Barba-Kay ... η ψηφιακή τεχνολογία είναι κατηγορηματικά διαφορετική από τις προηγούμενες τεχνολογίες. Δεν είναι απλώς θέμα βαθμού, αλλά μάλλον θέμα είδους.

 

«Ο κεντρικός ισχυρισμός του Barba-Kay είναι ότι η ψηφιακή τεχνολογία είναι κατηγορηματικά διαφορετική από τις προηγούμενες τεχνολογίες. Δεν είναι απλώς θέμα βαθμού, αλλά μάλλον θέμα είδους».

Tη τεχνολογία είναι ουδέτερη. Είναι απλώς θέμα του πώς το χρησιμοποιεί κανείς. Έχουμε ακούσει αυτό το ρητό αμέτρητες φορές. Αλλά δεν είναι αλήθεια. Πρώτον, αν δώσουμε σε ένα παιδί ένα σφυρί, όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει: Όλα μοιάζουν με καρφί και έχουμε χτυπήματα, βαθουλώματα και τρύπες παντού. Ακόμη και ένα εργαλείο τόσο βασικό όσο το ταπεινό σφυρί έχει τη δύναμη να μας ωθήσει προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση – προς το σφυροκόπημα. Αν αυτό συμβαίνει ακόμη και με απλά εργαλεία, τι γίνεται με τα πολύπλοκα ψηφιακά omni-tools που μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα από το σφυροκόπημα – προς τι μας ωθούν και πώς μας διαμορφώνουν; Ο Antón Barba-Kay προσφέρει διεισδυτικές απαντήσεις σε αυτού του είδους τις ερωτήσεις και πολλά άλλα στο A Web of Our Own Making: The Nature of Digital Transformation, το οποίο κυκλοφόρησε πέρυσι από το Cambridge University Press. Ο καθηγητής του Deep Springs College με στεγνό πνεύμα και κοφτερή πένα τα βάζει με τις ιερές αγελάδες των τεχνο-αισιόδοξων και προκαλεί τους τεχνο-απαισιόδοξους για τις χαμένες βασικές αιτίες. Τα κάνει όλα αυτά ενώ αποκαλύπτει τις επιπτώσεις της ψηφιακής επανάστασης όσον αφορά τις προσωπικές συνήθειες, την κοινότητα, την πολιτική και πολλά άλλα.

Ο κεντρικός ισχυρισμός του Barba-Kay είναι ότι η ψηφιακή τεχνολογία είναι κατηγορηματικά διαφορετική από τις προηγούμενες τεχνολογίες. Δεν είναι απλώς θέμα βαθμού, αλλά μάλλον θέμα είδους. «Τα μεγαλύτερα προβλήματά μας είναι όλα προβλήματα σε είδος – προβλήματα εγγενή στη δομή και τη λογική της ίδιας της ψηφιακής τεχνολογίας – όχι σε βαθμό», σημειώνει ο Barba-Kay. Αυτό μπορεί να φαίνεται σαν ένας ισχυρός ισχυρισμός, αλλά νομίζω ότι τα αυξανόμενα στοιχεία και οι προσωπικές και συλλογικές εμπειρίες μας το επιβεβαιώνουν. Οι ψηφιακές συσκευές είναι κάτι περισσότερο από απλά εργαλεία όπως σφυριά, βιβλία ή τηλέγραφοι. Είναι πανταχού παρόντα πανταχού παρόντα εργαλεία ατέλειωτης χρήσης και δυνατότητας.

Οι ψηφιακές συσκευές προβλέπουν, αλλάζουν, ανταποκρίνονται και μας συνδέουν με ένα παγκόσμιο δίκτυο άλλων συσκευών, ανθρώπων, πληροφοριών και ψυχαγωγίας, η κλίμακα του οποίου είναι αφάνταστα τεράστια και πέρα από οτιδήποτε θα μπορούσε να θεωρηθεί ανθρώπινο σε κλίμακα. Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν γίνει τόσο υφασμένες στο στημόνι και τη θλίψη της ζωής μας που μόλις και μετά βίας παρατηρούμε όταν ασχολούμαστε μαζί τους. Υπήρξε μια σύγχυση των ορίων μεταξύ του ψηφιακού και του πραγματικού. Και ο Μπάρμπα-Κέι υποστηρίζει ότι «αυτό αλλάζει τα πάντα».

Και συνεχίζει: «... δεν υπάρχει πτυχή της ζωής μας που να μην υποκύπτει στην [ψηφιακή τεχνολογία]· Είναι τέτοια ώστε να σαρώνει μέσα της όλες τις πάγιες υποθέσεις μας σχετικά με το τι γνωρίζουμε, και τι είναι να συνδεθεί, και τι βρίσκεται μπροστά μας με τη μορφή ελπίδων που έρχονται. Ο Barba-Kay υποστηρίζει ότι «τα ψηφιακά εργαλεία αντιπροσωπεύουν ένα νέο στάδιο στην ιστορία της τεχνολογίας: τη στιγμή κατά την οποία αυτό που γίνεται κατανοητό ως το "φυσικό" - οι δεδομένες και διαρκείς συνθήκες της ύπαρξής μας ως άνθρωποι - και αυτό που νοείται ως κατασκευασμένο, προαιρετικό ή "τεχνητό" συγχωνεύονται μέσω της μετάφρασης του κόσμου σε ψηφιακούς όρους».

Ο όρος «φυσική τεχνολογία» είναι ένας διορατικός, αν και εύκολα παρεξηγημένος, όρος για την ψηφιακή τεχνολογία – φυσική όχι με την έννοια ότι είναι εγγενής στην ανθρώπινη εμπειρία ή κατασκευασμένη από φυσικά υλικά. Αυτό αναφέρεται στην ευκολία χρήσης του και στην ανάμειξή του στην καθημερινή μας ζωή. Το smartphone στην τσέπη μου ή ο φορητός υπολογιστής στον οποίο πληκτρολογώ αυτήν την κριτική γίνονται εύκολα μηχανισμοί διαμεσολάβησης της πραγματικότητας. Είναι αλήθεια ότι ένα smartphone, ένας φορητός υπολογιστής ή άλλη ψηφιακή συσκευή που βασίζεται στο Διαδίκτυο μπορεί να παραμείνει ακριβώς ως εργαλεία, αλλά η αντίσταση στις ωθήσεις τους προς την πλήρη εμβάπτιση είναι δύσκολη. Αυτές οι συσκευές φαίνονται τόσο φυσικές και άψογες, τόσο ομαλές και χωρίς τριβές - πιο πραγματικές από το σώμα και το περιβάλλον κάποιου. Γίνεται σχεδόν αναπόφευκτο να αρχίσουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας και το περιβάλλον μέσω των συσκευών μας. Ως εκ τούτου, η γραμμή μεταξύ του ανθρώπινου και του ψηφιακού εξαφανίζεται. Όπως σημειώνει ο Barba-Kay, «η εμφάνιση της ψηφιακής τεχνολογίας σηματοδοτεί τη στιγμή κατά την οποία τα εργαλεία ή τα μέσα μας ταυτίζονται με τη δική μας αντίληψη για το τι είναι αληθινό, ποιοι είμαστε και τι είναι καλό».

Με αυτή την προοπτική κατά νου, ο Barba-Kay συνεχίζει να δείχνει τις επιπτώσεις σε διάφορους τομείς: προσωπικό, κοινωνικό και πολιτικό. Γράφει:

«Μεταμορφώνοντας τα μέσα που σχετιζόμαστε μεταξύ μας, το Διαδίκτυο αναδιαμορφώνει τις βασικές μας αντιλήψεις για το τι μετράει ως κοινωνία ή πολιτική. Ο νέος τρόπος επικοινωνίας μας αναδιαμορφώνει την αίσθηση της κοινότητας και του εαυτού μας ως μελών που συμμορφώνονται με αυτήν. Αυτές οι αλλαγές με τη σειρά τους επαναπροσδιορίζουν τα μεγαλύτερης κλίμακας «κοινωνικά φαντασιακά» μας – την αντίληψή μας για το τι σημαίνει να είσαι πολίτης μιας δημοκρατίας και ενός έθνους – με τυπικά πολωτικούς τρόπους.

Ο Barba-Kay διερευνά επίσης τους τρόπους με τους οποίους «η ψηφιακή τεχνολογία επηρεάζει την αισθητική μας αίσθηση της δικής μας εμπειρίας της πραγματικότητας». Διερευνά συγκεκριμένα τα ιδανικά της έλλειψης τριβής, της υπακοής και της τελειότητας και πώς επαναπροσδιορίζονται και επανερμηνεύονται μέσω του ψηφιακού πλαισίου. «Επιδιώκοντας αυτά τα ιδανικά, αναδιαμορφώνουμε έτσι την έννοια του τι είναι πολύτιμο για τα ανθρώπινα όντα», γράφει.

Καθώς αναπτύσσει αυτά τα επιχειρήματα σε όλο το βιβλίο, το λογικό μυαλό και το εύρος των γνώσεων του Μπάρμπα-Κέι είναι σε πλήρη προβολή. Θα παραδεχτώ ότι το βιβλίο είναι ένα δύσκολο ανάγνωσμα, αλλά παρέχει μερικές από τις πιο λογικά αυστηρές και φιλοσοφικά ακριβείς επιχειρηματολογίες που έχω διαβάσει σε αυτό το είδος. Είναι αλήθεια ότι τα πολύπλοκα επιχειρήματα και η πυκνή πεζογραφία του Μπάρμπα-Κέι θα μπορούσαν να βοηθηθούν από μικρότερα κεφάλαια και βελτιωμένη μορφοποίηση και επικεφαλίδες. Αλλά ίσως αυτό να είναι το ψηφιακά συρρικνωμένο εύρος προσοχής μου και η διαδικτυακή ομιλία του εγκεφάλου μου (κάτι που επικρίνει στο βιβλίο, φυσικά).

Ενώ ασκεί πειστικές και δηκτικές κριτικές για την ψηφιακή εποχή, έμεινα με μια αίσθηση του τι πρέπει να κάνουμε γι 'αυτό. Ομολογουμένως, αυτό είναι πέρα από το δηλωμένο πεδίο εφαρμογής του βιβλίου του Barba-Kay, αλλά αφήνει τον αναγνώστη να θέλει περισσότερα. Αυτό είναι όπου οι αναγνώστες μπορεί να βρουν το βιβλίο του Cal Newport του 2016 Deep Work και το βιβλίο του 2019 Digital Minimalism χρήσιμο για πρακτικές συμβουλές. Ωστόσο, όταν πρόκειται για θεωρία και σύγχρονη φιλοσοφία της τεχνολογίας, το βιβλίο του Barba-Kay αξίζει μια θέση στην παράδοση συγγραφέων όπως ο Lewis Mumford, ο Marshall McLuhan και ο Neil Postman.

Ο Μπάρμπα-Κέι έχει γράψει ένα βιβλίο που πρέπει να υπολογίζουν τόσο οι φίλοι όσο και οι εχθροί της τεχνολογίας. Και το θεμελιώδες ερώτημα που επιχειρεί να απαντήσει είναι ζωτικής σημασίας για όλους μας να σκεφτούμε: «Αν η σημερινή τεχνολογική εποχή έχει ένα διαρκές δώρο για εμάς, είναι να θέσουμε ως αποφασιστικό το ερώτημα για το τι είναι τα ανθρώπινα όντα , ποιο είναι το νόημα μας». Ο Μπάρμπα-Κέι μπορεί να μην προσφέρει ένα σχέδιο δέκα σημείων ή μια λίστα υποχρεώσεων ως απάντηση σε αυτή την ερώτηση, αλλά θεμελιώνει την προοπτική του σε μια βαθιά κατανόηση της παροιμιώδους Μεγάλης Παράδοσης, αξιοποιώντας τη φιλοσοφία, τη θεολογία, τη λογοτεχνία, την ιστορία και την επιστήμη για να μας βοηθήσει να δούμε ότι είμαστε κάτι περισσότερο από μηχανές. Είμαστε ενσώματα όντα με επιθυμία για αγάπη και σχέση – κάτι που μια τεχνολογική συσκευή δεν μπορεί ποτέ να προσφέρει. Εμείς, τα ανθρώπινα όντα, έχουμε, σύμφωνα με τα λόγια του, μια «ευθύνη [να] στα κοινά θαύματα της ζωής, της εργασίας και της αφοσίωσης» και «είναι η ικανότητά μας να οικοδομούμε και να αγαπάμε... Αυτό δημιουργεί τον κόσμο εκ νέου»..

Ο Joshua Pauling δίδαξε ιστορία στο γυμνάσιο για δεκατρία χρόνια και τώρα είναι κλασικός εκπαιδευτικός και κατασκευαστής επίπλων. Έχει γράψει για διάφορες εκδόσεις, συμπεριλαμβανομένων των Front Porch Republic και Quillette.

Κριτική: "A Web of Our Own Making: The Nature of Digital Formation" του Antón Barba-Kay | Μέριον Γουέστ (merionwest.com)