Ἔτσι χάθηκε ὁ τελευταῖος ἀπόγονος τοῦ Μακρυγιάννη! Γράφει η
Μικὲ Κουρουνιώτη (φοιτητὴς Νομικῆς καὶ μέλος τῆς Ε.Π.Ο.Ν.) καὶ
Διονύση Κουρουνιώτη (ὑπεύθυνος Οἰκονομικοῦ τῆς Ε.Π.Ο.Ν. Πειραιᾶ),
στὸν Γιῶργο Ἀντωνόπουλο, φοιτητὴ Πολυτεχνείου καὶ ὁμαδάρχη τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδαστῶν (Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδάζουσας, ἔνοπλο φοιτητικὸ παράρτημα τοῦ Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ.)
καὶ στὸν Δῆμο Χλιόβα, ἐπίσης μέλος τοῦ ἔνοπλου τμήματος τῆς Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδάζουσας.
Ἀναφέρει ὁ Ἰάσονας Χανδρινὸς στὸ πόνημά του «Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του Ε.Λ.Α.Σ. και της Ο.Π.Λ.Α. στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944)», ἐκδ. Θεμέλιο
- «ΑΝΑΤΟΛΗ ΑΝΑΤΟΛΩΝ», Κήρυξ, 12 Φεβ. 1944, Ἀρχεῖα ΑΣΚΙ https://archive.is/JQXkI/7e1dbf0796e2dbd1239bf9c4d2f70069b43e8a1f.JPG
***Βιβλιογραφία – Πηγές:
- ΜΑΚΡΗΣ-ΣΤΑΙΚΟΣ ΣΤ.ΠΕΤΡΟΣ «ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ - Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ», ἐκδ. ΕΣΤΙΑ. https://www.politeianet.gr/
- Φωτογραφίες: Πορταῖτο Κίτσου Μαλτέζου, Ταφικὸς οἴκος Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη, Τάφος/ἐπιγραφή Κίτσου Μαλτέζου © DIMITRIOS CORCODILOS στὸ
Ἦταν 1η Φεβρουαρίου τοῦ 1944 ὅταν ὁ Κῖτσος Μαλτέζος, νεαρός φοιτητὴς Νομικῆς βγαίνοντας ἀπὸ τὸ σπίτι του στην Λεωφόρο Συγγροῦ 8, δολοφονεῖται ἀπὸ μέλη τοῦ ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας. Ὁ Κῖτσος Μαλτέζος ἦταν ὁ τελευταῖος ἀπ’ εὐθεῖας ἀπόγονος τοῦ Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη.
Ὁ Κῖτσος Μαλτέζος γεννήθηκε στὶς 14 Αὐγούστου τοῦ 1922. Τὰ παιδικὰ του χρόνια ἦταν δύσκολα λόγῳ τῶν ἔντονων προστριβῶν τῶν γονιῶν του, οἱ ὁποῖοι χώρισαν τὸ 1935. Τὴν κηδεμονία του ἀνέλαβαν ὁ παππούς του Γεώργιος Μαλτέζος, καθηγητὴς τοῦ Πολυτεχνείου καὶ ἡ γιαγιά του Αἰκατερίνη.
Σχολεῖο πῆγε στὴν σχολὴ Μακρῆ, οἱ μαθητὲς τῆς ὁποῖας προέρχονταν κυρίως ἀπὸ τὰ μεσαῖα καὶ ὑψηλότερα κοινωνικὰ στρώματα. Ἐπηρεάστηκε, ὅπως οἱ περισσότεροι συνομήλικοί του, ἀπὸ τὰ μεγάλα εὐρωπαϊκὰ κινήματα τοῦ Μεσοπολέμου χωρὶς ὅμως ποτὲ νὰ διαπράξῃ τὸ λάθος τῆς ξενομανίας καὶ τοῦ μιμητισμοῦ. Τὸ 1938 ἐντάσσεται στὴν Ε.Ο.Ν. καὶ ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐλάχιστους μαθητὲς τῆς σχολῆς Μακρῆ σὲ αὐτὴν τὴν ὀργάνωση νεολαῑας ποὺ ἴδρυσε ὁ Ἰωάννης Μεταξᾱς, ἐπειδὴ τὸ δυναμικὸ τῶν μελῶν της ἀπαρτιζόταν κυρίως ἀπὸ γόνους τῆς ἐργατικῆς τάξης. Γίνεται λοχίτης τῆς Ε.Ο.Ν. καὶ ξεχωρίζει γιὰ τὶς ὀργανωτικές του ἱκανότητες καὶ τὴν ἄψογη ἐκτέλεση τῶν καθηκόντων του.
Τὸν Ὀκτώβρη τοῦ 1940, λίγες μέρες πρὶν τὴν ἔναρξη τοῦ Ἑλληνοϊταλικοῦ Πολέμου, ὁ Μαλτέζος πετυχαίνει στὶς εἰσαγωγικὲς ἐξετάσεις καὶ μπαίνει στὴν Νομική. Ζητάει, ὅπως καὶ πολλοὶ συνομήλικοί του, νὰ καταταγῇ ἐθελοντὴς ἀλλὰ κανείς τους δὲν γίνεται δεκτὸς λόγῳ τοῦ νεαροῦ τῆς ἡλικίας των. Ἔτσι, προσωρινᾶ ἀρκεῖται στὴν σύνταξη προκηρύξεων καὶ στὸ μοίρασμά τους.
Στον δύσκολο χειμῶνα τοῦ 1941-42 καὶ ἐν μέσῳ Κατοχῆς, ὁ Μαλτέζος ἀποφασίζει νὰ ἐνταχθῇ σὲ ἀντιστασιακὴ ὀργάνωση. Τὸ καθεστώς Μεταξᾶ καὶ εἰδικότερα ἡ Ε.Ο.Ν., στηριζόταν κυρίως στὸν αὐθόρμητο πατριωτισμό καὶ τὸ ἐθνικό φρόνημα τῶν μελῶν ἤ τῶν ὑποψηφίων μελῶν, ἐνῷ τὸ Ε.Α.Μ. λόγῳ τοῦ Κ.Κ.Ε., ἦταν πολὺ πιὸ ὀργανωμένο καὶ εἶχε τὸν κατάλληλο μηχανισμό γιὰ νὰ προσελκύῃ καὶ νὰ στρατολογῇ μέλη. Ἂν σὲ ὅλα αὐτὰ προσθέσουμε καὶ τὴν συνεχιζόμενη ἐξαθλίωση τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ λόγῳ τῆς Κατοχῆς, τότε ἀντιλαμβανόμαστε γιατὶ ἡ δεκτικότητα ἀπέναντι στὰ κομμουνιστικὰ κηρύγματα ὑπὲρ τῶν ἀδυνάτων αὐξανόταν, μὲ ἀποτέλεσμα πολλοὶ νέοι, ὅπως ὁ Κῖτσος Μαλτέζος, νὰ ἐντάσσονται στὸ ΕΑΜ καὶ τὶς παραφυάδες του. Ἔτσι, ἐντάσσεται στὴν Ο.Κ.Ν.Ε. (Ὁμοσπονδία Κομμουνιστικῶν Νεολαίων Ἑλλάδος) καὶ ἡ ἐξέλιξή του ἦταν ταχύτατη. Ἀναλαμβάνει καθήκοντα καθοδηγητοῦ γιὰ τὰ νέα μέλη καὶ τὸν Ἰούνιο τοῦ 1942 τοποθετεῖται ἐκπρόσωπος τοῦ Πανεπιστημίου σὲ τριμελὴ ἐπιτροπὴ συντονισμοῦ τῶν ἐνεργειῶν τῆς Ο.Κ.Ν.Ε. στὰ πανεπιστημιακὰ ἱδρύματα. Τότε παίρνει τὸ προσωνύμιο «Κόκκινος Τσάρος» χάρις τῶν ἱκανοτήτων του.
Ἀπὸ τὸ φθινόπωρο ὅμως τοῦ 1942 ἔχουν ἤδη ἀρχίσει νὰ ἐπεκτείνονται οἱ ἀντιπαλότητες μεταξὺ τῶν φοιτητικῶν παρατάξεων. Ἀπὸ τὴν μία πλευρὰ οἱ ὀργανώσεις-παραρτήματα τοῦ Ε.Α.Μ. (Ο.Κ.Ν.Ε., Ε.Α.Μ. Νέων) καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη οἱ ἐθνικὲς ἀντιστασιακές ὀργανώσεις (Π.Ε.Α.Ν., Ἱερᾶ Ταξιαρχία κ.ἂ). Ὁ Μαλτέζος δὲν συμφωνεῖ μὲ τὴν ἐμφυλιοπολεμικὴ τακτικὴ τῆς ΟΚΝΕ καὶ καταλαβαίνει ὅτι ἀληθινὴ ἐπιδίωξη τοῦ Κ.Κ.Ε. δὲν ἦταν ἡ ἐθνικὴ καὶ κοινωνικὴ ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδος ἀλλὰ ἡ ἐπιβολὴ τῆς δικτατορίας τοῦ προλεταριάτου.
