ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΣΤΟΝ ΝΙΓΗΡΑ ΚΑΙ ΠΩΣ Η ΡΩΣΙΑ ΑΝΑΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ!!!!!

Όλες οι αντιδράσε

Γράφει ο ΠΑΥΛΟΣ ΤΑΣΟΥΛΗΣ [Pavlos Tasoulis]

Το πραξικόπημα στον Νίγηρα και πως η Ρωσία αναδιαμορφώνει την αφρικανική γεωπολιτική.

Ρωσικά ενεργειακά συμφέροντα και ο ρόλος των Βάγκνερ.

Τα μεγάλα πρότζεκτ φυσικού αερίου.

Το ενδεχόμενο μιας γενικευμένης σύγκρουσης.

Ο Νίγηρας είναι ο έβδομος μεγαλύτερος παραγωγός ουρανίου, καλύπτοντας το 5% της παγκόσμιας παραγωγής. Η εταιρεία Orano, που εδρεύει στη Γαλλία, ελέγχει το μεγαλύτερο μερίδιο ουρανίου στην αφρικανική χώρα. Πάνω από το 50% του ουρανίου που εξορύσσεται από τον Νίγηρα τροφοδοτεί τους γαλλικούς πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, καλύπτοντας το ένα τρίτο του ουρανίου που χρειάζονται συνολικά οι αντιδραστήρες της Γαλλίας.

Δεν είναι τυχαίο πως η Γαλλία τοποθέτησε στο Νίγηρα 1.500 στρατιώτες (πολυεθνική δύναμη Barkhane), μετά την εκδίωξή της από το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο.

Ανάλογα συμφέροντα στο Νίγηρα έχουν και οι ΗΠΑ, οι οποίες διαχρονικά "απορροφούν" τα μεταλλεύματα χρυσού της χώρας. Το πραξικόπημα όχι μόνο ανέστειλε την αμερικανική πρόσβαση στο χρυσό, αλλά θέτει σε κίνδυνο μια από τις κύριες βάσεις των ΗΠΑ στην Αφρική.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες επένδυσαν 100 εκατομμύρια για την κατασκευή της βάσης Arienne 201, που βρίσκεται στο Agadez του Νίγηρα, στο νότιο άκρο της ερήμου Σαχάρα. Το Πεντάγωνο ξοδεύει 20 εκατομμύρια δολάρια ετησίως για να διατηρήσει αυτή τη θέση, η οποία αποτελεί μέρος του "αρχιπελάγους των αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στη Βόρεια και Δυτική Αφρική και βασικό μέρος των ευρύτερων προσπαθειών του αμερικανικού intelligence, επιτήρησης και ασφάλειας στην περιοχή", σύμφωνα με το The Intercept.

Το ουράνιο και ο χρυσός δεν είναι ωστόσο οι μοναδικοί λόγοι για τους οποίους η Γαλλία πρωτίστως και η Συλλογική Δύση γενικότερα βρίσκονται σε πανικό, μετά το πρόσφατο πραξικόπημα στο Νίγηρα. Ο ρόλος της Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή είναι καταλυτικός. Ας δούμε λοιπόν τη γενικότερη εικόνα.

Ρωσικά ενεργειακά συμφέροντα και ο ρόλος των Βάγκνερ.

Όπως αναφέρει η S&P Global, τα τελευταία χρόνια οι ρωσικές εταιρείες αγόραζαν αφρικανικά περιουσιακά στοιχεία πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ ο όμιλος Wagner παρείχε ασφάλεια σε κορυφαίους αξιωματούχους και πολέμησε επίδοξους στασιαστές και αντάρτες· σε αντάλλαγμα, φυσικά, για πόρους: πετρέλαιο, διαμάντια, χρυσό και ξυλεία. Σύμφωνα με σχετική έκθεση, οι περιοχές όπου η Ρωσία τρέχει project πετρελαίου και φυσικού αερίου, σημειώνονται με μπλε στον χάρτη της εικόνας No1.

Ρώσοι γίγαντες της ενεργειακής βιομηχανίας όπως η Gazprom και η Lukoil έχουν περιουσιακά στοιχεία στην Αλγερία, την Αγκόλα, τη Γκάνα, το Καμερούν, την Αίγυπτο, τη Γκάνα, τη Λιβύη, τη Νιγηρία και τη Δημοκρατία του Κονγκό. Το δημοσίευμα υποστηρίζει ότι τα συνολικά ανακτήσιμα ενεργειακά αποθέματα της Ρωσίας στην Αφρική ανέρχονται σε ισοδύναμο 1,77 δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου.

Το μπεζ χρώμα στον χάρτη υπογραμμίζει τις δραστηριότητες του Ομίλου Wagner, που οι συγγραφείς της έκθεσης περιγράφουν ως την πιο επιτυχημένη πτυχή της ρωσικής πολιτικής!

Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (ΚΑΔ), μέσα σε μόλις δύο χρόνια μετέτρεψαν τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας σε έναν ικανό στρατό, βοήθησαν στη διασφάλιση των εκλογών και το 2020 επανέφεραν το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας της χώρας υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Υπάρχει ακόμη και ένα μνημείο για τους μαχητές της ομάδας στην πρωτεύουσα της ΚΑΔ, Μπανγκούι.

Στην περιοχή Σαχέλ, η Μπουρκίνα Φάσο, η Νιγηρία, το Μάλι, ο Νίγηρας και το Τσαντ αντιμετωπίζουν εδώ και χρόνια την τρομοκρατία από τους ισλαμιστές αντάρτες (Μπόκο Χαράμ, ISIS, Αλ Κάιντα), παρά την παρουσία των «δυτικών δυνάμεων ασφαλείας». Πρόσφατα το Μάλι και η Μπουρκίνα Φάσο ζήτησαν τη συνδρομή των Βάγκνερ σε αυτή τη μάχη. Οι Βάγκνερ ανταποκρίθηκαν και οι προσπάθειές τους στέφθηκαν με επιτυχία, με αποτέλεσμα οι αντάρτες να διαφύγουν ανατολικά στον Νίγηρα. Το Μάλι είχε κατηγορήσει τη Γαλλία ότι εξόπλισε ισλαμιστές μαχητές και ότι διεξήγαγε πράξεις κατασκοπείας κατά της κυβέρνησής του.

Και οι δύο περιπτώσεις έχουν δυσαρεστήσει τη Γαλλία, καθώς αυτά τα έθνη θεωρούνταν προηγουμένως κράτη-δορυφόροι της. Φαντάζεστε λοιπόν πως αισθάνονται τώρα, με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα να… "μυρίζει" ρωσική ανάμειξη και στο πραξικόπημα στο Νίγηρα.

Τα μεγάλα πρότζεκτ φυσικού αερίου.

Για δεκαετίες, Αλγερία και Μαρόκο είχαν μια εξαιρετικά περίπλοκη σχέση λόγω των αντικρουόμενων θέσεων τους στο ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας. Το 2021, η IDA διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Βασίλειο του Μαρόκου και διέκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Μαγκρέμπ-Ευρώπης που διέρχεται από τη χώρα.

Έκτοτε, οι μαροκινές αρχές ανησυχούν για την εξεύρεση νέων προμηθευτών προσιτού φυσικού αερίου, καθώς το ίδιο το Βασίλειο διαθέτει μέτρια αποθέματα. Αποφάσισαν λοιπόν προληπτικά την ανάπτυξη ενός μεγάλου έργου: την κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου Ισπανίας-Αφρικής, με μήκος πάνω από 5600 χιλιόμετρα (φωτό Νο2), με σκοπό τον εφοδιασμό της Ισπανίας και 13 χωρών της Δυτικής Αφρικής με αέριο Νιγηρίας. Μεταξύ 2021 και 2023, οι αρχές του Μαρόκου και της Νιγηρίας υπέγραψαν μνημόνια συμφωνίας με φορείς εκμετάλλευσης πετρελαίου σε 10 από τις 13 χώρες της Δυτικής Αφρικής.

Παράλληλα, η Αλγερία ξεκίνησε το δικό της έργο με τη Νιγηρία, γνωστό ως αγωγός φυσικού αερίου Trans-Sahara (φωτό Νο3). Αυτό το έργο είναι μικρότερο (4000 χλμ) και διέρχεται μόνο από μία χώρα: τον Νίγηρα! Στην περίπτωση αυτή, το έργο απαιτεί πρωτίστως άδεια διέλευσης από τις αρχές του Νίγηρα και διασφάλιση της ασφάλειας της υποδομής στην εξαιρετικά ασταθή περιοχή του Σαχέλ.

Η Νιγηρία στοχεύει να πουλήσει το φυσικό της αέριο στην Ευρώπη μέσω του αγωγού, ενώ η Αλγερία το βλέπει ως ευκαιρία να κερδίσει μόχλευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας τον έλεγχο της διαμετακόμισης ΚΑΙ νιγηριανού (εκτός του δικού της) φυσικού αερίου. Αυτή η εναλλακτική ενέπλεκε μόνο τον Νίγηρα ως πιθανή χώρα διέλευσης. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις παρέμεναν σε εξέλιξη εδώ και δεκαετίες και τα εμπλεκόμενα μέρη δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία.

Τώρα, προέκυψε… "ξαφνικά" το πραξικόπημα στον Νίγηρα, του οποίου οι νέες αρχές δεν συμμερίζονται τον ενθουσιασμό των προκατόχων τους για σχέσεις με την Ευρώπη. Η νέα ηγεσία θα μπορούσε είτε να ματαιώσει την υλοποίηση του έργου (υποθάλποντας καίρια την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης)…

…είτε να στραφεί προς τη Ρωσία και να επιδιώξει την υλοποίηση του έργου με ενεργή ανάμειξη της τελευταίας! Αυτό έχει αυτόματα δύο σημαντικές επιπτώσεις:

Εκεί που η Ευρώπη προσπαθούσε να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο με την κατασκευή ενός αγωγού που θα της παρείχε 30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, η Ρωσία αποκτά ρυθμιστικό ρόλο σε μια από τις σημαντικότερες εναλλακτικές λύσεις για την ΕΕ!

Με βάση τα οικονομικά συμφέροντα και την ισορροπία δυνάμεων, η Αλγερία και οι σύμμαχοί της ενδέχεται να προσπαθήσουν να υποστηρίξουν όσους συμφωνούν στην κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου μέσω της επικράτειας του Νίγηρα. Μια γρήγορη ματιά γύρω από τον χάρτη της κεντρικής Αφρικής δείχνει πώς οι κυβερνήσεις της έχουν μετατραπεί σε χούντες ή καθεστώτα, αντίπαλα με τη Δύση και κοντά στην Κίνα και τη Ρωσία.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ουάσιγκτον και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίζουν το τελεσίγραφο που εξέδωσε η Οικονομική Κοινότητα των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS), με επικεφαλής τη Νιγηρία. "Οι πραξικοπηματίες έχουν προθεσμία επτά ημερών για να επαναφέρουν τον εκδιωχθέντα πλέον Μοχάμεντ Μπαζούμ ως πρόεδρο της χώρας, διαφορετικά θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα, χωρίς να αποκλείεται η χρήση βίας", δήλωσαν οι χώρες της ECOWAS.

Η ECOWAS αποτελείται από τη Σενεγάλη, τη Γκάμπια, το Πράσινο Ακρωτήριο, τη Λιβερία, τη Σιέρα Λεόνε, τη Νιγηρία, το Μπενίν, το Τόγκο και τη Γκάνα.

Ο αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Antony Blinken, δήλωσε ότι "η νόμιμη, δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση πρέπει να αποκατασταθεί αμέσως". Σύμφωνα με τον Τζόζεφ Μπορέλ, τον Ευρωπαίο Επίτροπο, "η ΕΕ θα υποστηρίξει γρήγορα και αποτελεσματικά οποιαδήποτε προσπάθεια της ECOWAS ως απάντηση στο πραξικόπημα".

Από την άλλη πλευρά, οι στρατιωτικές χούντες της Μπουρκίνα Φάσο και του Μάλι, που συμμάχησαν με τους ένστολους από τον Νίγηρα, απάντησαν ότι θα παρέμβουν σε περίπτωση στρατιωτικής δράσης από τις χώρες της ECOWAS. "Οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση κατά του Νίγηρα θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου κατά της Μπουρκίνα Φάσο και του Μάλι", ανέφεραν σε κοινή τους δήλωση.

Το ενδεχόμενο μιας γενικευμένης σύγκρουσης.

Είναι, λοιπόν, προφανές πως εάν η Γαλλία αποφασίσει μια στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα, τα πράγματα θα μπορούσαν γρήγορα να κλιμακωθούν σε μια μεγάλη περιφερειακή σύγκρουση.

Ωστόσο, η άμεση στρατιωτική επέμβαση από τις δυτικές χώρες παραμένει απίθανη. Η Ουκρανία αποτελεί επί του παρόντος προτεραιότητα στην ατζέντα των δυτικών και με τις επερχόμενες εκλογές σε αρκετές χώρες, υπάρχει περιορισμένος χρόνος για την αντιμετώπιση ζητημάτων στην Αφρική.

Κατά συνέπεια, το Παρίσι θα είναι εκείνο που θα υποφέρει περισσότερο. Μετά τις απώλειες στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και την αποχώρηση από το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο, μια ήττα στον Νίγηρα θα επιφέρει άλλο ένα οδυνηρό πλήγμα στη συνολική πολιτική της Francafrique.

Ταυτόχρονα, στη γειτονική Σενεγάλη οι διαδηλώσεις κερδίζουν δυναμική μετά τη σύλληψη του αντι-Γάλλου ηγέτη της αντιπολίτευσης. Οι διαδηλωτές κερδίζουν σταδιακά το πάνω χέρι έναντι της αστυνομίας.

Η τρέχουσα κατάσταση θέτει τη συλλογική Δύση μπροστά σε μια επιλογή: είτε να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην Ουκρανία και να αποδεχτεί την απώλεια επιρροής σε άλλες περιοχές, είτε να επιχειρήσει να διατηρήσει την επιρροή της παγκοσμίως, πιθανώς εις βάρος της Ουκρανίας.

Για δεκαετίες επέβαλλε τη βούλησή της με τη στρατιωτική ισχύ ή την οργάνωση πολύχρωμων επαναστάσεων. Αργά ή γρήγορα θα έρχονταν η στιγμή να αισθανθεί και η ίδια αυτή την ασύμμετρη πίεση, ειδικά εάν τώρα οι ιδέες της αντι-αποικιοκρατίας εξελιχθούν σε μαζικό κίνημα στον Παγκόσμιο Νότο. Σε αυτή την περίπτωση, η Δύση θα δυσκολευτεί να ανταποκριθεί άμεσα σε όλες τις προκλήσεις, γεγονός που ενδεχομένως θα οδηγήσει σε παράλυση και κατάρρευση ολόκληρου του συστήματος.

Μια στρατηγική σαφώς πιο αποτελεσματική από την άμεση αντιπαράθεση με το ΝΑΤΟ!