"ΛΟΙΠΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ..ΕΙΤΕ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ ΕΙΤΕ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ"

Η εργασία πού αναρτώ ειναι αγνώστου συγγραφέα,θα σας δώσω ομως στό τελος της ενότητος ενα λίνκ και ενα e-mail που εχει αφήσει,αντί υπογραφής]

Η είσοδος του μηδενός και το μη ον.

Καθισμένος στο παγκάκι της πλατείας εξασκώ την μνήμη μου με τα αντικείμενα που βλέπω. Η πλατεία, τα δένδρα, τα κτίρια, το βουνό, τα σύννεφα, το ηλιοβασίλεμα.
Επιστρέφω στο σπίτι και αναπολώ την εικόνα. Όλα είναι στην θέση τους αλλά κάτι λείπει. Λείπει ο εαυτός μου. Στέκεται αδύνατον να τοποθετήσω στην φαντασία μου, τον εαυτό μου σαν παρατηρητή μέσα στην εικόνα που έζησα. Κοιτάζοντας το τοπίο έχασα τον εαυτό μου...
Ο τοπιογράφος Σεζαν είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Ο άνθρωπος όταν κοιτάζει το τοπίο πρέπει να είναι απών».

Με την πάροδο του χρόνου, διαπίστωσα, πως ο εαυτός κατά την διάρκεια του θαυμασμού, ζει την δική του ζωή μέσα στα χρώματα της εικόνας. Όπως κάποιος που αναπολεί εμπρός από το είδωλο του στον καθρέπτη. Η αναγνώριση της ταύτισης του εαυτού με την εικόνα δημιουργεί πάντα ένα σοκ. Επειδή η εμφάνιση του εαυτού στο είναι της εικόνας, προσδιορίζει τον θετικό πόλο του γεγονότος, αποκαλύπτοντας τον αρνητικό πόλο, στην αίσθηση της απουσίας και το μη ον.

Εκείνη την στιγμή, ο κόσμος του εαυτού μεταμορφώνεται σε ένα ιερό αγγείο. Πολωμένος στο περίβλημα της τρισδιάστατης εικόνας και το κενό που αμφισβητεί την ύπαρξή του.
Παρμενίδης: ... «λοιπόν Αριστοτέλη είτε υπάρχουμε, είτε δεν υπάρχουμε...»

Έτσι ο Παρμενίδης προσδιόρισε το φαινόμενο των Διοσκούρων ή του νεκρού αδελφού... (βλ. Δυάδα)

Η μονάδα εκδηλωμένη ως μορφή και η νοητική γέννηση.

Στο τέλος του βιβλίου του Στάϊμπεγκ «Σ έναν άγνωστο θεό», αποκαλύπτεται ότι κατά την στιγμή του θανάτου του ήρωα, «έβρεξε, το σώμα του φούσκωσε και έγινε ολόκληρος ο πλανήτης. ... έπρεπε να το είχα καταλάβει.»

Κοιτάζοντας το τοπίο η ταύτιση ακολουθεί τον νόμο του προσώπου. Έτσι ο ουρανός είναι το μέτωπο, ο ήλιος με την σελήνη τοποθετούνται στα μάτια. Τα σύννεφα είναι τα φρύδια. Η αντιστοιχία συνεχίζεται ομαλά σχετίζοντας το βάθος του ορίζοντα με την μύτη. Επειδή τίποτα δεν είναι πιο μακρινό από την άκρη της μύτης μας… Τα εύπλαστα μάγουλα έχουν συγγένεια με την θάλασσα ή την κίνηση των δένδρων. Η κάτω σιαγόνα με το έδαφος.
Παρόμοια αντιδρά το πρόσωπο και στις εικόνες της φαντασίας. Ένας μορφασμός διηγείται την ιστορία της δημιουργίας του, σε όσους έχουν την ευαισθησία να παρακολουθήσουν. Το πρόσωπο είναι η μορφογεννητική συσκευή των εικόνων που σχηματίζονται στην φαντασία μας.

Όταν η δύναμη της συγκέντρωσης αυξήθηκε αρκετά, παρατήρησα τον σχηματισμό ενός δαιμονιώδους χαμόγελου και αναφώνησα. Ώστε εσύ είσαι πονηρούλη! Επειδή αναγνώρισα το δικό μου πρόσωπο πίσω από αυτό της μίμησης. Το ατίθασο νοητικό κεφάλι μου μεταμορφώνεται στο πρόσωπο του οποίου μιμούμαι τις σκέψεις. Παρατήρησα ακόμη ότι οι μυϊκές συσπάσεις του προσώπου μου λειτουργούν σαν τρόπος αποθήκευσης των θεατρικών συμβάντων που εκτυλίχθηκαν εμπρός μου.
Η εστίαση του φαινομένου στην παρεγκεφαλίδα, με οδηγεί στην υπόθεση ότι σχετίζεται με τον πρωτόγονο εγκέφαλο του φιδιού, βάση της μετέπειτα εξέλιξης των εγκεφαλικών λοβών.
Ενδεικτική αυτού του προβληματισμού είναι η περίπτωση ενός ζωγράφου , που αφότου ανακάλυψε ότι ζωγραφίζει το δικό του πρόσωπο δια μέσου του μοντέλου του αλλά και οποιουδήποτε άλλου αντικειμένου, πήρε την απόφαση να κάνει μόνον αυτοπροσωπογραφίες. (βλ. Το πορτρέτο του Dorian Grey)

Η δυάδα. Η αντίληψη ως συναίσθημα - όνειρο.

Κάποτε προσπάθησα να ενώσω την εικόνα του κεριού που βρισκόταν τοποθετημένο εμπρός μου με το ίδιο που είχα όμως αναπλάσει στην φαντασία μου. Υπήρχαν δύο εικόνες, δύο κεριά. Το ένα ήταν αίσθηση το άλλο ήταν ιδέα. Το ένα ήταν δημιούργημα του φωτός του κόσμου, το άλλο του φωτός της φαντασίας. Θυμήθηκα την παρότρυνση… Αν θέλεις να το δεις, κοίταξε το, κατευθείαν, γιατί την στιγμή που αρχίζεις να σκέπτεσαι, το έχεις ήδη χάσει.
Αίφνης αποφάσισα μόνον να κοιτώ... Άστραψε σαν άγγελος η αισθητήρια συνείδηση, αποδεσμεύοντας την όραση από την φυλακή του σώματος...
Εκτοξεύτηκα μαζί με την προσοχή μου και περιστράφηκα σαν νυχτοπεταλούδα γύρω από το κερί… Ένα θερμό άνοιγμα στην περιοχή του ηλιακού πλέγματος με πληροφόρησε ότι ήρθα σε επαφή με τον κόσμο της φωτιάς που εδράζει σαν όραση σε αυτό το κέντρο.

Η αίσθηση ή εικονική συνείδηση, είναι το προϊόν ενός προανθρώπινου σταδίου εξέλιξης, του στοιχειακού. Εδώ τα αισθήματα του υποκειμένου είναι σε πλήρη εξάρτηση με την εικόνα που αντικρίζει. Η επαφή του ανθρώπου με αυτό το βασίλειο συντελείται στον κόσμο των «συναισθηματικών παραισθήσεων». Εκεί καθώς καταρρέουν τα όρια ανάμεσα στον εαυτό και τον μη εαυτό, αναγνωρίζεται η συμπεριφορά της προσοχής, ως βέλους, που εκτοξεύεται πέρα από την περιοχή του φυσικού αισθητήριου οργάνου. Ταξιδεύοντας επάνω σε μια αιθερική γραμμή αναγορεύει την όραση σε ιδιότητα του χώρου.
Η τριάδα. Η ιδέα ως δημιουργική επιθυμία

Η παραμονή των παραστάσεων στην μνήμη μετά την απομάκρυνση των αντικειμένων είναι η έδρα τηςψυχολογικής ζωής που δημιουργεί βαθμηδόν την ανεξάρτητη νοητική μονάδα. Η όλη εργασία βασίζεται στην καταγραφική ιδιότητα, της μνήμης-αιθέρα. Στα επάλληλα επίπεδα της ζωντανής ουσίας, δημιουργούνται παθητικά, τα αντίγραφα των πρώτων εντυπώσεων, όπου διατηρούνται ως αρχετυπικά σπέρματα. Το εγώ ή σπερματικός σκώληξ, είναι ο λόγος της θέας του κόσμου προς το όργανο της καταγραφής (τον νου - μορφή). Είναι ένα υπόλοιπο...

Οι ιδέες αρχέτυπα προβάλλονται μέσω του νου και των συγκινησιακών αισθήσεων στην οθόνη του φυσικού κόσμου.

Εφ όσον μπορούμε να νοιώσουμε την εμπειρία ενός αντικειμένου, χάρις σε έναν αριθμό από διαφορετικές αισθήσεις. Θα πρέπει να υπάρχει ένα κεντρικό σημείο που να συνδυάζει τις εμπειρίες. Το σημείο αυτό είναι ο νους που αναλαμβάνει την ευθύνη της ενοποίησης των αισθήσεων και της σύγκρισης τους με τους "νόμους" - χρόνο της πολιτείας - οικογένειας. Συγχρονίζοντας λανθασμένα το αρχέτυπο δημιουργεί μηχανισμούς που συν-διαμορφώνουν τα συμβάντα στην αντίληψή μας, αλλοιώνοντας τα γεγονότα. (Παραισθήσεις)

Η ενεργητική αυτή διαδικασία του νου, που εύκολα αναγνωρίζεται στην αλληλεπίδραση της φαντασίας με τα γεγονότα κατά την παιδική ηλικία, γίνεται τελικά αυτόματος μηχανισμός, αποκαλούμενος και χαρακτήρας ή αμυντικός μηχανισμός του ατόμου, με το υποκείμενο να επαναλαμβάνει τις απλές ή πολύπλοκες τραυματικές του ιδεοληψίες, στα συμβάντα της ζωής του.

Η τετράδα. Η δημιουργική ομιλία και το φάντασμα της προσωπικότητας στην νοητική σταύρωση

Καθ όσον χρόνο η φαντασία κυριαρχεί, το βρέφος διανύει το «στοματικό στάδιο», προσλαμβάνοντας μόνον εύπεπτες τροφές-εντυπώσεις. Η φυσιολογία της ομιλίας συνδέεται άμεσα με τα κατώτερα κέντρα, και την μετατροπή των ενεργειών της πέψης, του ουρογεννητικού συστήματος και της αποβολής. Η ομιλία θα εμφανιστεί τελικά, κατά την σταθεροποίηση του πλέγματος των αρχετύπων-ιδεών μαζί με την ικανότητα της χώνευσης των τροφών, και τον έλεγχο των σφιγκτήρων. Οι ανεπαίσθητες ωθήσεις στην περιοχή της έδρας είναι που μεταμορφώνονται σε ομιλία. Τα βρέφη αδυνατούν να εκφέρουν σε λόγο την οποιαδήποτε σκέψη, όπως οι ενήλικες αδυνατούν να εκφράσουν τα βαθύτερα συναισθήματα τους. Καθ όσον ως άλλα νήπια, θα πρέπει να αναδυθούν από τα σκοτεινά βάθη της ψυχής τους.

Ομιλώντας, η πραγματικότητα των εκφραζόμενων γνωμών ενισχύεται, επειδή ενεργοποιούνται οι δυνάμεις της δημιουργικής φαντασίας, παγιώνοντας το πλέγμα των αρχετύπων.

Έτσι η ομιλία σαν τον Ερμή αλυσοδένει τον Προμηθέα-φωτιά στον βράχο της γήινης πραγματικότητας.

Κάποτε ευρισκόμενος σε νηστεία και ησυχία ατενίζοντας εμπρός, παρακολούθησα τον ομιχλώδη μηχανισμό της προσωπικότητας, να διαχωρίζεται από εμένα και να ορμά σε μια βιτρίνα με φαγητά...! Με αυτόν τον τρόπο συνειδητοποίησα τον ψυχολογικό μηχανισμό των αισθήσεων σαν μια φασματική οντότητα στην δική της ζωή. Το σύστημα των αρχετύπων, συγκαλυμμένο στο φαινόμενο της ακατάπαυστης φλυαρίας, αποτελεί το φάντασμα της προσωπικότητας. Η προσωπικότητα συντίθεται λοιπόν από "δυνάμεις" του φυλετικού περιβάλλοντος. Είναι ένα δάνειο που με τον θάνατο επιστρέφεται στο ταμείο των φυσικών στοιχείων. 4=2+2 . Δηλαδή η συνειδητοποίηση του μηχανισμού των προσωπικοτήτων ή πεινασμένων φαντασμάτων του Βουδισμού είναι το δεύτερο υπαρξιακό σοκ...

Εδώ υπάρχει μια προσέγγιση στον συμβολισμό του αετού-ήχου που τρώει το συκώτι. Επειδή σε αυτό το ορμονικό εργαστήριο συντελείται η αναγνώριση και η κατανομή των αναγκών που επικοινωνούνται από τον κόσμο των φυσικών αισθήσεων, αλλά δεν ικανοποιούνται καθώς οι άνθρωποι δεν έχουν συνείδηση... και δεν ακούν. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα στο ήπαρ καταλήγουν οι ήχοι του περιβάλλοντος. "βλ. το τόξο του Οδυσσέα και τον 5, για την επίλυση του φαινομενολογικού μύθου της πραγματικότητας"

Η πεντάδα αυτοσυνείδηση και η κρίση

Η υποτυπώδης νοητική λειτουργία των επιθυμιών, που υφίσταται στην διάρκεια της ημέρας, εξαρτάται περισσότερο από τις τυχαίες ωθήσεις των εισερχόμενων εντυπώσεων και λιγότερο από μια κατευθυντήρια θέληση.
Η χαλιναγώγηση των αισθήσεων και η οικονομία στους πόρους του συστήματος που αποτελεί την προσωπικότητα, κυοφορεί την νοητική κατεύθυνση, που αναλαμβάνει το επίπονο έργο της επεξεργασίας των εντυπώσεων, αποδεσμεύοντας την πολύτιμη ερωτική ουσία τους. (ορμόνες)

Η επεξεργασία των δεδομένων της μνήμης επάνω στα καθημερινά συμβάντα, γεννά την αίτηση για δικαιοσύνη.
Η πύλη του ωροσκόπου τότε ανοίγει, αποδίδοντας, την εκλεπτυσμένη ενέργεια της ανώτερης συναισθηματικής- συνείδησης, που καθιστά εφικτή την ατομική νοητική υπόσταση.

Το δικαστήριο της συνείδησης, είναι ένας νοητικός θεατρικός χώρος όπου κρίνονται οι καθημερινοί ψυχολογικοί δράστες. Όπως κάθε δικαστήριο συνεδριάζει, όταν στοιχειοθετηθεί η καταγγελία, ή όταν ο ύποπτος γίνει αντιληπτός την ώρα που εκτελεί την αδικία…
Στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν το άγχος και η νευρικότητα που με ταλαιπωρούσαν
«…Είχε περάσει μια εφιαλτική ώρα μεγάλης νευρικότητας σε σωματική ακινησία. Στο τέλος αποκοιμήθηκα… Εμφανίζεται ένας θεατρικός χώρος. Ο προβολέας φωτίζει ένα κέλυφος από το οποίο προβάλλει ένα σκουλήκι. Ένα χέρι χαϊδεύει το κεφάλι του σκουληκιού. Είναι το δεξί μου χέρι. Το σκουλήκι ορμά και το κατασπαράζει με μοχθηρία. Δεύτερο χέρι προβάλλει, χαϊδεύει και χάνεται από τα δόντια. Η σκηνή επαναλαμβάνεται για τρίτη φορά. Αρκετά… Μια θεϊκή οργή γεννιέται μέσα μου. Από αριστερά εμφανίζεται ένα χέρι οπλισμένο με ρομφαία. Είναι τόση η ισχύς της που καθώς πλησιάζει το σκουλήκι, αυτό εξαερώνεται...
Ξυπνώ λάμποντας από χαρά και πνευματικότητα. Είδα το χέρι του ελέους και της τιμωρίας, να επεξεργάζονται το σπέρμα της ελαττωματικής μου ψυχολογίας…»

Η εξάδα. Το φως της ψυχής ως συνειδητή αντίληψη-ενόραση.