Τὸν Γενάρη τοῦ 1943 ἀποχωρεῖ ἀπὸ τὴν Ο.Κ.Ν.Ε. καὶ οἱ κομμουνιστές, ξεκινοῦν ἀμέσως μία δυσφημιστικὴ ἐκστρατεία έναντίον τοῡ «νεαροῦ ἀποστάτη» (διαδίδουν τὴν φήμη ὅτι εἶναι ρουφιάνος τῶν 'Iταλῶν), τὴν ὁποία ὄμως δὲν στηρίζουν ἐπαρκῶς ἀφοῦ ἡ κατηγορία ἀποδεικνύεται ἀβάσιμη καὶ ψευδής. Χρειάστηκε νὰ ἐπιστρατευτῇ ἡ συνηθισμένη συκοφαντία, πὼς εἶχε τάχα γίνει ἀντιληπτὸς νὰ ὁπλοφορῇ στὸ κτήριο τῆς Νομικῆς Σχολῆς καὶ μάλιστα «κατέδωσε δύο συντρόφους» στὴν Ἀσφάλεια! Ἡ διάθεση ὅμως τοῦ Κίτσου Μαλτέζου γιὰ δράση εἶναι ἀκόρεστη. Τὸν Μάρτιο τοῦ 1943 ἐντάσσεται στην Ρ.Α.Ν., μία ἔνοπλη ἐθνική ἀντιστασιακή ὀργάνωση ποὺ ἰδρύθηκε τὸν Ἰανουάριο τοῦ 1943 καὶ τὸ ὄνομα της παρέπεμπε στὶς δίκαιες διεκδικήσεις τοῦ Ἑλληνισμοῦ (Ρωμυλία – Αὐλών – Νῆσοι). Ἡ Ρ.Α.Ν. συνεργάζεται στενᾶ μὲ τὴν «Χ» τοῦ Γρίβα, τὸν Ε.Δ.Ε.Σ. Ἀθηνῶν, τὴν Π.Ε.Α.Ν., τὸ Ἐθνικὸ Κομιτάτο, τὴν Τρίαινα καὶ ἄλλες ἐθνικὲς ὀργανώσεις. Ζητεῖ ὁπλισμὸ ἀπὸ τοὺς «Συμμάχους», ἀλλὰ χωρὶς ἀποτέλεσμα. Τελικῶς θὰ ἀγοράσῃ κάποια ὅπλα ἀπὸ τοὺς Ἰταλοὺς ὅταν πλέον αὐτοὶ ἀποχωροῦσαν τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1943 ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἀφοῦ εἶχαν συνθηκολογήσει.
Ὁ Μαλτέζος, γνώστης πλέον τῶν κομμουνιστικῶν μεθόδων, τοὺς κατηγορεῖ ἀνοικτᾶ γιὰ προδοσία τοῦ ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ ἀγῶνος, διαφθορὰ τῆς νεολαίας καὶ ἐμφυλιοπολεμικὴ τακτική. Ἡ παρουσία του προσελκύει πολὺ κόσμο στὶς ἐθνικὲς ὀργανώσεις, καὶ αὐτὸ δὲν ἀργεῖ νὰ φανῇ στὰ ἀποτελέσματα τῶν φοιτητικῶν ἐκλογῶν. Ταυτόχρονα, τὸ φθινόπωρο τοῦ 1943 γράφει καὶ κυκλοφορεῖ τὸ δοκίμιό του: «Γιὰ τὴν Ἑλλάδα ποὺ ἔρχεται», ἕνα συνοπτικὸ πολιτικὸ μανιφέστο. Σὲ αὐτὸ ἀπορρίπτει τὴν βασιλεία ὡς ξενόφερτη καὶ βλαβερὴ γιὰ τὴν Ἑλλάδα, καταδικάζει τόσο τὸν καπιταλισμὸ ὅσο καὶ τὸν κομμουνισμό, τάσσεται ὑπὲρ τοῦ κρατικοῦ ἐλέγχου σὲ μεγάλες ἐπιχειρήσεις καὶ ἰδιαίτερα στὶς τράπεζες καὶ εἶναι ὑπὲρ τῆς προστασίας τῶν μικροϊδιοκτητῶν.
Τὴν ἴδια ἐποχή, οἱ ἐμφύλιες διαμάχες κλιμακώνονται στὴν ἑλληνικὴ ἐπικράτεια. Οἱ κομμουνιστὲς νεολαῖοι ἔχουν πλέον ἐνταχθεῖ στὴν Ε.Π.Ο.Ν., ἡ ὁποία ἐλέγχεται ἐξ' ὁλοκλήρου ἀπὸ τὸ Ε.Α.Μ.. Στὰ Πανεπιστήμια δραστηριοποιεῖται ἐνεργὰ ὁ Ε.Σ.Α.Σ. (Ἐθνικός Σύνδεσμος Ἀνωτάτων Σχολῶν, μία φοιτητικὴ ὀργάνωση ποὺ συγκέντρωσε στὶς γραμμές του πολλὰ νεαρὰ φωτισμένα μυαλὰ τῆς Ἀθήνας γι' αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν λόγο βρέθηκε στὸ στόχαστρο τοῦ Ε.Α.Μ.*). Οἱ περισσότεροι φοιτητὲς ἀπὸ τὶς ἐθνικὲς ὀργανώσεις, καὶ φυσικὰ ὁ Μαλτέζος, ἐντάχθηκαν στὸν Ε.Σ.Α.Σ..
Στὶς 11 Ἰανουαρίου τοῦ 1944, Ἄγγλοι καὶ Ἀμερικάνοι βομβαρδίζουν τὸν Πειραιᾶ, μὲ θύματα ἑκατοντάδες νεκροὺς καὶ τραυματίες. Ὁ Ε.Σ.Α.Σ. κινητοποιεῖται ἄμεσα καὶ ἀναλαμβάνει τὴν περίθαλψη τῶν τραυματιῶν στὸν χῶρο τοῦ Πολυτεχνείου, τοῦ Πανεπιστημίου κ.ἂ. Ὁ Μαλτέζος ἔχει ἐνεργὸ συμμετοχή· κινητοποιεῖ πολὺν κόσμο καὶ γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ἀποδεικνύει τὶς ἡγετικὲς καὶ ὀργανωτικές του ἱκανότητες. Οἱ κομμουνιστὲς ἀπὸ τὸ περιθώριο, βλέπουν τὶς ἐθνικὲς ὀργανώσεις, μὲ ἡγέτη τὸν Μαλτέζο (τὸν πρώην «δικό» τους) νὰ κυριαρχοῦν. Ἀντιλαμβάνονται ὅτι πρέπει νὰ βγῇ ἀπὸ τὴν μέση ὁ Κῖτσος Μαλτέζος καὶ ἀποφασίζεται ἡ ἐκτέλεσή του. Ὁργανωτὴς τῆς ἐκτελέσεως τοῦ Μαλτέζου ἦταν ὁ φανατικὸς κομμουνιστὴς Ἄδωνις Κύρου, γόνος μεγάλης καὶ εὔπορης ἀθηναϊκῆς οἰκογένειας. Ὁ πατέρας του, Ἀχιλλέας Κύρου, ἦταν ἐκδότης τῆς γνωστῆς συντηρητικῆς ἐφημερίδος «Ἑστία». Ἡ ἐκτέλεση ἀνατίθεται στὰ ἀδέλφια:
Μικὲ Κουρουνιώτη (φοιτητὴς Νομικῆς καὶ μέλος τῆς Ε.Π.Ο.Ν.) καὶ
Διονύση Κουρουνιώτη (ὑπεύθυνος Οἰκονομικοῦ τῆς Ε.Π.Ο.Ν. Πειραιᾶ),
στὸν Γιῶργο Ἀντωνόπουλο, φοιτητὴ Πολυτεχνείου καὶ ὁμαδάρχη τοῦ Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδαστῶν (Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδάζουσας, ἔνοπλο φοιτητικὸ παράρτημα τοῦ Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ.)
καὶ στὸν Δῆμο Χλιόβα, ἐπίσης μέλος τοῦ ἔνοπλου τμήματος τῆς Ε.Λ.Α.Σ. Σπουδάζουσας.
Ἀναφέρει ὁ Ἰάσονας Χανδρινὸς στὸ πόνημά του «Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του Ε.Λ.Α.Σ. και της Ο.Π.Λ.Α. στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944)», ἐκδ. Θεμέλιο
«Το ηλιόλουστο πρωινό της Τρίτης, 1 Φεβρουαρίου 1944, μια ομάδα τεσσάρων νεαρών παρακολουθούσε το σπίτι του Μαλτέζου στον αριθμό 8 της Λεωφόρου Συγγρού. Όταν εκείνος βγήκε και κατευθύνθηκε στην κοντινότερη στάση του τραμ επί της Αμαλίας, δύο από τους ενεδρευτές τον ακολούθησαν από απόσταση ενάμισι μέτρου αφού φώναξαν το όνομά του. Ο Μαλτέζος έπεσε νεκρός με μια σφαίρα στο δεξιό κρόταφο και δύο ακόμα τραύματα στο στήθος.
Ακολούθησαν σκηνές κινηματογραφικές. Οι δύο εκτελεστές προσπάθησαν να διαφύγουν τρέχοντας σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Ο ένας κατέφυγε στα στενά της Πλάκας και ο άλλος, αφού ξεφορτώθηκε την ιταλική Beretta, έτρεξε προς το Καλλιμάρμαρο Στάδιο. Στο ύψος του «Ομίλου Αντισφαίρισης» η φυγή του πήρε τέλος. Βλέποντας να τρέχουν προς το μέρος του δυο ταγματασφαλίτες, επιχείρησε να σκαρφαλώσει στα συρματοπλέγματα του Ομίλου, χωρίς όμως επιτυχία. Μετά τη σύλληψή του από τους ταγματασφαλίτες οδηγείται στο Β’ Αστυνομικό Τμήμα της οδού Κυδαθηναίων για εξακρίβωση στοιχείων. Εκεί μαθαίνουν πως πρόκειται για τον Μικέ Κουρουνιώτη, φοιτητή Νομικής και μέλος της Ε.Π.Ο.Ν. Στις πολύωρες ανακρίσεις τη Γενική Ασφάλεια θα παραδεχτεί την πράξη χωρίς όμως να κατονομάσει τους συνεργάτες του.
Αυτοί τελικά ήταν οι Νόνος Κουρουνιώτης, αδελφός του και υπεύθυνος Οικονομικού της ΕΠΟΝ Πειραιά, ο Γιώργος Αντωνόπουλος, φοιτητής Πολυτεχνείου και ομαδάρχης του ΕΛΑΣ Σπουδαστών, και Δήμος Χλιόβας, επίσης μέλος του ένοπλου τμήματος της Σπουδάζουσας. Τους επόμενους μήνες οι Αντωνόπουλος και Χλιόβας θα βρουν μαρτυρικό θάνατο στην Ειδική Ασφάλεια, ενώ και ο ίδιος ο Κουρουνιώτης θα παραδοθεί σύντομα στους Γερμανούς για να εκτελεστεί με άλλους 11 στις 21 Μαρτίου στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.»...
Ὁ Κίτσος Μαλτέζος, ὁ τελευταῖος ἀπ’ εὐθεῖας ἀπόγονος τοῦ Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη, τὸ χαρισματικὸ παιδὶ τῆς γενιᾶς τοῦ ’40, δολοφονήθηκε στὸ κέντρο τῆς Ἀθήνας, μπροστᾶ στὸ ἅγαλμα τοῦ Βύρωνος.
Στὴν κηδεία του, ἡ ὁποία γίνεται τὴν ἐπόμενη μέρα, πλῆθος κόσμου συρρέει γιὰ νὰ τὸν τιμήσῃ καὶ τὸ ἐξοργισμένο πλῆθος, παθιασμένο γιὰ ἐκδίκηση ἐπεδράμει στὸ Χημεῖο ὅπου βρίσκονται οἱ ΕΠΟΝίτες. Γίνονται ἀνελέητες συγκρούσεις καὶ οἱ ΕΠΟΝίτες διαλύονται στοὺς γύρω δρόμους. Ἔκτοτε τὸ γεγονὸς θὰ μυθοποιηθῇ καὶ θὰ μεταμορφωθῇ σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἰσχυρότερα ταμποῦ τῆς πρόσφατης ἑλληνικῆς ἱστορίας. Ἡ «Ἀριστερά» θὰ ἀρνεῖται ἐπίμονα τὴν ὁποιαδήποτε ἀναφορὰ σὲ μία ἀπὸ τὶς πιὸ σκοτεινὲς σελίδες τῆς δράσης της, ἐνῷ ἡ σκληρὴ μετεμφυλιακὴ «Δεξιὰ» θὰ προσπαθήσῃ νὰ ἀξιοποιήσῃ πολιτικὰ τὸν θάνατο ἑνὸς ἀνθρώπου ποὺ στὴν πραγματικότητα δὲν τῆς ἀνῆκε.
Ὅποιος ἐπισκεφτεῖ τὸ μνῆμα τοῦ στρατηγοῦ Μακρυγιάννη στὸ Α΄ νεκροταφείο, ἂς κοιτάξει στὴ βάση του μία μικρή μαρμάρινη ἐπιγραφή ποὺ ἀναφέρει:
ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ
1922 – 1944
ΕΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΤΗΝ 1ΗΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1944
Σὲ συνέντευξή της ἡ Ναταλία Μελᾶ, ἐγγονῆ τοῦ Μακεδονομάχου Παύλου Μελᾶ καὶ τῆς Ναταλίας Δραγούμη, ἀναφέρει γιὰ τὸν Κῖτσο Μαλτέζο:
«Στη Νομική βρέθηκα με όλους τους πρώην συμμαθητές μου του Μακρή και ήταν όλοι αριστεροί, τότε. Μπήκαμε αμέσως στην ΕΠΟΝ, γραφτήκαμε, βρέθηκα μαζί με τον Κίτσο τον Μαλτέζο που μας οργάνωσε και με τον Αξελό, τον Άρη το Νικολετόπουλο, τον Άδωνι τον Κύρου και το Βίκτωρα το Μελά… […] … Μετά για να μπω στο Κομουνιστικό Κόμμα έπρεπε να αποδείξω ότι ήμουνα ώριμη κομουνίστρια. Τότε πηγαίναμε εκδρομές και περιπάτους. Φαντάσου ότι ο Αξελός και ο Κύρου μ’ έβαλαν να φτύσω επάνω στις εικόνες της Μονής στην Καισαριανή για ν’ αποδείξω ότι δεν πιστεύω. Μετά γράφτηκα στο Κομουνιστικό Κόμμα.
[…]…Έβλεπα τότε τον Κίτσο Μαλτέζο, τον οποίο πολύ θαύμαζα, ήταν και ποιητής και ομορφάνθρωπος, κατά κάποιον τρόπο αυτός μας είχε εγγράψει στο κόμμα. Μια μέρα αυτός κατέβαινε και εγώ ανέβαινα την Ηρώδου του Αττικού και μου λέει
«Ναταλία να φύγεις από το ΚΚ, πρέπει να φύγεις, διότι θα ματοκυλιστούμε».
Και του απάντησα εγώ «Τι σαχλαμάρες λες, θα ματοκυλιστούμε, τι κάνεις τώρα, φιλολογία; » Θα ματοκυλιστούμε! Δεν μ’άρεσε αυτό, εγώ θα έλεγα «θα αιματοκυλιστούμε», όχι πως ήμουν καθαρευουσιάνα, κάθε άλλο. Έφυγε, και επέμενε ότι θα γίνουν φασαρίες. Το διαισθανόμουνα, είχα αρχίσει να καταλαβαίνω ότι ορισμένα πράματα δεν μου πήγαιναν καλά, καταλάβαινα ότι δεν τους ενδιέφερε απλώς να διώξουμε τους Γερμανούς και τους Ιταλούς.
Ο Κίτσος κατέβαινε και συνέχισε το δρόμου του κι έτσι ήταν η τελευταία φορά που τον είδα. Διότι περίπου μια βδομάδα μετά τον σκοτώσανε, στη γωνία Όλγας, μπροστά στο άγαλμα του Βύρωνος.
Θυμάμαι ότι εγώ καθόμουν στο μεγάλο» πλάτανο, στο τέρμα του Ζαππείου μαζί με τον Αντρέα τον Καμπά με τον οποίο τα είχα τότε – γιατί είχα αρχίσει να έχω ιστορίες – και ακούσαμε τον πυροβολισμό ή δυο-τρεις πυροβολισμούς και μετά τρεχαλητά μέσα στο δασάκι στο κάτω μέρος του Ζαππείου. Βγήκαμε στη λεωφόρο και είδαμε έναν άνθρωπο να σφαδάζει στο πεζοδρόμιο, εκεί που είναι τώρα το άγαλμα του Βύρωνα.
Δεν κατάλαβα ποιος ήτανε, διότι με άρπαξε ο Ανδρέας και μου λέει «πάμε, πάμε να φύγουμε», φοβόταν, και το βάλαμε στα πόδια, εγώ πήγα σπίτι μου κι εκείνος σπίτι του. Στο σπίτι μου έλαβα ένα τηλεφώνημα από τη Λίζα τη Σκουζέ, η οποία έμενε απέναντι μου, λέει
«Ναταλία, σκοτώσανε τον τελευταίο Μακρυγιάννη».«Ποιος είναι αυτός;»
Μου λέει «Τον ξέρεις, είναι φίλος, είναι ο Κίτσος ο Μαλτέζος»
«Α», λέω, «δεν είναι δυνατόν». Λέει «Ναι, τώρα, στο Ζάππειο».
Μετά από αυτό το γεγονός έφυγα από το Κόμμα…»
Ναταλία Μελᾶ. Βιογραφία/Συνέντευξη: http://www.nataliamela.gr/bio_andrikopoulou.php
- «ΑΝΑΤΟΛΗ ΑΝΑΤΟΛΩΝ», Κήρυξ, 12 Φεβ. 1944, Ἀρχεῖα ΑΣΚΙ https://archive.is/JQXkI/7e1dbf0796e2dbd1239bf9c4d2f70069b43e8a1f.JPG
***
* Ἀναφέρει ὁ Στάθης Ν. Καλύβας. Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale
***Βιβλιογραφία – Πηγές:
- ΜΑΚΡΗΣ-ΣΤΑΙΚΟΣ ΣΤ.ΠΕΤΡΟΣ «ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ - Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ», ἐκδ. ΕΣΤΙΑ. https://www.politeianet.gr/
- Ιάσονας Χανδρινός «Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944)», εκδόσεις Θεμέλιο.
- Κίτσος Μαλτέζος https://el.wikipedia.org/
- Κίτσος Μαλτέζος: Μια ιστορία άρνησης στο δηλητήριο του διχασμού… https://www.protagon.gr/themata/flashback/kitsos-maltezos-mia-istoria-arnisis-sto-dilitirio-tou-dixasmou-41584000000
- Ιστορία της Κατοχής: Κίτσος Μαλτέζος http://istoriakatoxis.blogspot.com/2011/11/blog-post_21.html
- Σημειώσεις για τον Εμφύλιο: Κίτσος Μαλτέζος https://wp.me/p7aNSk-1dd
Φωτογραφίες
- Φωτογραφίες: Πορταῖτο Κίτσου Μαλτέζου, Ταφικὸς οἴκος Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη, Τάφος/ἐπιγραφή Κίτσου Μαλτέζου © DIMITRIOS CORCODILOS στὸ
---------------------
Όταν ο Κίτσος Μαλτέζος ήταν εν ζωή, στην γνωστή εφημερίδα «Εστία» υπήρχαν 2 ιδιοκτήτες, ο Αχιλλέας Κύρου και ο Κύρος Κύρου. Ο καθένας είχε και από έναν γιο, με το όνομα Άδωνις. Ο Άδωνις, γιος του Κύρου Κύρου, ζει ακόμα και είναι φίλος φίλτατος. Ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του Κίτσου Μαλτέζου, Άδωνις, γιος του Αχιλλέα Κύρου, μετά την δολοφονία, έφυγε με το πλοίο Mataroa και πήγε το Παρίσι. Εκεί γύρισε και το περίφημο «Μπλόκο της Κοκκινιάς», για το οποίο βραβεύτηκε. Ήλθε στην Ελλάδα, αφού είχε παραγραφεί το αδίκημα για τον φόνο του Κίτσου Μαλτέζου. Πέθανε στο Παρίσι στις 14/11/1985.
Κάποια στιγμή, ο εξάδελφός του Άδωνις Κύρου του Κύρου, πήγε στο Παρίσι, προκειμένου να του αποσπάσει πληροφορίες για τον θάνατο του Κίτσου Μαλτέζου. Η αλήθεια ήταν ότι υπεύθυνος για την οργάνωση ΟΠΛΑ στην Πλάκα ήταν ο Άδωνις Αχ. Κύρου, ο οποίος και οργάνωσε την δολοφονία του Κίτσου Μαλτέζου. Αυτός προσέλαβε και τους εκτελεστές αδελφούς Κουρουνιώτη και παρακολούθησε και την δολοφονία από το απέναντι πεζοδρόμιο. Μετά, τον έναν από τους αδελφούς Κουρουνιώτη και τους δύο μικρούς, τον Αντωνόπουλο και έναν άλλον, τους φυγάδευσε σε στενά της Πλάκας και τους έδωσε καταφύγιο σε μία μαιευτική κλινική στην γωνία των οδών Κυδαθηναίων και Αγγέλου Γέροντα (το κτίριο υπάρχει ακόμα). Η κλινική ανήκε σε κάποιον Νικολακόπουλο, μαιευτήρα, ο οποίος φέρεται ότι κατά τα Δεκεμβριανά ήταν ταγματάρχης του εφεδρικού ΕΛΑΣ, η δε αδελφή του ανήκε στην ΟΠΛΑ. Εκεί παρέμειναν οι δολοφόνοι, μέχρι να ηρεμήσουν λίγο τα πράγματα, και ύστερα τους βοήθησε να ξεφύγουν και να εξαφανιστούν.
Κατά σύμπτωση, στην ίδια αυτή κλινική, στην διάρκεια των Δεκεμβριανών, όταν κατελήφθη το 2ο Αστυνομικό Τμήμα της Πλάκας, ο διοικητής, ο υποδιοικητής, άλλοι αξιωματικοί και μερικοί αστυφύλακες οδηγήθηκαν στην ίδια αυτή κλινική, όπου παρέμειναν για ένα διάστημα υπό κράτηση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ, και μετά οδηγήθηκαν στο Μαρκόπουλο, όπου και εσφαγιάσθησαν.
Μετά το 1974, και με την νομιμοποίηση του ΚΚΕ από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον πρεσβύτερο, δημιουργήθηκε έντονη δυσαρέσκεια μεταξύ των οπαδών της Δεξιάς. Εκ των υστέρων, η νομιμοποίηση φαίνεται να είναι μία σωστή κίνηση, γιατί θα δυνάμωνε το ΚΚΕ, αν παρέμενε στην παρανομία, λαμβανομένων υπόψη των επικρατούντων «φιλειρηνικών» κινημάτων της εποχής, που χρηματοδοτούσε KGB. Όμως, αυτή η νομιμοποίηση είχε και ένα κόστος: το ΚΚΕ, πιστό στην συμφωνία που υπέγραψε παλαιότερα για να γίνει μέλος της Comintern, γνωστής και ως Τρίτης Κομμουνιστικής Διεθνούς, δεν αναγνωρίζει το κοινοβουλευτικό πολίτευμα, και ας είναι ήδη μέσα στην Βουλή ως κόμμα. Αυτό, σε άλλο ευρωπαϊκό κράτος θα είχε ενεργοποιήσει το Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο θα το έθετε εκτός Βουλής, αλλά, με παρέμβαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αυτό δεν έγινε και στην Ελλάδα, ουδέποτε ιδρύθηκε Συνταγματικό Δικαστήριο, μέχρι σήμερα.
