ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ,ΠΑΝΑΓΙΑ , ΡΩΜΑΝΟΣ ΜΕΛΩΔΟΣ ΚΑΙ ΣΑΔΔΟΥΚΑΙΟΙ...

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΑΠΟΚΑΘΙΣΤΑ ΤΟΥΣ ΑΘΗΝΑΙΟΥΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΣ

(ΠΟΙΟΥΣ ΑΘΗΝΑΙΟΥΣ ΕΝΝΟΕΙ Ο ΡΩΜΑΝΟΣ ΜΕΛΩΔΟΣ;)

Έρευνα & συγγραφή Ιωάννης Βαφίνης

Ἐν τῷ ἐπικαλεῖσθαι με εἰσήκουσάς μου, ὁ Θεὸς τῆς δικαιοσύνης μου...

  Εις τους πρώτους αιώνες μετά Χριστόν, συνέβησαν σοβαρότατες ιστορικές ανακατατάξεις. Μερικές εξ αυτών υπήρξαν διαστρεβλωτικής και αιρετικής φύσεως. Αρχής γενομένης της διακηρύξεως εις την οικουμένη της μίας και αληθινής πίστεως, εκ του κήρυκα της αλήθειας Θεανθρώπου και Σωτήρα Ιησού Χριστού, τίθονται τα θεμέλια μιας νέας κοινωνίας με διαφορετικό προσδιορισμό. 

  Καθώς φαίνεται, το καινόν δεν επέφερε το εντελώς αλλότριο, αλλά εισήχθει δια να οικοδομηθεί πάνω εις τον θεμέλιο λίθο της φιλοσοφίας των Ελλήνων (δες το έργο του Αγίου Νεκταρίου το: «Περί της Ελληνικής Φιλοσοφίας ως προπαιδείας εις τον Χριστιανισμόν»). Η φιλοσοφία καλλιεργήθηκε ευρύτερα κυρίως εις την πόλη των Αθηνών από τους γηγενείς κατοίκους. Οι Αθηναίοι φιλόσοφοι ασκούμενοι δια βίου μάθησης έλαβαν την έμπνευση εκ του σπερματικού λόγου. Η πρώτη αναφορά, περί σπερματικού λόγου, καταγράφεται από τον Μάρκο Αυρήλιο στο πόνημα του «Τὰ εἰς ἑαυτὸν». Ως εκ τούτου προκύπτει το γεγονός της ύπαρξης προφητικών ρήσεων, που εξήλθαν από τα χείλη των Ελλήνων φιλοσόφων της προϊστορικής, αρχαϊκής και κλασσικής εποχής. 

  Εν γένει, κατά τους πρωτοχριστιανικούς αιώνες, οι Έλληνες φιλόσοφοι, παρόλο που δεν ήταν όλοι Αθηναίοι, ονομάστηκαν εν τω συνόλω Αθηναίοι είτε διότι είχαν σπουδάσει στην Αθήνα, είτε παρότι ήταν επήλυδες διέμεναν σ' αυτή. Άλλωστε, η Αθήνα γοήτευε πάντα τους εκκολαπτόμενους σπουδαστές όπως και τους επαΐοντες, εφόσον επί πολλούς αιώνας υπήρξε το κέντρο των επιστημών ήτοι η πανεπιστημιούπολη του αρχαίου κόσμου.

 Η Πλατωνική σχολή, διατηρήθηκε επί μακρόν έως τους μεταβατικούς αιώνες όπου επήλθε η επικράτηση του χριστιανισμού. Τότε, η χριστιανική θρησκεία έναντι της ρωμαϊκής κοσμοκρατορίας, με εξάρχουσα την υλιστική θεώρηση, έλαβε μια πιο κοσμική διάσταση. Εκείνο τον καιρό, οι πλατωνικές επιστημονικές απόψεις, που εξακολουθούσαν να διδάσκονταν ακόμη και στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους στην Ακαδημία των Αθηνών αναμεμειγμένες με τον οικουμενικό ιδεαλισμό της ελληνιστικής περιόδου και τον ιμπεριαλισμό της παγκοσμιοποιήτριας Pax Romana, δεν συνταυτίζονταν πλέον με εκείνες του θεμελιωτή τους Πλάτωνα. Εν τέλει, η απόκλιση είχε επιφέρει την διασάλευση εις τους κόλπους της φιλοσοφίας. 

 Την επανόρθωση αυτής της πνευματικής διαστρέβλωσης υπό των διαφόρων νεοφιλοσόφων ήρθε να διασπάσει η Φωτοδόχος Θεομήτωρ Παναγία Μαρία. Οι ιστορικές μαρτυρίες υπαινίσσονται ότι, ήδη απο τον 4ο με 5ο αιώνα μ.Χ. στην Ακρόπολη των Αθηνών η Παναγία Παρθένος είχε πάρει την θέση της Παρθένου Αθηνάς εις στον χώρο λατρείας του Παρθενώνα, χωρίς ουδεμία αντίδραση εκ της προγενεστέρας λατρεσαύσης Παλλάδος.           
 Ωστόσο, το βλέμμα της Πανσόφου Θεομήτωρος, ήταν ήδη στραμμένο προς την πόλη των Αθηνών από την περίοδο της πολύ καλής σχέσης με τους δύο προεξάρχοντες του επισκοπικού θώκου, τον Ιερόθεο και τον Διονύσιο. Μην ξεχνάμε ότι οι δύο αυτοί Αθηναίοι ιεράρχες, εκπροσωπώντας το γένος των Ελλήνων, παρευρέθησαν με θαυματουργικό τρόπο στην Κοίμηση της Παναχράντου και Παναμώμου Θείας Μητρός.
  Έχοντας έτσι τα πράγματα, ύστερα απ' το πνευματικό ολίσθημα της φιλοσοφικής κοινότητας - της επηρεαζόμενης από τους νεοεισαχθέντες κρυπτοϊουδαίους φιλοσόφους - η επέμβαση της Παναγιάς υπήρξε καταλυτική. Βοηθώντας το ποίμνιο των Αθηνών και των προστατευόμενων της ιεραρχών - επισκόπων, κατάφερε στην πορεία να επιφέρει την διάλυση της διαστρεβλωτικής θεωρίας των αντιφρονούντων "Αθηναίων".  Έκτοτε, η Αγία Σκέπη της επικαλύπτοντας την Αθήνα, την πανάρχαια πόλη του Θησέα, προσέφερε για επτά ολόκληρους αιώνες τεράστια αίγλη.
  Επιπλέον, η Θεοτόκος, ομόφωνα από λαού και κλήρου των Αθηνών αναγνωρίσθηκε  ως πολιούχος της πόλεως και κατονομάσαντες δε αυτήν, εις την υπέρμετρο λατρείας τους, ως Παντάνασσα ήτοι και βασίλισσα της Αθήνας ή και επί το λαϊκότερον Παναγία η Αθηνιώτισσα.

  Το γεγονός της διάλυσης πάσας υπόπτου πλοκής, των φιλοσοφικών σχολών, επισημάνθηκε ποιητικώς από τον Έλλην  Ρωμανό τον Μελωδό. Ο Άγιος ψαλμωδός, ήταν εκείνος όπου γνωστοποίησε το ιστορικό γεγονός, στα εκκλησιαστικά δρώμενα, γράφοντας τον εξής θεόπνευστο στίχο: «Χαῖρε, των Ἀθηναίων τὰς πλοκὰς διασπῶσα, χαῖρε, των ἀλιέων τὰς σαγῆνας πληροῦσα» (Γ' στάση των χαιρετισμών, Ακάθιστος ύμνος). Οι Αθηναίοι, που αναφέρονται στον εν λόγω στίχο του Ρωμανού, δεν είναι οι επώνυμοι αρχαίοι φιλόσοφοι, όπως φερειπείν ο Σόλων, ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας κι ο Θουκυδίδης. Η επισήμανση  του Ρωμανού αφορούσε μια μερίδα νεοπλατωνικών φιλοσόφων της μετά Χριστόν ελληνορωμαϊκής περιόδου. Τούτοι, δια να παραπλανήσουν τους Έλληνες, δίδασκαν τον υποτιθέμενο σύνδεσμο των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων με τον ιουδαϊσμό. Η πρόσμιξη αυτών των δύο θεωριών είχε στόχο τον εξιουδαϊσμό του Ελληνικού κόσμου. 
 Προεξάρχων του κινήματος του ιουδαιοχριστιανικού πλατωνισμού υπήρξε ο Αριστόβουλος του Πανέα, ελληνιστής με ιουδαϊκή καταγωγή. Ο Αριστόβουλος, παρουσίασε την θεωρία της υιοθέτησης θεμάτων της Πυθαγόριας και Πλατωνικής διδασκαλίας από τα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης. Μάλιστα, υποστήριζε ότι, ο Πλάτωνας κι ο Πυθαγόρας είχαν μελετήσει τα γραπτά του Μωυσή. Παράλληλα, οι εκπρόσωποι αυτής της θεωρίας, κατέθεταν και αναληθείς, περιπεπλεγμένες δογματικές δοξασίες που αφορούσαν το πρόσωπο του Ενός Θεού.
 Την ψευδή πλοκή αυτής της άποψης ασπάστηκαν κι άλλοι ελληνιστές φιλόσοφοι, όπως ο Ωριγένης, ο Φίλων, ο Αρτάπανος, ο Πορφύριος ή Μάλχος, ο Πλωτίνος, ο Αμμώνιος Σακκάς και ο Λογγίνος Κάσιος που ήταν και σχολάρχης στην Πλατωνική Ακαδημία των Αθηνών. Όλοι αυτοί, λόγω κάποιας σχέσης τους με την Ακαδημία των Αθηνών, εσφαλμένα ονομάζονταν, εν τω συνόλω, ως Αθηναίοι.
   Παράλληλα, λίγα έτη μετά την παρέλευση του Απόστολου Παύλου στην Αθήνα, γύρω στο 53 με 55 μ.Χ. επισκέπτεται την Αθήνα ο Απόστολος και μαθητής του Χριστού, Φίλιππος. Τα γεγονότα που συνέβησαν είναι σήμερα σχεδόν λησμονημένα παρόλο την σημαντότητα τους. Όπως περιγράφω σε προγενέστερο ερευνητικό μου πόνημα με τον τίτλο «ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟ ΣΕ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ», ο Απόστολος Φίλιππος αντιμετώπισε μια ομάδα φιλοσόφων της Αθήνας οι οποίοι είχαν αγαστές σχέσεις με το Ιουδαϊκό ιερατείο, εκείνο όπου είχε οδηγήσει τον Θεάνθρωπο Σωτήρα Ιησού Χριστό στον θάνατο δια της σταυρώσεως. Κοντολογίς, η νίκη του Απόστολου Φιλίππου ήτανε συντριπτική καθότι η πλοκή της μερίδας των φιλοσόφων, που είχε προσχωρήσει στις  Ιουδαϊκές αντιλήψεις, κατατροπώθηκε από εξ ουρανού θεία επέμβαση[1]. 
  Το κύριο πρόβλημα της αντιπαράθεσης των φιλοσόφων, πρωτίστως με τον Παύλο και έπειτα με τον Φίλιππο, ήταν το κήρυγμα της αναστάσεως του Ιησού Χριστού. Εκείνοι που βρίσκονταν πίσω από την κάστα των φιλοσοφικών σχολών της Αθήνας, και τους επηρέαζαν καταλυτικά, ήταν οι Σαδδουκαίοι. 
  Οι Σαδδουκαίοι ήταν μία εκ των πολλών αιρέσεων της Ιουδαϊκής θρησκείας. Ήταν η αριστοκρατική μερίδα των Ιουδαίων και ακολουθούσαν με προσήλωση τις θεωρίες της Τορά. Βασικά, δεν πίστευαν στην ανάσταση των νεκρών και την αθανασία της ψυχής αλλά ούτε στην μέλλουσα ζωή, εφόσον αυτές οι θεωρίες δεν υπήρχαν διατυπωμένες μέσα στο βιβλίο της Τορά. Ωστόσο, είναι πια διαπιστωμένο οτι, η αίρεση των Σαδδουκαίων επιδίωκε υπογείως την διάδοση των αρχών του ιουδαϊσμού στους εθνικούς [2]. Ο εξιουδαϊσμός είχε στόχο την αλλοίωση της ηθικής των Ελλήνων, των Ελλήνων όπου ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός κήρυττε λόγια επαινετικά, όπως ετούτο: «ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.»(Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον. 12,23). 
 Αρκετούς αιώνες μετέπειτα, ο καθηγητής Πρόκος, θα ανακάλυπτε στο Βατικανό την συνέχεια του αποσπάσματος του Ευαγγελίου που έχει περικοπεί αποδεικνύοντας το σχέδιο Του Θεού για τους Έλληνες λέγοντας τα εξής: «… μόνη γαρ η Ελλάδα αψευδώς ανθρωπογονεί φυτόν ουράνιον και βλάστημα θείον ηκριβωμένον λογισμόν αποτίκτουσα οικειούμενον επιστήμη…».  Αυτή λοιπόν η μερίδα των Ελλήνων, που είναι φυτό ουράνιο και βλαστός θείος εξακριβωμένος που γεννάει δια της λογικής την επιστήμη και οι πρώτοι επιστήμονες θεολόγοι, επιλέχθηκε εκ Θεού για να θέσει τα θεμέλια του ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ δόγματος. Αυτό ίσως να γνώριζαν οι Σαδδουκαίοι και στράφηκαν εναντίον των Ελλήνων. Η πρώτη τους κίνηση ήταν να αποκόψουν το άνωθεν εδάφιο που αποδείκνυε την δοθείσα εκ Θεού προτεραιότητα στους Έλληνες, στην ιεροσύνη και την θεολογική επιστήμη. Τότε αυτοί, πλέον, θα υποβιβάζονταν και δεν θα μπορούσαν να αυτοαποκαλούνται  ως περιούσιος λαός του Θεού.

