Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ...ΚΑΙΝ ΚΑΙ ΑΒΕΛ[ΜΕΡΟΣ Β΄]

ΚΑΙΝ ΚΑΙ ΑΒΕΛ, Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ

            Στο άρθρο  για τον Άβελ και τον Κάιν, ως εφαρμογή του Τύπου Της Θυσίας,  (http://enaasteri.blogspot.com/2019/06/blog-post_66.html], είδαμε το μοτίβο του Ουροβόρου και του θυσιαστικού πυρήνα της φύσης. Έχουμε πει, κατά το παρελθόν, ότι τα ιερά κείμενα συντίθενται από μοτίβα και αναπαριστούν μοτίβα μέσα από μύθους θρύλους και παραβολές.  Δυστυχώς η ερμηνεία τους από τις εξωτερικές θρησκείες ως κείμενα ιστορικά και όχι ως κείμενα που απορρέουν από το συλλογικό ασυνείδητο των εθνών και των φυλών της γης, μας έχει οδηγήσει στο να χάσουμε τα κλειδιά της ερμηνείας τους. Ωστόσο αυτά υπάρχουν και είναι εκεί, έτοιμα να τα δούμε, όταν αφαιρέσουμε τις παρωπίδες των πεποιθήσεων και ενδυθούμε με το χάρισμα και της εξεταστικής ματιάς.

Μύθοι και Παραβολές

Ειδικά στη Βίβλο, όπου το κεντρικό μοτίβο είναι η εξορία, η περιπλάνηση και η επιστροφή, τα μοτίβα  συντίθενται, αποδομούνται  και αναδομούνται. Εφαρμοστέα αρχή σε αυτήν την σύνθεση είναι η αρχή του Ουροβόρου, ότι έχει αρχή έχει τέλος και τανάπαλιν. Έτσι λοιπόν και ο μύθος του Κάιν και του Άβελ, έχει και αυτός την αντιστροφή του, έχει και αυτός έναν τύπο αποκατάστασης, τον οποίο βρίσκουμε σε μια Παραβολή της Καινής Διαθήκης. Τι σημαίνει παραβολή; Η παραβολή είναι η αφήγηση «πλαστών» γεγονότων με σκοπό τη διδαχή και συγγενεύει με το μύθο μόνο σε αυτό, στο σκοπό δηλαδή της διδασκαλίας μέσω της αφηγήσεως.  Στα ιερά κείμενα οι μύθοι και οι θρύλοι εναλλάσσονται με τις παραβολές αναλόγως το σκοπό του κειμένου.

Η Παραβολή του Ασώτου

11 Εἶπε δέ· ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. 12 καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. 13 καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. 14 δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. 15 καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. 16 καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. 17 εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι! 18 ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. 19 οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. 20 καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. 21 εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. 22 εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, 23 καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, 24 ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. 25  Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν, 26 καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. 27 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. 28 ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. 29 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· 30 ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν. 31 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· 32 εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.

Λουκ. ιε’ 11-32

Μετάφραση

1 Είπε  Ο Κύριος αυτήν την Παραβολή: Κάποιος άνθρωπος είχε δύο γιους. 12 Και ο νεότερος από αυτούς είπε στον πατέρα του: “Πατέρα, δώσε μου το μέρος της περιουσίας που μου ανήκει”. Εκείνος διαίρεσε σ’ αυτούς την περιουσία. 13 Και μετά από λίγες ημέρες, αφού τα σύναξε όλα ο νεότερος γιος, αποδήμησε σε χώρα μακρινή και εκεί διασκόρπισε την περιουσία του ζώντας άσωτα.14 Και όταν αυτός τα δαπάνησε όλα, έγινε ισχυρός λιμός στη χώρα εκείνη, και αυτός άρχισε να στερείται. 15 Και τότε πήγε και προσκολλήθηκε σε έναν από τους πολίτες εκείνης της χώρας, και τον έστειλε στους αγρούς του να βόσκει χοίρους. 16 Και αυτός επιθυμούσε να χορτάσει από τα ξυλοκέρατα που έτρωγαν οι χοίροι, και κανείς δεν του έδινε.17 Τότε συνήλθε και είπε: “Σε πόσους μισθωτούς του πατέρα μου περισσεύουν άρτοι, ενώ εδώ εγώ χάνομαι από λιμό. 18 Αφού σηκωθώ, θα πορευτώ προς τον πατέρα μου και θα του πω: Πατέρα, αμάρτησα στον ουρανό και μπροστά σου, 19 δεν είμαι άξιος πια να ονομαστώ γιος σου. κάνε με όπως έναν από τους μισθωτούς σου”. 20 Και σηκώθηκε και ήρθε προς τον δικό του πατέρα. Ενώ λοιπόν αυτός απείχε ακόμα μακριά, τον είδε ο πατέρας του και τον σπλαχνίστηκε και, αφού έτρεξε, έπεσε πάνω στον τράχηλό του και τον καταφίλησε. 21 Του είπε τότε ο γιος: “Πατέρα, αμάρτησα στον ουρανό και μπροστά σου, δεν είμαι άξιος πια να ονομαστώ γιος σου”. 22 Είπε όμως ο πατέρας προς τους δούλους του: “Γρήγορα, φέρτε έξω την πρώτη στολή και ντύστε τον, και δώστε δαχτυλίδι στο χέρι του και υποδήματα στα πόδια, 23 και φέρτε το καλοθρεμμένο μοσχάρι, σφάξτε το, και να φάμε να ευφρανθούμε, 24 γιατί αυτός ο γιος μου ήταν νεκρός και ξανάζησε, ήταν χαμένος και βρέθηκε”. Και άρχισαν να ευφραίνονται. 25 Ο γιος του ο πρεσβύτερος ήταν τότε στον αγρό. Και καθώς ερχόταν και πλησίασε στην οικία, άκουσε συμφωνίες οργάνων και χορούς 26 και, αφού προσκάλεσε έναν από τους δούλους, ζητούσε να μάθει τι σήμαιναν αυτά. 27 Εκείνος του είπε: “Ο αδελφός σου έχει έρθει, και έσφαξε ο πατέρας σου το μοσχάρι το καλοθρεμμένο, γιατί τον έλαβε πίσω υγιή”. 28 Αυτός τότε οργίστηκε και δεν ήθελε να εισέλθει, αλλά ο πατέρας του εξήλθε και τον παρακαλούσε να μπει μέσα. 29 Εκείνος αποκρίθηκε και είπε στον πατέρα του: “Ιδού, τόσα έτη σε υπηρετώ σαν δούλος και ποτέ δεν παράβηκα εντολή σου, αλλά σ’ εμένα ποτέ δεν έδωσες ένα κατσίκι, για να ευφρανθώ μαζί με τους φίλους μου. 30 Όταν όμως αυτός ο γιος σου ήρθε, που σου κατάφαγε το βιός μαζί με πόρνες, έσφαξες γι’ αυτόν το καλοθρεμμένο μοσχάρι”! 31 Εκείνος του είπε: “Παιδί μου, εσύ πάντοτε είσαι μαζί μου, και όλα τα δικά μου είναι δικά σου. 32Έπρεπε όμως να ευφρανθούμε και να χαρούμε, γιατί αυτός ο αδελφός σου ήταν νεκρός και έζησε, και χαμένος και βρέθηκε”».

Η Αντιστροφή του Κάιν και του Άβελ, και η επιστροφή του Ασώτου

    Στην παλαιά διαθήκη, όπως προαναφέραμε και όπως έχουμε πει και στο αντίστοιχο στη Γένεση περιγράφεται άλλη μια ιστορία, πάλι με δύο αδέλφια. Ήταν ο Κάιν και ο Άβελ, ο ένας κτηνοτρόφος, ο άλλος γεωργός, παιδιά, κατά τον αυτό μύθο, των πρωτοπλάστων ή για να το πούμε πιο συμβολικά του. Ο Κάιν ζήλευε τον Άβελ και μια όμορφη μέρα αποφάσισαν και οι δύο να προσφέρουν θυσία στο Θεό. Η θυσία του Άβελ, έγινε για τους λόγους που έχουμε αναφέρει και αρεστή, ενώ του Κάιν η θυσία δεν έγινε ευπρόσδεκτη, καθώς στην καρδιά του δεν υπήρχε άδολη προαίρεση. Έτσι ο Κάιν έγινε αδελφοκτόνος και έπειτα περιπλανώμενος και καταραμένος γιατί έκανε τον εαυτό του θύτη της αγνότητας και της αθωότητας. Έρχεται η παραβολή του Ασώτου και μας παρουσιάζει ένα άλλο ζευγάρι αδελφών, λίγο αντεστραμμένα αυτή τη φορά.

         Από τη μία, Ο περιπλανώμενος Άσωτος που έφερε το στίγμα της εξορίας και της περιπλάνησης, που έγινε ο κτηνοτρόφος  γουρουνιών και γυρνά, ικετευτικά, ταπεινωμένος, έρημος, μόνος, ναυάγιο καταστροφής και ζητά, αιτείται, γονυπετής να επιστρέψει στον Οίκο του Πατέρα του, όχι σαν ίσο τέκνο του, αλλά σαν ο τελευταίος των υπηρετών.  Και από την άλλη  ο άλλος γιος, ο… καλός,  ο γεωργός των χωραφιών του Πατέρα του, γύρισε από τα χωράφια, αντί να χαρεί, αντί να γιορτάσει την επιστροφή του χαμένου του αδελφού, βλασφήμησε κατά του άρχοντα του Οίκου λέγοντας ότι εκείνος σαν… καλό παιδί δεν έγινε  ποτέ τόσο… αποδεκτός. Εκτός το ψυχολογικό μοτίβο της παραβολής έχουμε ερμηνευτικά, μεταξύ των δύο ιστοριών μια χιαστι ανατροπή, μετατροπή και αντιστροφή. Ο Γεωργός που καλλιεργεί τη γη γίνεται θύτης και ο κτηνοτρόφος που έτρεφε τους χοίρους και συνέτρωγε μαζί τους στην εξορία ξυλοκέρατα, (Αυτό και αν είναι συμβολικό!), θύμα. Έτσι εδώ ολοκληρώνεται ο Ουροβόρος. Στον Κάιν και τον Άβελ έχουμε το Σταυρό των στοιχειών, στην παραβολή του ασώτου τη χιαστή αντιστροφή των χιαστί σταυρό. Και τα δύο συμπληρούμενα σχηματίζουν το Οκτάστιν Άστρο ή την διπλή τετρακτύ, την Κατανόηση της Καμπαλιστικής Παράδοσης. Για τη συνθήκη της χιαστής, που συνιστά αλχημικό κανόνα ερμηνείας θα μιλήσουμε σε άλλο  άρθρο στο μέλλον, για την ερμηνεία αυτών που είπαμε για τα σκέλη του σταυρού δεν έχει κανείς παρά να ανατρέξει στην Ιερογλυφική Μονάδα του Δρ. Τζον Ντη . Κλείνοντας μόνο να πούμε ότι τα σύμβολα είναι μαγεία και είναι μαγεία γιατί έχουν σκαλιστεί σαν ιερόγλυφα στον αλαβάστρινο πίνακα της ιστορίας του ανθρώπου που ζει, αναπνέει και πεθαίνει μέσα στον  τροχό της επανάληψης

Εις το Επανιδείν

Παναγιώτης  Κάρδαρης       https://lvxsite.wordpress.com