Ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωνε στις 12 Ιουνίου “δεσμευμένος σε μια διπλωματική επίλυση του πυρηνικού ζητήματος του Ιράν”, σε λίγες ώρες, το Ισραήλ επιτέθηκε στο Ιράν, καταφέρνοντας συντριπτικά χτυπήματα στις στρατιωτικές και πυρηνικές υποδομές του. Ο Λευκός Οίκος δήλωσε εκ των υστέρων ότι “γνώριζε για την επίθεση, αλλά δεν συμμετείχε”.
Τώρα όμως είναι βασικός παράγοντάς της κρίσης- σημειώνει σε ανάλυσή του ο Economist – αφού, ενώ ο πόλεμος κλιμακώνεται αμείλικτα, οι αμερικανικές δυνάμεις ήδη βοηθούν στην υπεράσπιση του Ισραήλ από πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν.
Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν ο Τραμπ θα εμπλακεί βαθύτερα. Αυτό προτρέπουν ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι. Στις 13 Ιουνίου, ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ δήλωσε ότι εάν η διπλωματία αποτύχει, «πιστεύει ακράδαντα» ότι θα ήταν προς το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας της Αμερικής να «καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να βοηθήσει το Ισραήλ να ολοκληρώσει τη δουλειά».
Όλα ήταν γνωστά ή προβλέψιμα
Είναι πλέον σαφές ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είχε προειδοποιηθεί για τις επικείμενες εξελίξεις πολύ νωρίτερα:
- Η ομάδα εξωτερικής πολιτικής του, διχασμένη μεταξύ γερακιών και απομονωτιστών, συγκεντρώθηκε στο Καμπ Ντέιβιντ στις 8 Ιουνίου για να συζητήσει την επικείμενη κρίση στο Ιράν.
- Ο Τραμπ μίλησε με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, στις 9 και 12 Ιουνίου (καθώς και στις 13 Ιουνίου μετά τις επιθέσεις).
- Η πρεσβεία της Αμερικής στο Ιράκ εκκενώθηκε εν μέρει στις 11 Ιουνίου.
- Οι ισραηλινές προετοιμασίες πραγματοποιούνταν παράλληλα με την αμερικανική διπλωματία, με τον επόμενο γύρο συνομιλιών για το Ιράν, με επικεφαλής τον απεσταλμένο του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, να έχει προγραμματιστεί για τις 15 Ιουνίου στο Ομάν.
- Αυτές οι συνομιλίες είχαν χάσει τη δυναμική τους. Αλλά το Ισραήλ, εχθρικό προς μια συμφωνία με το Ιράν, πιθανότατα εξακολουθούσε να είναι πρόθυμο να δράσει πριν από οποιαδήποτε πιθανή συμφωνία.
Η επιτυχία των αρχικών επιθέσεων οδήγησε τον κ. Τραμπ να τις υποστηρίξει πλήρως αναδρομικά. «Νομίζω ότι ήταν εξαιρετική. Τους δώσαμε μια ευκαιρία και δεν την αξιοποίησαν», είπε σε έναν δημοσιογράφο. «Πάντα ήξερα την ημερομηνία», καυχήθηκε σε έναν άλλο.
Η εμπλοκή των ΗΠΑ
Ο αμερικανικός στρατός έχει ήδη εμπλακεί. Τα συστήματα αεράμυνάς του έχουν βοηθήσει στην θωράκιση του Ισραήλ και στις 13 Ιουνίου, τόσο οι επίγειες πυροβολαρχίες όσο και ένα αντιτορπιλικό του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ κατέρριψαν ιρανικούς βλήματα. Η Κεντρική Διοίκηση της Αμερικής ( CENTCOM ) είναι πιθανό να εμπλακεί στην υποστήριξη του Ισραήλ στην παρακολούθηση των εκτοξεύσεων ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων, οι οποίοι μπορούν να εντοπιστούν από αμερικανικούς υπέρυθρους δορυφόρους.
Ωστόσο, σύμφωνα με την εικόνα της αρχικής αμερικανικής αμφιθυμίας, η υπερδύναμη δεν είναι έτοιμη για έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας. Στα μέσα Μαΐου, απέσυρε ένα από τα δύο αεροπλανοφόρα της στην περιοχή. Τα stealth βομβαρδιστικά B -2 που αναπτύχθηκαν στο Ντιέγκο Γκαρσία στον Ινδικό Ωκεανό αντικαταστάθηκαν πρόσφατα με παλαιότερα αεροσκάφη Β-52. Ο κ. Τραμπ τρέφει σαφώς ελπίδες για διπλωματία, δημοσιεύοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Το Ιράν πρέπει να κάνει μια συμφωνία, πριν απομείνει τίποτα, και να σώσει αυτό που κάποτε ήταν γνωστό ως Ιρανική Αυτοκρατορία». Αλλά οι γραμμές επικοινωνίας με το Ιράν μπορεί τώρα να κλείνουν. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στις 14 Ιουνίου, ένας Ιρανός αξιωματούχος απέρριψε τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ -Ιράν ως «άνευ νοήματος».
Οι ΗΠΑ σύρονται στην κρίση
Η Αμερική μπορεί να παρασυρθεί περαιτέρω. Στέλνει εσπευσμένα αντιτορπιλικά στη Μέση Ανατολή. Το USS Nimit z, ένα αεροπλανοφόρο στον Ειρηνικό, ακύρωσε μια επίσκεψη στο Βιετνάμ, υπονοώντας ότι μπορεί να κατευθυνθεί δυτικά. Η Αμερική μπορεί επίσης να παρέχει περισσότερες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο και να ανεφοδιάσει εν πτήσει τα ισραηλινά αεροσκάφη για να τους δώσει περισσότερο χρόνο «παραμονής» πάνω από το Ιράν.
Το Ισραήλ έχει μέχρι στιγμής πραγματοποιήσει περιορισμένες επιθέσεις εναντίον ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Άτομα που είναι εξοικειωμένα με τον σχεδιασμό του σεναρίου λένε ότι πιθανότατα δεν έχει την ικανότητα να καταστρέψει το Fordow, το βαθιά θαμμένο εργοστάσιο εμπλουτισμού, μέσω παραδοσιακών βομβαρδισμών, αν και θα μπορούσε να μπλοκάρει τις εισόδους των σηράγγων και τους άξονες εξαερισμού. Το Ισραήλ μπορεί να υπολογίζει ότι η Αμερική μπορεί να πειστεί να συμμετάσχει στην εκστρατεία με τα βαριά βομβαρδιστικά της, τα οποία φέρουν τις βόμβες των 30.000 λιβρών ικανές να “σκάψουν” βαθύτερα, αντί να αφήσει τη δουλειά μισοτελειωμένη.
Τα πιθανά Ιρανικά αντίποινα
Η Αμερική θα μπορούσε επίσης να παρασυρθεί από ιρανικά αντίποινα. Η περιορισμένη ικανότητα του Ιράν να χτυπήσει το Ισραήλ μπορεί να το αναγκάσει να εξετάσει άλλες επιλογές. Θα μπορούσε να χτυπήσει αμερικανικούς στόχους στην περιοχή, ελπίζοντας να τρομάξει τον Τραμπ. Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τους πληρεξούσιούς του για να επιτεθεί σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα (όπως κάνουν οι Χούθι) ή θα μπορούσε να κλείσει το Στενό του Ορμούζ και να επιτεθεί σε ενεργειακές εγκαταστάσεις στον Κόλπο (αυξάνοντας τις τιμές του πετρελαίου ).
Και αν το ιρανικό καθεστώς καταρρεύσει από τις προσπάθειες του Ισραήλ – μια φιλοδοξία που ο κ. Νετανιάχου έθεσε ρητά στις 13 Ιουνίου, λέγοντας ότι τα χτυπήματα «άνοιγαν το δρόμο» για την ανατροπή του – ο Αμερικανός πρόεδρος μπορεί να μην είναι σε θέση να ξεφύγει από το χάος που θα μπορούσε εύκολα να απειλήσει τα συμφέροντα της Αμερικής ή τους συμμάχους της στην περιοχή.
Η Μέση Ανατολή και οι ουτοπικές ιδέες
Μόλις πριν από ένα μήνα, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ βρισκόταν στη Σαουδική Αραβία, διατύπωσε ένα διαφορετικό όραμα, για μια «χρυσή εποχή» της Μέσης Ανατολής που «οριζόταν από το εμπόριο και όχι από το χάος». Καταδίκασε την προηγούμενη παρέμβαση της Δύσης στην περιοχή και είπε ότι στο εξής η αμερικανική πολιτική θα βασίζεται στο εμπόριο και τις επενδύσεις.
Κατά μια ερμηνεία, η συμμετοχή στην επίθεση του Ισραήλ θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σημείο καμπής για τη Μέση Ανατολή, επιταχύνοντας αυτόν τον στόχο αποδυναμώνοντας σοβαρά ή τερματίζοντας ένα παρακμάζον ιρανικό καθεστώς που έχει προκαλέσει χάος πέρα από τα σύνορά του εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, όπως έχουν διαπιστώσει και άλλοι Αμερικανοί πρόεδροι, η περιοχή έχει έναν τρόπο να συντρίβει τις ουτοπικές ιδέες.
Στο εσωτερικό, οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν σε μεγάλο βαθμό το Ισραήλ και την αμερικανική βοήθεια προς αυτό. «Το Ισραήλ έχει δίκιο -και έχει το δικαίωμα- να υπερασπιστεί τον εαυτό του!», έγραψε ο Μάικ Τζόνσον, πρόεδρος της Βουλής, στις 13 Ιουνίου. Ωστόσο, όσο περισσότερο συνεχίζεται η προεκλογική εκστρατεία, τόσο περισσότερο μπορεί να δημιουργηθεί αντίδραση μεταξύ των μελών του κινήματος MAGA που είναι εχθρικά απέναντι στις ξένες επεμβάσεις. Κάποιοι ήδη μοιράζονται ένα παλιό βίντεο κλιπ του κ. Τραμπ να καταγγέλλει την πολιτική του Μπαράκ Ομπάμα για το Ιράν, λέγοντας: «Ο πρόεδρός μας (ο Ομπάμα) θα ξεκινήσει πόλεμο με το Ιράν επειδή δεν έχει απολύτως καμία ικανότητα να διαπραγματευτεί».
Το δίλημμα για τον πάντα αμφίθυμο κ. Τραμπ είναι οξύ, τονίζει ο Economist: αν επιλέξει να συμβάλει «ολοσχερώς» βοηθώντας το Ισραήλ να καταστρέψει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, θα μπορούσε να συντομεύσει τη σύγκρουση. Ωστόσο, κάνοντας αυτό, θα μπορούσε επίσης να την κλιμακώσει και να εκθέσει την Αμερική σε έναν ακόμη αέναο πόλεμο…
- Από ανάλυση του Economist https://economico.gr/
**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου