Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ!

Οι αρχαίοι Μακεδόνες ακολούθησαν τον Αλέξανδρο μέχρι την Ινδία και τον βοήθησαν να χτίσει την αυτοκρατορία του, η οποία επέζησε - χωρισμένη σε μικρότερες - για τρεις αιώνες μετά το θάνατό του (το 323 π.Χ.) Αυτοί οι τρεις αιώνες μετά τον Αλέξανδρο ονομάζονται από τους μελετητές ως ο Γερμανός Droysen. , Ελληνιστική Εποχή, για να διακρίνουμε από την ελληνική κλασική περίοδο.

Οι ανασκαφές αρχαιολογικών χωρών στην Ασία, από τη Συρία μέχρι το Αφγανιστάν, το Ουζμπεκιστάν και την Ινδία, φέρνουν πρόσφατα στο φως τον μετα-Αλεξανδρινό κόσμο. Όπως αναφέρεται από αρχαίους ιστορικούς και αποδεικνύεται τώρα από τους αρχαιολόγους, η ελληνιστική εποχή χαρακτηρίζεται από «εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού στην Ανατολή», όπως είπε ο Tarn, που επιτεύχθηκε από τους Μακεδόνες διαδόχους του Αλέξανδρου και προκύπτει από δύο βασικούς παράγοντες: τους πολλούς Ελληνικές πόλεις που έχτισαν ο Αλέξανδρος και οι διάδοχοί του και ο οικουμενισμός της ελληνικής γλώσσας. Ποια ήταν η δύναμη που το ώθησε;

Οι ανασκαφές καταδεικνύουν επίσης την επίδραση του ελληνικού πολιτισμού στις τέχνες και τους πολιτισμούς της Ασίας και αντίστροφα.

Τα ευρήματα αποκαλύπτονται επίσης ότι τα στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού υιοθετήθηκαν οικειοθελώς από τους ντόπιους για πολλούς αιώνες μετά την αποχώρηση των Ελλήνων από την Ασία, όπως για παράδειγμα η τέχνη Κούσαν και ιδιαίτερα η τέχνη Γκαντάρα, που ονομάστηκε από τους Γάλλους ειδικούς, ελληνοβουδιστική.

Μετά από πολλά χρόνια ανασκαφών και μελετών, μόλις πρόσφατα, τα τελευταία 15 χρόνια, αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε πόσο ιστορικά σημαντικά είναι τα αρχαιολογικά ευρήματα στην Ασία, ειδικά αυτά που έγιναν από τους Γάλλους αρχαιολόγους, που συνεχίζουν συστηματικά τις ανασκαφές από τις αρχές του 1900. Σήμερα Αυτοί που είναι κυρίως γνωστοί είναι οι καθηγητές Paul Bernard, Pierre Leriche, Osmund Bopearachchi, Jean Yves Empereur, Edward Rtveladze και αρκετοί άλλοι διαφορετικών χωρών, ανάμεσά τους και η κυρία Σουβαλτζή, που κάνουν ανασκαφές στην Ασία και την Αίγυπτο.

Ο σπόρος του ελληνικού πολιτισμού έφερε ένα είδος αναγέννησης στην Ασία που άλλαξε την πολιτιστική ταυτότητα του ασιατικού κόσμου. Οι αρχαιολόγοι έχουν ελαφρύνει την επίμονη χρήση της ελληνικής γλώσσας στην Ασία που έκανε τον πολιτισμό παγκόσμιο για πολλούς αιώνες (δέκα στη Μέση Ανατολή), μέχρι που έφτασε στο Ισλάμ και μετά.

Ο καθηγητής Mostafa El-Abbadi του Πανεπιστημίου της Αλεξάνδρειας γράφει στο βιβλίο του «The Ancient Library of Alexandria» (UNESCO, Παρίσι 1992) ότι περισσότερο από έναν αιώνα μετά την αραβική κατάκτηση, η Δαμασκός και η Αλεξάνδρεια συνέχισαν να χρησιμοποιούν τα ελληνικά ως επίσημη κρατική. γλώσσα. (από το 331 π.Χ. έως το 750 μ.Χ.). Αυτή η αξιοσημείωτη επιμονή οφειλόταν κυρίως στους μετα-Αλεξάνδρους Μακεδόνες βασιλείς και ελάχιστη αναφορά γίνεται σε αυτό.

Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Αλέξανδρος έχτισε εβδομήντα πόλεις με το όνομα «Αλεξάνδρεια», εννέα από τις άλλες βρίσκονταν στη Βακτρία (σημερινό Αφγανιστάν, νότιο Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν και Πακιστάν) στο ανατολικό άκρο του βασιλείου του. Αρχικά χτίστηκαν ως φρούρια, αλλά μερικά από αυτά αναπτύχθηκαν αργότερα ως μεγάλα εμπορικά και πολιτιστικά κέντρα διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού στους λαούς της Ασίας. Πολλές πόλεις χτίστηκαν αργότερα από τη βασιλιά Σέλευκο 1ο τον Νικάτωρ, τον στρατηγό του Αλέξανδρου που ίδρυσε την Αυτοκρατορία των Σελευκιδών στην Ασία μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, και από έναν άλλο στρατηγό, τον Πτολεμαίο και τους κληρονόμους του στο βασιλείο του στην Αίγυπτο. , περίπου 200 ελληνικές πόλεις). 

Μερικά από αυτά είναι καλά γνωστά, μερικά μόνο ονομαστικά, και άλλα έχουν ανασκαφεί χωρίς οι αρχαιολόγοι να γνωρίζουν τα ονόματά τους.

Ορισμένες πόλεις έγιναν μεγάλα εμπορικά και πολιτιστικά κέντρα στις μεγάλες διαδρομές Ανατολής-Δύσης στην Ασία, γνωστές αργότερα ως Δρόμος του Μεταξιού, και επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τις γύρω περιοχές. Οι πολλές εκτεταμένες διαδρομές, που δημιουργήθηκαν για τη διευκόλυνση των επικοινωνιών μεταξύ των πόλεων, αύξησαν τις εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ διαφόρων ανθρώπων από τη Μεσόγειο έως την Ινδία, καθιστώντας την ελληνική απαραίτητο εργαλείο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού.

Άλλοι Έλληνες άποικοι μετανάστευσαν στις νέες πόλεις, φέρνοντας μαζί τους γνώσεις, νέους τρόπους ζωής και ελληνική τέχνη. Στη διαιώνιση του ελληνικού πολιτισμού συνέβαλαν και πολλοί αυτόχθονες που εξελληνίστηκαν. Ένα καλό παράδειγμα είναι ο αρχιτέκτονας Apollodor από τη Δαμασκό που έχτισε το φόρουμ της Ρώμης. Άλλα παραδείγματα ελληνικής επιρροής στις τοπικές πόλεις είναι η αραβική πόλη Πέτρα με ελληνική αρχιτεκτονική, η αραμαϊκή πόλη Παλμύρα της ρωμαϊκής περιόδου, με ελληνική αρχιτεκτονική και ελληνική επίσημη γλώσσα.

Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του ελληνικού πολιτισμού στην Ασία, που διαδόθηκε από τις ελληνικές πόλεις, ήταν το γεγονός ότι δεν αντικατέστησε ή κατήργησε τους τοπικούς πολιτισμούς. Διατηρώντας τη δική τους κουλτούρα, οι άνθρωποι της Ανατολής υιοθέτησαν τον ελληνικό πολιτισμό σε βαθμό που ήταν επιθυμητός ή απαραίτητος για τις πνευματικές ή εμπορικές ανταλλαγές τους. Η παρουσία μεγάλων θεάτρων που ανασκάφηκαν στις ελληνιστικές και ελληνορωμαϊκές πόλεις, για παράδειγμα, το θέατρο στη Γεράσα δείχνει ότι οι ντόπιοι καταλάβαιναν τα ελληνικά και τα ελληνικά έργα μιας και δεν είχαν μεταφράσει εκείνη την εποχή.

Επίσης, πολλές τοπικές πόλεις είχαν υιοθετήσει την ελληνική ως επίσημη γραπτή γλώσσα τους. Η καθολικότητα της ελληνικής γλώσσας βοήθησε και στη διάδοση του χριστιανισμού αργότερα.

Οι πιο γνωστές ελληνικές πόλεις στη Μέση Ανατολή είναι: η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, η πλούσια πρωτεύουσα του βασιλείου των Πτολεμαίων (το σημαντικότερο εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο του ελληνικού κόσμου, όπου τάφηκε ο Αλέξανδρος, όπως αναπτύχθηκε ο Δρ Σουβαλτζή και όπου οι δύο πολιτισμοί, η ελληνική και η αιγυπτιακή συγχωνεύτηκαν Άλλες σημαντικές ελληνικές πόλεις είναι η Έφεσος, η Αντιόχεια (το «Παρίσι» της Μέσης Ανατολής κατά τον Γίββωνα, πόλεις πλούσιες, λαμπερές και φωτισμένες τη νύχτα), το Δίον, η Πέλλα, η Έδεσσα, η Βέροια, η Λαοδίκια. , η Δούρα. την άφιξη του Ισλάμ και όχι μόνο.

Η ελληνική παρουσία ήταν τόσο έντονη, ειδικά στη Συρία -όπου είχαν χτιστεί πολλές ελληνικές πόλεις- που ο Στράβων την αποκαλεί «μικρή Μακεδονία» στην περιγραφή του, όπως ανέφερε ο καθηγητής Leriche. Μερικές από αυτές τις πόλεις ανασκάπτονται από τα ίδια προσωπικά.

Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο που ακολούθησε την Ελληνιστική Εποχή, οι πόλεις συνέχισαν να διατηρούν την ελληνιστική τους ταυτότητα, μερικές από αυτές που έγιναν πλούσιες και παρουσίασαν μεγαλειώδη αρχιτεκτονική με κομψούς κορινθιακούς πυλώνες, φαρδιούς δρόμους και όμορφα ψηφιδωτά.

Το δεύτερο μεγάλο κέντρο του ελληνιστικού πολιτισμού ήταν η Βακτριανή, στη Μ. Ασία. Εκεί αναπτύχθηκαν τα ελληνοβακτριανικά και ινδοελληνικά βασιλεία, με σαράντα Έλληνες βασιλιάδες να κυβερνούν την περιοχή διαδοχικά, μέχρι βαθιά μέσα στην Ινδία, για τρεις αιώνες. Οι Έλληνες Βασιλείς ίδρυσαν μερικές ελληνικές πόλεις και εισήγαγαν τα ελληνικά νομίσματα σε αυτές τις περιοχές (κάποια τύπου σοφίτας) με Έλληνες Θεούς στην πίσω όψη.

Ανακαλύφθηκαν χιλιάδες νομίσματα που δείχνουν την ελληνική πολιτιστική επιρροή, το υψηλό επίπεδο πολιτισμού, τον πλούτο της περιοχής και την ελληνική επίδραση στην πολιτιστική και οικονομική ζωή των κατοίκων της περιοχής, όπως ανέφερε ο καθηγητής Bopearachchi.

Ο Ai Khanum στο Βόρειο Αφγανιστάν, κοντά στα σύνορα με το Τατζικιστάν, είναι η μόνη ελληνιστική πόλη που ανασκάφηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου, από τη γαλλική αρχαιολογική αποστολή, υπό την επίβλεψη του ακαδημαϊκού, καθηγητή Paul Bernard. Είναι μια εντυπωσιακή και πολύ χαρακτηριστική πόλη που παρείχε αρχαιολογικές πολύτιμες πληροφορίες σε σχέση με τις ανατολικές ελληνιστικές πόλεις. 

Χτισμένο στο στρατηγικό πέρασμα προς το Τατζικιστάν, ο Άι Χανούμ είναι ένα παράδειγμα γνήσιας, στιβαρής ελληνιστικής πόλης με ελληνική αρχιτεκτονική και θεσμούς, ένα τεράστιο μεγαλοπρεπές κτίσμα με τη χαρακτηριστική κεντρική λεωφόρο, μια Ακρόπολη, ναό του Διός, Παλάτι, Θέατρο, Γυμνάσιο αφερωμένο. . , Βιβλιοθήκη, δημόσιες βρύσες, αγάλματα, ελληνικοί στύλοι και φιλοσοφικά επιγράμματα λαξευμένα στα μνημεία της πόλης, βασισμένα στα Δελφικά Μάξιμα. Η πόλη συνδύασε έξυπνα τα τοπικά στοιχεία με τον ελληνικό πολιτισμό.

Η αυτοκρατορία των Κουσάνων των ντόπιων, που αντικατέστησε αργότερα τα ελληνοβακτριανικά βασίλεια στην περιοχή, υιοθέτησε το ελληνικό αλφάβητο και στοιχεία της ελληνικής τέχνης και θεμάτων.

Επίσης, η Ελληνοβουδιστική Τέχνη της Γκαντάρας, που δείχνει αγάλματα του Βούδα με το πρόσωπο του Απόλλωνα και του Ηρακλή και του Αλέξανδρου στην πλάγια του. Όλες αυτές οι τέχνες αποδεικνύουν την προτίμηση των ντόπιων καλλιτεχνών στον ελληνιστικό πολιτισμό. Δυστυχώς, ο αρχαιολογικός χώρος του Άι Χανούμ, όπως και τόσοι άλλοι χώροι και μουσεία, έχει λεηλατηθεί εδώ και πολλά χρόνια.

Η μεγάλη εποχή στην Ασία και την Αίγυπτο, που ονομάστηκε Ελληνιστική Εποχή ή Ελληνισμός της Ανατολής όπως ο Γάλλος καθηγητής Sclumberger, με τον ιδιαίτερο πολιτισμό της, δημιουργήθηκε από τη δύναμη, την ανθεκτικότητα και το πνεύμα του ελληνικού πολιτισμού που συγκεντρώθηκε εύκολα και ειρηνικά. τις ασιατικές και αιγυπτιακές. Αξιοσημείωτο αποτέλεσμα αυτής της συγχώνευσης ήταν μια νέα τέχνη, η Ελληνιστική Τέχνη της που ήταν η δημιουργία της Ελληνοβουδιστικής Τέχνης της Γκαντάρα, εκφράζοντας το βουδιστικό θέμα με ελληνικό ύφος.

Η εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού στην Ανατολή από τους Μακεδόνες καταδεικνύει την ελληνική πολιτιστική ταυτότητα, η απόδειξη της που βρίσκεται στις ανασκαμμένες πόλεις της Ασίας και επίσης στις έντονες μνήμες του Αλέξανδρου του Έλληνα και του ελληνικού πολιτισμού, που είναι ακόμα στην Κεντρική Ασία, ειδικά ζωντανά. μεταξύ των ανθρώπων στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ουζμπεκιστάν.

Ορισμένοι πληθυσμοί της περιοχής φορούν ακόμη τα Καυσία, το μακεδονικό καπέλο, σέβονται την Ελλάδα και τον ελληνικό πολιτισμό και ισχυρίζονται ότι είναι της καταγωγής του Αλέξανδρου.! Ακόμη και ο Μάρκο Πόλο το αναφέρει στο βιβλίο του το 1200.

Η Ελληνιστική Εποχή δεν είχε συμβεί αν δεν ήταν η συμβολή των Μακεδόνων του Αλεξάνδρου, που ήταν Έλληνες. Οι Σελευκίδες, οι Πτολεμαίοι έχουν εργαστεί για την ίδρυσή του. Η δύναμη που το ώθησε ήταν ο Ελληνισμός, μια έννοια που εξέφρασε ο Droysen, τυλιγμένη σε μια μόνο λέξη: Hellenismus. Αν ο Αλέξανδρος και οι Μακεδόνες δεν διακατέχονταν από τη δύναμη της ελληνικής υπερηφάνειας, δεν υπήρχε ελληνιστική εποχή, όσοι ειδικοί από άλλες ελληνικές πόλεις-κράτη ακολουθούσαν τους Μακεδόνες στα βάθη της Ασίας.

 Παρά τις μάχες μεταξύ των μετααλεξανδρινών βασιλείων, ο συμπαγής ελληνισμός τους παρέμεινε άθικτος. Δεν υπήρχε ούτε μία φωνή σε ή για άλλη γλώσσα εκτός από την ελληνική. Το πανελλήνιο ακολούθησε τους Μακεδόνες στην Ανατολή. Στον Άι Χανούμ έζησαν με φιλοσοφικά δελφικά ρητά ενώ στο Λούξορ της Αιγύπτου χάραξαν τα ονόματά τους στις κολώνες, όλα στα ελληνικά.

Μερικοί άνθρωποι στην Κεντρική Ασία εξακολουθούν να σκέφτονται τον Αλέξανδρο την Έλληνα και τους Έλληνες του από τη Μακεδονία που τους έφεραν τον ελληνικό πολιτισμό. Μερικές πόλεις στο Ουζμπεκιστάν προσθέτουν το όνομα Iskenderia (Αλεξάνδρεια) στο δικό τους (Odil Saidikramov, «Ουζμπεκιστάν»), περήφανες που ήταν στο δρόμο του Αλέξανδρου προς την Ινδία και που έλαβαν στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού που εξακολουθούν να σέβονται πολύ. Λένε Hair for hello, την ελληνική λέξη Haire, μεταξύ πολλών άλλων που δημοσιεύονται σε αυτές τις περιοχές.

Στην Ασία, ο ελληνικός πολιτισμός που διαδόθηκε από τους Έλληνες εμπλουτίστηκε και επηρέασε τους τοπικούς πολιτισμούς και τελικά συνδυάστηκε μαζί τους. Είναι μεγάλο επίτευγμα και εξάλλου αποδεικνύει την ελληνική πολιτιστική ταυτότητα των αρχαίων Μακεδόνων.

 Επιμέλεια από  την εισήγηση της  Δρ Ποτίτσα Γρηγοράτου – Παρνασσού από τα Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου «Ελληνικός Πολιτισμός στην Ανατολή»

ΠΗΓΗ elinepa.org   http://greekasia.blogspot.com/