Η προσπάθεια για εθνική ενότητα, που ήταν και το ζητούμενο τότε, έπεσε στο κενό, γιατί όλα τα παρακλάδια της Αριστεράς δεν πιστεύουν στην δημοκρατία. Ακολούθησε μία πλημμυρίδα αριστερών ιστορικών βιβλίων για την εποχή, με ψευδή στοιχεία, χωρίς να υπάρξει αντίδραση από την «άλλη πλευρά» (δηλ. την Δεξιά), που αδρανούσε και περιοριζόταν στην νομή της εξουσίας. Υπάρχουν και τα «κλειστά αρχεία», που δεν ανοίγουν, για να μην αποκαλυφθεί η αλήθεια και διευκολυνθεί η κυκλοφορία των ψεύδους, το οποίο έτσι γίνεται και πιστευτό. Το βιβλίο για τον Κίτσο Μαλτέζο από τον Πέτρο Μακρή-Στάικο ήταν μία πρώτη πράξη αντίστασης σε αυτήν την κατάσταση. Το 2000 που κυκλοφόρησε δεν υπήρχε κάτι ανάλογο.
O κ. Στάϊκος έχει γράψει ότι δεν είναι αλήθεια ότι το 1989, επί συγκυβερνήσεως, όλοι οι φάκελοι με τα κοινωνικά φρονήματα καταστράφηκαν στην υψικάμινο της Χαλυβουργικής, όπου στην πραγματικότητα κάηκαν κάποιες παλιές δικογραφίες. Μέχρι το 2000, που βγήκε το βιβλίο για τον Μαλτέζο, όλοι αυτοί οι φάκελοι ήταν στην ΓΑΔΑ, και τους είδε ο ίδιος ο κ. Στάικος. Αυτά τα γράφει και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του.
Κάποιος είχε γράψει ότι ο Κουρουνιώτης, ο δολοφόνος του Μαλτέζου, υπήρξε κρατούμενος στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου και από εκεί οδηγήθηκε στην εκτέλεση. Ο συγγραφέας θέλησε να το ψάξει και τελικά βρήκε τον φάκελλο του Κουρουνιώτη στην ΓΑΔΑ. Στον φάκελλό του υπήρχε η έκθεση του Διοικητή του Μηχανοκίνητου Τμήματος, Νίκου Μπουραντά, ό οποίος τον ανέκρινε προσωπικώς και απεκάλυψε το όνομα Άδωνι Κύρου. Οι Γερμανοί έσπευσαν να του αφαιρέσουν τον φάκελλο, πήραν και τον Κουρουνιώτη και αργότερα τον σκότωσαν ως όμηρο, για να του κλείσουν το στόμα. Γενικά, ο κ. Στάικος θέλησε να βρει κάποια στοιχεία από τους φακέλους αυτούς, ήλθε σε επαφή με υψηλώς ιστάμενα πρόσωπα, αλλά συνάντησε κλειστά στόματα και κλειστές πόρτες.
Σε ερώτηση του κοινού, ο κ. Στάικος είπε ότι επέλεξε να γράψει για τον Κίτσο Μαλτέζο, βασικά για να αφήσει ένα έργο για την υστεροφημία του, σημειωτέον ότι ο πατέρας του ήταν παιδικός φίλος και συμμαθητής του Κίτσου Μαλτέζου. Ρώτησε την Πανδώρα Παπαδάτου-Τσαλδάρη, γυναίκα του Αθανασίου Τσαλδάρη, και αυτή του είπε ότι ο πατέρας του κ. Στάικου ήταν ένας από τους λίγους ανθρώπους που εμπιστευόταν ο Κίτσος. Ψάχνοντας τους φακέλους του πατέρα του, μετά τον θάνατό του, βρήκε ένα ποίημα του πατέρα του, πολύ θλιμμένο για κάποιον (ανώνυμο) φίλο του, που, σύμφωνα με πληροφορία της μητέρας του, πρέπει να ήταν ο Κίτσο Μαλτέζο.
Επίσης, ένας κοινός φίλος του πατέρα του και του Κίτσου Μαλτέζου ήταν ο Θάνος Μονάς, τον οποίον γνώρισε το 1985, και του μίλησε για τον Μαλτέζο. Η συνάντησή τους τον έκανε να αποφασίσει να ασχοληθεί με αυτόν και ήταν πολύ τυχερός, γιατί ζούσε πολύς κόσμος ακόμα που ήξερε τον Μαλτέζου και δέχθηκε να του μιλήσει. Μάλιστα, ο ίδιος ο Γρηγόρης Φαράκος ήρθε στην παρουσίαση του βιβλίου και είπε: «Οφείλω να εκφράσω την συγνώμη της Αριστεράς, για την δολοφονία αυτού του παιδιού». Επίσης, πριν φύγει για το Παρίσι, ο ηθικός αυτουργός Άδωνις Κύρου, έπεσε θύμα απόπειρας δολοφονίας εναντίον του. Τελικά, έφυγε για το Παρίσι, εικάζεται με την άδεια του κόμματος, γιατί αυτό ήταν μία πάγια τακτική τότε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου