< ....Παράδοση είναι:τo μελωδικό νανούρισμα της μάνας,οι θρύλοι του παππού ,τα κάλαντα,τα χελιδονίσματα, οι μαντινάδες,τα έθιμα ,οι χοροί και οι σκοποί που μας συντρόφευαν σε κάθε χαρά ,οι ενδυμασίες ,τα κεντήματα ,τα δίστιχα, τα παιχνίδια και όσα άλλα είναι μέρος της ζωής του τόπου μας. Κρατήστε περήφανα στις καρδιές σας,αλώβητο αυτό το θησαυρό και παραδώστε τον στις επόμενες γενιές!Δ.ΚΟΥΚΑΤΟΣ>
Με γέλασαν μια χαραυγή
τ αστρι και τό φεγγαρι
με γέλασαν και μουπανε
χάρος δέν θα με πάρει....
ΔΗΜΟΤΙΚΑ ονομάζονται τα προϊόντα της δημοτικής (λαϊκής) ποίησης. Τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια ήταν από την αρχαία εποχή ποικιλόμορφα. Σώθηκαν δείγματα όλων των εποχών. Η λαϊκή ποιητική δημιουργία κατάφερε να εκφράσει με ευαισθησία, λεπτότητα και πλαστικότητα τις σκέψεις και τα συναισθήματα για την εργασία, την αγάπη, το γάμο, τη διασκέδαση, το χωρισμό, το θάνατο και όλες τις περιπέτειες της ζωής του λαού που συγκλόνισαν τη λαϊκή ψυχή.
Ο ποιητής του δημοτικού τραγουδιού είναι ένας από τους πολλούς που μπερδεύεται και χάνεται στο πλήθος. Δεν παρεμβάλλει στο ποίημα την προσωπικότητά του ούτε και στοιχεία που ξεπερνούν το επίπεδο μόρφωσης του λαού. Κατορθώνει με δεξιοτεχνία να διαγράφει στο έργο του χαρακτήρες, να εκφράζει τα πάθη και να δίνει συγκεκριμένη μορφή στους πόθους και τα όνειρα των ομοίων του. Οι δημιουργοί του δημοτικού τραγουδιού είναι άτομα βγαλμένα μέσα από ένα λαό με αναπτυγμένο μουσικό αίσθημα, που ξέρουν με επιδεξιότητα να ταιριάζουν τα σκόρπια υλικά και να συνθέτουν έτσι το τραγούδι, βρίσκοντας σύγχρονα το ρυθμό και τη μελωδία.
Με την επανάληψη και χρησιμοποίηση του τραγουδιού σαν αδέσποτου κοινού κτήματος, καθένας το θεωρεί δικό του και δε διστάζει να κάνει μικρές αλλαγές, αφού τίποτα το ανώτερο ή ξένο από τη δική τους νοητική συναισθηματική κατάσταση δε βρίσκουν σ' αυτό. Έτσι το ποίημα, το δημοτικό τραγούδι, όχι μόνο γίνεται κτήμα όλων, αλλά και δημιούργημα του λαού.
Τα δείγματα των δημοτικών μας τραγουδιών προέρχονται όχι μόνο από όλες τις ιστορικές περιόδους, αλλά και απ' όλα τα μέρη του πλατύτερου ελληνικού χώρου, την Κάτω Ιταλία, την Καππαδοκία, τον Πόντο και την Κύπρο.
Σώθηκαν σε ευρύτερη κλίμακα με την παράδοση εκείνα που:
- ήταν πιο εύκολα στο τραγούδημα και ήταν γραμμένα σε γλώσσα παραπλήσια με τη σημερινή. Τέτοια ήταν όσα γράφτηκαν από το δωδέκατο αιώνα και μετά.
- συγκινούσαν βαθιά τη λαϊκή ψυχή, επικά, ακριτικά, ιστορικά και κλέφτικα, που εμφανίζονται από τις πρώτες συγκρούσεις σκλάβων Ελλήνων και κατακτητών Τούρκων.
Τα δημοτικά μας τραγούδια στο χαρακτήρα τους είναι λυρικά, επικά, θρησκευτικά, σατιρικά, αστεία ή άσεμνα και ανάλογα με τις περιστάσεις που τραγουδιούνται είναι κάλαντα, χελιδονίσματα, νανουρίσματα, του κλήδονα; της κούνιας, γαμήλια, μοιρολόγια, εργατικά, του μύλου. Ο αριθμός των τραγουδιών είναι πολύ μεγάλος. Ο Ν. Γ. Πολίτης στις αρχές του εικοστού αιώνα είχε μαζέψει στο λαογραφικό αρχείο είκοσι χιλιάδες.
Οι πρώτες γενικές συλλογές ήταν του Φοριέλ (1824), του Πάσσοου (1840), του Τομαζέο (1841), του Μαρκέλλους (1851), του Λελέκου (1852), του Ζαμπέλιου (1852) και του Λεγκράν (1874). Εκτός απ' αυτές υπάρχει ένα πλήθος τοπικές συλλογές, πάνω από διακόσιες και πολλά τραγούδια σκόρπια σε διάφορα περιοδικά ή φυλαγμένα ανέκδοτα σε ιδιωτικές συλλογές.
Ως πρώτος εκδότης συλλογής ελληνικών δημοτικών τραγουδιών μπορεί να θεωρηθεί ο Θ. Μανούσης.
Ο Θ. Μανούσης παρακινήθηκε από την τότε έκδοση στη Βιέννη από το Βαρθολομαίο Κοπιτάρ των Σερβικών δημοτικών τραγουδιών. Το 1815 έστειλε αντίγραφο της συλλογής του στον Κοραή.
Η συλλογή αυτή έπεσε στα χέρια του Φοριέλ και έγινε ο πυρήνας της δικής του έκδοσης. Άλλο αντίγραφο ο Μανούσης έστειλε στο Βέρνερ Χαξάουζεν. Αυτός τα έδωσε μεταφρασμένα στον Γκαίτε, που έγραψε στο ημερολόγιό του ότι "τα τραγούδια αυτά είναι κάτι το πολυτιμότατο για τη λυρική, δραματική και επική ποίηση απ' όσα γνωρίζομε".
Την καλύτερη κατάταξη έκαμε ο Ν. Πολίτης, που το 1914 εξέδωσε τις "Εκλογές".
Νεότερες εκδόσεις είναι του Άγη Θέρου σε δύο τόμους του 1952. Η συλλογή του καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δημ. Πετρόπουλου σε δυο τόμους που περιλαμβάνεται στην έκδοση "Βασική βιβλιοθήκη" (1958 - 1959) και τελευταία η έκδοση της Ακαδημίας της Αθήνας (1964).
Έλληνες και ξένοι κριτικοί ομόφωνα αναγνωρίζουν στα τραγούδια του ελληνικού λαού πλούσια φαντασία, ποιητικό ύφος, πλαστική δύναμη, λιτότητα έκφρασης και ποιητική συγκέντρωση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου