ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΕΥΑΣ

Γράφει ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ

 

 

Ειμαι η πρωτη και η τελευταια

Ειμαι η πορνη και η αγια
Ειμαι η συζυγος και η παρθενος
Ειμαι η στειρα, που πολλοι ειναι οι γιοι της

Ειμαι η αρθρωση του ονοματος μου

 

1. το μυστηριο των ονοματων

Ευα στα εβραϊκα σημαινει Ζωη, ενω Αδαμ ειναι το πλασμα του χωματος. Για χρονια με βασανιζε η υποψια, πως κατι τις μυστηριακο ειχε συμβει με τα ονοματα των πρωτοπλαστων, γιατι δεν ταιριαζε να ειναι η Ζωη δημιουργημα απο τη σαρκα του χωματινου πλασματος, οπως το θελει η γνωστη ιστορια της νομιμης βιβλου...
Κι απ την αλλη με εξοργιζε οτι γεννεες επι γεννεων οι ανδρες στηριζανε την πρωτοκαθεδρια τους εναντι της γυναικας στην ιστορια της Γεννεσης, με ολο το βαρος που ασκουν στο συλλογικο ασυνειδο οι μυθοι και τα αρχετυπα, εξον απο το οτι τα καθε λογης παπαδαρια εκμεταλλευθηκαν αριστοτεχνικα τη δημιουργια της Ευας, απο το πλευρο του Αδαμ, για να διαρθρωσουν ενα πλεγμα ταμπου και απαγορευσεων, που πρωτ απ ολα δεσμευσε τις συνειδησεις των ιδιων των γυναικων, μεταφεροντας τα συρματοπλεγματα της αιχμαλωσιας τους στα βαθυτερα στρωματα της ψυχης τους.
Ποια να ητανε αραγε η αρχικη μορφη της Ευας και τι ειδους λεηλασια της γνωσης ειχε προηγηθει, για να διαγραφει η σημασια της Γυναικας/Ζωης απο το συλλογικο ασυνειδο και να αντικατασταθει με την αηδιαστικη διδασκαλια του Παυλου, που χειραγωγει τους εν Χριστω αδελφους του στην εγγενη κατωτεροτητα του θηλυκου, λεγοντας τα περιφημα... "ο μεν ανηρ δεν χρεωστει να καλυπτει την κεφαλην αυτου, επειδη ειναι εικων και δοξα του Θεου, ενω η γυνη ειναι η δοξα του ανδρος, διοτι ο ανηρ δεν ειναι εκ της γυναικος αλλα η γυνη εκ του ανδρος... επειδη δεν εκτισθη ο ανηρ δια την γυναικα αλλα η γυνη δια τον ανδρα..." [Α΄προς Κορινθιους επιστολη]

Η γνωστικη σπειρα ανελλισσεται στο διηνεκες, χαριν των ερωτηματων που θετει ο ανθρωπος, γιατι οπως θα το ελεγε και ο Χαϊντεγκερ ειμαστε τα μονα οντα που ερωταμε περι της οντοτητας μας...
Το ερωταν περι των οντων δεν προϋποθετει παντα οτι θα υπαρξουν και απαντησεις αλλα γινεται τροπον τινα επειδη δεν μπορουμε να κανουμε αλλιως, οπως και η ανασα μας δεν εξαρταται απο τη θεληση μας, ωστοσο αποτελει την κινητηρια δυναμη για την ανελιξη της γνωστικης σπειρας, ασχετως αν τελικως δινονται η δεν δινονται απαντησεις. Η φιλοσοφια, ειναι σαν να λεμε η αγωνια του ζωντος ανθρωπου, εναντι του οριστικου Τιποτα του θανατου και το αν θα υπαρξουν απαντησεις ή οχι, δεν αιρει το νοημα της αγωνιας, οπως και η απογνωση δεν σταματαει τη λειτουργια της αναπνοης.
Με τον ιδιο τροπο, η μυθικη διασταση της ανθρωπινης συνθηκης συντελει στην ανελιξη της γνωστικης σπειρας, μεταφεροντας το Ερωταν περι των οντων, στο πεδιο της ψυχικης/φαντασιακης ενεργειας, οπως το ονειρο μεταφερει το πραγματικο συμβαν σε μια εικονοποιημενη ψυχικη γλωσσα, για να το επεξεργαστει ο Εαυτος, ερημην των απαγορευσεων του συνειδητου. Οι μυθοι ειναι τα ονειρα της Γνωσης και η σημασια τους στη διαμορφωση του συλλογικου ασυνειδου ειναι καιρια...

Η μυθικη διασταση της Ευας δεν θα μπορουσε να περιοριστει στην περιχαρακωμενη και τοσο βολικη για την πατριαρχικη κοινωνια της Ρωμης, αρχετυπικη εικονα της πονηρης και υποταγμενης γυναικας, που εχει αποδεχτει την κατωτεροτητα της εναντι του αρσενικου και τον χειραγωγει με πλαγιους τροπους, οπως η κουτοπονηρουλα Ευα της Γεννεσης. Ηταν βεβαια αναμενομενο, στον καιρο που οργανωνονταν οι εξουσιαστικες δομες του χριστιανισμου, οι διαφοροι πατριαρχες και πατερες και λοιποι διαμορφωτες συνειδησεων, να επιχειρησουν μια συρρικνωση του θηλυκου στα ορια της καλης νοικοκυρας και της υποτακτικης δουλης του ανδρα, ωστε να διασφαλιστουν οι παραδεδεγμενες αξιες της κοινωνιας που στα πρωτα του σταδια, ο χριστιανισμος απειλησε οτι θα ανατρεψει.
Και αυτο εκαμαν, κηρυσσοντας καθε αυθεντικα επαναστατικη δοξασια των πρωτων χριστιανων ως αιρεση και επιβαλλοντας εναν χωρις προηγουμενο διωγμο σε οτι απειλουσε να κλονισει την κυριαρχια τους. Και δεν ειναι διολου τυχαιο οτι οι μεγαλες "αιρεσεις" που κυριως προσπαθησαν να εξαρθρωσουν οι απολογητες της ορθοδοξιας, κατα τη διαρκεια του 30υ και 4ου αιωνα, οταν δηλαδη ελαβε χωρα η εως θανατου μαχη μεταξυ της ελεγχομενης απο τους αυτοκρατορες ορθοδοξης/καθολικης εκκλησιας και των γνωστικων ή αρειανικων/μονοφυσιτικων ετεροδοξων, αντικατοπτριζαν και μια ιδιαιτερη κοινωνικη ταξη, η οποια εναντιωνονταν τοσο στην εκκλησιαστικη, οσο και στην κοσμικη εξουσια [ο μονοφυσιτισμος, επι παραδειγματι, απηχουσε και τις αντιδρασεις των αγροτικων πληθυσμων της μεσης ανατολης απεναντι στην συγκεντρωτικη δεσποτεια των καισαρων της Ρωμης, παλαιας και νεας, ενω ο Αρειανισμος ειχε τα κυριοτερα στηριγματα του στις ιδιαιτερα εξελιγμενες και αστικες κοινωνιες των ακτων της Μεσογειου]
Ο διωγμος της γνωσης που εξαπελυσε η ενιαια τοτε [προ του σχισματος] καισαροπαπικη εκκλησια, διεκδικωντας για τον εαυτο της το μονοπωλιο της ορθοδοξιας και τον χαρακτηρισμο της μιας και καθολικης εκκλησιας του Ιησου Χριστου, ητανε τοσο συστηματικος και αμειλικτος, ωστε απο το συνολο των εργων που χαρακτηριστηκαν αιρετικα δεν διασωθηκε σχεδον κανενα [οπως τεσσερεις αιωνες αργοτερα ο διωγμος των ορθοδοξων εικονολατρων του Βυζαντιου εξαφανισε ολα, μηδενος εξαιρουμενου, τα εργα των εικονομαχων στοχαστων και καλλιτεχνων της εποχης των Ισαυρων!]
Καμια κοσμικη δικτατορια δεν κατορθωσε ποτε να συναγωνιστει σε αποτελεσματικοτητα τους χριστιανους παπαδες!
Μεχρι τις αρχες του εικοστου αιωνα, οπου εντελως τυχαια συνεβησαν δυο απο τις πιο συνταρακτικες ανακαλυψεις στον τομεα της γνωσης, ολα οσα γνωριζαμε για τα αιρετικα και αποκηρυγμενα κειμενα των απαρχων του χριστιανισμου, ησαν οι πληροφοριες που μας παρειχαν γι αυτα οι εχθροι τους, δηλαδη οι απολογητες του επισημου χριστιανισμου, οπως ο Ειρηναιος, ο οποιος δηλωνε οτι κατεγραφε τις δοξασιες των αιρετικων, μονο και μονο για να τις ανασκευασει... Στις αρχες ομως του 20ου αιωνα, οταν ανακαλυφθηκαν τα χειρογραφα της Νεκρας θαλασσας, ηλθαν στο φως καποιες απο τις χαμενες γνωσεις των απαρχων του χριστιανισμου, δινοντας μας μιαν ιδεα για το τι ειδους καταστροφη ειχαν προκαλεσει οι λυσαλεοι διωγμοι των παπαδων και σε τι βαθμο ειχε διαστραφει η ιστορια και ο μυθος, που ωστοσο διαμορφωναν και διαμορφωνουν συνειδησεις.
Η ανακαλυψη των γνωστικων κειμενων το 1945 στο Ναγκ Χαμαντι, εφερε στο φως αλλο ενα τμημα της χαμενης γνωσης που, παρα τη μικρη σχετικα με το ευρος του απωλεσθεντος υλικου, εκταση του δεν αφηνει καμια αμφιβολια για το πως διαστρεψανε τη μυθικη διασταση της ανθρωπινης συνθηκης, τα ιερατεια και τα κονγκλαβια του ορθοδοξου χριστιανισμου. Μια διαστροφη, που συμβαλει ακομα στην αιχμαλωσια των ψυχων και την συνακολουθη επικρατηση των δυναμεων της καταστροφης [τα μηνυματα των καιρων μας και δυο παγκοσμιοι πολεμοι στην Ευρωπη, φανερωνουν μια χαρα το ειδος του "ανθρωπου" που διεπλασε η ορθοδοξη χριστιανικη μυθολογια...]
Στους κρυμενους επι αιωνες κωδικες του Ναγκ Χαμαντι λοιπον ανακαλυφθηκε μια αλλη ιστορια για τον Αδαμ και την Ευα... Μια ιστορια που ερμηνευει τις σημασιες των ονοματων, ετσι οπως θα επρεπε να ειναι και, φυσικα, ανατρεπει την τοσο βαθεια ριζωμενη στο συλλογικο ασυνειδο εικονα της κατωτερης γυναικας, που κατα τον Παυλο επλασθη "δια την δοξα του ανδρος!"
Τα ονοματα, τελικως πηρανε την εκδικηση τους, εστω και αργα...


2. η αλλη ιστορια της Ευας
Αναμεσα στο πληθος των γνωστικων θεωριων που αναπτυχθηκαν στους τρεις πρωτους μεταχριστιανικους αιωνες, αναδυεται μια αλλη οψη της Ευας/Ζωης που μεσα απο τις ελαφρως παραλλαγμενες εκδοχες της, μπορουμε να ανιχνευσουμε την λησμονημενη ιστορια της...
Ο αρρητος και απομακρος Δημιουργος των γνωστικων, ειχε πλασει πολυ πριν απο τον Αδαμ τους Αιωνες, που ερημην του διαφεντευαν τον σκαρτο κοσμο της Υλης, τον οποιο ο Μεγας Πρωτομαστορας θεωρουσε μαλλον ως προσωπικη αποτυχια του [απηχωντας προφανως την ισχυρη πλατωνικη αποψη οτι η υλικη υπαρξη δεν ειναι παρα το ευτελες πεδιο της πτωσης των τελειων οντων απο τον κοσμο των ιδεων] Η εμφανιση του Αδαμ πραγματοποιειται σε εναν κοσμο οπου το Κακο κυριαρχει και οπου οι επτα αρχοντες της υλης εξουσιαζουν την υπαρξη, εν τη απουσια του αρρητου Δημιουργου. Ο Αδαμ, στην πρωτη του μορφη ειναι μονον ενα σαρκινο ομοιωμα, μια κενη κουκλα, που της λειπει η ψυχη - οχι κατι περισσοτερο απο το θλιβερο παιχνιδι ενος παιδιου, που δοκιμαζει εκθαμβο την εξουσια του επι της πασχουσας υλης...
Η Σοφια ομως, δημιουργημα κι αυτη του Αρρητου αλλα απο τις πρωτες στην ταξη των εκπεσοντων δαιμονων του υλικου κοσμου, στελνει την κορη της, την Ευα/Ζωη για να εμφυσησει την ψυχη στον Αδαμ και να τον αποτραβηξει απο την γαληνη του Τιποτα, ωστε τα οντα να πραγματωσουν την καταρα της οντικοτητας τους [ας μου επιτραπει λιγη χαϊντεγκεριανη προοπτικη στον ετσι κι αλλιως διασπασμενο μυθο...] Η Ευα πραγματι εμφυσα ψυχη στο σαρκινο κελυφος του Αδαμ, ο οποιος το πρωτον αντιλαμβανεται τον εαυτο του μεσα στον κοσμο και ευθυς ονοματιζει την Ευα, λεγοντας της "Εισαι η Ζωη!" Ο Αδαμ ομως, αν και εμψυχος πλεον, αδυνατει να σταθει στα δυο του ποδια και σερνεται σαν τη σαυρα στις ραχες της γης προκαλωντας θλιψη στη συντροφο του, που αντιλαμβανεται οτι χρειαζεται και κατι αλλο για να "ανελθει" ο ανθρωπος στο σταδιο οπου θα προσομοιαζει στην εικονα του Μεγαλου Πρωτομαστορα [μηπως ο ανθρωπος χωρις γνωση, δεν διαφερει απο τα ερπετα και τα θηρια της γης?]
Στο μεταξυ οι επτα αιωνες του υλικου κοσμου, οι δαιμονικες υπαρξεις δηλαδη που κυριαρχουν στην υλικη υποσταση του Ειναι, μαθαινουν για την προσπαθεια της Ευας/Ζωης να τελειοποιησει τον Αδαμ και φοβουνται πως αν ο ανθρωπος κατακτησει τη Γνωση, θα γινει ανωτερος τους. Αποφασιζουν λοιπον να αιχμαλωτισουν και να βιασουν την Ευα, μολυνοντας την με τον σπορο του Κακου, ωστε να καταντησει υποχειριο τους. Ταυτοχρονα, ριχνουν σε βαθυν υπνο τον Αδαμ και του στελνουν ονειρο πως η Ευα προερχεται απο ενα πλευρο του και για αυτο τον λογο ειναι κατωτερη του και πρεπει να της επιβληθει και να την μεταχειριζεται ως ο κυριος τα δουλικα του. Η Ευα αντιλαμβανεται την παγιδα των Αιωνων και ανατρεπει τα σχεδια τους, αφηνοντας στη θεση της πλαϊ στον Αδαμ, ενα σαρκινο ομοιωμα της. Η ιδια βρισκει καταφυγιο στο δεντρο της Γνωσης...
Οι αρχοντες ικανοπιημενοι με την τυφλα του Αδαμ, ο οποιος αρεσκεται στον νεο του ρολο του Ανδρα προς την κατωτερη του γυναικα, τον τοποθετουν στον Παραδεισο και αποσυρονται στα εργα της καταστροφης και του θανατου, που στιγματιζουν το βασιλειο τους, της υλικης υπαρξης. Ωστοσο το καλεσμα της Ευας παραμενει και μεσα απο την αγωνιωδη αναζητηση της Γνωσης, ο Αδαμ πραγματοποιει τον Ιερο γαμο μαζι της, διεκδικωντας την Απολυτη Ενωση που θα τους φερει κοντα στον Αποντα και Αρρητο Δημιουργο του Καλου [Τον Ρυθμιστη του κοσμου των Ιδεων, ισως?]
Η μηνις των αρχοντων του υλικου κοσμου, αναγκαζει [κατα μια εκδοχη] το ζευγαρι των ομοιωματων του Αδαμ και της Ευας, να εγκαταλειψουν τον Παραδεισο και να περιφερονται εκτοτε στα σκληρα πεδια της Γης, οπου μονον η αναμνηση εκεινου του Απολυτου και Τελειου Ερωτα, εντος του Δεντρου της Γνωσης, μπορει πλεον να διαφοροποιησει τον ανθρωπο [ανδρα ή γυναικα, αδιαφορο] απο τα ερποντα πλασματα και τις θηριωδιες των δυναμεων της καταστροφης...

3. Η αναμνηση της Γνωσης/Ζωης
Ο εκπληκτικος αυτος μυθος των Γνωστικων [που εμφανιζεται σε διαφορες παραλλαγες, ωστοσο διατηρει το σταθερο χαρακτηριστικο οτι η Ευα ειναι εκεινη που δινει τη Ζωη στον Αδαμ και οχι το αναποδο] σηκωνει ασφαλως πολλαπλες ερμηνειες, καθως συντελει σ αυτο και η γενικοτερη ταση των Γνωστικων να αναδεικνυουν τη γυναικα ως το φερον κυμα της Ζωης, που οδηγει στην τελειωση, δια μεσου της Γνωσης, ωστοσο δεν επιτρεπει καμια αμφιβολια στο γιατι οι εξουσιαστες της χριστιανικης εκκλησιας πολεμησαν λυσαλεα αυτη τη φιλοσοφια της πτωσης, που ειναι εν τελει ο Γνωστικισμος [σε αναλογια με τη φιλοσοφια του Πλατωνα και των Νεοπλατωνικων, που διεκριναν επισης στην υλικη υπαρξη το προϊον μιας πτωσης, αν και εκφρασμενης με διαφορετικο τροπο...]
Αν δεν ειχε λεηλατηθει με τον πιο ριζικο και ανελεητο τροπο η μυθικη διασταση της γυναικας, η οποια δινει τη Ζωη, οχι μονον αναπαραγοντας την υλικη της υποσταση αλλα επειδη εγειρει τη μνημη της πορειας προς τη Γνωση, που ειναι και η μονη οδος απελευθερωσης απο τις τυφλες δυναμεις της βιας και της καταστροφης, δεν θα ηταν δυνατο να εγκαθιδρυθουν οι ατεγκτες σχεσεις κυριαρχιας μεταξυ εξουσιαστη και εξουσιαζομενου, οι οποιες, περνωντας αρχικα απο την κυριαρχια του φυλου, εξακτινωνονται σε καθε βαθμιδα της κοινωνικης ζωης.
Μαθαινεις πρωτα να το παιζεις αφεντης στη γυναικα σου και μετα απαιτεις να εχεις και δουλους...
Οπως ομως, εθεσε το ζητημα και ο Πλατων, η Γνωση ειναι κατα βαση αναμνηση και ο καθε ενας Αδαμ απο εμας [ανδρας η γυναικα, αδιαφορο] εχει στιγματιστει απο τη δυνατοτητα να ξεπερασει το σιδηρουν παραπετασμα που τον χωριζει απο τον Κοσμο της Γνωσης και ετσι τον διατηρει εν αιχμαλωσια στον υλικο κοσμο των σαρκινων ομοιωματων. Στο περασμα του Αιωνα, το καλεσμα της Ευας/Ζωης, που εγκαταλειψαμε καποτε σ εκεινο το απωλεσθεν δεντρο της Γνωσης, δεν εχει αρθει.
Συμφωνα με την Γνωστικη λυτρωτικη εσχατολογια, ο δρομος για τον ανθρωπο παραμενει ανοιχτος, αρκει να ανοιξει τα εσωτερα ματια της ψυχης του και να φερει στο φως εκεινες τις αρχεγονες οδους προς τη Γνωση, που οι Αιωνες ταχθηκαν να τις κρατουν στα σκοταδια...
Το ονομα της Ευας, θα ξαναβρει τη μαγικη λυτρωτικη του λειτουργια, αν την αναζητησουμε εκει που αφησαμε την χαμενη μας Αθωοτητα, σε ενα ειδος Γνωσης που δεν οριοθετει σχεσεις εξουσιας και προπαντος δεν ιεραρχει τα προσωπα και τις ζωες τους, βασει μετρησιμων μεγεθων αλλα συναινει στην απολυτη καταφαση με το μυστηριακο και ανερμηνευτο δωρο της Ζωης...panusis.blogspot.com