Ούτε λίγο, ούτε πολύ, με το παρόν θα δούμε ξεκάθαρα μπροστά μας τον δρόμο, που οδηγεί στην Άβυσσο. Κι αλοίμονο σ’ όποιον πέσει μέσα.

. . . . . . . . . . .

α. Εισαγωγή

Κάτι λέγαμε γιά «ψηφίδες» απαραίτητης πληροφορίας, προκειμένου να γράψω ένα άρθρο, σωστά; Σωστά.

Πάμε, λοιπόν, να ενώσουμε τις τελίτσες μαζί.

. . . . . . . . . . .

i. Φυσική Γυμνασίου

Μπορεί καί Δημοτικού.

Ξέρετε πολύ καλά ότι στον Ηλεκτρομαγνητισμό, τα ετερώνυμα έλκονται καί τα ομώνυμα απωθούνται.

Αρνητικό φορτίο με αρνητικό φορτίο, απωθούνται. Θετικό με θετικό, απωθούνται. Θετικό με αρνητικό, έλκονται. Μαγνητικός «βόρειος» πόλος με μαγνητικό «νότιο» πόλο, έλκονται. «Βόρειος» με «βόρειο», καθώς καί «νότιος» με «νότιο», απωθούνται.

Αυτή η αρχή έχει αποδειχθεί στην πράξη αμέτρητες φορές, καί δεν έχει αμφισβητηθεί ποτέ.

[…Παρεκτός από μία -πολύ γνωστή- περίπτωση: τα σύννεφα. Γιά τα οποία η κλασική θεωρία λέει ότι φέρουν το ίδιο φορτίο ηλεκτρισμού. Ναί, αλλά αφού τα ομώνυμα απωθούνται, κανονικά δεν έπρεπε κάν να σχηματίζονται σύννεφα!!! Κι ακόμη κι αν με κάποιον τρόπο σχηματιζόντουσαν, λογικά θα έπρεπε να διαλύονται πάραυτα. Κάθε φορτισμένη σταγονίτσα υδρατμού στο σύννεφο, θα απωθούσε όλες τις άλλες – αφού έχουν το ίδιο φορτίο.

Τέλος πάντων, αυτή την περίπτωση την προσπερνάμε, διότι μπορεί να κρύβει καί Φυσική του αιθέρα· καί δεν είναι του παρόντος το να λύσουμε αυτό το πρόβλημα.]

. . . . . . . . . . .

ii. Φέϋνμαν, Ρίτσαρντ Φίλλιπς.

Ή, όπως ο ίδιος πρόφερε το επίθετό του, «Φάϋνμαν».

Γερμανοεβραϊκής καταγωγής Αμερικανός φυσικός, κι ένας από τους (λιγώτερους από δέκα) καλύτερους φυσικούς όλων των εποχών – καί νομπελίστας (1965). Βίος καί πολιτεία!… Μέγας γυναικάς καί μπήχτης, σε σημείο που παντρεμένοι συνάδελφοί του δεν έφερναν στο πανεπιστήμιο τις συζύγους τους, από φόβο μην τους ριχτεί! Όντως μεγαλοφυιής, εργάστηκε επάνω σε αρκετά αντικείμενα της Φυσικής, όπως στην Κβαντική Ηλεκτροδυναμική, δηλαδή την Φυσική που προέβλεπε την ύπαρξη αρνητικού χρόνου (δηλαδή, χρόνου που πηγαίνει προς το παρελθόν), έγραψε καί σχετικό βιβλίο (εδώ – καί γιά κατέβασμα, αλλά υπ’ όψιν: είναι αντικείμενο μεταδιδακτορικού επιπέδου, δεν είναι γιά τα δοντάκια του απλά περίεργου), επιβεβαιώθηκε το 1964…

[Αν αναρωτιέστε, το κ-μεσόνιο (ή «καόνιο») είναι ένα υποατομικό σωματίδιο, του οποίου η συμπεριφορά -εμμέσως, πλήν σαφώς– δείχνει ότι αυτό μπορεί να ταξιδέψει καί προς το παρελθόν!!!

Κάτι τέτοιες, βέβαια, είναι συγκλονιστικές ανακαλύψεις· αλλά δεν γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό, διότι απαιτούν γνώση υψηλού επιπέδου. Αντίθετα, η Φυσική των αρχών του 20ου αιώνα (Σχετικότητες, κλπ) έγινε αντικείμενο σχεδόν καφενοβιακών συζητήσεων, επειδή: (α) τότε η Φυσική ήταν ακόμη στα σπάργανα, δεν είχε μεγάλο όγκο γνώσεων, άρα μπορούσε να μάθει πέντε πράγματα γι’ αυτήν ο καθένας, καί (β) η ενασχόληση μ’ αυτήν ήταν κάπως σαν μόδα γιά τον κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο. Όπως ήταν πχ τα μεγάλα καλλιτεχνικά κινήματα της εποχής – κυβισμός, φουτουρισμός, κτλ.]

Ο Φέϋνμαν απέφευγε όπως ο διάολος το λιβάνι την ενασχόληση με το κράτος καί τους κρατικούς θεσμούς (των ΗΠΑ)· παρεκτός από μία φορά προς το τέλος της ζωής του, όταν πείστηκε από τη σύζυγό του να μετάσχει στην επιτροπή, που διερευνούσε τα αίτια της φοβερής καταστροφής του διαστημοπλοίου Τσάλλεντζερ. (Καί, ναί, το βρήκε το αίτιο.)

Ο λόγος, τώρα, που οι ιουδαίοι δεν τον έκαναν φίρμα, ενώι θα έπρεπε να υπερηφανεύονται γι’ αυτόν -όπως εμείς γιά τον Καραθεοδωρή- (καί δεν τον ξέρει ο πολύς κόσμος, παρά μόνον οι φυσικοί), όπως, αντιθέτως, έκαναν φίρμα τον αρχιβλάκα, είναι πως ο τελευταίος εξέφρασε κατά καιρούς κάποιες πολιτικές θέσεις υπέρ του Σιωνισμού.

. . . . . . . . . . .

Το πιό γνωστό βιβλίο -ακόμη καί στους πρωτοετείς φοιτητές του Φυσικού- του Φέϋνμαν, μάλλον σειρά τριών τόμων, είναι «Οι διαλέξεις του Φέϋνμαν γιά τη Φυσική». Οι οποίες όντως προήλθαν από σημειώσεις μιάς ακαδημαϊκής περιόδου σε προπτυχιακούς φοιτητές του.

Λοιπόν, από τις πρώτες σελίδες, ο αναγνώστης συναντάει το ερώτημα: πόσο βάρος μπορεί να έλξει / να απωθήσει το φορτίο των ηλεκτρονίων του μόλις 10% της επιφάνειας του ανθρωπίνου δέρματος. (Αν θυμάμαι καλά, του δέρματος – όχι όλου του σώματος.) Καί η απάντηση είναι υπέρ το δέον εντυπωσιακή:

Όσο το βάρος όλης της Γής!!!!!

[Εννοείται, βέβαια, ότι η Γή, ως αντικείμενο, υποθετικά βρίσκεται επάνω ή κοντά σε μιά υποθετική τεράστια επιφάνεια, με ίση με τη δική της βαρυτική έλξη. Όπως πχ βρίσκεται το τραπέζι μας επάνω στο πάτωμα του σπιτιού μας.]

Αυτός ο γραπτός ισχυρισμός ελέγχεται πολύ εύκολα, αν εφαρμόσουμε διαδοχικά τον νόμο του Νεύτωνα γιά την (βαρυτική) έλξη δύο μαζών, καί τον νόμο του Κουλόμπ γιά την έλξη δύο φορτίων, σε δύο σώματα ίδια καί στις δύο περιπτώσεις… (όχι ίδια μεταξύ τους, ίδια όσον αφορά την διαδοχική εφαρμογή των δύο νόμων επάνω τους) καί συγκρίνουμε τα αποτελέσματα. (Φυσική Γυμνασίου σας βάζω! Δεν είναι δύσκολο!) Με τις γνωστές τιμές των διαφόρων φυσικών «σταθερών», ο ηλεκτρομαγνητισμός όντως είναι πολύ ισχυρώτερος της βαρύτητας.

. . . . . . . . . . .

iii. Το άγαλμα του Τέσλα

Γιά την ακρίβεια, ο πασίγνωστος Νίκολα Τέσλα έχει πολλά αγάλματα προς τιμήν του σε διάφορες τοποθεσίες. Ωστόσο, μερικά απ’ αυτά είναι στυλιζαρισμένα, όπως πχ αυτό που τον δείχνει όρθιο, να κρατάει δύο ημισφαίρια. Πολύ καθαρά φαίνεται το τί κρατάει, σε τούτο εδώ – από μία σειρά ομοειδών αγαλμάτων του:

Ενώι σε άλλα παρόμοια φαίνεται σα να κρατάει απλά δύο ασχημάτιστες πέτρες με αντικρυστές επίπεδες επιφάνειες.

Εν πάσει περιπτώσει, αυτό το άγαλμα αναπαριστά τον ισχυρισμό του Τέσλα ότι μπορούσε να κόψει τη Γή στα δύο!… πράγμα που στην εποχή του το θεώρησαν ως μία ακόμη ιδιορρυθμία του, ή ένα παράδοξο αστείο του, με το οποίο μόνον ο ίδιος γελούσε. Δεν πρόκειται, όμως, γιά τίποτε το μυστηριώδες: εάν, με κάποιο τρόπο, μπορούμε να διοχετεύσουμε ικανή ποσότητα πχ ηλεκτρονίων κατά μήκος μιάς διαμέτρου της Γής, τότε πράγματι η Γή θα γίνει κομμάτια! (Εξηγήσαμε παραπάνω το γιατί.)

Θεωρητικά, βέβαια, διότι ο πυρήνας της Γής (απ’ όπου θα περάσει το υποθετικό μας ρεύμα ηλεκτρονίων) είναι ρευστός, καί δεν είναι στερεός, όπως το χώμα που πατάμε. Τα δε ηλεκτρομαγνητικά φορτία του πυρήνα είναι διαρκώς μεταβαλλόμενα. Άρα, μία τέτοια υποθετική μηχανή, που θα φόρτιζε τη Γή με ηλεκτρόνια έως σημείου θραύσεως του πλανήτη μας, παραμένει απλά υποθετική.

Δοκίμασε, όμως, κανένας, έστω να φτιάξει μιά τέτοια μηχανή, έστω με τοπικώς περιορισμένη εμβέλεια;

Ναί, αρκετοί.

. . . . . . . . . . .

iv. Γεννήτριες ηλεκτροστατικού φορτίου

Υπάρχουν κάμποσες από δαύτες. Οι γνωστότερες είναι τύπου Βίμσχουρστ (κι εδώ), ή βάν ντέρ Γκράαφ.

Αυτές παράγουν μεγάλες ποσότητες ομοειδών φορτίων, κυρίως με γρήγορη επαναλαμβανόμενη τριβή δύο επιφανειών. Τα φορτία αυτά αποθηκεύονται μέσα στις διατάξεις αυτές, έως ότου υπερβούν ένα όριο, οπότε ξεσπάει σπινθήρας. (Ένας μίνι κεραυνός, θα λέγαμε.) Χρησιμοποιούνται εδώ καί δεκαετίες στα εργαστήρια Φυσικής προς δημιουργία τεχνητών κεραυνών, ή ηλεκτρικών εκκενώσεων υψηλού φορτίου. Παραλλαγή τους είναι οι γνωστές διακοσμητικές λάμπες γιά τα σαλόνια,

που όμως τους σπινθηρισμούς τους δημιουργούν με άλλο τρόπο (όχι με τριβή, αλλά με συγκεκριμένο ηλεκτρικό κύκλωμα).

. . . . . . . . . . .

v. Αγωγοί καί μονωτές

Αφού, όμως, ο ηλεκτρομαγνητισμός είναι τόσο ισχυρός, τότε γιατί δεν γίνεται της τρελλής γύρω μας, από διαλυόμενα αντικείμενα… να φεύγουν τα κομμάτια τους προς όλες τις κατευθύνσεις;

Ο λόγος είναι πως στη φύση τα ηλεκτρικά φορτία βρίσκονται σε τέλεια ισορροπία μεταξύ τους, είναι απολύτως ίσα στον αριθμό τα θετικά με τα αρνητικά, αλληλοεξουδετερώνονται, κι έτσι μένει ελεύθερη η πολύ ασθενέστερη βαρύτητα να «κάνει παιχνίδι». Το ηλεκτρικό ρεύμα υφίσταται, μόνο αν υφίσταται κάποιο αίτιο (πχ εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής), που διαταράσσει αυτή την τέλεια ισορροπία.

Τα υλικά, τώρα, που χαλάνε εύκολα την φυσική τους ηλεκτρική ισορροπία (άρα επιτρέπουν εύκολα τη διέλευση του ρεύματος), καλούνται «αγωγοί». Τα υλικά, που δεν τα κάνουν αυτά, καλούνται «μονωτές». (Υπάρχει, βέβαια, καί η ενδιάμεση κατηγορία, οι ημιαγωγοί.)

Θα μπορούσε, τώρα, οι μονωτές να γίνουν αγωγοί, υπό συνθήκες; Έστω, κάτι σαν αγωγοί; Έστω, να δείξουν σαφή ηλεκτρομαγνητική συμπεριφορά καί όχι ουδετερότητα ηλεκτρικού φορτίου;

Η απάντηση είναι «ναί». Εάν καταφέρουμε με κάποιον τρόπο να «κλωτσήσουμε» εκτός θέσης τα επιφανειακά ηλεκτρόνια των ατόμων τους, τότε το οποιοδήποτε μή αγώγιμο υλικό θα επιδείξει διαχωρισμό φορτίου, άρα μπορούμε να το χειριστούμε αν όχι ως αγωγό, οπωσδήποτε ως ηλεκτρικώς φορτισμένο.

Εννοείται πως καί σε αγωγούς, καί σε μή αγωγούς, όταν πάψει το αίτιο που προξενεί ξεκάθαρη εμφάνιση ηλεκτρικών φορτίων καί ηλεκτρικού ρεύματος, τότε επανέρχεται η φυσική ισορροπία των φορτίων καί η ηλεκτρική ουδετερότητα.

Δοκίμασε, όμως, κανείς να φορτίσει σώματα, που με τίποτε δεν θα τα θεωρούσαμε αγωγούς;

Ναί, καί ναί… καί ημιδυστυχώς ναί, καί πλήρως δυστυχώς ναί, καί ξανά ναί.

Καί γιατί να κάνει κάτι τέτοιο;

Οι επεξηγήσεις παρακάτω.

. . . . . . . . . . .

vi – 1. Προϊστορική Θήβα

Σε χρόνους άγνωστους, στο βαθύ παρελθόν, έζησαν δύο δίδυμα αδέρφια: ο Ζήθος καί ο Αμφίων. Ο μέν πολύ δυνατός Ζήθος, λέει, κουβαλούσε (κάπως σαν τον Οβελίξ!) πέτρες από το λατομείο, ο δέ Αμφίων έπαιζε μουσική με τη λύρα του, καί οι πέτρες σηκωνόντουσαν, ξαναλέει, καί καθόντουσαν μετά η μία επάνω στην άλλη… κι έτσι χτίστηκαν τα τείχη της Θήβας εκείνης της μακρινής εποχής!

Όσο κι αν φαίνεται εντυπωσιακό το να χορεύουν καλαματιανό οι ογκόλιθοι, είναι απολύτως εφικτό. Μόνο μην παίρνετε τοίς μετρητοίς τον ισχυρισμό, ότι αυτό γίνεται με μουσική – καί δή, λύρας. (Αν θέλουμε οπωσδήποτε να παρομοιάσουμε με κάποιο μουσικό όργανο, αυτό είναι ο αυλός. Όχι η λύρα.) Όντως, ο διαρκής «ηχοβολισμός» με μία συγκεκριμένη σταθερή συχνότητα, θα μπορούσε κάλλιστα να «κλωτσήσει» εκτός ισορροπίας τα επιφανειακά ηλεκτρόνια ενός ογκόλιθου, να τον κάνει ηλεκτρικώς φορτισμένον (ιονισμένον – όσο κρατάει ο ηχοβολισμός), καί με κάποια πηγή αντιθέτων φορτίων (δηλαδή, στην περίπτωσή μας αρνητικών – διότι, όντας τα ηλεκτρόνια του ογκολίθου εκτός ισορροπίας, παράγουν περίσσεια θετικού φορτίου) από κάποια απόσταση παραπέρα, να τον τραβάνε προς την επιθυμητή κατεύθυνση. (Η οποία πηγή αρνητικών φορτίων δεν αναφέρεται μεν στον μύθο, αλλά πρέπει να υπήρξε. Δεν γίνεται αλλοιώς!)

Περίπου έτσι μετακινούσανε τους ογκόλιθους με «μουσική»:

Στο πρόχειρο σχήμα μας, φαίνεται ένα ζεύγος ηχοβολιστικής / ελκτικής μηχανών, αυτό που τραβάει τον ογκόλιθο προς το τείχος. Είναι, όμως, φανερό, ότι κάτω από τον ογκόλιθο πρέπει να υπάρχει ένα δεύτερο τέτοιο ζεύγος μηχανών, γιά να τον κρατάει αιωρούμενον. Το οποίο, είτε έπρεπε να μπορεί ν’ αλλάζει γωνία σκοπεύσεως, όσο μετακινούταν ο ογκόλιθος προς το τείχος, είτε να μετακινείται παράλληλα μαζί του επάνω σε ρόδες / ράγες, ώστε πάντα να βρίσκεται από κάτω του καί να συντηρεί την αιώρηση.

Δεν γνωρίζω τί σχετική τεχνολογία μπορεί να είχανε τώι καιρώι εκείνωι, ή -πόσο σημαντικό!- ποιά πηγή ενέργειας είχαν οι μηχανές τους (ανθρώπους να γυρίζουν μανιβέλλες; το θεωρώ κάπως χαζό – το μείγμα προχωρημένης καί πρωτόγονης τεχνολογίας δεν μου «κάθεται» καλά), αλλά γνωρίζω ότι η Μυθολογία μας λέει λίγα, καί σ’ αφήνει να βρείς πολλά. Καί… ποιά «λύρα»;! ολόκληρη …χορωδία από τέτοια μηχανάκια είχαν!

. . . . . . . . . . .

Λοιπόν, όχι μόνον χωρίς πλήθος συχνοτήτων, αλλά με μία και μοναδική συχνότητα (πάλι, ποιά «λύρα»;!…), καί ταυτόχρονα εκτός ακουστού φάσματος· διότι τα ηλεκτρόνια καί οι τροχιές τους είναι πολύ μικρούλια. Άρα, γιά να «συγκινηθούν» καί να ξεκουνηθούν αγρίως, χρειάζεται μικρό μήκος κύματος, άρα μεγάλη συχνότητα. Άρα, σαφώς εκτός ακουστού φάσματος. (Άσε που, όσο μεγαλώνει η συχνότητα, τόσο το κύμα πλησιάζει τη συμπεριφορά σωματιδίου – δηλαδή, σα να χτυπάει το ηλεκτρόνιο του ογκολίθου ένα μπαλλάκι σε περίπου ίσο μέγεθος.)

Τώρα, εάν υπήρχαν περισσότερες της μίας πηγές επιφανειακού ιονισμού των ογκολίθων, τότε αυτές καθόλου απίθανο να σχημάτιζαν διακρότημα… καί καθόλου απίθανο (δίς) η χαμηλή του συνιστώσα να κατέβαινε στις ακουστές συχνότητες, καί ν’ ακουγόταν στ’ αυτιά των παρισταμένων σαν παράξενη μουσική – καί δή, με ηχόχρωμα λύρας. Συνεπώς, δεν χρειάζεται να θεωρούμε «μυστήριο» (ή ανέφικτο, ή παραμύθι) ένα θέμα, που εξηγείται εύκολα με συμβατικές γνώσεις Φυσικής.

(συνεχίζεται