ΛΙΓΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

 

1) Όλα τα συναισθήματα, οι σκέψεις, οι διαθέσεις, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τις αισθήσεις, αλλά και οι συνειδητές πράξεις και λέξεις παράγονται σε ένα μόνο μέρος του νευρικού μας συστήματος που ονομάζεται «εγκέφαλος».

2) Ο εγκέφαλος είναι όργανο και όπως κάθε όργανο ή μέρος του σώματός μας, είναι επιρρεπής σε τραυματισμούς, σημάδια επιφανειακά ή βαθιά, προσωρινές ή μόνιμες δυσλειτουργίες.

3) Ο εγκέφαλος δεν μας δημιουργεί σωματικό πόνο, αλλά ψυχικό. Ως αποτέλεσμα, τείνουμε να διαχωρίζουμε τους σωματικούς τραυματισμούς από τους «ψυχικούς», αλλά και τις σωματικές δυσλειτουργίες από τις «ψυχικές». Μάλιστα όχι μόνο τα διαχωρίζουμε αυτά τα δύο, αλλά κατά κανόνα έχουμε την ψευδαίσθηση ότι τα «ψυχικά» τραύματα επουλώνται απλά με τη σκέψη, τον χαρακτήρα, τη θέληση ή την πίστη (όχι απαραίτητα τη θρησκευτική, αλλά και την πίστη σε αξίες, δόγματα, ιδεώδη και άλλες αφηρημένες έννοιες). Και ο διαχωρισμός αυτός είναι δύσκολος ακόμα και για τους καλοθελητές, που μπορούν να αναγνωρίσουν τη διαφορά, αλλά αδυνατούν να τη συνειδητοποιήσουν. "Αφού το νιώθω, το αισθάνομαι, το σκέφτομαι και συνάδει με την αντίληψη που έχω για τον κόσμο και τον εαυτό μου, πού είναι το τραύμα ή η δυσλειτουργία;"

4) Όμως και τα «ψυχικά» τραύματα, στην ουσία είναι σωματικά τραύματα που απλά τα βιώνουμε με διαφορετικό τρόπο. Οφείλονται είτε σε συγκεκριμένες νευρωνικές συνάψεις, ή στην απουσία αυτών, ή στην αδυναμία να παράγουμε συγκεκριμένες ουσίες, ή στην πληθώρα αυτών ή γενικά σε κάποια ανισορροπία νευροδιαβιβαστικών ουσιών. Και όπως μας φαίνεται αυτονόητο, αν για παράδειγμα σπάσουμε το χέρι μας, να πάμε σε έναν ορθοπεδικό, που θα δει την ακτινογραφία του σπασμένου οστού και θα εφαρμόσει την κατάλληλη θεραπεία για να γίνουμε καλά, έτσι θα έπρεπε να αντιδρούσαμε και αν καταλαβαίναμε πως έχουμε κάποιο ψυχικό τραύμα ή δυσλειτουργεία ώστε να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό.

5) Στην Ελλάδα, η έννοια της ψυχικής υγείας κουβαλάει ακόμα πολλά κοινωνικά ταμπού. Αργά και σταθερά, αυτά εξαλείφονται, αλλά σε σχέση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες, η ψυχολογία και η ψυχιατρική κουβαλάνε ακόμα ένα στίγμα παραπληροφόρησης. Πολλές φορές, άνθρωποι αρνούνται να πάνε στον «τρελογιατρό», αλλά και στις μικρότερες κοινωνίες της επαρχίας, πολλοί προτιμούν να επισκέπτονται ιατρεία σε άλλες πόλεις για να «μην μαθευτεί». Άλλοι πάλι, προτιμούν την καθημερινή μάχη με τον εγωισμό τους παρά τη λήψη μέτρων.

6) Όπως κάθε κλάδος της ιατρικής, έτσι και η ψυχιατρική δεν έχει τη λύση σε όλα τα προβλήματα. Για αρχή, ο εγκέφαλος από μόνος του είναι ήδη ένα πολύ σύνθετο όργανο και μόλις τα τελευταία 100 χρόνια έχουμε αρχίσει να τον μελετάμε συστηματικά. Είναι όμως ένας κλάδος σε εξέλιξη και οι έρευνες με χρήσιμα αποτελέσματα διαρκώς πληθαίνουν. Οι φαρμακευτικές αγωγές και οι ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι δεν είναι οι ίδιες που είχαμε πριν 30-40 χρόνια και πολλές βλάβες πλέον θεραπεύονται σχεδόν σαν επέμβαση ρουτίνας. Άλλες πάλι παραμένουν σε σκοτεινά νερά που η επιστήμη ακόμα αδυνατεί να κατανοήσει.

7) Οφείλουμε στον εαυτό μας, να ελέγχουμε τα διάφορα ψυχικά τραύματα είτε είναι επιφανειακά είτε βαθιά. Εκτός από σοβαρές παθήσεις, όπως διαταραχές της προσωπικότητας, ή χρόνιες παθήσεις που διαγνώσκονται σε μικρή ηλικία ή πιο προχωρημένη ηλικία, είναι χρήσιμο να αναγνωρίζουμε και αυτά τα σημαδιά που δεν εμπίπτουν σε απλά καθημερινά προβλήματα, όπως το άγχος, η στεναχώρια ή το πένθος που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ζωής, αλλά αυτά που καταλαβαίνουμε πως μας έχουν εγκλωβίσει σε μακρυπρόθεσμα αρνητικά μοτίβα από τα οποία δεν μπορούμε να βγούμε μόνοι μας.

Εξίσου σημαντικό είναι να μπορούμε να αναγνωρίζουμε αυτές τις περιπτώσεις σε δικούς μας ανθρώπους και να μπορούμε να τους ενθαρρύνουμε να ζητάνε βοήθεια όταν πρέπει, πάντα σεβόμενοι το χώρο και τον ρυθμό τους.

9) Να μην περιοριζόμαστε σε κλισέ φράσεις όπως «όλα θα πάνε καλά», «όλα είναι στο μυαλό», «έχεις περάσει και πιο δύσκολα», «τα έχεις όλα, πώς κάνεις έτσι;» και άλλα τέτοια «παρηγορητικά». Τέτοιες φράσεις μπορεί να είναι ειλικρινείς και καλοπροαίρετες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Δεν λέμε κάτι που ο άλλος δεν επαναλαμβάνει ο ίδιος στον εαυτό του κάθε μέρα, κάθε στιγμή προσπαθώντας να βρει τη διέξοδο.

ellinaki.blogspot.com