  Εν τούτοις, λοιπόν, εκ της μερίδας των Ελλήνων πλατωνικών φιλοσόφων, προηγείται ο Ιερόθεος και έπεται ο μαθητής του Διονύσιος, αρεοπαγίτες εξ Αθηνών. Τούτοι οι δύο δεν συσχηματίστηκαν με αυτές τις θεωρίες των φιλοσόφων φιλοϊουδαίων γιατί αναζήτησαν τον Θεό μέσα από την μία και μοναδική αλήθεια που τους οδήγησε απευθείας εις την πνευματική ανύψωση. 
  Παράλληλα, είναι εφικτό να σημειωθεί ότι, η μύηση των δύο Αθηναίων φωστήρων στα Ελευσίνια μυστήρια και οι σπουδές τους στην ελληνική ιστορία τους έδωσε την δυνατότητα να γνωρίζουν βαθύτερα νοήματα περί της αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής καθώς και την ανάσταση των νεκρών αφού ίσως γνώριζαν ότι, στα ιστορικά δρώμενα, πρώτος ο Θησέας είχε αναστηθεί εκ του Άδου από τον Ηρακλή, σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία (δες την φράση «᾽Ανέστησε Θησέα...» την οποία συναντάμε σε ιστορική καταγραφή του Ιωάννου Τζέτζη στο "ΒΙΒΛΙΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑ ΣΤΙΧΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΛΦΑ ΔΕ ΚΑΛΟΥΜΕΝΗΣ")
  Τους δύο φωστήρες της Αθηναϊκής πολιτείας, Ιερόθεο και Διονύσιο,  ακολούθησαν οι  επίσης άξιοι συνεχιστές -απολογητές, Αριστείδης και Αθηναγόρας. Από τα συγγράμματα αυτών μαθαίνουμε ότι, οι γνήσιοι Αθηναίοι φιλόσοφοι της αρχαϊκής και κλασσικής περιόδου, όπως ο Σόλων, ο Σωκράτης, ο Πλάτων δεν εισήγαγαν την φιλοσοφία τους εξ ανατολάς αλλά εκ της συχνής τρυφής και εξάσκησης της αρετής παρήγαγαν αυτόχθονη σκέψη και θεωρία.
 Επιπλέον, οι φιλόσοφοι της χρυσής εποχής των Αθηνών, ως εκκολαπτόμενοι ερευνητές, έλαβαν την χάρη της σοφίας τούτης εκ του σπερματικού λόγου και γίνανε κήρυκες της αλήθειας, προφητεύοντας ακόμη και την κοσμοϊστορική ενανθρώπιση του Υιού και λόγου Του Θεού, δια την σωτηρία του ανθρώπινου γένους. (Μερίδα των προχριστιανικών προφητειών και χρησμών διασώθηκε στο Άγιον Όρος υπό την αντιγραφική μέριμνα των μοναχών και των ιερομονάχων).

 Εν κατακλείδι, ο ιστορικός συγγραφεύς, Φερδινάνδος Γρηγορόβιος, αναλύει ιστορικά τα προλεγόμενα συμβάντα επισημαίνοντας ότι, η Παναγία Θεοτόκος, μετά θείας παρεμβάσεως αποκατέστησε την φήμη των αρχαίων Αθηναίων φιλοσόφων, προς ανάδειξη της αρχαίας ελληνικής επιστήμης επ' ωφελεία της εξέλιξης του χριστιανικού κόσμου. Γι' αυτό, προέτρεψε τους αγιορείτες μοναχούς να την αγιογραφήσουν πλαισιωμένη από τους Αθηναίους φιλοσόφους, Σόλωνα, Σωκράτη, Πλάτωνά και Θουκυδίδη τους και θεράποντες της όντες. Ιδού και τα προλεγόμενα του Γρηγορόβιου από τις σελίδες του βιβλίου του: 

«Ἐν τῷ ἐλληνικῷ τοῦτῳ Ave' Maria ἡ παρὰ Χριστιανοῖς βασίλισσα τῶν οὐρανῶν προςφωνεῖται ἐν ἄλλοις καὶ διὰ τῶν ἑξῆς στίχων·

Χαῖρε, φιλοσόφους ἀσόφους δεικνύουσα,

χαῖρε, τεχνολόγους ἀλόγους ἐλέγχουσα

……………………….

Χαῖρε, τῶν Ἀθηναίων τὰς πλοκὰς διασπῶσα,

χαῖρε, τῶν ἁλιέων τὰς σαγήνας πληροῦσα.2

  Ἐπειδὴ δὲ ὁ ὕμνος οὗτος πρὸς τὴν Παναγίαν, εἴς τῶν ὡραιοτάτων ἐν τῇ πλουσίᾳ ὑμνολογίᾳ τῶν Βυζαντίνων, ἔτυχεν ἐν τῇ καθ' όλου ἐλληνικῇ ἐκκλησίᾳ ὑποδοχῆς ἐνθουσιώδους, δικαιούμεθα νὰ εἰκάσωμεν, ὅτι ἤδη ἐν τοῖς χρόνοις τοῦ αὐτοκράτορος Κώνσταντος καὶ ἡ χρηστιανικὴ ἐν τῷ Παρθενῶνι κοινότης τῶν Ἀθηναίων ὔμνει τὴν διάδοχον τῆς Παλλάδος ὡς διασπάσασαν τὰ θεῖα ἔργα τῆς μεγαλοφυίας τῶν προγόνων δίκην πλοκῶν σαγηνευτικοῦ δόλου τῶν δαιμόνων.

 Ἐδέησε δὲ νὰ παρέλθωσιν αἰῶνες ὅλοι, ἕως ἡ ἑλληνικὴ ἐκκλησία ἀξιώσῃ τοὺς μεγάλους φιλοσόφους καὶ ποιητὰς τῶν αρχαίων χρόνων τῆς τιμῆς, να καταλάβωσι θέσιν θεραπόντων ἐν τῇ συνοδίᾳ τῆς Θεομήτορος. Οὕτω δὴ παρατηροῦνται ἐν τῷ τρούλλῳ τῆς ἀγιορειτικῆς μονῆς τῶν Ἰβήρων, ἐν ᾧ ἡ ἐπὶ θρόνου καθημένη Παρθένος περιστοιχίζεται οὐ μόνον ὑπὸ ἀγγέλλων, προφητῶν καὶ ἀποστόλων, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ Σόλωνος τοῦ Ἀθηναίου, τοῦ Χείρωνος, τοῦ Πλάτωνος καὶ τοῦ Ἀριστοτέλους, τοῦ Σοφοκλέους, τοῦ Θουκυδίδου καὶ τοῦ Πλουτάρχου. Ὑπῆρξε δὲ τοῦτο ὑποχώρησις εἰς τὴν ἀθάνατον ἀξίαν τῆς ἐλληνικῆς ἐπιστήμης καὶ μέγα βῆμα πρὸς τὴν ἀναγέννησιν αὐτῆς ἐν τῇ ἐξελίξει τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου.

2. Τεχνολόγοι τοῦ Ἀκαθίστου ὔμνου εἶνε οἱ ῥήτορες, οἱ περί τοὺς λόγους σοφισταί. Εἰς δὲ τοὺς πυρολάτρας ἀναφέρεται ὁ στίχος Χαῖρε πυρὸς προςκύνησιν παύσασα καὶ εἰς τὴν εἰδωλολατρείαν καθ' ὄλου ὁ στίχος Τῶν εἰδώλων τὸν δόλον ἐλέγξασα.». (Η ιστορία της πόλεως των Αθηνών κατά τους μέσους αιώνας, Βιβλίον Α΄ κεφ. γ' Ο Κώνστας Β΄εν Αθήναις, σελ. 158-159).

  Εκ των λόγων τούτων, του Γρηγορόβιου, αναδεικνύεται μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας που είχε διαδραματιστεί κατά τους πρώτους αιώνες της ιστορίας του ελληνοχριστιανικού κόσμου. Η εκκαθάριση προσώπων, τα οποία έβλαπταν το σχέδιο του Τριαδικού Θεού, επήλθε ραγδαία, ενώ ανέδειξε παράλληλα και τους δίκαιους νόες. 

  Και οι δίκαιοι εκλάμψουσιν, όπως μας λέει ο ίδιος ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός εις την Αγία Γραφή. Ο Χριστός είναι το δεύτερο πρόσωπον της Αγίας Τριάδος, ο αληθινός φιλόσοφος και τεχνολόγος - ρήτορας, ενώ η Παναγία Θεομήτωρ μητέρα Του είναι εκείνη όπου πλειστάκις επενεργεί δια Εκείνον. Επιπλέον, μην ξεχνάμε ότι, η ρητορική τέχνη γεννήθηκε και άκμασε εις στο κλεινόν άστυ της πόλεως των Αθηνών. Θεωρούνταν, λοιπόν, η κατ'εξοχήν Αθηναϊκή τέχνη. Ως εκ τούτου, προκύπτει η άμεση σχέση του Ιησού Χριστού με τους Έλληνες Αθηναίους που έλαβαν από τον σπερματικόν λόγον ήτοι τον Υιόν και Λόγον του Θεού την γνώση.  

  Ωστόσο, ο χαιρέκακος, διεισδύοντας με τους γνωστούς - άγνωστους ματαιόδοξους αντιπροσώπους του προσπάθησε να προκαλέσει, ως πάντοτε, την σύγχυση. Εν τέλει, όμως η θεία επέμβασις επέφερε την κάθαρση του πνευματικού αγρού από τα ζιζάνια. 

    

†

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Είχε ήδη ξεκινήσει το σχέδιο των Σιωνιστών Σαδδουκαίων όπου εξήγγειλε πρώτος ο προφήτης Ζαχαρίας λέγοντας: «13 διότι ἐνέτεινά σε, ᾿Ιούδα, ἐμαυτῷ εἰς τόξον, ἔπλησα τὸν ᾿Εφραὶμ καὶ ἐξεγερῶ τὰ τέκνα σου, Σιών, ἐπὶ τὰ τέκνα τῶν ῾Ελλήνων καὶ ψηλαφήσω σε ὡς ρομφαίαν μαχητοῦ· 14 καὶ Κύριος ἔσται ἐπ᾿ αὐτοὺς καὶ ἐξελεύσεται ὡς ἀστραπὴ βολίς, καὶ Κύριος παντοκράτωρ ἐν σάλπιγγι σαλπιεῖ καὶ πορεύσεται ἐν σάλῳ ἀπειλῆς αὐτοῦ. 15 Κύριος παντοκράτωρ ὑπερασπιεῖ αὐτούς, καὶ καταναλώσουσιν αὐτούς, καί καταχώσουσιν αὐτοὺς ἐν λίθοις σφενδόνης καὶ ἐκπίονται αὐτοὺς ὡς οἶνον καὶ πλήσουσιν ὡς φιάλας θυσιαστήριον» (Παλαιά Διαθήκη, Ζαχαρίας 9.13).
[2] Απόσπασμα από το άρθρο "Γραμματείς, Φαρισαίοι και Σαδδουκαίοι. και σύγχρονες πρακτικές" της σελίδας "ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΩΣ", όπου παρατίθενται τα σχόλια περί Σαδδουκαίων: "Oι Σαδδουκαίοι κατά την παράδοση όφειλαν την ονομασία τους στη λέξη «Σαντικείμ», που σημαίνει οι δίκαιοι, ή ήλκαν την καταγωγή τους από τον αρχιερέα Σαδδόκ ή Zαντόκ. O Σαδδόκ, απόγονος του Aαρών από τον οίκο του Eλεάζαρ, ήταν σύγχρονος του Δαβίδ (B' Bασιλ. H', 17), και έχρισε βασιλιά τον Σολομώντα. O ιερατικός οίκος Σαδδόκ και οι απόγονοί του, οι Σαδδουκαίοι, διατήρησαν κληρονομικά το αξίωμα του Aρχιερέα μέχρι την εποχή των Mακκαβαίων. Kατά τον 2ο π.X. αιώνα επί Aρχιερέα Yρκανού A' και του υιού του Aριστόβουλου A'απετέλεσαν ομάδα αντίπαλη των Φαρισαίων, αφού εκπροσωπούσαν την ιερατική και αριστοκρατική μερίδα. Oι Σαδδουκαίοι ερμήνευαν τον Nόμο σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα, απέρριπταν την προφορική παράδοση, παραμελούσαν την προφητική διδασκαλία και δέχονταν μόνο τον γραπτό Nόμο (Tορά). Δεν παραδέχονταν την ανάσταση των νεκρών (Mατθ. KB', 23), τον απόλυτο προορισμό και την αθανασία της ψυχής, αφού αυτά δεν ήταν σαφώς διατυπωμένα στην Tορά, ούτε πίστευαν στη μέλλουσα ζωή. Σύμφωνα με τις Πράξεις των Aποστόλων (KΓ', 8) δεν παραδέχονταν ούτε την ύπαρξη αγγέλων και πνευμάτων, ενώ αντίθετα οι Φαρισαίοι πίστευαν και στα δύο. Oι Σαδδουκαίοι δεν πίστευαν στη θεία Πρόνοια, αλλά στην ελευθερία της βούλησης, θεωρώντας τη θρησκεία ως μέσο και όχι ως αυτοσκοπό. Tο ενδιαφέρον τους εστιαζόταν στη διάδοση των αρχών του Iουδαϊσμού στους Eθνικούς. Περιγελούσαν τους Φαρισαίους για την τυπολατρεία τους και τους λοιδορούσαν για τις δοξασίες τους. Mοναδικό τους μέλημα ήταν η διατήρηση των προνομίων τους, ο εύκολος πλουτισμός, η καλοπέραση και οι διασκεδάσεις, γι’ αυτόν τον λόγο κατ’ αντιστοιχία θεωρούνται ως οι υλιστές της εποχής τους, επηρεασμένοι από τη φιλοσοφία του Eπίκουρου. Ως γνώστες της ελληνικής γλώσσας, σπούδαζαν την ελληνική φιλοσοφία και είχαν επηρεαστεί τόσο πολύ από τον τρόπο ζωής των Eλλήνων, ώστε άλλαζαν τα ιουδαϊκά ονόματά τους με αντίστοιχα ελληνικά. Xρησιμοποιούσαν τη «διεθνή» ελληνική γλώσσα για την προπαγάνδα τους, αφού επιχειρούσαν μια σύζευξη του εβραϊκού μονοθεϊσμού με τις φιλοσοφικές απόψεις ορισμένων Eλλήνων φιλοσόφων, οι οποίοι δίδασκαν ή είχαν επηρεαστεί από μονοθεϊστικά γνωστικιστικά ρεύματα. Διατηρούσαν καλές σχέσεις με τους κατακτητές, πράγμα που τούς έκανε μισητούς στον λαό. Aποζητούσαν τον συμβιβασμό και την προσέγγιση με τους Pωμαίους, εφ’ όσον θεωρούσαν τους κατακτητές τους ως αναγκαίο κακό. Oυσιαστικά ήταν οι πλουτοκράτες της εποχής με μεγάλη επιρροή στον Nαό του Σολομώντα, εξάλλου είχαν το προνόμιο να εισπράτουν τις εισφορές των πιστών. Mιλούσαν, ντύνονταν και συμπεριφέρονταν όπως οι Ελληνες, αφού τους ελληνιστικούς χρόνους και κατά τη διάρκεια της Pωμαϊκής Aυτοκρατορίας έτσι ζούσε η εύπορη τάξη, ενώ η ελληνική παιδεία ήταν τρόπος ζωής. H αντίθεσή τους με τους Φαρισαίους ήταν μάλλον ταξική και δεν πήγαζε από ουσιαστικές θρησκευτικές διαφορές. Ωστόσο, λίγα χρόνια πριν τη μεγάλη καταστροφή της Iερουσαλήμ η εξουσία τους περιοριζόταν στον Nαό και στις μεγάλες, αλλά λίγες εύπορες εβραϊκές οικογένειες. Aυτές εξολοθρεύτηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά, κατά τη διάρκεια του πολέμου, αφού όλοι οι Σαδδουκαίοι σφαγιάστηκαν από τους Zηλωτές, ως συνεργάτες των Pωμαίων και προδότες." (του Δρς Μάνου Δανεζη και Στράτου Θεοδοσίου).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Φερδινάνδου Γρηγορόβιου, «Η ιστορία της πόλεως των Αθηνών κατά τους μέσους αιώνας», τόμος Α', εκδ. Πελεκάνος, Αθήναι

-Ιωάννου Τζετζη "ΒΙΒΛΙΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑ ΣΤΙΧΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΛΦΑ ΔΕ ΚΑΛΟΥΜΕΝΗΣ", IOANNIS TZETZAE HISTORIARUM VARIARUM CHILIADES, instruxit THEOPHILUS KIESSLINGIUS, LIPSIAE, MDCCCXXVI

-ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ, Χαιρετισμοί της Παναγιάς Θεοτόκου

-ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο

-ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ, Προφήτης Ζαχαρίας

-Αγίου Νεκτάριου, «Περί της Ελληνικής φιλοσοφίας ως προπαιδείας εις τον Χριστιανισμόν», Αθήναι    ://odysseospaide.blogspot.