Ένα βιολογικό πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο στους οφθαλμούς, αποκαλύπτει το φως της καρδιάς. Οι οφθαλμοί υπό την πίεση των δακτύλων αποκαλύπτουν τους αιθέριους σπινθήρες.
Με την επάνοδο στην φυσιολογική όραση, διαπιστώνουμε ότι με την πίεση διεγέρθηκε ένα σπινθηροβόλο πυρ που βρισκόταν σε λανθάνουσα κατάσταση. Τώρα όμως γίνεται κατανοητό ότι η αντίληψή του πυρός εναπόκειται στην ανάπτυξη της ευαισθησίας μας στο φαινόμενο των απείρως μικρών τριγωνικών σπινθήρων.
Μελετώντας την συμπεριφορά των αιθέριων αυτών φωτεινών σημείων, ανακαλύπτουμε την συσχέτισή τους με το νευρικό και το ορμονικό μας σύστημα. Η διέγερση τους ενισχύεται κατά την αϋπνία, την έντονη μυϊκή προσπάθεια, δημιουργώντας ενίοτε προβολές φανταστικών εικόνων στον εξωτερικό χώρο. Πρόκειται λοιπόν για την παρουσία του ονειρικού φωτός στην εγρήγορση.

Ο θαυμαστός κόσμος μας οφείλεται στην τριβή των αιθέριων ονειρικών σπινθήρων, καθώς εξέρχονται δια μέσου των έμβιων μορφών, με το ηλιακό φως. Δηλαδή τα αντικείμενά του είναι ψυχικές προβολές που ανθίζουν από μια προϋπάρχουσα συσσώρευση αιτιωδών σπερμάτων.

Τοποθετώντας στις κορυφές ενός τριγώνου τις έννοιες πνεύμα-ύλη-ψυχή, διαπιστώνουμε ότι ανά δύο οι κορυφές σχετίζονται στην τρίτη. Το πνεύμα και η ύλη συνθέτουν την ψυχή. Η ύλη και η ψυχή συντίθενται στο πνεύμα. Το πνεύμα συναντά την ψυχή στην ύλη. (βλ. το πυθαγόρειο θεώρημα)

Η επτάδα. Το ηλεκτρικό πυρ

Με την λέξη μετείκασμα περιγράφουμε την διέγερση του ονειρικού φωτισμού. Το αρνητικό μετείκασμα λαμβάνει χώρα με την κόπωση του οφθαλμού. Συμβαίνει τότε το χρώμα που παρατηρήθηκε έντονα να εκφυλίζεται στο συμπληρωματικό του. Ας μην λησμονούμε όμως πως ομιλούμε για το ονειρικό φως. Η διέγερση του δεν είναι απλά ένα παθητικό φαινόμενο στον αμφιβληστροειδή. Συμβαίνει τα διάφορα υποπροϊόντα του μετεικάσματος να έχουν απρόβλεπτες συμπεριφορές με την εστίαση της προσοχής του παρατηρητή.
Η μελέτη του φαινομένου υποδεικνύει την δυνατότητα ανάπτυξης μιας μεθόδου αλληλενέργειας με το ασυνείδητο. Το παρατεταμένο κοίταγμα των συμπληρωματικών χρωμάτων μιας εικόνας, δημιουργεί την θετική διαμεσολαβητική της παρουσία στην φαντασία, διευκολύνοντας, την ικανότητά μας για συγκέντρωση.

Πειραματίστηκα κάποτε με την φωτογραφία της ακρόπολης και βρέθηκα εκεί… Ας επαναλάβω όμως τα βήματα.
26 του μηνός αργά την νύχτα. Προσπαθώ να συγκεντρωθώ στην εικόνα της Ακρόπολης με την βοήθεια μιας φωτογραφίας . Φαντάζομαι ότι ανεβαίνω τα σκαλιά. Αλλά η μηχανική φαντασία μου επιτίθεται και κλείνει τις σιδερένιες πόρτες. Κάθε προσπάθεια να ανέβω παραμένει άκαρπη για πολλή ώρα, από ανυπέρβλητα βλακώδη νοητικά εμπόδια.
Μετουσιώνω την ενέργεια των κατώτερων κέντρων με μια πράξη θέλησης και εκτοξεύομαι λυσσαλέα προς τον φανταστικό Παρθενώνα... Η «προσγείωση» με βρίσκει με αμήχανη συνείδηση στον αμυδρά φωτισμένο περίβολο ενός ναού. Διακρίνω τους δύο κυλινδρικούς κίονες και την θύρα. Δεν είναι η γνωστή ακρόπολη...
Πριν προλάβω να σκεφτώ, μια φιγούρα με χλαμύδα της οποίας δεν βλέπω το πρόσωπο με πλησιάζει. Στο δεξί της χέρι κρατά μια πυρωμένη ρομφαία. Την σηκώνει δείχνοντας κάτι στο στήθος μου. Είναι ένα σφαιρικό σημείο έντασης που ανεβοκατεβαίνει και που η ρομφαία το υποδεικνύει σταθερά. Είναι η ανισόρροπη ενέργεια που χρησιμοποίησα για να φθάσω…
Με την συνειδητοποίηση αυτή η Θύρα του ναού αρχίζει να ανοίγει.
Το μόνο που μπορώ να θυμηθώ είναι ένα απόκοσμο λευκό φως να με τυφλώνει.
Κάτι πολύχρωμοι τριγωνικοί σχηματισμοί συνόδευαν την μνήμη μου καθώς επανερχόταν.
Το σοκ του ηλεκτρικού πυρός έκανε την αδύναμη προσωπικότητά μου να φρίττει όλη την επόμενη μέρα, προσπαθώντας να αφομοιώσει την ομορφιά της προηγούμενης νύχτας.
Η φύση του λευκού υπερκόσμιου φωτός ήταν τόσο εξωφρενικά άγνωστη στην αντίληψη μου που ο νους μου κατέταξε το συμβάν σαν επαφή με εξωγήινους.
Πράγματι αυτή η εμπειρία φαινόταν να έλαβε χώρα …σ ένα ιπτάμενο νησί στο διάστημα…
Ναοί επάνω σε ιπτάμενους δίσκους…

Αρχή σοφίας φόβος Θεού.

Το ζήτημα ότι η αντίληψη του ενός είναι σύμφυτη με αυτή του μηδενός και του απείρου. Είναι μια παλιά πυθαγόρεια αντίληψη 1 + 0 = ∞ . Που επιβιώνει στο ευαγγέλιο "... το βασίλειο μου δεν είναι του κόσμου τούτου". Αλλά η χαρακτηριστικότερη έκφραση είναι αυτή του ομηρικού Οδυσσέα ενώπιον των καταστροφικών κυκλώπειων δυνάμεων του πνεύματος: " το όνομα μου είναι ο κανένας".

Ο σύγχρονος υπαρξισμός έχει επαναφέρει στο προσκήνιο, την φύση της αγωνίας του παρατηρητή καθώς ανακαλύπτει ότι η πράξη του αυτή, τον διαχωρίζει από την ενότητα της εικόνας του ενός κόσμου, τοποθετώντας την συνείδηση-παρατηρητή στο κενό ή μη ον. Καθώς ο παρατηρητής δεν μπορεί να είναι μέρος του συστήματος που παρατηρεί.

σημ. [Η απλή αυτή παρατήρηση ταλαιπωρεί αφάνταστα την πυρηνική φυσική καθώς η ύπαρξη παρατηρητή στα πειράματα κάνει τα σωματίδια της ύλης να εμφανίζονται ή να εξαφανίζονται στο ενεργειακό περιβάλλον. Συμπεριφέρονται είτε ως σωμάτια, είτε ως κύματα.]

Με χαρακτηριστικότερο τον Ζαν Πωλ Σαρτρ, με το Είναι του κόσμου και το Μηδέν της υπαρξιακής ρωγμής που εισάγει ως παρατηρητής... Την περίφημη «ναυτία» (βραβείο Νόμπελ) που τον καταλάμβανε καθώς οι λέξεις έχαναν την σημασία τους επί των αντικειμένων, αποκαλύπτοντας την φιλοσοφική θέα του Ενός με τα δυσοίωνα σημεία. Αρχικά του άγχους της απολίθωσης και κατόπιν της ... ναυτίας. ( Η οποία είναι το σύμπτωμα της εξόδου του παρατηρητή από το φυσικό του σώμα, γεγονός όμως που εισάγει έναν δεύτερο παρατηρητή...) Αλλά ο Σαρτρ δεν ήταν άγιος (?) για να έχει μεταφυσικές εμπειρίες. Σταμάτησε στην πρώτη συνειδητοποίηση του ινδουισμού: " η ψυχή είναι όλα όσα υποπίπτουν στην εμπειρία της. Αυτή είναι μια αλήθεια που δεν πρέπει να ξεχνάς ακόμη κι αν σε κυνηγούν 100 δολοφόνοι " Ρήση που ο Σαρτρ διατύπωσε στο διήγημα "ο τοίχος". Καθώς ο ήρωας κοιτάζοντας τον τοίχο της εκτέλεσης του σκέφτεται : η εικόνα του τοίχου είναι η συνείδηση μου. Εγώ είμαι ο τοίχος άρα δεν μπορώ να πεθάνω... είμαι αθάνατος.

Με τον παράδοξο αυτό τρόπο, ο άνθρωπος ενώπιον του θανάτου ανακαλύπτει την μυστική θεολογία. Γιατί ο δεύτερος παρατηρητής που μηδενίζει τον πρώτο είναι ο δεύτερος λόγος ο ...Χριστός. Το μη Ον της φιλοσοφίας.

Ο προβληματισμός αυτός είναι σύμφυτος με τα σύγχρονα κινήματα της ζωγραφικής αρχής γενομένης με τον ζωγράφο Σεζάν, (ιδρυτή του κινήματος του κυβισμού) που έλεγε ότι ο άνθρωπος όταν κοιτάζει το τοπίο πρέπει να είναι απών… Και την παρέα των υπερευαίσθητων ιμπρεσιονιστών που τρελάθηκαν καθώς αμφισβητούσαν την πύρινη κοκκίδωση της εικόνας του κόσμου στον αμφιβληστροειδή του ματιού τους...

Η προοπτική και το φως του εξάκτινου - κύβου.

Η προοπτική στο σχέδιο είναι μια τεχνική απεικόνισης του τρισδιάστατου χώρου στο επίπεδο. Εισάγοντας την έννοια του σημείου φυγής, δηλαδή των συγκλινουσών γραμμών του τοπίου σε ένα σημείο του ορίζοντα του παρατηρητή, επιτυγχάνεται η αίσθηση του βάθους.

Το σημείο φυγής ταυτίζεται με το σημείο εστίασης της προσοχής του συγκεκριμένου νου. Έτσι η «αναγεννησιακή επανάσταση» στις επιστήμες και τις τέχνες κατά την οποία επινοήθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τους ζωγράφους. Σχετίζεται με την κυριάρχηση του συγκεκριμένου νου επί του μυστικιστικού πνεύματος του μεσαίωνα, το οποίο εξακολουθούσε να εφαρμόζει την «θεοκρατική» τεχνική της ακίνητης κεντρικά συμμετρικής εικόνας, που εμφανώς παραπέμπει στην ακινησία του νου και την περιφερειακή όραση…
Επειδή ο πολιτισμός και οι επιστήμες μας είναι προϊόντα του συγκεκριμένου νου, η μελέτη του φαινομένου της προοπτικής στον ορίζοντα του παρατηρητή και των ψυχολογιών του εγκλωβισμού στο φανταστικό σημείο φυγής (των παθών) έχει αναπτυχθεί υπερβολικά, μαζί με την επικέντρωση στην αρχή της επιθυμίας.
Ο απεγκλωβισμός επιχειρείται μόνον από αυτούς που ασκούνται στην αυτοπαρατήρηση (διπλασιασμό του φυσιολογικού παρατηρητή) και την επαναφορά του ακίνητου βρεφικού βλέμματος της περιφερειακής όρασης… ( Η περιφέρεια του κύκλου οριοθετεί τον άγνωστό κόσμο, ενώ το κέντρο υποδεικνύει την δημιουργική ικανότητα της υλικής ουσίας )

Στην γεωμετρία του αποκρυφισμού ο πεντάκτινος αστέρας εγκλωβίζει την ενέργεια, ενώ ο εξάκτινος την ελευθερώνει. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι το σημείο φυγής (βλ. εγκλωβισμού) της προσοχής, σπουδάστηκε στους αναγεννησιακούς πίνακες μαζί με την αναλογία της χρυσής τομής του πεντάκτινου αστέρα… Αυτός ο κύκλος όμως κλείνει καθώς ο πολιτισμός αναπτύχθηκε υπερβολικά. Στην εποχή μας χρειάζεται να αναπτυχθούν οι τέχνες της αποκέντρωσης του βλέμματος, με την έννοια της αποκάλυψης των νόμων που σχετίζονται με τον εξάκτινο αστέρα. Κάτι τέτοιο έχει βεβαίως ήδη επιχειρηθεί ( μάλλον ασυνείδητα ), στο αφαιρετικό κίνημα του κυβισμού. Καθώς ο κύβος όταν θεάται από μία κορυφή του εμφανίζει περίμετρο έξη πλευρών.

Πολλές φορές οι κυβιστές επιχείρησαν τον συνολικό σχεδιασμό ενός αντικειμένου. Δηλαδή την επίπεδη καταγραφή όλων των όψεων και όλων των δυνατοτήτων του… Δυστυχώς όμως δεν διήρκεσε αρκετά ώστε να αποδώσει τους καρπούς του για την μεταβολή του υλιστικού πολιτισμού μας.

Τις αλλοιώσεις της προοπτικής του τοπίου, μελετά η θεωρία της σχετικότητας συμπεραίνοντας πως αν ο παρατηρητής βρίσκεται μακριά από ένα πεδίο βαρύτητας, θα βλέπει τα γεγονότα που συμβαίνουν κοντά σ' αυτό να εκτυλίσσονται βραδύτερα και τα μήκη των αντικειμένων να γίνονται μικρότερα. Μπορούμε δηλαδή να πούμε ότι η μάζα «παραμορφώνει» καμπυλώνοντας το χώρο. Γύρω δε από ένα σημείο άπειρης βαρύτητας ολόκληρος ο χώρος εξαφανίζεται βυθιζόμενος στο εν λόγω σημείο…

Εφόσον πάλι το μήκος των αντικειμένων μικραίνει με την αύξηση της ταχύτητας των σωμάτων ενώ η μάζα αυξάνεται! Ο παρατηρητής που κινείται με την ταχύτητα του φωτός θα παρατηρεί τον δρόμο στον οποίο ταξιδεύει να αμβλύνεται, ενώ τα κτήρια στα πλάγια της οδού θα μικραίνουν έως ότου συνθλιβεί από την βαρύτητά του καθώς το τοπίο θα συμπιέζεται μαζί του επάνω στην γραμμή του ορίζοντα, που θα έχει έτσι μετατραπεί σε αξεπέραστο δακτύλιο…

Το ενδιαφέρον μας για αυτές τις μελέτες προκύπτει από την παρατήρηση ότι η αντίληψη της βαρύτητας έχει ψυχολογική παράμετρο, καθώς αλλοιώνεται με την διέγερση του αστρικού-ονειρικού φωτός। (Αναφέρονται περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν διασωθεί παρά την πτώση τους από ύψος … χιλιομέτρων επειδή έχασαν ...τις αισθήσεις τους και δεν αντιλήφθηκαν τι συνέβη !)

patsleon@gmail.com΄

http://sites.google.com/site/blueprintsofmyth/

ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΚΑΤΙ....

