνει τις περι¬βόητες Ειδικές Ομάδες της Αστυνομίας, στις νοτιοανατολικές επαρ¬χίες της Τουρκίας, όπου υπάρχει έντονη παρουσία του κουρδικού στοιχείου.
Η λαϊκή κατακραυγή και οι ελάχιστες δικαστικές διώξεις που προκάλεσε το σκάνδαλο του Σουσουρλούκ, δεν στάθηκαν αρκετές για να θέσουν στο περιθώριο τους Παντουρκιστές. Αντιθέτως,το κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης αναδείχθηκε, στις αμέσως επόμενες εκλο¬γές, το δεύτερο σε κοινοβουλευτική ισχύ κόμμα, και συμμετείχε ως βασικός «τσίρος στον τουρκικό κυβερνητικό συ¬νασπισμό, με τον ηγέτη του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, να αναλαμβάνει Αντιπρόε¬δρος της κυβέρνησης.
Συνακολούθως, αντί να επέλθει η κά¬θαρση, το παρακράτος έγινε κράτος, με αποτέλεσμα οι Γκρίζοι Λύκοι να περιορι¬στούν στη νόμιμη ή, τουλάχιστον, στη νο¬μιμοφανή προς το παρόν δράση, όπως επέβαλλαν οι συνθήκες από τη θέση της υπεύθυνης κυβερνήσεως της χώρας που βρίσκονταν, πλέον.
Η αποστολή, άλλωστε, που τους είχε αναθέσει το τουρκικό κράτος, ως η προ¬έκταση του κρατικού μηχανισμού στις παρακρατικές δραστηριότητες, είχε ολο¬κληρωθεί μετά τη σύλληψη του Κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτζαλάν και την απώ¬λεια της δυνατότητας, εκ μέρους των Κούρδων ανταρτών, να επιφέρουν απο¬φασιστικά πλήγματα στην τουρκική πολε¬μική μηχανή. Η παρουσία τους στο με¬ταίχμιο την νομιμότητος και της παρανο¬μίας δεν βοηθούσε σε τίποτα την Αγκυ¬ρα, αλλά, απλώς, έπληττε τη διεθνή εικόνα της Τουρκίας, η οποία θέλει να έχει το βλέμμα της στραμμένο στην ευρωπαϊκή Δύση.
Η αλλαγή δηλαδή που επήλθε, δεν ήταν πολιτική επιλογή, αλλά ήταν επιφα¬νειακή και υπαγορεύθηκε από την ανάγκη προσαρμογής στα νέα δεδομένα, εντός και εκτός της Τουρκίας.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ....
1 σχόλιο:
θα μπορούσαμε να μαθουμε λεπτομεριες σχετικα με τις πηγές όπου χρησιμοποιήθηκαν??
Δημοσίευση σχολίου