[Τό κειμενάκι ειναι του Ν.Παναγοδημητρόπουλου

«Να κάνουμε κάτι» φωνάζε ο όχλος…
«Ναι, αλλά τι;» απάντησε εκείνος.
«Δεν ξέρω, κάτι».
«Το κάτι είναι σχετικό, πιο ειδικά κάτι;»
«Δεν ξέρω, κάτι».

Και εκείνος απομακρύνθηκε. Γιατί κατάλαβε…
Δεν ήθελαν να κάνουν απολύτως ΤΙΠΟΤΑ.
Ήθελαν απλώς να τον δουν να κάνει κάτι διαφορετικό.
Ίσα ίσα για να τον κατηγορήσουν μετά ότι το έκανε λάθος.
... Και συνέχισαν να φωνάζουν…

Πασχαλινές σκέψεις...
Και πάντα μια Επ-Ανάσταση καταλήγει με ΕΝΑΝ στον Σταυρό ή την Αγχόνη και τον όχλο που μέχρι χθες τον αποθέωνε, τώρα να τον λοιδορεί.
Γιατί στην «Πραγματικότητα» όλοι είναι βολεμένοι στην Μη Πράξη τους…

Καλή Ανάσταση!
Γιατί Αληθινή Επανάσταση δεν πρόκειται να δούμε..
πηγή http://nikolasdream.wordpress.com/

ΚΑΜΙΛΟ ΤΟΡΡΕΣ..."ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΓΙΑ ΠΟΥΛΗΜΑ ΑΜΙΓΚΟΣ"!!!!!!

Η Δόνια Ισαβέλλα αποχαιρετά τον γιό της…Καμίλο Τόρρες

Donde cayo Camilo
nacio una cruz,
pero no de madera
sino de luz.
Lo mataron cuando iba
por su fusil,
Camilo Torres muere
para vivir.(1)

«Βέβαια, θα προτιμούσα να έχω για γιο ένα μικρό παπά σε κάποιο χωριουδάκι, αλλά ζωντανό. Αντίθετα, είμαι η μάνα ενός μεγάλου διεθνή ήρωα, αλλά νεκρού. Και τώρα μπορώ να κάνω μόνο ένα πράγμα: να υπερασπίζω και να διαδίδω τις επαναστατικές ιδέες για τις οποίες εκείνος έζησε και πέθανε».

«Τι παράξενη ερώτηση να με ρωτάς αν είμαι περήφανη. Είμουνα περήφανη για αυτόν, βέβαια, όταν ο Καμίλο ζούσε. Μετά, σαν έμαθα πως τον σκότωσαν, ένιωσα ένοχη γιατί δεν εξάντλησα το κάθε τι για την ασφάλειά του και γιατί δε βοήθησα αρκετά τον αγώνα του. Τότε μου πέρασε απ το μυαλό να αυτοκτονήσω. Χωρίς το γιό μου, έλεγα, δε μπορώ να ζω. Κάθε μάνα το λέει. Μετά, δε σκοτώθηκα. Γιατί; Από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, από φόβο; Ω, όχι, πιστέψτε με. Δεν αυτοκτόνησα για να μη μπορεί να πει κανείς για μένα «η φουκαριάρα είταν τρελλή, όπως τρελλός είταν και ο γιός της».

Κανείς από τους δυό μας δεν ήταν τρελλός. Ακόμη κι αν, στην ιστορία της Κολομβίας, ένας παπάς που πεθαίνει όπως ο Καμίλο προκαλεί φόβο και πανικό. Έτσι, αποφάσισα να ζήσω. Θυμάμαι που είχα πει ότι θα τον ακολουθήσω μέχρι τις ακραίες συνέπειες, και με ρώτησε: «Και μέχρι το θάνατο ακόμα, μανούλα;». Εγώ: «Και πέρα από το θάνατο». Τώρα, τώρα στερνά απ’ το θάνατό του, οφείλω να δουλέψω για να απλώσουν οι ιδέες του, για να ακολουθήσει τη μνήμη του μια ατελείωτη στρατιά».

Cuentan que tras la bala
se oyo una voz,
era Dios que gritaba:
Revolucion!(2)

Revisar la sotana
mi general,
que en la guerrilla cabe
un sacristan.
Lo clavaron con balas
en una cruz,
lo llamaron bandido
como a Jesus. (3)

«Δέστε, εγώ είμαι πάντα μια επαναστάτρια κι αντικληρική. Πάνου απ όλα αντικληρική. Ποτέ δε θέλησα να γίνει ο γιός μου παπάς. Για πολύ καιρό πίστευα ότι η ιερωσύνη ήταν λάθος για κείνον, για τον ανθρωπισμό του, για τις ευγενικές, γενναίες φιλοδοξίες του. Όμως, πολύ αργότερα, που το ξανασκέφτηκα λόγω της σύντομης ζωής του Καμίλο, καταστάλαξα πως αν δεν αφιερωνόταν με τόση αγάπη στην ιερωσύνη, δεν θα είχε κατανοήσει σε βάθος τα προβλήματα του φτωχού λαού μας, δε θα είχε δοθεί στον πολιτικό αγώνα και δε θα είχε τόση πεποίθηση στην αποστολή του. Μια αποστολή η οποία, παρά τη σύντομη ζωή κι ιερωσύνη του Καμίλο, άφησε βαθιές ρίζες στο λαό κι είχε παγκόσμια απήχηση.».

Y cuando ellos bajaron
por su fusil,
se encontraron que el pueblo
tiene cien mil
cien mil Camilos prontos
a combatir,
Camilo Torres muere para vivir.(4)

«Με ρωτάτε αν επηρέασα τις ιδέες του Καμίλο, αν συνέβαλα για να γίνει αυτός που ήταν. Ειλικρινά, δεν ξέρω. Ξέρω όμως πως ανάμεσά μας υπήρχε –πέρα από τη σχέση μάνας παιδιού – μια βαθιά ανθρώπινη φιλία• πως ανάμεσά μας δεν υπήρχαν μυστικά και πως μια μέρα μου είπε: «Μανούλα, θα σου τα λέω όλα, εκτός από τα της εξομολόγησης».»

«Στην αρχή όταν βγήκε στο αντάρτικο τον ακολουθούσα στα μικρά επαρχιακά κέντρα, στα χωριά, στις αγροτικές περιοχές που πήγαινε να κηρύξει. Εκεί, στις πλατείες, στις αίθουσες, κάτου από εξέδρες, στεκόμουν σε μια γωνιά και περισσότερο τον κατασκόπευα παρά τον παρατηρούσα. Τα λόγια δεν μπορούν να περιγράψουν την αγωνία που περνούσα περιμένοντας ότι θα τον δολοφονούσαν.

Ήξερα πως θα τον σκοτώνανε. Κάθε τόσο τον ρωτούσα: «Δε βλέπεις που θα σε δολοφονήσουν, Καμίλο;». Και κείνος: «Ναι, μανούλα, θα με δολοφονήσουν. Μα πριν με σκοτώσουν θα προλάβω να κάνω κάτι καλό για τους αδελφούς μου». Είταν σίγουρος πως θα τον σκοτώσουν, όπως κι εγώ που υποτάχτηκα σιγά σιγά σε αυτή την ιδέα. «Θα σε σκοτώσουν, γιατί είσαι ένας πρόδρομος». Γελούσε. «Όπως και να χει, μανούλα, θα με βγάλουν απ’ τη μέση». […] Για τούτο, όταν πηγαίναμε σε αγροτικές περιοχές, στα χωριά, για κήρυγμα κι οι φίλοι του προσφέρανε πιοτό ή φαγητό, με τρόπο τραβούσα το ποτήρι ή το πιάτο και τα δοκίμαζα πρώτη: φοβόμουν πως θα τον δηλητηριάσουν».

«Έγραψα ένα γράμμα στον πρόεδρο της Δημοκρατίας που είναι μακρινός συγγενής μας. Τον παρακάλεσα να μου παραδώσουν το λείψανο του γιού μου, αλλά δεν πήρα απάντηση. Έτσι, θες από απελπισία, θες από ελπίδα, έγραψα στον Πάπα που ήξερα ότι θα ερχόταν στη Μπογκοτά. Τον παρακαλούσα να κάμει ότι μπορεί για να πάρω το λείψανο και να θάψω χριστιανικά τον ιερέα γιό μου στο μέρος που κι εγώ η ίδια θα θαφτώ μια μέρα. Αλλά ούτε κι ο Πάπας μου απάντησε. Μου είπανε οι αρχές της Μπογκοτά ότι ο τόπος που θάφτηκε ο Καμίλο Τόρρες είναι κρατικό μυστικό».

«Μια φορά ήρθανε σπίτι και του είπανε: Πάτερ, έτοιμη είναι για σένα η μάγκνα κάπα του καρδινάλιου. Φτάνει να γράψεις στη Ρώμη δυό λέξεις ότι είσαι διατεθειμένος να οδηγήσεις τους οπαδούς σου στα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα, μακρυά από το αντάρτικο. Φτάνει να το δηλώσεις και αμέσως γίνεσαι καρδινάλιος, πρίγκιπας της εκκλησίας. Ο Καμίλο είχε μια φράση να απαντάει σε αυτές τις προσφορές: Δεν είμαι για πούλημα, αμίγκος».

Από το βιβλίο «Καμίλο Τόρρες, Λαϊκή Ενότητα, Επανάσταση και άλλα κείμενα», εκδ. Μνήμη, Αθήνα 1974

Αλεξάνδρα Κουϊρουκίδου

——————————————————————————————————————–

Οι στίχοι του τραγουδιού για τον Καμίλο Τόρρες (Canción a Camilo) που του αφιέρωσε ο σπουδαίος Χιλιανός καλλιτέχνης και αγωνιστής Victor Jara θα μπορούσαν να αποδοθούν κάπως έτσι στα ελληνικά:

Εκεί που έπεσε ο Καμίλο/γεννήθηκε ένας σταυρός,/αλλά όχι από ξύλο/αλλά από φως./Τον σκότωσαν καθώς πήγαινε/ για το τουφέκι του,/ο Καμίλο Τόρρες πεθαίνει για να ζήσει. (1)

Λένε πως μέσα από τη σφαίρα/ακούστηκε μια φωνή/ήταν ο Θεός που φώναζε:/Επανάσταση! (2)

Κοιτάξτε το ράσο/στρατηγέ μου,/να που στον πόλεμο χωράει/ένας ιερωμένος./Τον κάρφωσαν με σφαίρες/σε ένα σταυρό/τον είπαν ληστή/σαν τον Ιησού. (3)

Και όταν έσκυψαν/για το τουφέκι του/είδαν ότι ο λαός/έχει εκατό χιλιάδες/εκατό χιλιάδες Καμίλο έτοιμους/να δώσουν μάχη,/ ο Καμίλο Τόρρες πεθαίνει για να ζήσει. (4)
πηγήkelaidismata.wordpress.com

Ο ΠΑΠΑΣ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΤΣΕ
Ακριβώς την εποχή του Τσε Γκεβάρα και στην ίδια γεωπολιτική συνάφεια έδρασε παρόμοια άλλη μια προσωπικότητα: ο κολομβιανός ρωμαιοκαθολικός ιερέας Καμίλο Τόρες. Ο Τόρες γεννήθηκε έναν χρόνο μετά τον Τσε (1929) και σκοτώθηκε έναν χρόνο πριν απ' αυτόν (1966). Έφυγε στα τριανταεπτά του - κι αυτός δίχως να περάσει στη γενιά των σαραντάρηδων. Η δική του σαραντάχρονη επέτειος συμπληρώθηκε πέρισυ· δεν τη θυμηθήκαμε, μα είναι ευκαιρία φέτος να συμπεριληφθεί η συμβολή του στις συζητήσεις που μπορεί να γίνουν. Ουσιαστικά πρόκειται για συμβολή στο κίνημα του αριστερού χριστιανισμού, το οποίο εμφανίζεται ποικιλότροπα κάθε τόσο μέσα στην ιστορία, και το οποίο στην καταλεηλατημένη Λατινική Αμερική έλαβε λίγο αργότερα την ονομασία "θεολογία της απελευθέρωσης".

Η διαδρομή του Καμίλο Τόρες έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ήδη χειροτονημένος ιερέας και με σπουδές στην Ευρώπη, δίδαξε κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο της κολομβιανής πρωτεύουσας για μερικά χρόνια, μέχρι δηλαδή να υποχρεωθεί σε παραίτηση για την αλληλεγγύη του προς την άδικη δίωξη κομμουνιστών φοιτητών. Συνέχισε το πνευματικό και ερευνητικό έργο του, ερχόμενος ολοένα και περισσότερο σε σύγκρουση με τους κυβερνητικούς κύκλους, τους εκπροσώπους μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και την εκκλησιαστική ηγεσία, και αντιμετωπίζοντας τη δυσπιστία του κομμουνιστικού κόμματος. Το 1965 ήρθε στην ύπαρξη το πολιτικό κίνημα που ο ίδιος είχε εμπνευστεί: το Ενιαίο Μέτωπο του Λαού της Κολομβίας, στο οποίο συμμετείχαν οι προοδευτικές δυνάμεις της χώρας, από τους χριαστιανοσοσιαλιστές και τους κινεζόφιλους, μέχρι τα αγροτικά κινήματα και τους κομμουνιστές. Το Μέτωπο γνώρισε κάποιες επιτυχίες, μα κατόπιν κλονίστηκε από πλήθος διαφωνιών. Ο Τόρες μετακινήθηκε προς την άποψη ότι η συγκυρία απαιτούσε κάτι περισσότερο από την κλασική πολιτική παρουσία: δράση επαναστατική. Αυτό τον έφερε σε ρηξη με πολιτικούς συμμάχους του και με τον καρδινάλιο προϊστάμενό του. Ο Τόρες προχώρησε σε απέκδυση της επίσημης ιερατικής του ιδιότητας, χωρίς όμως να αποκηρύξει ούτε την πίστη ούτε την παπαδοσύνη του, που ένιωθε ότι συνέχιζε να φέρει. Αντιθέτως, δήλωνε ότι έκανε το βήμα αυτό ακριβώς για να παραμείνει ασυμβίβαστα πιστός στη χριστιανική πίστη του.

Στις 18 Οκτωβρίου 1965 "ανέβηκε στο βουνό", όπως θα λέγαμε στην ελληνική εαμική γλώσσα. Προσχώρησε στο ένοπλο αντάρτικο του Στρατού Εθνικής Απελευθέρωσης, το οποίο συμμεριζόταν την επαναστατική οπτική του Φιντέλ Κάστρο. Λίγους μήνες αργότερα σκοτώθηκε σε μια συμπλοκή με τον τακτικό στρατό.

Τα κείμενά του (μελετήματα, διακηρύξεις, ομιλίες) δείχνουν τις ευαισθησίες και τα κριτήριά του. Προσπάθησε, ανάμεσα σε πολλά άλλα, να δώσει τη δική του απάντηση σε δυο δυσκολότατα ερωτήματα: Αφενός, πώς μπορεί να υπάρξει μια μαχητική, ταξική δράση που να πηγάζει από την αγάπη κι όχι από το μίσος. Αφετέρου, υπό ποιους όρους μπορεί να ασκηθεί βία, η οποία καθεαυτήν είναι ασύμβατη προς τις ευαγγελικές αρχές. Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες, και μάλιστα αν λάβει κανείς υπόψη ότι η χρήση βίας είναι μια στιγμή τραγική, συνυφασμένη με το τελεσίδικο σβήσιμο του αντιπάλου. Οι απαντήσεις του Τόρες φυσικά μπορούν να συζητηθούν και να κριθούν. Ο Όσκαρ Ρομέρο, λόγου χάριν, αρχιεπίσκοπος του Ελ Σαλβαδόρ ο οποίος δολοφονήθηκε το 1980 από ακροδεξιούς παραστρατιωτικούς μέσα στο ναό του, κήρυττε μια μη-βίαιη στράτευση και αντίσταση. Σε κάθε περίπτωση όμως, πρέπει να προσεχτεί ο μείζων προβληματισμός που έθεσε ο Καμίλο Τόρες, καθώς και οι άλλοι εκπρόσωποι της θεολογίας της απελευθέρωσης: Ο κόσμος της αδικίας και της εξαθλίωσης του ανθρώπου δεν μπορεί να είναι θέλημα Θεού. Η ίδια η χριστιανική ιδιότητα αξιώνει όχι αποδοχή κάποιων θεωρητικών αξιωμάτων, αλλά έμπρακτη αλληλεγύη στους αδυνάτους. Και η σύγκρουση δεν γίνεται χάριν της ισχύος και της επιβολής της Εκκλησίας επί των αντιπάλων της (δεν έχει, δηλαδή, χαρακτηριστικά σταυροφορίας), αλλά χάριν των οδυνωμένων συνανθρώπων. Καλείται, δηλαδή, να είναι μια πράξη θυσιαστική κι όχι κατακτητική.

Ο Καμίλο Τόρες ευτύχησε να μη γίνει μπλουζάκι. Και είχε την τύχη ακραίων ασκητών. Ο τάφος του δεν βρέθηκε ποτέ.
ΘΑΝΑΣΗΣ Ν.ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ πηγή Ελευθεροτυπία

---

Η ΜΗ ΕΥΘΥΝΗ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΤΗΣ ΕΛΕΙΠΕ...

Η πολλή θετική ενέργεια... τυφλώνει

Ο ωχαδερφισμός και η «μη ευθύνη» απέκτησαν
την πνευματικότητα που τους έλειπε ...

Ή πώς την εποχή των ενοχών βρίσκουμε προστασία στα καταφύγια της αθωότητας.

Την πρώτη φορά που άκουσα την έκφραση νόμιζα πως ήταν το κατάλοιπο παλιού σουφισμού. Από εκείνα τα κλισέ που ταλαιπωρήθηκαν περιπλανώμενα από το Γούντστοκ μέχρι τα Μάταλα κι επέζησαν ως σήμερα, ζαλισμένα από αρωματικά στικ, ανθιάματα και ταξίδια πέντε ημερών στο Θιβέτ σε τιμή ευκαιρίας. Μια σοβαρή κυρία με είχε κοιτάξει με όλη της τη συμπάθεια και μου είχε πει πως μου στέλνει όλη της τη θετική ενέργεια. Και μάλλον πίστευε πως επιδρούσε με καθοριστικό τρόπο σε αυτό που αποτελούσε τη ροή της προσωπικής μου ιστορίας.

Έκτοτε, ακούω την έκφραση να κυκλοφορεί γύρω μου με τη συχνότητα που εξαγγέλλονται οικονομικά μέτρα. Η «θετική ενέργεια» εμφανίζεται ως η τσαχπινιά με την οποία οι λεπτεπίλεπτες διαθέσεις θα ξεφύγουν από τον σκληρό εναγκαλισμό της ζωής.

Δεν διαθέτω κανένα μετρητή θετικής ενέργειας, όπως φαντάζομαι κι εκείνοι που την εκτοξεύουν, για να μιλήσω για την αποτελεσματικότητά της, αλλά φαντάζομαι πως τα παιδιά της Αφρικής δεν πρέπει να διαθέτουν αρκετή. Δεν εξηγείται διαφορετικά ότι πεθαίνουν και πεινάνε, αντί να ζουν στην προστατευτική αχλή που παράγει ο καλοζωισμένος ψυχισμός όσων πίνουν καφέ στο Da Capo ή προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους πως αυτός είναι ο τρόπος για να συνεχίσουν να τον πίνουν.

Το βολικό με το ψέμα είναι πως ποτέ δεν χρειάζεται απόδειξη. Σε αυτήν τη διαδικασία σε βάζει μόνο η αλήθεια. Έτσι η «θετική ενέργεια» και τα παράγωγα των προσωπικών αδιεξόδων παρουσιάζονται ως η αυταπόδεικτη σωτηρία που βασικό της χαρακτηριστικό είναι πως δεν χρειάζεται κόπο. Μόνο μια καλή κουβέντα.

Μπορεί να πει κάποιος πως η «θετική ενέργεια» και οι ανακαλύψεις της αντιεπιστημονικής αυθαιρεσίας που προσπαθούν ν’ αντικαταστήσουν τους κανόνες της φύσης και της ζωής με έναν κανόνα συνεχώς ξεχειλωμένο προς το προσωπικό άλλοθι είναι απλώς φαινόμενο placebo. Ακόμα και η ιατρική αποδέχεται πως ένα ψευδοφάρμακο, placebo, μπορεί να έχει θεραπευτικά αποτελέσματα, ενεργοποιώντας την αυθυποβολή.
Με τον ίδιο ανεξιχνίαστο τρόπο η κακή διάθεση, η πίστη πως κάτι κακό θα συμβεί, μπορεί να δημιουργήσει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Ο άνθρωπος που πιστεύει πως κάτι κακό θα συμβεί δημιουργεί στον εαυτό του έναν εκνευρισμό που τελικώς μπορεί να τον κάνει να προκαλέσει το κακό. Άρα, η θετική ενέργεια δεν είναι τίποτε άλλο από το placebo της καλής διάθεσης.

Ωστόσο, η θεωρία της θετικής ενέργειας μοιάζει με τον πνευματικό μετασχηματισμό του lifestyle. Την εσωτερική, μυστικιστική «πνευματικότητα», που, αναπόδεικτη πάντα, υπόσχεται την επιβίωση και την καλή έκβαση σε αυτούς που πίστευαν πως όλα θα πάνε καλά γιατί απλώς εξυπηρετούνται οι ίδιοι.

Οι παλιοί πρωταγωνιστές του lifestyle, οι ιδεολόγοι της ευεργετικής απραξίας, οι τροχονόμοι μιας ζωής που θα τους τα έφερνε όλα δεξιά, συντετριμμένοι πια, προσπαθούν όχι μόνο να επιβιώσουν αλλά και να υπάρξουν ως προσωπικότητες που δέχτηκαν στο κεφάλι τα συντρίμμια της ιστορίας τους.
Στους καιρούς που ζούμε είναι δύσκολο, αν δεν έχεις ελάχιστη από την πνευματικότητα την οποία αντιμετώπιζαν ως εχθρό επί δεκαετίες. Έτσι παράγουν μια «πνευματικότητα» που θα τους στηρίζει και θα τους δίνει αξία. Μια θετική ενέργεια που, αν την πιστέψουν, μπορεί έως και να τους σώσει.

Τα περιοδικά είναι γεμάτα από συνεντεύξεις των σταρ που ξεχειλίζουν από ευχές για θετική ενέργεια. Δημοσιογράφοι επικαλούνται τη θετική σκέψη που θα μας βγάλει από την κρίση. Πρόσφατα, γνωστή τηλεπερσόνα κάλεσε από το twitter τους χιλιάδες των followers να στείλουν τη θετική τους ενέργεια για να έχει επιτυχή έκβαση η εγχείρηση ενός βρέφους. Λίγο ακόμη και θα χορέψουν όλοι μαζί τον χορό της βροχής.

Μήπως την εποχή των ενοχών βρίσκουμε προστασία στα καταφύγια της αθωότητας; Με τους περισσότερους μπορεί να συμβαίνει αυτό ακριβώς. Συμβαίνει με τους καταναλωτές των θεωριών. Όχι με τους εφευρέτες.

Όταν πριν από 20 χρόνια η Ελλάδα κατακλύστηκε από τις θεωρίες της αδιατάρακτης ανοησίας, το επιχείρημα ήταν πως πρόκειται για μια επιβεβλημένη αλλαγή. Την ανάγκη να ξεφύγει ο κόσμος από τις εικόνες με τα σφιγμένα πρόσωπα και τις σφιγμένες γροθιές. Η αθωότητα αυτής της ανάγκης είναι αυτό που σήμερα αποτελεί τις ενοχές ολόκληρης κοινωνίας. Τίποτα δεν ήταν αθώο, ακόμη και αν οι πρωταγωνιστές ήταν αθώοι.

Οι σύγχρονες αγαπησιάρικες προσευχές στα θετικά του σύμπαντος είναι μετεξέλιξη αυτής της θεωρίας. Ο ωχαδερφισμός και η «μη ευθύνη» απέκτησαν την πνευματικότητα που τους έλειπε. Τα παιδιά του lifestyle μεγάλωσαν και μπορούν να διαβάσουν και βιβλία που δεν είναι εικονογραφημένα. Με θεωρίες εσωτερικής αναζήτησης.

Σαν να αγαπιούνται ή να μισιούνται οι άνθρωποι χωρίς αιτίες. Από ύπαρξη ή έλλειψη διάθεσης. Δεν χρειάζονται αναθεωρήσεις, ανατροπές, εξηγήσεις και, βέβαια, ένοχοι. Μόνο να αυτορρυθμιστεί το σύστημα της καλής διάθεσης. Να επισκευαστεί ο θερμοστάτης της αγάπης, τον οποίο σαμποτάρουν όχι οι κλέφτες, οι απατεώνες και οι εκμεταλλευτές, αλλά αυτοί που γκρινιάζουν, εντοπίζοντας προβλήματα.

Η πίστη είναι πεδίο στο οποίο χωράνε αφελείς, απατεώνες και προβληματισμένοι. Η πίστη στη θετική έκβαση συμπεριλαμβάνεται. Μόνο που η πολύ θετική ενέργεια… τυφλώνει. Δεν σ’ αφήνει να δεις πως αυτό που ορίζει τα πράγματα δεν είναι η αόριστη διάθεση αλλά αλληλουχία πραγματικών καταστάσεων. Η θετική ενέργεια δεν έχει μετρητή. Η ενέργεια όμως της ΔΕΗ έχει. Και πρέπει, δυστυχώς, να πληρωθεί.


Lifo

Πηγή: Η πολλή θετική ενέργεια... τυφλώνει - RAMNOUSIA

ΟΙ ΒΟΓΟΜΙΛΟΙ..[Μέρος ΣΤ΄]

Οι Βογομίλοι κατηγορήθηκαν πολλές φορές για συμμετοχή σε οργιαστικές τελετές. Πολλοί ιστορικοί δυσφορούν ότι πρόκειται για κοινό θέμα στις αιρέσεις και είναι αλήθεια ότι για τις ίδιες κατηγορίες βρέθηκαν ένοχοι οπαδοί πολλών αιρέσεων, κυρίως αντινομικών. Είναι, όμως γεγονός ότι ο αντινομισμός, απορρέων από την απόρριψη της Παλαιάς Διαθήκης και του μωσαϊκού νόμου, είναι χαρακτηριστικό και του βογομιλισμού, όπως ήταν και του μανιχαϊσμού. Επίσης είναι γεγονός ότι αναφέρεται δίκη, με κατηγορούμενο τον Τζουρίλα, η οποία αναφέρθηκε παραπάνω. Στην δίκη αυτή ο Τζουρίλας βρέθηκε ένοχος για φθορά παρθένου. Παρόμοιες δίκες έγιναν κατά την μαρτυρία του αγίου Αυγουστίνου στην επαρχία του και βρέθηκαν ένοχοι μανιχαίοι, για την ίδια κατηγορία. Λοιπόν, δεν αρκεί η δυσφορία του τάδε και του τάδε, για να γίνει η μαρτυρία που διασταυρώνεται σε πολλές πηγές, φαντασιά ή πολεμική κακεντρέχεια.

Η τελετή περιγράφεται πλήρως στο Περί δαιμόνων του Ψελλού:

«Ἑσπέρας γάρ περί λύχνων ἁφάς ὁπόθ’ ἡμῖν τό σωτήριον ἐξυμνεῖται πάθος, εἰς ἀποτεταγμένον δωμάτιον ἀγηοχότες τάς παρ’ αὐτοῖς ἐνασκουμένας κόρας, τούς τε λύχνους ἀποσβέννυντες, ἵνα μή τό φῶς τοῦ γινομένου μύσους ἔχωσι μάρτυρα, ταῖς κόραις ἐνασελγαίνουσιν ὁποίᾳ ἄν ἕκαστος, κἄν ἀδελφῇ, κἄν ἰδίᾳ θυγατρί ξυντύχῃ˙ οἴονται γάρ κἀν τούτῳ χαριεῖσθαι τοῖς δαίμοσιν, εἰ παραλύουσι τούς θείους θεσμούς, ἐν οἷς τά περί τῶν ἐξ αἵματος ὁμογνίου γάμων ἀπαγορεύουσι. Καί τότε μέν ταυτί τελέσαντες ἀπαλλάττονται[vii]»

Στην συνέχεια της διήγησης περιγράφεται σατανιστική θυσία βρέφους. Σκοπός και αυτών των τελετών κατά τον Θράκα του διαλόγου είναι η εξάλειψη από την ψυχή των θείων συμβόλων, ώστε να λάβει την ευκαιρία ο δαίμονας να εγκατοικίσει.

ε. Ασκητισμός.

Σημαντική διαφορά του βογομιλισμού από τον παυλικιανισμό είναι η αποδοχή του μοναχισμού από τον πρώτο. Θέλοντας κάποιοι ιστορικοί να δείξουν ότι ο ασκητισμός των βογομίλων ακολουθούσε την μανιχαϊκή παράδοση, ξεκίνησαν μια άστοχη συζήτηση για το πώς η παράδοση έφτασε στους Βογομίλους από τους Μανιχαίους. Έτσι υπέθεσαν ότι, αν και ο μανιχαϊσμός έσβησε από την Ρωμανία περίπου το 600, επέζησε στον Ισλαμικό κόσμο. Ο χαλίφης αλ-Μουχταδίρ (908-932) εδίωξε τους Μανιχαίους. Την ίδια εποχή ο μανιχαϊσμός ήταν η επίσημη θρησκεία στο βασίλειο των Ουιγούρων στο Τουρφάν, ενώ στην Κίνα υπήρχε ισχυρή μανιχαϊκή κοινότητα. Σε θεωρητικό επίπεδο, λοιπόν, προτείνουν ότι ο ασκητισμός πέρασε στους Βογομίλους από τους Μανιχαίους[viii].

Σε πρακτικό επίπεδο κάτι τέτοιο ήταν απίθανο. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς τις τεράστιες αποστάσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων, οι οποίες με τα μέσα της εποχής καθιστούσαν την επικοινωνία ανέφικτη, τις διαφορές της γλώσσας, οι οποίες μεγαλοποιούνται, όταν πρόκειται για εξειδικευμένους όρους, θρησκευτικού ή φιλοσοφικού περιεχομένου, και βέβαια, θα πρέπει να εξηγηθεί, γιατί οι Βογομίλοι υιοθέτησαν επιλεκτικά στοιχεία από τον Μανιχαϊσμό.

Τα πράγματα είναι πιο απλά. Ασκητισμό είχαν και οι Μεσσαλιανοί, και είναι πιθανότερο οι Βογομίλοι να επηρεάστηκαν σε αυτό το ζήτημα από τους γείτονές τους παρά από του απόμακρους Κινέζους ή Ουιγούρους ομοϊδεάτες τους. Στα Βαλκάνια δρούσαν οι Μεσσαλιανοί, όπως και οι Παυλικιανοί, και το μόνο που μένει να συζητηθεί είναι ο βαθμός επιρροής της κάθε σέκτας στην άλλη. Δεν είναι αναγκαίες εξωτικές θεωρίες.

Υπάρχει πάντα και η εξήγηση των εκκλησιαστικών συγγραφέων:

«Στολίζονται κατά μοναχούς, καί τό σχῆμα τούτων ὡς δέλεαρ, περιβάλλονται, τῷ κωδίῳ τόν λύκον ὑποκρύπτοντες, ὡς ἄν εὐλαβῶς διά τό σχῆμα παραδεχόμενοι, καί χώραν ὀμιλίας λαμβάνοντες, ἀνυπόπτως διά της χρηστολογίας ἐναποπτύωσι τον ἰόν ταῖς ἀκοαῖς τῶν ἀκροωμένων[ix]»

Για την ειλικρίνια του ασκητισμού τους αμφιβάλει ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός με παραδείγματα:

«Πάσης ἐβδομάδος δευτέραν, καί τετράδα, καί παρασκευήν παραγγέλλουσι νηστεύειν ἕως ὤρας ἐνάτης. Εἰ δέ τις αὐτούς ἐπί τράπεζαν καλέσειεν, εὐθύς ἐκλαθόμενοι τῆς παραγγελίας ἐσθίουσι, καί πίνουσιν ὡς ἐλέφαντες. Ἐκ τούτου δέ πρόδηλον, ὅτι ἀσελγαίνουσιν, εἰ καί πορνείαν καί τήν ἄλλην ἀκαθαρσίαν λόγῳ κολάζουσιν, ὡς ἄσαρκοι καί ἀσώματοι[x]».

Η ασκητική ηθική των Βογομίλων είχε την ίδια βάση με την ηθική όλων των δυαρχικών συστημάτων, την θεώρηση της κακότητας της ύλης. Έτσι απέρριπταν την συζυγική ζωή, την κρεωφαγία και την οινοποσία. Αναγκαστικά η αυστηρότητα δημιουργούσε δύο τάξεις πιστών. Ο βογομιλικός ασκητισμός υποθετικά εφαρμοζόταν στην τέλεια μορφή του από τους εκλεκτούς.

στ. Προσευχή.

Παρά την απόρριψη της ιερωσύνης, της εκκλησιαστικής ιεραρχίας, της αποστολικής και της ιεράς Παράδοσης, παρά την αντιεκκλησιαστική και αντικληρικαλιστική οπτική τους, οι Βογομίλοι ήταν υποχρεωμένοι να προσεύχονται. Ως μόνη προσευχή αναγνώριζαν το Πάτερ ημών, ενώ απέρριπταν όλες τις άλλες ακολουθίες και προσευχές της Εκκλησίας:

«Μόνην ὁνομάζουσι προσευχήν τήν ὑπό του Κυρίου παραδοθείσαν ἐν τοῖς εὐαγγελίοις, ἥγουν τό Πάτερ ἡμῶν, καί τά ἐξῆς. Καί ταύτην μόνην προσεύχονται ἐπτάκις τῆς ἡμέρας, πεντάκις δέ τη νυκτός[xi]».

ζ. Επαιτία.

Κάθε κίνημα, ομάδα, σέκτα, αίρεση, η οποία θέλει ν’ αποσπάσει πιστούς από την Εκκλησία και να τους προσκολλήσει στην δική της οργάνωση, οφείλει να εμφανίζει αντιεκκλησιαστική συμπεριφορά. Οφείλει επίσης να αιτιολογεί αυτή την συμπεριφορά. Η πιο συνηθισμένη δικαιολογία είναι ο υποτιθέμενος ξεπεσμός της Εκκλησίας, προβαλλόμενος σε συνδυασμό με πραγματικές ή φανταστικές ατοπίες του κλήρου. Σε αυτήν την περίπτωση προβάλλεται το αίτημα της επιστροφής στην πρώτη αποστολική εποχή, το αίτημα της μίμησης της ζωής της πρώτης Εκκλησίας (vita apostolici). Αυτό το αίτημα ακούγεται αντιφατικό, ειδικά όταν προβάλλεται από οργανώσεις, οι οποίες απορρίπτουν την αποστολική διαδοχή και Παράδοση. Κι όμως συμβαίνει ακόμη και σήμερα.

Στην περίπτωση του βογομιλισμού, έχουμε την «κλασσική» λύση της επαιτίας. Στον Μεσαίωνα η επαιτία είχε καταντήσει θρησκευτικό κίνημα κυρίως στην Δύση, και αντιμετωπίστηκε από τον Παπισμό με την δημιουργία των επαιτικών ταγμάτων (π.χ. Φραγκισκανών). Το θέμα θα αναλυθεί εκτενέστερα σε επόμενο κείμενο. Εδώ δίνεται μια εισαγωγική πληροφόρηση για την κατανόηση της υιοθέτησης της επαιτίας από τους Βογομίλους. Όλοι οι θρησκευτικοί επαίτες κήρυτταν την λεγόμενη «μίμηση του Χριστού» μέσω αυτής, αλλά είναι πιθανό πίσω από την δικαιολογία να κρύβονταν στυγνοί εκμεταλλευτές. Για την εφαρμογή της επαιτίας και την αγιογραφική παρελκυστική αιτιολόγησή της από τους Βογομίλους, καταγράφει ο πρεσβύτερος Κοσμάς:
«Θα ήθελα ν’ αναφέρω σ’ εσάς τις απόψεις τους, τις οποίες χρησιμοποιούν για να παγιδεύσουν ψυχές˙ “Δεν πρέπει ν’ απασχολείσθαι με ανθρώπινες δραστηριότητες, διότι ο Κύριος λέγει, μή οὖν μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν ἤ τί πίωμεν ἤ τί περιβαλώμεθα; πάντα γάρ ταῦτα τά ἔθνη ἐπιζητεῖ. (Ματθ. 6.31) Γι’ αυτό τον λόγο κάποιοι από αυτούς ζουν σε αργία και είναι απρόθυμοι να εμπλακούν με χερωνακτικές εργασίες˙ πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τρώνε από τα αγαθά των άλλων, αυτών που έχουν εξαπατήσει. Ας ακούσουν τον απ. Παύλο, εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδέ ἐσθιέτω. (Β’ Θεσσ. 3.10) Οι αιρετικοί έτσι πετυχαίνουν διπλή καταδική, για την διάδοση αιρετικών δογμάτων και διότι γίνονται οι νέοι απόστολοι και πρόδρομοι του αντιχρίστου, ετοιμάζοντας τον κόσμο να δεχθεί τον υιό της απωλείας».
Όπως πολύ ωραία το τοποθετεί ο παπα-Κοσμάς, οι αιρετικοί με τν ψευδαίσθηση ότι μιμούνται τους αποστόλους, γίνονται ψευδο-απόστολοι του αντιχρίστου.
Στην Βουλγαρία η συγκεκριμένη πρακτική έβρισκε απήχηση εξαιτίας της καταπίεσης των χωρικών από τος βογιάρους[xii]. Στα εδάφη της Ρωμανίας, όπου η φεουδαρχία δεν ευδοκίμησε, δεν υπήρξαν αντίστοιχα κοινωνικά ερεθίσματα. Αυτό προκύπτει από το γεγονός της αποδοχής του Βογομιλισμού και από μέλη της πρωτευουσιάνικης αριστοκρατίας.
η. Αποφυγή όρκου.
Τέλος, οι Βογομίλοι απέφευγαν τους όρκους. Η πληροφορία δεν υπάρχει ούτε στην Ομιλία του Κοσμά, ούτε στην Πνευματική Πανοπλία του Ζιγαβηνού. Την αναφέρει ο Ούγο Ετεριάνο στο Contra Patarenos:
«Πάλι, μιλάνε καθαρά και απροκάλυπτα κατά του Χριστού και της ίδιας της αλήθειας όταν αφαιρούν τους όρκους από την εκκλησία, αδυνατώντας να κατανοήσουν τι διέταξε ο Χριστός στο Ευαγγέλιο και ο Ιάκωβος στην Επιστολή του, καθώς επαναλαμβάνει τον Κύριο. Δεν απαγόρευσαν ποτέ τον όρκο στον Θεό αλλά μόνο στα πλάσματα, λέγοντας Ἐγώ δέ λέγω ὑμῖν μή ὀμόσαι ὅλως˙ μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστι τοῦ Θεοῦ˙ μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιον ἐστι τῶν ποδῶν αὐτοῦ (Ματθ. 5.35), ούτε σε κανένα άλλο πλάσμα, και αυτό για τον λόγο ότι δεν θα πρεπε να υπάρχει χώρος για την ειδωλολατρία, διότι θεοποιούσαν τον ουρανό και τη γη και τα άλλα κτιστά, στα οποία ορκίζονταν. Μόνο ο Θεός, ο οποίος δεν είναι υποκείμενος κανενός, ορκίζεται στον εαυτό του, αλλά εμείς που δεν έχουμε καμιά εξουσία δική μας, πως θα μπορούσαμε να ορκιστούμε στο κεφάλι μας – αφού ανήκει σε άλλον – αν σου ανήκει το κεφάλι σου άλλαξε, αν μπορείς, το φυσικό χρώμα μιας τρίχας. Ο όρκος δεν πρέπει ν’ απαγορεύεται, ούτε να επιθυμείται, σαν να είναι κάτι καλό. Το να ορκίζεται κανείς ελέυθερα και χωρίς ενδοιασμό, η να ορκίζεται ψευδώς, είναι αμαρτία, αλλά ο όρκος από ανάγκη, προς απόδειξη της αθωότητας ή προς επικύρωση μια συνθήκης ειρήνης ή για να πεισθούν οι ακροατές για το συμφέρον τους είναι καλό και αναγκαίο[xiii]».
Το σκεπτικό του Ούγου περί όρκου προέρχεται από τις αντίστοιχες απόψεις του Paschasius Radbertus[xiv] (Θ’ αι.). Ο αναγνώστης μπορεί να βρει την ορθόδοξη άποψη στην Θ’ Ομιλία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στις Πράξεις των Αποστόλων, κεφ. ε’-στ’ (PG 60.81-84). Συμπληρωματικά, για την ερμηνευτική του χωρίου τον Ι’ αι. Ευθύμιος Ζιγαβηνός, Σχόλια εις το Κατά Ματθαίον, κεφ. ε’[xv].Κανόνας Αγίας Γραφής.

Η άποψη των Βογομίλων για τον Κανόνα της Αγίας Γραφής δεν ήταν ενιαία. Στην Βουλγαρία απέρριπταν το σύνολο της Παλαιάς Διαθήκης[1]. Στην Ρωμανία, όμως, απέρριπταν μονο τον μωσαϊκό νόμο και την Πεντάτευχο. Η περιφρόνηση προς τον Μωυσή είχε δύο πρακτικούς λόγους. Πρώτον μέσα από την Γένεση καταρρίπτονταν ο βογομιλικός μύθος της δημιουργίας. Δεύτερον, κάθε γνωστικό κίνημα με εμφανή σημάδια αντινομισμού, έπρεπε ν’ απορρίπτει τον Νόμο.

Από την Παλαιά Διαθήκη δέχονταν τους Ψαλμούς και τα βιβλία των Προφητών. Ισχυρίζονταν ότι ο δικός τους Κανόνας της Αγίας Γραφής αποτελούνταν από τους επτά στύλους του οίκου της Σοφίας κατά το Ἡ σοφία ὠκοδόμησεν ἑαυτῇ οἶκον καί ὑπήρεισε στύλους ἑπτά (Παρ. 9.1).

Έτσι ο Κανόνας που αποδέχονταν αποτελούνταν από τους Ψαλμούς, τους Προφήτες, τα τέσσερα Ευαγγέλια, τις Πράξεις των Αποστόλων, τις Επιστολές και την Αποκάλυψη. Η διεύρυνση του Κανόνα οφείλονταν πιθανόν στην επίδραση των πιο μορφωμένων Βυζαντινών Βογομίλων[2]. Σημαντικό ρόλο διεδραμάτισε και η αποδοχή της αλληγορικής ερμηνείας από τους αιρετικούς:

«Παρερμηνεύουσιν ὅλας τάς προειρημένας ἑπτά βίβλους, τά ῥήματα τούτων διαστρεβλοῦντες, καί τῆς ὀρθῆς ἐκτρέποντες ἐννοίας, καί πρός τό δοκοῦν αὐτοῖς μεταφέροντες[3]»

Διάβαζαν την Αγία Γραφή σε παλαιοσλαβονική μετάφραση. Δεν έχει νόημα ο ισχυρισμός της ένθερμης υποστήριξης της μετάφρασης της Αγίας Γραφής. Ο Βογομιλισμός στην Βουλγαρία, διαδίδονταν στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και στους αγροτικούς πληθυσμός, οι οποίοι ήταν φυσικό να μην γνωρίζουν τα ελληνικά. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μερίμνησε εξαρχής για την μετάφραση της Αγίας Γραφής στην παλαιοσλαβονική. Συγκεκριμένα, η μετάφραση είχε γίνει ήδη από τον Άγιο Κλήμη επίσκοπο Αχρίδος (840-916), μαθητή των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, ενώ στην σχολή που ο ίδιος ίδρυσε στην μητρόπολή του, ετοιμάζονταν μεταφράσεις πατερικών κειμένων[4]. Συνεπώς η έκφραση του Henry Cooper:

«Η Ανατολική Εκκλησία επίσης αποδέχτηκε αρχικά την σλαβονική μετάφραση της Γραφής (αν και έχουμε μόνο την μαρτυρία του Βίου του Αγίου Μεθοδίου για να προχωρήσουμε στο θέμα). Αλλά σύντομα άρχισε να υποψιάζεται την αξιοπιστία της σλαβονικής, διότι οι Βογομίλοι ήταν ένθερμοι υποστηρικτές της Βίβλου στην καθομιλουμένη. Μπορούμε να θεωρήσουμε την μακροπρόθεσμη τάση για εξελληνισμό της σλαβονικής μετάφρασης της Βίβλου ως την ορθόδοξη απάντηση – ανάμεσα στους Σλάβους και τους Βυζαντινούς – στον ιδιωματισμό των αιρετικών κινημάτων εν γένει[5]».

δεν είναι τίποτα παραπάνω, παρά σοφιστική χρήση της γραφής για την δημιουργία εντυπώσεων. Διατυπώνει δηλαδή αδιαμφισβήτητα γεγονότα, όπως μετάφραση της Αγίας Γραφής στην σλαβονική και η χρήση της από τος Σλάβους για να κάνει υποθέσεις χωρίς αντίκρυσμα. Η αντίδραση της Ορθόδοξης εκκλησίας στην διάδοση της αίρεσης δεν ασχολήθηκε με την μετάφραση. Πουθενά στα έργα των εκκλησιαστικών συγγραφέων δεν υπάρχει κάποια αναφορά στο θέμα, αντίθετα γίνεται συστηματική αναίρεση των αιρετικών διδασκαλιών. Μέτρα λήφθηκαν μέσα από τις συνόδους και στα αναθέματά τους δεν υπάχει η παραμικρή νύξη που να στηρίζει την διατύπωση του H. Cooper. Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε τους Βογομίλους ως ενθερμους υποστηρικτές της μετάφρασης, διότι αυτή είχε ήδη γίνει και η χρήση της ήταν δεδομένη έτσι κι αλλιώς από όλους τους Σλάβους Χριστιανούς, όχι μόνο τους Βογομίλους. Και βέβαια δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τάση εξελληνισμού της μετάφρασης, διότι η ελληνική ρίζα της κουλτούρας και του πολιτισμού των Σλάβων είναι επίσης δεδομένη. Εξάλλου στην Ορθοδοξία, η αίρεση των τριών ιερών γλωσσών του Παπισμού δεν είχε αντιστοιχία.

β. Η Μαύρη Λίστα των βογομιλικών κειμένων.

Πολλές από τις πεποιθήσεις των Βογομίλων, βρίσκονται στην απόκρυφη γραμματεία. Την εποχή του Αθανάσιου Ιεροσολύμων, οι αιρετικοί διάβαζαν αχόρταγα τα έργα κάποιου ιερέα Ιερεμία. Στον Νομοκανόνα, κείμενο του ΙΔ’ αι. που προέρχεται από τους κόλπους της Ρωσικής Εκκλησίας, υπάρχει λίστα ψευδεπίγραφων και απόκρυφων βιβλίων[6]. Σε έκδοσή του ΙΣΤ’ αι. αναφέρεται ότι «οι συγγραφείς των αιρετικών βιβλίων στην Βουλγαρία ήταν ο ιερέας Ιερεμίας και ο Βογόμιλος καί ο Ισίδωρος Friazin)[7]». Σε μια μεταγενέστερη έκδοση ο Ιερεμίας και ο Βογόμιλος ταυτίζονται, άποψη δεκτή από πολλούς ιστορικούς.

Η Ιερεμίας αποδείχθηκε πολυγραφώτατος. Η λίστα του αποδίδει τα εξής έργα,

- Το ξύλο του Σταυρού

- Πως ο Χριστός έγινε ιερέας

- Η Αγία Τριάδα

- Πως ο Χριστός όργωσε με το άροτρο

- Πως ο Χριστός αποκάλεσε τον Πρόβο φίλο Του

- Οι ερωτήσεις του Ιερεμία στην Μητέρα του Θεού

- Ερωταποκρίσεις στο από πόσα μέρη ατασκευάστηκε ο Αδάμ

- Σφάλματα σχετικά με τον πυρετό και άλλες αρρώστιες (η ιστορία του Σισίννιου του αγγέλου Σαχιήλ και των ασθενειών της κόρης του Ηρώδη).

Ο Αθανάσιος Ιεροσολύμων του αποδίδει εκτός από το πρώτο και το τρίτο που αναφέρθηκαν στον κατάλογο, το Εις ανάμνησιν Μωυσέως. Το πώς ο Χριστός έγινε ιερεας αναφέρεται στο λεξικό του Σουΐδα στο λήμμα Ιησούς[8]. Στην συνέχεια μεταφράστηκε στα λατινικά από τον Ροβέρτο Grosseteste, επίσκοπο της Lincoln και είχε μεγάλη απήχηση στην Γαλλία, όπου μεταφράστηκε και στην τοπική ρομανική. Το είχε υπόψη του ο Μιχαήλ Γλυκάς όταν έγραψε:

«Εἰ δέ ταῦτα οὕτως ἔχει, εἰ πρό τοῦ βαπτισθῆναι παντάπασιν ἄγνωστος ἦν, τάς εὑρισκομένας ὁπουδήποτε λοιπόν ἱστορίας, περί τε τοῦ ὕδατος δηλαδή τοῦ ἐλεγμοῦ καί περί τῆς ἀρχιιερωσύνης αὐτῆς, ἥν λέγουσι παρά τῶν Ἰουδαίων δέξασθαι τόν Χριστόν, ὡς οὐδέν ἡγοῦ καί ἀπόρριπτε[9]»

Το Ξύλο του Σταυρού έγινε ένας από τους πιο φημισμένους μεσαιωνικούς μύθους. Τον χρησιμοποίησαν ποιητές όπως ο Γοδεφρείδος του Βιτερμπώ και ο Chalderón. Η προέλευσή του βρίσκεται στο Ευαγγέλιο του Νικοδήμου[10], έργο γνωστικής γραφίδας. Ο Σισίννιος αναφέρεται ως Πάρθος ευγενής, ο οποίος αρχικά υπήρξε ακόλουθος του Μάνη, αλλά στη συνέχεια έγινε Χριστιανός. Υποτίθεται ότι παρείχε στον επίσκοπο Αρχέλαο, το απαραίτητο υλικό για την αντιμετώπιση του αιρεσιάρχη[11].

Το γεγονός ότι η παραπάνω γραμματεία διατηρήθηκε στη Ρωσία είναι ευκολονόητο. Στις περιοχές εξάπλωσης του Βογομιλισμού και Καθαρισμού, οι εκκλησιαστικές αρχές παρέδωσαν τα αιρετικά βιβλία στην πυρά. Στην Ρωσία όμως, δεν έγινε διείσδυση του Βογομιλισμού, με αποτέλεσμα τα βιβλία να διακινούνται χωρίς να εγείρουν υποψίες.

γ. Το Μυστικό Δείπνο (Interrogatio Iohannis).

Το μόνο βιβλίο, για το οποίο υπάρχει συμφωνία ότι το χρησιμοποιούσαν οι Βογομίλοι αποκλειστικά είναι το Το Μυστικό Δείπνο ή αλλιώς γνωστό με τον λατινικό του τίτλο Interrogatio Iohannis. Είναι γνωστό μόνο από δυτικές πηγές και σώζεται μόνο στα λατινικά:

«αυτό είναι το μυστικό βιβλίο των αιρετικών του Concorezzo, που το έφερε από την Βουλγαρία ο επίσκοπός τους Ναζάριος, και είναι γεμάτο πλάνες[12]».

σημειώνεται στο περιθώριο του χειρογράφου, πιθανόν από Φράγκους Ιεροεξεταστές. Το κείμενο εκδόθηκε από τον Benoist[13].

Το έργο είναι ένας φανταστικός διάλογος κατά την διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, μεταξύ του Ιωάννη και του Κυρίου, στον οποίο αποκαλύπτεται ο βογομιλικός μύθος της δημιουργίας, της πτώσης του διαβόλου, και των εσχάτων ημερών. Παρότι δανείζεται στοιχεία και από άλλα απόκρυφα, ο βογομιλικός χαρακτήρας του είναι ξεκάθαρος[14]. Ο Ναζάριος πρέπει να έφερε το βιβλίο στην Ιταλία το 1190 μ.Χ.

δ. Το Όραμα Ησαΐα.

Ένα δεύτερο έργο που έφθασε μέχρι τις μέρες μας μέσω των Καθαρών και πρέπει να το πήραν από τους Βογομίλους είναι το Οραμα Ησαΐα. Πρόκειται για απόκρυφο που προηγείται κατά πολύ της εποχής της γέννησης του Βογομιλισμού και πρέπει επίσης να προέρχεται από γνωστικό συγγραφέα. Πρι το 300 μ.Χ. είχε συμπληρωθεί από δύο άλλα ανεξάρτητα κείμενα του ίδιου κύκλου, το Ανάληψις Ησαΐου και Εξαγγελία Εζεκίου περί της ελεύσεως του Χριστού[15].

Έξι χειρόγραφα είναι γνωστά και περιέχουν την Όραση Ησαΐου, γραμμένα σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Το παλαιότερο είναι του ΙΒ’ αι. Αυτά μεταδίδουν την αίσθηση ότι πρόκειται για μεταφράσεις σλαβονικού κειμένου. Η λατινική μετάφραση εκδόθηκε το 1522 στην Βενετία, όμως το χειρόγραφο έχει χαθεί[16].

Στο έργο ο Ησαΐας καθοδηγούμενος από άγγελο ανεβαίνει μέσω του αέρα, όπου αγγελικές και σατανικές δυνάμεις βρίσκονται σε πόλεμο, και φτάνει στον έβδομο ουρανό στον θρόνο του Θεού. Εκεί βλέπει τους δίκαιους, τους μόνους που μπορούν ν’ ατενίζουν το πρόσωπο του Θεού. Εκεί ακούει τον Πατέρα να προστάζει τον Υιό να κατέβει στην γη και στον άδη για να κρίνει τους άρχοντες του κόσμου. Στην συνέχεια παρατηρεί τον Υιό στην γη να κρεμάται επί ξύλου, να κατεβαίνει στον άδη – στο σημείο αυτό θεωρείται ότι έχουν γίνει προσθήκες στο αρχικό κείμενο από τους Βογομίλους – να του αφαιρεί την εξουσία, ν’ ανασταίνεται την τρίτη ημέρα και ν’ αναλαμβάνεται στους ουρανούς. Κατόπιν, άκουσε φωνή που του έλεγε ότι όσα παρακολούθησε δεν μπορούν να τα δουν ανθρώπινα μάτια, και πως όταν έρθει η ώρα οι δίκαιοι θα λάβουν ενδυμασία, θρόνο και στέφανο δόξας από τον Θεό.

Η ιστορία ήταν ιδιαίτερα προσφιλής στους Βογομίλους διότι περιέγραφε έναν κόσμο σε αταξία υπό την διακυβέρνηση του Σατανά, πόλεμο μεταξύ των αγγελικών και δαιμονικών δυνάμεων, Πατέρα ανώτερο από τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Στην ιστορία ο Υιός δεν γίνεται πραγματικά αλλά φαινομενικά άνθρωπος, οι ψυχές των δικαίων σώζονται, όχι όμως και τα σώματα. Με τις κατάλληλες προσθήκες, το γνωστικό κείμενο εξέφραζε άνετα τις απόψεις των Βογομίλων.

Το έργο αναφέρεται από τους Durand de Huesca[17] (1222-3), Ιάκωβο Capelli[18], Φραγκισκανό μοναχό του Μιλάνου (1240) καί από τον καθηγητή φιλοσοφίας του πανεπιστημίου της Μπολόνια Moneta de Cremona[19].

ε. Το Ευαγγέλιο Βαρθολομαίου.

Τέλος η χρήση του ονόματος Σαταναήλ παραπέμπει στο απόκρυφο Ευαγγέλιο Βαρθολομαίου. Το συγκεκριμένο κείμενο δεν σώζεται παρά μόνο αποσπασματικά σε ελληνικά και λατινικά τεμάχια, τα οποία εκδόθηκαν από τους Eugene Tisserant και A. Wilmart[20]. Αναφέρεται για πρώτη φορά από τον άγιο Ιερώνυμο στο Decretum Gelasianum. Λόγω του αποσπασματικού χαρακτήρα του είναι δύκολη η χρονολόγηση. Γενικά, δεν τοποθετείται μεταγενέστερα του Στ’ αι[21]. Ωστόσο δεν είναι δυνατόν να ειπωθεί με σιγουριά αν οι Βογομίλοι το γνώριζαν. Πάντως η χρήση γνωστικών και απόκρυφων κειμένων από αυτούς είναι αναντίρρητη.

στ. Ερωτήσεις Βαρθολομαίου – Ο μύθος του «αδικημένου» διαβόλου.

Πολλοί ερευνητές ταυτίζουν το Ευαγγέλιο Βαρθολομαίου με τις Ερωτήσεις. Το δεύτερο αυτό κείμενο ανήκει στον ίδιο κύκλο. Εκδόθηκε στην συλλογή του A. Vassiliev[22]. Σ’ αυτό επίσης ο διάβολος ονομάζεται Σαταναήλ:

«Ἀποκριθείς ὁ Βελίαρ λέγει. εἰ θέλεις μαθεῖν τό ὄνομά μου, πρῶτον ἐλεγόμην σαταναήλ, ὅ ἑρμηνεύεται ἐξάγγελος Θεοῦ. τότε δέ ἀγνοῶν ἀντίτυπον τοῦ Θεοῦ, καί ἐκλήθη τό ὄνομά μου σατανᾶς, ὅ ἐστιν ἄγγελος ταρταροῦχος[23]».

Το έργο αυτό ήταν ιδιαίτερα προσφιλές ανάγνωσμα των Βογομίλων, και όχι μόνο, διότι παρουσίαζε τον διάβολο αδικημένο από τον Θεό, δικαιολογώντας την πτώση του. Πρόκειται για την δεύτερη μεγαλύτερη απάτη, μετά την άρνηση της ύπαρξης του διαβόλου. Η πρόκληση του συναισθήματος της συμπάθειας προς τον Μεγάλο Ψεύτη αποτελεί ακόμη και σήμερα ένα από τα αγαπημένα θέματα της σατανιστικής λογοτεχνίας. Η διήγηση έχει ως εξής:

«ἄφες διηγήσομαί σοι, πῶς ἐ(ῤ)ῥίφην ἐνταῦθα ἤ πῶς ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον. ἐγώ ἐν τῷ κόσμῳ /μην περιερχόμενος, καί εἶπεν (ὁ Θεός) τῲ Μιχαήλ. ἄγαγέ μοι βῶλον ἐκ τῶν τε(σ)σάρων περάτων τῆς γῆς καί ὕδωρ ἐκ τῶν τε(σ)σάρων ποταμῶν τοῦ παραδείσου. καί ὥς ἤγαγεν αὐτά Μιχαήλ, ἔπλασεν κατά μέρη τῆς ἀνατολῆς τόν Ἀδάμ, μορφώσας τόν ἄμορφον βῶλον, τανύσας νεῦρα καί φλέβας καί ἁρμονίᾳ συνστησάμενος καί προσεκύνησεν αὐτόν, αὐτός δέ δι’ αὐτόν πρῶτον, ὅτι ἦν εἰκόνα αὐτοῦ καί ἐπροσεκύνη. ἐμοί δέ ἐλθόντι ἐκ τῶν περάτων λέγει Μιχαήλ. προσκύνησον τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἥν ἔπλασεν καθ’ ὁμοιώτητα αὐτοῦ. ἐγώ δέ εἶπον. ἐγώ πῦρ ἐκ πυρός, πρῶτος ἄγγελος πλασμένος ἤμην καί πηλά καί ὕλην μέλλω προσκυνεῖν; Καί λέγει μοι ὁ Μιχαήλ. προσκύνησον, μή ποτε ὀργισθείς ὁ Θεός ἐπί σε. ἐγώ δέ εἶπον αὐτόν. οὐκ ὀργισθήσεται ὁ Θεός ἐπ’ ἐμοί, ἀλλά θήσω τόν θρόνον μου ἐξ ἐναντίας τοῦ θρόνου αὐτοῦ κί εἰμί ὡς αὐτός. τότε ὀργισθείς ὁ Θεός ἐπ’ ἐμοί ἔῤῥιψεν κάτω κελεύσας ἀνοιγῆναι τούς καταράκτας τοῦ οὐρανοῦ. ἐμοῦ δέ ῥιφθέντος ἠρώτησεν καί τούς ἑξακοσίους τούς ὑπ’ ἐμέ εἰ θέλουσιν προσκυνῆσαι. οἱ δέ εἶπον. καθώς ἴδομεν τόν πρῶτον οὐδέ ἡμεῖς προσκυνοῦμεν τόν ἐλαχιστότερον ἡμῶν. τότε ἐῤῥίφησαν καί οἱ ἑξακόσιοι ὑπ’ αὐτοῦ μετ’ ἐμοῦ[24]».

Το ελληνικό κείμενο βρίσκεται σε έναν μόνο κώδικα του ΙΓ’ αι. τον Vindobonensi historico 67 (Lamb. XXXIII) ff 9-15. Το λατινικό προέρχεται από την σλαβονική μετάφραση του κειμένου, σε κώδικα του ΙΔ’ αι[25].

Η θέση αυτή των αιρετικών ήταν γνωστή στον άγιο Αναστάσιο Σιναΐτη. Στις Ερωταποκρίσεις του, και συγκεκριμένα στην ερώτηση ρκστ’ δίνει την εξής απάντηση:

«ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΡΚΣΤ’. Θέλουσιν ε’πεῖν τινες, ὅτι διά τό μή προσκυνῆσαι τόν ἄνθρωπον ἐξέπεσεν ὁ Σατανᾶς.

ΑΠΟΚΡΙΣΙΣ. Ἑλλήνων καί Ἀράβων εἰσίν οἱ τοιοῦτοι μῦθοι˙ καθώς γάρ ἐκ τῶν προφητῶν ἔστι μαθεῖν, καί μάλιστα παρά τοῦ μεγάλου Ἰεζεκιήλ, διά τήν ὑπερηφανίαν αὐτοῦ ἐξεῤῥίφη ὁ Σατανᾶς πρό τοῦ γενέσθαι τόν Ἀδάμ. Δημιουργοῦντος γάρ τοῦ Θεοῦ ταύτην τήν ὁρωμένην κτίσιν, ἐνόμισεν ὁ διάβολος, ὅτι αὐτόν καθίστησι βασιλέα αὐτῆς. ὅτε οὖν εἴδεν, ὅτι ἐποίησεν ὁ Θεός τόν Ἀδάμ, καί κατέστησεν αὐτόν ἐπί τά ἔργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ, καί πάντα ὑπέταξεν ὑπό κάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ, τότε ὡπλίσθη κατ’ αὐτοῦ, καί ἠπάτησεν αὐτόν[26]».

Η χρήση των γνωστικών κειμένων καθώς και η εμφανής ωριγενιστική επιρροή στο βασικό κείμενο των Βογομίλων, Interrogatio Iohanis, με την χρήση νεοπλατωνικών όρων, όπως και η υιοθέτηση της αλληγορικής ερμηνείας των γραφών, η οποία παραπέμπει πάλι στον Ωριγένη, δείχνει ότι η ανάπτυξη της βογομιλικής γραμματείας ήταν ελληνογενούς εμπνεύσεως και όχι σλάβικης. Παραπέμπει στην Μικρά Ασία, κοιτίδα του Παυλικιανισμού και του Μεσσαλιανισμού. Η μελέτη, λοιπόν, των εν χρήσει από τους Βογομίλους συγγραμμάτων παρέχει ένα επιπρόσθετο πειστήριο κατά της εθνικιστικής και μαρξιστικής ερμηνείας του φαινομένου.
πηγή
http://www.impantokratoros.gr

---

ΟΙ ΒΟΓΟΜΙΛΟΙ...[Μέρος Ε΄]

στ’. Δαιμονολογία. 

Σημαντική πληροφόρηση παρέχει ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός για την δαιμονολογία των Βογομίλων:

«Λέγουσιν ἀπ’ αὐτῶν μέν μόνων, ἥτοι τῶν Βογομίλων, φεύγειν αεί τούς δαίμονας ὡσεί τόξου βολήν, ἑκάστῳ δέ τῶν ἄλλων ἁπάντων ἐνοικεῖν δαίμονα, καί διδάσκειν αὐτῷ τά πονηρά καί ἄγειν ἐπί τάς ἀνοσιουργίας, καί ἀποθνήσκοντος ἐνοικεῖν αὖθις τοῖς λειψάνοις αὐτοῦ, καί παραμένειν τῷ τάφῳ, καί ἀναμένειν τήν ἀνάστασιν, ἵνα σύν αὐτῷ κολασθείη, καί μηδ’ ἐν τῇ κολάσει τούτου διαχρίζοιτο[xxvi]».

Η επίδραση της διδασκαλίας των Μασσαλιανών είναι εμφανής. Οι δαίμονες του Σαταναήλ ενεδρεύουν στο υγρό στοιχείο[xxvii]. Πηγές, ποταμούς, θάλασσες και τα υπόγεια ύδατα. Ίσως αυτός να ήταν και ένας λόγος που οι Βογομίλοι απέρριπταν τό Βάπτισμα.

Επρόκειτο μάλλον για εισαγωγική διδασκαλία. Προχωρώντας ακόμη περισσότερο ο ανακρινόμενος Βασίλειος αποκάλυψε με μια απολογητική τάση, ότι οι Βογομίλοι τιμούσαν τους δαίμονες, για να μην τους βλάπτουν:

«Ἔλεγεν ὁ τῆς αἱρέσεως αὐτῶν ἔξαρχος ἐγγέγραφθαι τοῖς Εὐαγγελίοις αὐτῶν φωνήν τοῦ Κυρίου λέγουσαν, Τιμᾶτε τά δαιμόνια, οὐχ ἵνα ὠφεληθῆτε παρ’ αὐτῶν, ἀλλά ἵνα μή βλάψωσιν ὑμᾶς. Καί ἐρμηνεύων τήν τοιαύτην φωνήν προσετίθει, ὅτι χρη τιμᾷν τά ἐνοικοῦντα ἐν χειροποιήτοις ναοῖς δαιμόνια, προσκυνοῦντες αὐτά, ἵνα μή ὀργισθέντα διαφθείρωσι τούς μή τοῦτο ποιούντας[xxviii]».

Άμεσα ομολογούσαν ότι δεν πίστευαν στην δύναμη του Χριστού, να εκδιώξει τα δαιμόνια, εξαιτίας της απόφασης του πατρός να επιτρέψει την κοσμοκρατορία του Σαταναήλ. Έμμεσα ομολογούσαν σατανολατρία, σε απ’ ευθείας σύγκρουση με την πεποίθηση που αναφέρθηκε παραπάνω ότι το αποτέλεσμα της ενσάρκωσης του Χριστού ήταν να δέσει τον Σατανά. Οπωσδήποτε και σ’ αυτό το σημείο βλέπουμε την διγλωσσία τους. Με διαφορετικές θέσεις κατηχούσαν τα νέα μέλη και διαφορετικά πίστευαν και δίδασκαν οι πιο προχωρημένοι στην ασέβεια.

Δεν μπορεί ν’ αποφευχθεί η σύγκριση με τα όσα γράφονται στο Περί Δαιμόνων του Ψελλού:

«Οἱ δέ θατέρῳ τῷ νεωτέρῳ λατρεύουσιν (σσ. δηλ τον Χριστό), ὡς τῆς κρείττονος καί ὑπερκειμένης μερίδος κατάρχοντι, τόν πρεσβύτερον (σσ. δηλ. τόν Σαταναήλ) οὐκ ἀτιμάζοντες μέν, φυλαττόμενοι δέ αὐτόν ὡς κακοποιῆσαι δυνάμενον[xxix]»

Αυτή ήταν η δεύτερη από τις τρεις παρατάξεις, οι οποίες αναφέρονται στο έργο. Στην τρίτη:

«οἱ δέ χείρους αὐτῶν τήν ἀσέβειαν τοῦ μέν οὐρανίου διϊστῶσιν ἑαυτούς ἐπί πᾶν, αὐτόν δέ μόνον τόν ἐπίγειον Σαταναήλ ἐνστερνίζονται,… Ἀποθεραπεύειν δ’ αὐτόν καί μᾶλλον ἔτι βουλόμενοι, φεῦ, ὁπόσα παροινοῦσιν εἰς τόν οὐράνιον, φθονερόν τε λέγοντες εἶναι τἀδελφῷ παραλόγως διαφθονούμενον εὖ διακοσμοῦντι τά ἐπί τῆς γῆς καί φθόνῳ τυφόμενον σεισμούς καί χαλάζας καί λοιμούς ἐπάγειν[xxx]».

Προχωρώντας ακόμη περισσότερο ισχυρίζονταν ότι οι δαίμονες κατοικούν στους ναούς των Χριστιανών:

«Λέγουσιν ἐν πᾶσι τοῖς ἱεροῖς ναοῖς κατοικεῖν τούς δαίμονας διαλαχόντας αὐτούς ἀναλόγως τῆς ἑκάστου τάξεως και δυνάμεως. Τόν μέντοι Σατανᾶν πάλαι μέν ἀποκληρῶσαι αὐτῷ τόν πολυθρύλητον ναόν ἐν Ἰεροσολύμοις, μετά δέ τήν ἐκείνου τήν καταστροφήν ἐξιδιώσασθαι τόν ἐν τῇ βασιλίδι ταύτη τῶν πόλεων ὑπερφερῆ καί περιώνυμον τῆς τοῦ Θεοῦ σοφίας οἶκον[xxxi]».

ζ. Το δόγμα της αθανασίας.

Ταυτόχρονα υποστήριζαν ότι το Άγιο Πνεύμα κατοικεί μόνο σ’ αυτούς και ότι αυτοί μόνο είναι Χριστιανοί, όπως και οι Μεσσαλιανοί:

«Λέγουσι τούς τῆς πίστεως αὐτῶν, ὅσοις ἐνοικήσει τό παρ’ αὐτοῖς ἅγιον Πνεῦμα, πάντας θεοτόκους καί εἶναι καί ὀνομάζεσθαι, βαστάσαντας καί αὐτούς τόν Λόγον τοῦ Θεοῦ, καί γεννήσαντας αὐτόν διά τοῦ διδάσκειν ἑτέρους, καί μηδέν πλέον αὐτῶν έχειν τήν πρώτην Θεοτόκον[xxxii]»

Έκφραση του ελιτισμού τους, εκτός από την διάρθρωση της κοινωνίας τους και τον διαχωρισμό των ομάδων σε τελείους και κατηχουμένους, διαφαίνεται και μέσα από την διδασκαλία τους. Αφού δηλαδή, δίδασκαν ότι μόνο αυτοί είναι πραγματικοί Χριστιανοί, και μόνο σ’ αυτούς ενυπάρχει το Άγιο Πνεύμα, στην συνέχεια διατείνονται ότι δεν επρόκειτο να πεθάνουν σωματικό θάνατο, αλλά να μετατεθούν:

«Λέγουσι τούς τοιούτους μή αποθνήσκειν, ἀλλά μεθίστασθαι, καθάπερ ἐν ὕπνῳ, τό πήλινον τουτί καί σάρκινον περιβόλαιον ἀπόνως ἐκδυομένους, καί τήν ἄφθαρτον καί θείαν στολήν ἐνδυομένους, καί γινομένους συσσώμους καί συμμόρφους αὐτοῦ, μεθισταμένους διά προπομπῆς ἀγγέλων, καί ἀποστόλων στην βασιλείαν τοῦ Πατρός, τό δέ ἀποδυθέν σῶμα τούτων εἰς τέφραν καί κόνιν διαλύεσθαι, μηκέτι μηδαμῶς ἀνιστάμενον[xxxiii]».

η. Απόρριψη των μυστηρίων.

Εφόσον κήρυτταν την ενοίκηση των δαιμόνων στους ναούς, ήταν φυσικό να απορρίπτουν τα μυστήρια.

«Τό μέν παρ’ ἡμῖν βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου λέγουσιν, ὡς δι’ ὕδατος ἐπιτελούμενον, τό δέ παρ’ αὐτοῖς τοῦ Χριστοῦ διἀ Πνεύματος, ὡς δοκεῖ αὐτοῖς τελούμενον[xxxiv]».

«Ἀτιμάζουσι τήν μυστικήν και φρικτήν ἱερουργίαν, καί τήν τοῦ δεσποτικοῦ σώματος καί αἵματος ἁγίαν μετάληψιν, θυσίαν τῶν ἐνοικούντων τοῖς ναοῖς δαιμόνων ταύτην ἀποκαλοῦντες[xxxv]».

- Απόρριψη του γάμου.

Απέρριπταν τον γάμο, όχι μόνο ως μυστήριο αλλά και ως τρόπο ζωής. Η πεποίθηση αυτή έχει το ανάλογό της στην διδασκαλία και στον τρόπο ζωής των πρώτων Μανιχαίων. Όπως εκείνοι έτσι και οι Βογομίλοι ανάγκαζαν τους κατηχουμενους να χωρίζουν τις συζύγους τους για να εισέλθουν στην τάξη των τελείων[xxxvi].

- Απόρριψη της εξομολόγησης.

Απέρριπταν την εξομολόγηση: «Οι αιρετικοί εξομολογούνται ο ένας στον άλλο και λύνουν τις αμαρτίες τους, όταν πιαστούν στα πλοκάμια του διαβόλου. Και δεν το πράττουν αυτό μόνο οι άντρες αλλά και οι γυναίκες, κάτι που είναι άξιο καταδίκης. Διότι λέει ο απόστολος: γυναικί δέ διδάσκειν οὐκ ἐπιτρέπω, οὐδέ αὐθεντεῖν ἀνδρός, ἀλλ’ εἶναι ἐν ἡσυχίᾳ. (Α’ Τιμ. 2.12)[xxxvii]»

-Απόρριψη της ιερωσύνης.

Απέρριπταν την ιερωσύνη:

«Προσβάλεται τους ιερείς και όλη την εκκλησιαστική ιεραρχία με το να ονομάζεται τους ιερείς που είναι αληθινοί πιστοί, τυφλούς Φαρισαίους, γαυγίζοντας εναντίον τους όπως τα σκυλιά κάποιον που ιππέυει˙ τα πνευματικά σας μάτια είναι τυφλά˙ διαβάζοντας τις επιστολές του αποστόλου Παύλου, είστε ανίκανοι να κατανοήσετε ποιος εγκατέστησε τους ιερείς, τους επισκόπους και τους υπόλοιπους της ιεραρχίας των κληρικών σε όλο τον κόσμο, αλλά όπως λέει ο απόστολος Παύλος, καί τήν ἰδίαν δικαιοσύνην ζητοῦντες στῆσαι, τῇ δικαιοσύνῃ του Θεοῦ οὐχ ὑπετάγησαν[xxxviii]»

- Απόρριψη των αγίων.

Δεν αναγνώριζαν τους αγίους της Εκκλησίας, εκτός από όσους θεωρούσαν οι ίδιοι:

«Λέγουσιν ἁγίους Μόνους εἶναι τούς τε παρά τῷ Ματθαίῳ καί τῷ Λουκᾷ γενεαλογηθέντας, ὡς προείρηται, καί τούς ἐξκαίδεκα προφήτας, καί τους ἀποστόλους καί τούς μάρτυρας, όσοι διά τό μη προσκυνῆσαι τά εἰδωλα κατεσφάγησαν[xxxix]»

Είχαν δικό τους αγιολόγιο, για το οποίο μας ενημερώνει ο Ευθύμιος της Μονής Περιβλέπτου:

«Ας μιλήσω επίσης για τους ψευδο-αποστόλους, τους οποίους τιμούν αυτοί οι άθεοι, ειδικά για τον Πέτρο και τον Παύλο, των οποίων τα ονόματα προβάλουν πάντα, με σκοπό να τους κρύψουν πίσω από τα ονόματα των κορυφαίων αποστόλων. Ας μιλήσω γι’ αυτούς που είναι οι απόστολοι του διαβόλου, του οποίους τιμούν και σέβονται οι Φουνδαγιαγίτες. Αποδέχονται ως δικό τους πρώτο και μεγάλο απόστολο, τον Σίμωνα τον Μάγο – ξέρω ότι όλοι γνωρίζεται για τον Μάγο από τα έργα του Κλήμεντος – και μετά από αυτόν τόν Μοντάνο, και τον Πέτρο, τον γνωστό Πέτρο τον Ανάξιο για τον οποίο μιλήσαμε πρίν και θα μιλήσουμε ξανά, αποκαλύπτοντας την παγαπόντικη ζωή του, τον Παύλο τον Σαμοσατέα, τον αρχηγό των Παυλικιανών, από τον οποίο πήραν το όνομά τους, σαν να επρόκειτο για τον ίδιο τον Παύλο, τον Τυχικό και τον Σκυθιανό, καί τον Τερέβινθο, που ήταν γνωστός ως Βούδδας, και τον Κούρβικο, τόν γνωστό Μάνη, τον δάσκαλο των Μανιχαίων, τον Φούνδα, τον Ερμά, τους ακόλουθους του Μάνη και όλους τους άλλους αιρεσιάρχες, όπως τό Άρειο και τον Σαβέλλιο, αυτούς οι άθεοι Φουνδαγιαγίτες τιμούς και καλούν αποστόλους. Όλους όσοι είναι πραγματικά άγιοι, και απόστολοι και διδάσκαλοι καί όσιοι και μάρτυρες, τους οποίους οι Χριστιανοί τιμάμε και σεβόμαστε, αυτοί τους αποστρέφονται και τους ατιμάζουν[xl]».

Οι αποδοχή των συγκεκριμένων γνωστικών αιρεσιαρχών από τους Βογομίλους είναι ενδεικτική της συνέχισης του γνωστικισμού από αυτούς. Τελευταίους στην σειρά τιμούσαν τους εικονομάχους, σαφώς επηρεασμένοι από τους Παυλικιανούς, οι οποίοι τους είχαν δεχθεί στους κόλπους τους:

«Καί τούς μέν εὐσεβεῖς ἅπαντας βασιλεῖς ἀλλοτριοῦσι τοῦ κλήρου τῶν Χριστιανῶν, μόνους δέ καλοῦσι ὀρθοδόξους καί πιστούς τούς εἰκονομάχους, καί μάλιστα τόν Κοπρώνυμον[xli]».

θ. Εικονομαχική κληρονομιά.

Συνεπώς απέρριπταν και αυτοί την προσκύνηση των εικόνων,

«Ἀτιμάζουσι γάρ καί τάς σεβασμίους εἰκόνας, Τά εἴδωλα, λέγοντες, τῶν ἐθνῶν ἀργύριον καί χρυσίον, ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων, ἀγνοοῦντες, ὅτι ἄλλο εἴδωλον, καί ἄλλο εἰκών[xlii]»

του σταυρού,

«Ἀτιμάζουσι τόν θεῖον σταυρόν, ὡς ἀναιρέτην τοῦ Σωτήρος, ὅν ἔδει μᾶλλον τιμᾷν, ὡς καθαιρέτην τοῦ διαβόλου. Μέχρι γάρ τότε θανατηφόρον ὄργανον χρηματίζων, ἔκτοτε ζωηφόρον ὄπλον ἐγένετο, βασιλικώτατόν τε καί φοβερώτατον τοῖς ἐχθροῖς, ἄτε τῷ Δεσποτικῷ αἵματι καί ὕδατι κατάῤῥαντισθείς[xliii]».

καί των λειψάνων,

«Ἐρωτηθείς παρ’ ἡμῶν ὁ τῆς αἱρέσεως αὐτῶν ἔξαρχος, Πῶς ἀποδοκιμάζετε τούς ἐν ἁγίοις ἱεράρχας καί τούς μακαρίους Πατέρας, ὧν τά λείψανα θαυματουργούσι; διάρας τά βέβηλα χείλη ἐξηρεύξατο λόγον πονηρόν. Εἶπε γάρ ὅτι συγκεκλήρωνται τούτοις δαίμονες, οἵ διδάξαντες αὐτούς ἔτι ζῶντας, οἵ τοῖς τάφοις αὐτῶν παραμένοντες τερατουργοῦσιν εἰς πρόσωπον αὐτῶν ἵνα τούς ἀνοήτους ἐξαπατήσωσι, καί πείσωσι τιμᾷν τούς ἀνάγνους ὡς ἁγίους[xliv]»Προσηλυτισμός.

Πρώτο μέλημα των Βογομίλων, όπως και όλων των αιρετικών σεκτών, ήταν η διάδοση της αίρεσης. Στην περίπτωση αυτών, διάδοση της αίρεσης σήμαινε πρωτίστως προσυλητισμό νέων μελών και όχι διάδοση της διδασκαλίας τους. Τις πραγματικές πεποιθήσεις τους τις κρατούσαν κρυφές και τις αποκάλυπταν μόνο σε αυτούς που εμπιστεύονταν, σε αυτούς που τους θεωρούσαν ότι είχαν δεθεί στην σέκτα και δεν υπήρχε κίνδυνος να τις αποκαλύψουν.

Για τον προσυλητισμό νέων οπαδών δρούσαν ύπουλα και υποκριτικά. Προσποιούνταν τους Χριστιανούς και προσπαθούσαν να εμφανίζουν μία σωστή χριστιανική ζωή. Το μόνο που θα μπορούσε να υποψιάσει ήταν ο κάπως επιδεικτικός τρόπος με τον οποίον συμμετείχαν στην κοινή εκκλησιαστική ζωή. Αυτά τα ομολογούσαν και οι ίδιοι:

«ὅμως οἱ δόλιοιμέσον ἡμῶν περιπατοῦντες καί συναναστρεφόμενοι ἐν ὑποκρίσει φαίνονται τά ἡμέτερα πάντα φρονοῦντες. Κτίζουσιν ἐκκλησίας οἱ ἀσεβεῖς, καθώς αὐτοί ταῦτα πάντα ὡμολόγησαν, οὐ πίστει, ἀλλά εἰς τό ἑμπαίζειν, καί μιαίνειν αὐτάς, ἐν αὐτῷ τῷ θυσιαστηρίῳ τάς μιαράς πράξεις, καί μίξεις αἰσχράς ποιεῖν μή παραιτούμενοι. Ζωγραφοῦσιν εἰκόνας, οὐ πίστει, ἀλλ’ εἰς τό ὑβρίζειν αὐτάς. Ποιοῦσι σταυρούς εἰς τό καταπατεῖν, καί μιαίνειν αὐτούς˙ βαπτίζουσι τά ἄθεα αὐτῶν νήπια ἐν ἐκκλησίαις φανερῶς οἴκοι δέ ἀπελθῶντες ἀποσπογγίζουσιν αὐτά ἐξανάτριχα μετά μεμιασμένου ὕδατος καί οὔρων, ὑπαναγινώσκοντες αὐτοῖς Σατανικήν ἐπῳδήν, καί τό τοιοῦτον ἀπόλουμα χέουσιν ἐν αἰσχρῷ τόπῳ καί μιαρῷ, ἀπαλλοτριοῦντες αὐτά τῆς χάριτος τοῦ ἁγίου βαπτίσματος. Κοινωνοῦσι τῶν ἀχράντων μυστηρίων, οὐ νήστεις˙ εἰ δέ καί λαθεῖν δυνηθῶσι, πτύουσι τά ἅγια, καί καταπατοῦσιν οἱ παμμίαροι, κοινόν ἄρτον ταῦτα καί οἶνον ἡγούμενοι[i]».

Τον τρόπο της υποκρισίας κληρονόμησαν από τους Μανιχαίους, στους οποίους είχε διδάξει ο ίδιος ο Μάνης να πράττουν:

«Τότε ξανά του είπαμε, “Εφόσον, όπως παραδέχεσαι, όσα κάνετε και ο θεατρινισμός προέρχεται από τον διάβολο, τότε γιατί μιμείστε τα των Χριστιανών;” Ο δυστυχισμένος απάντησε έτσι, “Ο,τιδήποτε δεν ξεκινά από την πίστη είναι αμαρτία. Αν τα κάνουμε όλα, ωστόσο δεν τα κάνουμε από πίστη, είτε βάπτισμα, είτε ιεροσύνη, είτε μοναχικούς όρκους, είτε ό,τι άλλο χριστιανικό. Τα κάνουμε όλα προς επίδειξη, ή καλύτερα για κοροϊδία, με σκοπό την συγκάλυψη. Ο άρχοντάς μας μάς δίδαξε να συμπεριφερόμαστε έτσι λέγοντας, Κανείς δεν θα κινδυνέψει για χάρη μου. Προσποιηθήτε σε όλα. Δεν είμαι σκληρόκαρδος όπως ο Χριστός, για να πώ στους οπαδούς μου, όπως αυτός, «ὅστις δέ ἄν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτόν κἀγώ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς» (Ματθ. 10.33), αλλά σε περίπτωση ανάγκης να με αρνηθείτε και να με καταραστείτε. Πράξτε και πέστε τα πάντα εναντίον μου, προσποιηθήτε σε όλες ις δραστηριότητες τους Χριστιανούς, τότε επστρέψτε σε μένα και θα σας δεχθώ ξανά με χαρά[ii]».

Για την υποκριτική συμπεριφορά τους εύρισκαν αγιογραφικά ερείσματα:

«Ἔτι προσεγγεγράφθαι καί ταύτην ἔλεγε τοῦ Κυρίου φωνήν, Τρόπῳ σώθητε˙ τουτέστι, Μετά μηχανῆς καί ἀπάτης ὑποκρινόμενοι τήν πίστιν τῶν ἀναγκαζόντων ὑμᾶς, καί οὕτω σωζόμενοι ἀπό κινδύνου, καί θανάτου τοῦ παρ’ αὐτῶν, εἰς τοῦτο γάρ φέρειν καί τό, Ὅσα ἄν εἴπωσιν ὑμῖν ποιεῖν, ποιεῖτε, ἐν ὑποκρίσει δηλονότι, κατά δέ τά ἔργα αὐτῶν μή ποιεῖτε, ἐν ἀληθεία[iii]»

β. Τελετή μύησης – Σατανική Επωδή.

Όταν κάποιος από τους Χριστιανούς εξαπατούνταν και έπεφτε στα δίκτυα της αίρεσής τους, έπρεπε να περάσει από τελετή μύησης. Περιγράφεται από τον Ευθύμιο της Περιβλέπτου:

« Όταν με την συγκαλυμμένη διδασκαλία πείθαμε κάποιον ν’ απομακρυνθεί από τον Θεό και τον παρασέρναμε στο θέλημά μας, δηλ. στο θέλημα του διαβόλου, καί ξέραμε ότι η χάρις του Αγίου Πνεύματος, την οποία έλαβε κατά το βάπτισμα τόν άφησε, τότε”, είπε, “τότε έχουμε τυπικό να διαβάζουμε αυτή τη σατανική επωδή πάνω από το κεφάλι του σαν επισφράγισμα. Την στιγμή που τελειώνει το διάβασμα, η χάρις του Αγίου Πνεύματος τον εγκαταλείπει, την οποία έλαβε με το βάπτισμα, και σατανική ενέργεια έρχεται στον πλανεμένο, κι έκτοτε αν θέλει κάτι μιλά”. Όταν ρωτήθηκε αν το πλανεμένο άτομο γνωρίζει ότι διαβάζεται η σατανική επωδή επάνω του, είπε ότι δεν γνωρίζει: “Τον ξεγελάμε λέγοντας, Προτιθέμεθα να διαβάσουμε τα τέσσερα ευαγγέλια πάνω σου. Τοποθετούμε το βιβλίο πάνω από το κεφάλι του και ξεκινάμε με γνωστές λέξεις από το Ευγγέλιο, ώστε να μην αντιληφθεί. Έτσι, μυστικά μαζί με τις λέξεις του Ευαγγελίου απαγγέλουμε την επωδή πάνω στο κεφάλι του. Όταν τελείωσει αυτό και η χάρις του Αγίου Πνεύματος τον έχει εγκαταλείψει, λαμβάνει το σφράγισμα του διαβόλου, και πνεύμα πονηρίας εισέρχεται και εμφωλεύει στην καρδιά του. Στο μέλλον κανείς δεν μπορεί να τον γλιτώσει από τα χέρια του διαβόλου˙ δεν ξέρω αν θα μπρούσε και ο Θεός ο ίδιος”… Μετά τον ρωτήσαμε ξανά να μας πει, Μαθαίνει αργότερα αυτός που έχει παραστρατήσει σχετικά με την επιβολή της επωδής; Απάντησε: “Όχι δεν γνωρίζει, μόνο οι διδάσκαλοι του κακού το γνωρίζουν[iv]”».

Από την παρπάνω διήγηση επιβεβαιώνεται ο σατανιστικός χαρακτήρας των τελετών των Βογομίλων. Δεν γνωρίζει ο γράφων αν μπορεί ακόμα το θέμα να συζητείται ως αίρεση ή αν πρέπει να γίνει επαναπροσδιορισμός και κατάταξη στις σατανιστικές λατρείες. Οπωσδήποτε, ο Βογομιλισμός ήταν μια καταστροφική λατρεία. Επίσης επιβεβαιώνεται και η ύπαρξη της εσωτερικής διδασκαλίας, την οποία γνωριζαν όχι οι τέλειοι αλλά ένας ακόμη πιο στενός κύκλος, αυτός των διδασκάλων. Το τυπικό της τελετής επιβεβαιώνεται και από τον Ευθύμιο Ζιγαβηνό:

«Διό καί τόν προσερχόμενον αὐτοῖς ἀναβαπτίζουσι, πρώτα μέν αφορίζοντες αὐτῷ καιρόν εἰς ἐξομολόγησιν, καί ἀγνείαν, καί σύντονον προσευχῆν. εἶτα τῇ κεφαλῇ αὐτοῦ τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιον ἐπιτιθέντες, καί τό παρ’ αὐτοῖς ἅγιον Πνεῦμα ἐπικαλούμενοι, καί τό Πάτερ ἡμῶν ἐπάδοντες[v]».

γ. Consolamentum.

Ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός περιγράφει και δεύτερη τελετή, η οποία ακολουθεί την άσκηση του νεοσκότιστου:

«εἶτα μαρτυρίαν ἀπαιτοῦσιν, εἰ ἐφύλαξε πάντα, εἰ σπουδαίως διηγωνίσατο, καί μαρτυρούντων ἀνδρῶν, ὀμοῦ καί γυναικῶν ἄγουσιν αὐτόν ἐπί τήν θρυλλουμένην τελείωσιν, καί στήσαντες τον ἄθλιον κατά ἀνατολάς ἐπιτιθέασιν αὖθις τῇ μιαρᾷ τούτου κεφαλῇ τό Εὐαγγέλιον, καί τάς ἐναγεῖς αὐτῶν ἐπέχοντες χεῖρας οἱ παρατυχόντες ἄνδρες καί γυναῖκες τήν ἀνόσιον ἐπάδουσι τελετήν. Αὕτη δέ ἐστιν εὐχαριστήριος ὕμνος, ὅτι διεφύλαξε τήν παραδεδομένην ἀσέβειαν. Καί οὗτω τελοῦσι, μᾶλλον δέ συντελοῦσι, καί καταποντίζουσι τόν βυθοῦ καί διαφθορᾶς ἐπάξιον[vi]».

Αυτή η δεύτερη τελετή, στην οποία γίνονταν και επιχειρίαση, ενδέχεται να ήταν το consolamentum των δυτικών πηγών. Την σατανική επωδή είχε συνθέσει ο Λυκοπέτρος. Η ιστορία του Πέτρου Λυκοπέτρου βρίσκεται σε μετάφραση στο παράρτημα.

http://www.impantokratoros.gr

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ......