ΟΙ ΑΡΑΒΕΣ ΩΣ ΤΟΝ ΜΩΑΜΕΘ[Μέρος Γ΄]

[Μέρος Γ΄]
Οι Κεδαρίτες

Ασσύριοι ιππείς χτυπούν Κεδαρίτες σε μάχη

Σημαντική αρχαία Αραβική φυλή με καταγωγή απο τον Κεδάρ δεύτερο γιό του γενάρχη των Αράβων Ισμαήλ γιού του βιβλικού Αβραάμ και της δούλης του Αγάρ, οι Κεδαρίτες αναφέρονται στην Γένεση (25:13) και στα 1 Χρονικά (1:29), ζούσαν ανάμεσα στον Περσικό κόλπο και την χερσόνησο του Σινά. Ήταν σύμμαχοι των Ναβαταίων των απογόνων του Ναβαιώθ μεγαλύτερου αδελφού του Κεδάρ με τους οποίους τελικά αφομοιώθηκαν ή κατακτήθηκαν τον 2ο αιώνα μ.χ. οι Κεδαρίτες έχουν πολύ ισχυρή παρουσία στις επιγραφές των νεο - Ασσυρίων με ονόματα όπως Qadri, Qidarri, Qidari και Qudari. Ο κορυφαίος Αραβολόγος ιστορικός και θεολόγος Φίλιππ Κίνγκ (Phillip King) αναφέρει οτι οι Κεδαρίτες βρέθηκαν στο μέγιστο ύψος της ακμής τους ανάμεσα στον 8ο και τον 4ο αιώνα π.χ. τότε είχαν έντονη επαναστατική παρουσία σε βάρος των κυριάρχων τους Ασσυρίων. Πρώτη επιγραφή με το όνομα των Κεδαριτών βρέθηκε την εποχή του Ασσύριου βασιλιά Τιγκλάθ - Πιλεσέρ του 3ου (737 π.χ.) σε μιά λίστα πάνω σε μιά επιγραφή που καταγράφονται οι υποτελείς βασιλείς οι οποίοι του πλήρωναν φόρο υποτέλειας ανάμεσα τους ήταν και ο βασιλιάς των Κεδαριτών Ζαμπίμπ (738 - 732 π.χ.). Η κόρη και διάδοχος του βασίλισσα Γατί έστειλε στρατιωτικές δυνάμεις μαζί με τον αδελφό της για να βοηθήσει τον επαναστάτη  Βαβυλώνιο βασιλιά Μεροντάχ - Βαλοντάν που είχε συμμαχήσει με τον βασιλιά του Ελάμ εναντίον του Ασσύριου βασιλιά Σεναχειρίμπ (703 π.χ.). Τα Ασσυριακά βασιλικά χρονικά του Σεναχειρίμπ αναφέρουν την Γατί σάν μιά ισχυρή βασίλισσα για γυναίκα και οτι στην μάχη αιχμαλώτισε τον αδελφό της, οι επιγραφές του Εσαρχαδών και του Σαρδανάπαλου ταυτίζουν τους Κεδαρίτες με τους Άραβες ο βασιλιάς του Κεδάρ Αζαέλ (690 - 676 π.χ.) αναφέρεται στην επιγραφή και σάν βασιλιάς των Αράβων. Όταν ο Σεναχειρίμπ επιτέθηκε στην Βαβυλώνα (691 - 689 π.χ.) κατέκτησε την Αντουμάττα φέροντας στην Ασσυρία σάν λάφυρα την βασίλισσα Τικουνού και θείες εικόνες, ο Εσαρχαδών επέστρεψε πίσω τις θείες εικόνες τοποθέτησε βασιλιά ξανά τον Αζαέλ αυξάνοντας τον φόρο υποτέλειας στις 65 καμήλες. Ο Εσαρχαδών όρισε τον γιό του Αζαέλ Γιοτά σάν διάδοχο του, ο Γιοτά αργότερα ξεσήκωσε τον λαό της Αραβίας κατά του Σαρδανάπαλου αλλά τον συνέλαβε ο Καμουσαλτού βασιλιά του Μωάβ σύμμαχος του Σαρδανάπαλου (604 π.χ.) παραδόθηκε στον Ασσύριο βασιλιά που τον θανάτωσε στην Νινευή.  Μετά τον θάνατο του Γιοτά βασιλιάς των Κεδαριτών ή των Αράβων (η ταύτιση των ονομάτων απο τους Ασσύριους δείχνει οτι ήταν ο ισχυρότερος Αραβικός λαός της εποχής) τοποθετήθηκε απο τον Σαρδανάπαλο ο Αμπιγιάτε (Abiyate) αλλά και αυτός αργότερα συμμάχησε με τους Ναβαταίους εναντίον των Ασσυρίων. Την εποχή της Περσικής κυριαρχίας (6ος - 4ος αιώνας π.χ.) οι Κεδαρίτες είχαν τον έλεγχο της ερήμου ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Παλαιστίνη, ο Ηρόδοτος τους τοποθετεί στην χερσόνησο του Σινά δίπλα απο τα Αιγυπτιακά σύνορα. Μετά τον 4ο αιώνα με την άνοδο των Ναβαταίων σάν κυρίαρχο Αραβικό έθνος σταδιακά παρήκμασαν, τελικά τον 2ο αιώνα μ.χ. είχαν ενωθεί μαζί τους με ειρηνικό τρόπο ή με υποταγή.
Οι Νότιοι Άραβες

Τα βασίλεια/φυλές της Νότιας Αραβίας

Οι Νότιοι Άραβες ζούσαν απομονωμένοι για χιλιετίες στο Νότιο άκρο της Αραβικής χερσονήσου στην θέση της σημερινής δημοκρατίας της Υεμένης και το Ομάν, υπήρξαν οι καθαρότεροι Σημίτες σε όλο τον κόσμο  αφού ακόμα και σήμερα δέν έχουν υποστεί καμιά επιμειξία με μή Σημίτικες φυλές. Θεωρούνται κατά πολλούς η κοιτίδα όλων των Σημιτών αφού οι νομάδες που δημιούργησαν αργότερα τις μεγάλες αυτοκρατορίες των Ακκάδων των Ασσυρίων και των Βαβυλωνίων μετανάστευσαν απο την 4η χιλιετία π.χ. απο εκείνη την περιοχή μέσω της Αραβικής ερήμου. Οι ανθρωπολόγοι θεωρούν οτι οι Σημίτες προέρχονται απο την Δηναρική φυλή με αρχική κοιτίδα τον Καύκασο γι'αυτό αποτελεί αίνιγμα πώς βρέθηκαν εκεί, αλλά η ίδια η βίβλος λέει οτι η κιβωτός του Νώε προσάραξε στον Καύκασο στην συνέχεια ο ίδιος ο μεγαλύτερος γιός του ο Σήμ γενάρχης των Σημιτών ίδρυσε σε εκείνη την περιοχή την Μαρίμπ. Γιός του Σήμ ήταν ο Αφραδάξ, γιός του Αφραδάξ ήταν ο Καινάν, γιός του Καινάν ο Σελάχ, γιός του Σελάχ ήταν ο Εβέρ και γιοί του Εβέρ προπάππου του Αβραάμ οι Φαλέγ και Ιεκτάν, απο τον Ιεκτάν σύμφωνα με την βίβλο κατάγονται όλες οι Σημίτικες φυλές της νότιας Αραβικής χερσονήσου.  Ο Ιεκτάν απέκτησε 13 γιούς που όλοι σχεδόν έχουν τα ονόματα των νότιων Αραβικών φυλών, οι γιοί του όπως αναφέρονται στην Γένεση (10:26 - 29) ήταν : Ελμωδάδ, Σαλέθ, Σαρμώθ, Ιαράχ, Οδορρά, Αιβήλ, Δεκλά, Ευάλ, Αβιμαέλ, Σαβά, Ουφείρ, Ευειλά, Ιωβάβ.

Το αρχαίο φράγμα της Μαρίμπ

Τα αρχαιότερο και σημαντικότερο αρχαίο βασίλειο στην νότια Αραβία στην περιοχή της Υεμένης ήταν το βασίλειο των Σαβά με την θρυλική βασίλισσα Μακέδα η οποία επισκέφτηκε τον Σολομώντα οπου περιγράφεται να θαυμάζει την σοφία του και να τον ερωτεύεται. Με τον Σολομώντα η Μακέδα έκανε γιό τον Μενελίκ γενάρχη των βασιλέων της Αιθιοπίας στην πιό μακρόχρονη δυναστεία της ιστορίας που διαρκεί μέχρι σήμερα, μαζί με τους Σαβά στα αρχαιότερα χρόνια υπήρχαν τα βασίλεια των Κουαταμπάν, των Αδραμώ, και των Μηναίων όλα στην περιοχή της Υεμένης. Η μεγάλη ευημερία των αρχαίων βασιλείων της Υεμένης ειδικά του Σαβά οφειλόταν στο τεράστιο φράγμα του Μαρίμπ της πρωτεύουσας των Σαβά και της πόλης που σύμφωνα με την παράδοση έχτισε ο ίδιος ο γιός του Νώε Σήμ ο βιβλικός γενάρχης των Σημιτών. Οι έρευνες έχουν δείξει οτι υπήρχαν φράγματα στην περιοχή απο το 3000 π.χ. ώστε να εκμεταλλεύονται οι κάτοικοι το νερό απο τις πλημμύρες για να ποτίζουν τα χωράφια τους, το πρώτο μεγάλο φράγμα χτίστηκε γύρω στο 750 π.χ.  με μήκος 580 m και ύψος 4 m. σε γήινη δομή. Το 500 π.χ. επεκτάθηκε με την δημιουργία δεύτερης δομής ύψους 7 m η τελική του δομή πραγματοποιήθηκε το 115 π.χ. όταν κυβερνήτες της περιοχής ήταν οι Ομηρίτες/Χιμαιρίτες. Το φράγμα σταδιακά υπέστη φθορές απο σεισμούς και φυσικές καταστροφές με αποτέλεσμα να μήν μπορεί να παρέχει επαρκείς ποσότητες ύδατος αναγκάζοντας τους κατοίκους να μεταναστεύσουν κατά κύματα στην βόρεια Αραβία.

Το σύμβολο της σημερινής Υεμένης με το φράγμα της
Μαρίμπ

Η τελική καταστροφή του φράγματος το 575 έφερε οριστική εγκατάλειψη της περιοχής, το σύγχρονο φράγμα ύψους 38 m κτίστηκε το 1986, οι λαοί που μετανάστευσαν εκείνη την εποχή στην βόρεια Αραβία ήταν οι : Λακμιδών, Ταί και Γκασσανίδες. Οι Ομηρίτες εμφανίστηκαν τον 1ο αιώνα π.χ. αναφέρονται περισσότερο σάν ομοσπονδία παλιότερων φυλών παρά σάν αυτόνομη φυλή είχαν αρχικά πρωτεύουσα την Ζαφάρ σε υψόμετρο 3.000 μέτρα αλλά το 537 - 548 την μετέφεραν στην Σανά την σημερινή πρωτεύουσα της Υεμένης πανάρχαια πόλη που κατά την παράδοση κτίστηκε επίσης απο τον Σήμ. Το φράγμα της Μαρίμπ ήταν η αιτία που οι Άραβες  δέν στράφηκαν στον χριστιανισμό λόγω του οτι έμειναν απομονωμένοι στον νότο με συνεχείς εμπορικές σχέσεις μόνο με τους Αιθίοπες οι οποίοι έγιναν σύμμαχοι των Βυζαντινών εκχριστιανίζοντας τους Ομηρίτες με στρατιωτικά μέσα τον 6ο αιώνα. Οι Ομηρίτες πρίν δεχτούν την επίθεση των Αιθιόπων και των Βυζαντινών είχαν ασπαστεί τον Ιουδαισμό με τον βασιλιά τους Αμπού - Καριμπά μετά απο εκστρατεία του στα τέλη του 5ου αιώνα στην Μεδίνα περιοχή που βρισκόταν υπο τον έλεγχο των Ιουδαίων. Η Υεμένη καταλήφθηκε τον 7ο αιώνα απο μουσουλμάνους Άραβες ιμάμηδες που την μετέτρεψαν σε χαλιφάτο, τον 11ο αιώνα έπεσε στα χέρια των Αιγυπτίων, τον 16ο αιώνα των Τούρκων ανεξαρτητοποιήθηκαν απο τους Τούρκους (1918) μετά την διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Οι αρχαίοι λαοί της Νότιας Αραβίας

Μπρούτζινος ανδριάντας
Σαβαίου

• Σαβαίοι (Sabaeans) : Πανάρχαιος λαός της ΝΔ Αραβίας στην περιοχή της σημερινής Υεμένης απο όπου επεκτάθηκαν απέναντι στην Αφρική στην περιοχή της Αιθιοπίας, επικράτησαν σε διάφορους Αφρικάνικους λαούς όπως οι Χαμπασάτ ή Χαμπές συντελώντας στην εθνογένηση του λαού του Αξούμ. Σύμφωνα με την βίβλο η βασίλισσα των Σαβαίων ή Σαβά Μακέδα επισκέφτηκε τον βασιλιά Σολομώντα θαυμάζοντας την σοφία του, έκανε μαζί του γιό τον Μενελίκ ο οποίος είναι γενάρχης των βασιλέων της Αιθιοπίας η δυναστεία του κρατάει έως τις μέρες μας. Δέν υπάρχει καμιά απόδειξη γύρω απο αυτό στις Σαβαικές επιγραφές το όνομα του βασιλιά των Σαβαίων Ιθαμάρα αναφέρεται μονάχα σε επιγραφή σχετικά με τους υποτελείς του Ασσύριου βασιλιά Σαργών του 2ου (715 π.χ.) οπου σύμφωνα με την επιγραφή ζούσαν στην βόρεια Αραβία. Η ιστορία τους χωρίζεται σε τρείς περιόδους : Στην πρώτη βασίλευσαν οι Μακάριμπ (Αραβικά συγγενείς) με πρωτεύουσα την Σίρβα, καταγράφονται 10 ηγεμόνες απο τον 9ο ώς τον 6ο αιώνα π.χ. , η δεύτερη απο τον 6ο αιώνα ώς το 116 π.χ. με πρωτεύουσα κατά τον Στράβωνα την Μαριάβα οπου καταγράφονται 17 βασιλείς. Το 116 π.χ. το βασίλειο τους καταλαμβάνεται απο τους Ομηρίτες οι οποίοι γίνονται η κυρίαρχη δύναμη στην νότια Αραβία, τον 2ο αιώνα μ.χ. οι Ομηρίτες προσωρινά εξασθένησαν οπότε οι Σαβαίοι βρήκαν ξανά την ευκαιρία να εγκαταστήσουν την τρίτη περίοδο βασιλείας τους που διήρκεσε ώς τα τέλη του 3ου αιώνα τότε οι Ομηρίτες έγιναν οριστικά κυρίαρχοι της περιοχής. Την δεύτερη περίοδο κυριαρχίας τους την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον 4ο αιώνα π.χ. η περιοχή τους είχε απίστευτα πλούτη, ο μεγάλος Έλληνας στρατηλάτης έστειλε τρείς απεσταλμένους στο εσωτερικό της χώρας για να δεί άν τα πλούτη προέρχονταν απο τα εδάφη της ή απο εμπόριο. Τελικά όταν του ανακοίνωσαν οτι τα πλούτη ήταν προιόν εμπορίου με την Ινδία ο Μ.Αλέξανδρος κατάλαβε οτι δέν αξίζει τον κόπο να κατακτήσει την περιοχή, αργότερα όταν ανέλαβαν το εμπόριο οι Σελευκίδες η περιοχή παρήκμασε.
• Κουαταμπάν (Qataban) :  Ένα απο τα αρχαία νότια Αραβικά βασίλεια στην περιοχή της κοιλάδας του Μπαιχάν λίγο ανατολικότερα απο το Νοτιοδυτικό άκρο οπου βρισκόταν η κοιτίδα του βασιλείου των Ομηριδών, νοτιότερα απο τους Σαβαίους στα ανατολικά τους βρισκόταν το βασίλειο των Αδραμώ. Η πρωτεύουσα τους Θαμνά βρισκόταν στο κέντρο εμπορικού δρόμου και ήταν το σημαντικότερο βασίλειο της νότιας Αραβίας το δεύτερο μισό της 1ης χιλιετίας π.χ. το κράτος τους καταλήφθηκε απο τους Ομηρίτες στις αρχές του 3ου αιώνα μ.χ.
• Αδραμώ (Hadhramaut) :  Ένα απο τα αρχαία νότια Αραβικά βασίλεια στο μέσο της χερσονήσου, στα ανατολικά της σημερινής Υεμένης και στα δυτικά του Ομάν στην θέση των πρώην σουλτανάτων των Κουατί (Quaiti) και Καθιρί (Kathiri). Τα δύο σουλτανάτα καταργήθηκαν μετά την ανακήρυξη της δημοκρατίας της Υεμένης (1967) σήμερα αποτελεί την επαρχία του Αδραμώ της δημοκρατίας της Υεμένης. Οι κάτοικοι μιλούν μιά τοπική διάλεκτο της Αραβικής υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με την ονομασία της η πιθανότερη οτι ονομάστηκε έτσι απο τον Αζαρμαβέθ (Hazarmaveth) γιό του Ιοκτάν, εγγονό του Εβέρ και δισέγγονο του Σήμ γενάρχη των Σημιτών κατά άλλους το όνομα προήλθε απο την Ελληνική λέξη υδρεύματα λόγω των φραγμάτων.  Στην περιοχή σύμφωνα με το Κοράνι προφήτευσε πολύ πρίν την έλευση του Μωάμεθ ο προφήτης του Ισλάμ Σαλέχ ο οποίος έζησε πρίν απο τον Αβραάμ βρίσκεται σε μιά στενή παραλιακή πεδιάδα με έναν απότομο γκρεμό, εκεί ζούν ακόμα και σήμερα νομάδες Βεδουίνων οι οποίοι εκτρέφουν πρόβατα και κατσίκες. Καλλιεργούν σιτάρι και έχουν εκτεταμένες εκτάσεις με χουρμαδιές και καρυδιές απο τις οποίες παρασκευάζουν καφέ, το αρχαίο Αραβικό βασίλειο της Αδραμώ καταλήφθηκε απο τους Ομηρίτες το 500 μ.χ

Νόμισμα των Μηναίων
4ος αιώνας π.χ. 

• Μηναίοι (Minaeans) :   Ένα απο τα αρχαία νότια Αραβικά βασίλεια βρισκόταν στα βορειοδυτικά της σημερινής Υεμένης βόρεια της κοιτίδας των Ομηριτών και δυτικά των Σαβαίων με κυριότερες πόλεις την Κάρνα, την Μαίν και την Γιαθίλ. Βρέθηκαν σε επιγραφές τα ονόματα 25 βασιλέων των Μηναίων συγγενείς μεταξύ τους επιγραφές των Μηναίων βρέθηκαν και στην βόρεια Αραβία όπως και στα υπόλοιπα νότια αρχαία Αραβικά κρατίδια. Το βασίλειο των Μηναίων δημιουργήθηκε στα μέσα της δεύτερης χιλιετίας π.χ. και διατηρήθηκαν περίπου ώς το 400 π.χ. που κατακτήθηκε απο τους Σαβαίους, ο Στράβων τους αναφέρει σάν ένα απο τα τέσσερα ισχυρά έθνη της νότιας Αραβίας αλλά δέν βρέθηκαν επιγραφές στην περιοχή σχετικές με αυτούς. Βρέθηκαν πολλές Ελληνικές επιγραφές απο την Μινωική Κρήτη, την Δήλο όπως και Αιγυπτιακές ήταν το πρώτο απο τα νότια Αραβικά βασίλεια που διαλύθηκαν απο τους Σαβαίους πρίν την άνοδο των Ομηρειδών.

Νόμισμα ενός βασιλιά των Ομηριτών (2ος αιώνας μ.χ.)

• Ομηρίτες ή Χιμαιρίτες (Hymairites) :  βρίσκονταν στο ΝΔ άκρο της Αραβικής χερσονήσου στην θέση της σημερινής Υεμένης αναφέρονται απο το 110 π.χ. σταδιακά άρχισαν να κατακτούν τις γειτονικές Αραβικές φυλές όπως τους Σαβαίους (Saba) το 25 π.χ., τους Κουαταμπάν (Qutaban) το 200 και τους Υδραμώ (Hydramaut) το 500. Αρχικά πρωτεύουσα τους ήταν η πόλη του Σανά αργότερα την μετέφεραν στο Ζαφάρ (Zafar) για πολλούς αιώνες ασχολούνταν με την γεωργία και ήταν το κυριότερο εμπορικό κέντρο της Αραβικής χερσονήσου εισάγοντας ελεφαντόδοντο απο την Αφρική για να το πουλήσουν την Ρώμη. Έμποροι απο τους Χιμαιρίτες ταξίδευαν στις γειτονικές πόλεις της Αφρικής εξάγοντας σμύρνα και λιβάνι, άσκησαν και δέχθηκαν μεγάλες αμοιβαίες πολιτιστικές επιρροές απο τις γειτονικές Αφρικάνικες πόλεις. Το βασίλειο τους αναφέρεται στον "Περίπλου της Ερυθράς θάλασσας" απο τον Ανώνυμο σύγχρονο του Πλίνιου τον 1ο αιώνα μ.χ. και απο την Γεωγραφία του Πτολεμαίου τον 2ο αιώνα μ.χ. σάν η κυρίαρχη πολιτική δύναμη σε ολόκληρη την Νότια Αραβία. Στην συνέχεια μετά τον 3ο αιώνα το βασίλειο παρήκμασε λόγω του οτι οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν νέους εμπορικούς δρόμους μέσω της Αιγύπτου, οι Αξουμίδες επιτέθηκαν καταλαμβάνοντας 2 πόλεις (Tihama, Najran) που τις κράτησαν στην κατοχή τους 38 χρόνια (340 - 378) μέχρι την ανακατάληψη τους απο τους Ομηρείτες. Τον 5ο αιώνα πολλοί βασιλείς τους δέχθηκαν τον Ιουδαισμό περισσότερο για πολιτικούς λόγους ώστε να κρατήσουν ουδετερότητα ανάμεσα στο χριστιανικό Βυζάντιο και την Ζωροαστρική Περσία. O προσηλυτισμός των Ομηρειτών στον Ιουδαισμό έγινε απο τον βασιλιά Αμπού - Καριμπά (Abu - Kariba) ο οποίος σε εκστρατεία του στην βόρεια Αραβία θέλοντας να την ελέγξει απο τους Βυζαντινούς κατέλαβε την Μεδίνα (Yathrib) (500) επίκεντρο του Ιουδαισμού στην Αραβία τοποθετώντας βασιλιά κάποιον γιό του. Φεύγοντας απο την πόλη οι κάτοικοι σκότωσαν τον γιό του, τότε ο Αμπού - Καριμπά εξοργισμένος επέστρεψε απαιτώντας αιματηρή εκδίκηση αλλά κατά την διάρκεια της πολιορκίας αρρώστησε θανάσιμα γιατρεύτηκε μόνο μετά απο επέμβαση Ιουδαίων γιατρών, μετά την θεραπεία του ασπάστηκε την θρησκεία και την μετέδωσε σε ολόκληρο τον λαό του. Οι χριστιανοί αναφέρουν επεισόδιο δολοφονίας χριστιανού απο την Najran που έκτισε εκκλησία στην χώρα των Ομηριτών την εποχή της βασιλείας του γιού του Αμπού - Καριμπά (Abu - Kariba) Γιουσούφ - Ασάρντ  οι χριστιανοί τον κήρυξαν μάρτυρα αλλά οι τοπικές πηγές δέν αναφέρουν καθόλου περιστατικά δολοφονίας χριστιανών. Μετά την στροφή των Χιμαιριωτών στον Ιουδαισμό ξεκίνησαν σφοδρές μάχες με το γειτονικό χριστιανικό βασίλειο της Αξώμης στην Αφρική/Αιθιοπία συμμάχους των Βυζαντινών όπως αναφέρουν ο συγγραφέας απο την Αλεξάνδρεια Μαλάλας και ο θαλασσοπόρος Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης. Σύμφωνα με επιγραφή που βρήκε ο Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης στην Ανδούλη της Αξώμης ο βασιλιάς της χώρας Αφιλάς εξεστράτευσε εναντίον των Αραβικών λαών πέραν της Ερυθράς δηλαδή  των Χιμαιριωτών και τους έκανε φόρου υποτελείς. Ο Αφιλάς μεγάλος σύμμαχος των Βυζαντινών σε συμπλοκή με τους Ομηρίτες βρήκε μαρτυρικό θάνατο (523), τον διαδέχθηκε ο Ελεσβάς που κάλεσε σε βοήθεια ττους Βυζαντινούς την εποχή του αυτοκράτορα Ιουστίνου. Οι Βυζαντινοί εκστράτευσαν εναντίον των Ομηριτών με 70 πλοία, 120.000 άνδρες υπο την ηγεσία του χριστιανού ηγεμόνα της Μέκκας Νταούς-Ντου Τσαλμπάν η καταστροφή των Ομηριτών ήταν ολοκληρωτική ο βασιλιάς τους Ντούς Νουβά σκοτώθηκε. Ο Αφιλάς ανακηρύχθηκε άγιος ενώ ο διάδοχος του βασιλιάς Ελεσβάς ίδρυσε πολλές εκκλησίες στην Σάανα της Υεμένης, τότε διαδόθηκε ο χριστιανισμός ώς το νησί της Σρί - Λάνκα. Αργότερα κάποιος βασιλιάς των Αξωμιτών στην Αραβία ο Αβράχα ή Άβραμος σχεδιάζοντας να ιδρύση κράτος αυτόνομο ήρθε σε ρήξη με τους Κουρεϊσίτες στη Μέκκα (οικογένεια που προέρχεται ο Μωάμεθ), ακολούθησε ο "πόλεμος του ελέφαντα". Οι Άραβες ζήτησαν την βοήθεια των Βυζαντινών αλλά δέν την δέχθηκαν επειδή ήταν σύμμαχοι των Αξωμιτών, τότε οι Κουρεϊσίτες στράφηκαν στον βασιλιά τον Περσών Χοσρόη που κινήθηκε ταχύτατα επιβάλλοντας τον Ζωροαστρισμό σε ολόκληρη την Αραβία. Τότε ξεκίνησαν οι σκληροί αγώνες των Βυζαντινών εναντίον των Περσών, στην περιοχή της Αραβίας μεγάλοι νικητές ήταν οι Πέρσες που κατέλαβαν ολόκληρη την χερσόνησο μαζί με την Υεμένη.
• Λακμιδών (Lakhmid) :  ιδρύθηκε απο την φυλή Λακμούν που μετανάστευσε απο την Υεμένη στην Βόρεια Αραβία τον 2ο αιώνα και κυβερνήθηκε απο τον Μπανού Λακμούν (Banu Lakhm) o oποίος της έδωσε το όνομα του. Πρώτος βασιλιάς καταγράφεται ο Αμούρ - ίμπν - Αντί (268 - 295) που διαδέχθηκε τον δολοφονηθέντα αδελφό της μητέρας του Ζαντίμα, ήταν προστάτης του Μανιχαισμού δέχθηκε στο βασίλειο του τους καταδιωκόμενους οπαδούς της θρησκείας απο το Περσικό βασίλειο των Σασσανιδών. Ο γιός του Ιμρού - αλ - Κουί (Imru - al - Quis) (295 - 328) ασπάστηκε τον χριστιανισμό μεταδίδοντας την θρησκεία σε ολόκληρο το βασίλειο του, ονειρευόταν ένα μεγάλο ενωμένο Αραβικό χριστιανικό βασίλειο υπο την διοίκηση του γι'αυτό κατέλαβε πολλές παραλιακές πόλεις  της Περσίας εκμεταλλευόμενος εμφύλιες διαμάχες της δυναστείας των Σασσανιδών για την διαδοχή. Μετά απο πολλές επιδρομές του  Ιμρού - αλ - Κουί στην γενέτειρα των Σασσανιδών επαρχία των Πάρς ο νέος Πέρσης βασιλιάς Σαπώρ ο 2ος (Sapur II) (309 - 379) εκστράτευσε κατά των Αράβων (325) με έναν τεράστιο στρατό 60.000 ανδρών αναζητώντας εκδίκηση. Ο  Ιμρού - αλ - Κουί ζήτησε την βοήθεια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνστάντιου του 2ου για να αντιμετωπίσει τον Σαπώρ και παρά τις μεγάλες υποχέσεις του Κωνστάντιου δέν πήρε τελικά την αναμενόμενη βοήθεια αντιμετωπίζοντας μόνος του τον Σαπώρ σε μιά σειρά απο μάχες γύρω απο το Άλ - Χιράχ. Ο Σαπώρ ο 2ος συνέτριψε τον στρατό των Λακμιδών καταλαμβάνοντας το Άλ - Χιράχ, τότε διέταξε την εξόντωση του πληθυσμού σάν αντίποινα για τις επιδρομές των Αράβων στην χώρα των Παρσί, ο νεαρός Πέρσης βασιλιάς συμπεριφέρθηκε πολύ βιαιότερα σε σχέση με τους προκατόχους του γιατί βιαζόταν να εδραιώσει την ισχύ του σε Άραβες και Πέρσες. Το όνομα του Σαπώρ στα Αραβικά σημαίνει "ιδιοκτήτης των ώμων" επειδή αλυσόδεσε τους αιχμαλώτους του απο τους ώμους με ένα σχοινί εγκατέστησε κυβερνήτη τον Αούς - ίμπν - Καλλάμ κάνοντας το βασίλειο μιά νεκρή ζώνη ανάμεσα στην Περσία και τα υπόλοιπα Αραβικά κράτη. Ο  Ιμρού - αλ - Κουί δραπέτευσε στην Βαγδάτη αναμένοντας την πολυπόθητη βοήθεια πάντοτε ώς το τέλος της ζωής του απο τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Κωνστάντιο τον 2ο τελικά πέθανε χωρίς η πολυπόθητη βοήθεια να έρθει ποτέ. Οι βλέψεις του να ενώσει όλο τον Αραβικό κόσμο υπο την εξουσία του παρέμειναν όνειρο τελικά μόνο ο Μωάμεθ κατάφερε να ενώσει τους Άραβες αργότερα σε ένα ισχυρότατο κράτος υπο την σημαία του Ισλάμ. Σε επιγραφή που βρέθηκε στον τάφο του Ιμρού - αλ - Κουί σε μιά πολύ δύσκολη μορφή γραφής αναφέρεται οτι πήρε τον τίτλο του βασιλιά όλων των Αράβων ύστερα απο τις επιτυχείς εκστρατείες του στον βορά και στο κέντρο της χερσονήσου. Οι διάδοχοι του είχαν ασπαστεί το Νεστοριανό δόγμα του χριστιανισμού, ήταν υποτελείς των Σασσανιδών βασιλέων της Περσίας, οι Σασσανίδες είχαν στόχο το Ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα του Βυζαντίου γι'αυτό ευνοούσαν κρυφά τους Νεστοριανούς Λακμίδες. Το 602 ο τελευταίος βασιλιάς των Λακμιδών καταδικάστηκε σε θάνατο απο τον Πέρση βασιλιά Χοσρόη τον 2ο επειδή κατηγορήθηκε για προδοσία και το βασίλειο τους ενσωματώθηκε στο βασίλειο των Σασσανιδών της Περσίας. Την ίδια εποχή γινόταν η επέλαση των Αράβων της νέας θρησκείας του Ισλάμ, οι Πέρσες είχαν διαλυθεί μετά απο την συντριβή τους απο τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ηράκλειο (624 - 628) αλλά οι Άραβες τους κατέλαβαν και με την βοήθεια κατασκόπων απο το διαλυμένο βασίλειο των Λακμιδών.
• Ταί (Tayy) :  Mετανάστευσαν στην Κεντρική βόρεια Αραβία στην σημερινή επαρχία Hail Provence ανάμεσα στα βουνά Aja και Salma απο την Υεμένη το 115 μ.χ. με αρχηγό τον Usmabin Laal μετά την επικράτηση στην Υεμένη των Ομηριδών, εκεί ασπάστηκαν τον χριστιανισμό. Απο αυτούς κατάγεται η σημερινή Αραβική φυλή των (Σαμάρ) Shammar που αριθμεί 3.000.000 μέλη στο Ιράκ και 1.500.000 μέλη στην Σαουδική Αραβία, ονομάστηκαν Σαμάρ απο την ομώνυμη πόλη της Υεμένης απο την οποία μετανάστευσαν. Σύμφωνα με την επιγραφή Νιμαράχ (321) την δεύτερη αρχαιότερη Αραβική προισλαμική επιγραφή η πόλη Σαμάρ που ταυτίζεται με την σημερινή Ραντά (Rada) πήρε το όνομα της απο τον Ομηρίτη βασιλιά Σαμάρ Γιαρίς (Shammar Yahrish) ο οποίος έζησε εκεί γύρω στο 275. Γνωστότερος χριστιανός Άραβας απο τους Ταί ήταν ο μεγάλος ποιητής του 6ου αιώνα Hatim of Tayy που έχει αφήσει εποχή στους Άραβες για την γενναιοδωρία και την φιλανθρωπία του, αναγνωρίζεται τις Αραβικές νύχτες. Ο γιός του Adiyy ibn Hatim που έγινε  βασιλιάς των Ταί  μεταστράφηκε γρήγορα στον Ισλαμισμό (630) λίγο πρίν τον θάνατο του Μωάμεθ, έγινε ένας απο τους φανατικότερους οπαδούς ενώ ο λαός των Ταί διασκορπίστηκε σε όλα τα κράτη που διαδόθηκε το Ισλάμ (π.χ. Αίγυπτο, Λίβανο). Ο Adiyy ibn Hatim θεωρείται ιδιαίτερα σεβαστό πρόσωπο απο τους Σιίτες μουσουλμάνους σημαντικότερο ρόλο στην γρήγορη μεταστροφή των Ταί στον Ισλαμισμό είχε η ύπαρξη της Μεδίνας στην ευρύτερη περιοχή οπου ο Μωάμεθ ίδρυσε την θρησκεία.
• Γκασσανίδες (Ghassanids) :  το 250 μ.χ. πραγματοποίησαν την μεγαλύτερη Αραβική μετανάστευση απο την Υεμένη στην βόρεια Αραβία, εξαπλώθηκαν μέσω της Αυρανίτης στον Λίβανο, την Παλαιστίνη, το Ισραήλ, την Ιορδανία και την Συρία. Ήρθαν απ'ευθείας απο την πρωτεύουσα Μαρίμπ της Υεμένης την εποχή που το γνωστό μεγάλο φράγμα μισοκατεστραμμένο δέν τους εξυπηρετούσε επαρκώς για να ποτίσουν τις καλλιέργειες τους υποχρεώνοντας τους να μεταναστεύσουν στα βόρεια. Ο βασιλιάς τους Amr - Jafna - bin μετακινήθηκε με την οικογένεια, τα υπάρχοντα και τους υπηκόους του αμέσως μετά την νέα τους εγκατάσταση στα βόρεια ασπάστηκαν τον χριστιανισμό. Με την εγκατάσταση τους στα βόρεια έγιναν σύμμαχοι των Βυζαντινών βοηθώντας τους στις μάχες που έδιναν κατά των Σασσανιδών της Περσίας, παρέμειναν χριστιανοί και μετά την άνοδο του μουσουλμανισμού. 

Η κατάκτηση της Αραβίας απο τους Πέρσες

Ένας χριστιανός βασιλιάς
των Αξουμιδών

Στις αρχές του 6ου αιώνα οι Αξουμίτες της Αραβίας όπως αναφέραμε κατέλαβαν με την βοήθεια των Βυζαντινών το βασίλειο των Ομηριδών στην Υεμένη της Νότιας Αραβίας με βασιλιά τον Ελεσβά μετατρέποντας ολόκληρη την νότια Αραβία σε χριστιανική μετά απο ένα σύντομο διάστημα οπου η Υεμένη είχε ασπαστεί τον Ιουδαισμό λόγω επαφών με την Μεδίνα. Ο βασιλιάς Αβράχα των χριστιανών Αξουμιτών της Υεμένης επιχείρησε να κατακτήσει την Μέκκα στην κεντρική Αραβία οπου κυριαρχούσε η ειδωλολατρική ακόμα οικογένεια των Κουρεισιτών του Μωάμεθ. Για να πραγματοποιήσει την εκστρατεία του χρησιμοποίησε ελέφαντες τους οποίους εισήγαγε απο την Αιθιοπία γι'αυτό ο πόλεμος αυτός έμεινε γνωστός ώς "πόλεμος των ελεφάντων", λίγο πρίν την είσοδο στην πόλη ο οδηγός ελέφαντας λύγισε και γονάτισε με αποτέλεσμα να μήν μπορέσει να την κατακτήσει. Η σκηνή περιγράφεται στο Κοράνι μαζί με ένα άλλο περιστατικό σύμφωνα με το οποίο ο θεός Αλλάχ πρίν την είσοδο του στρατού του Αβράχα έστειλε ένα σμήνος απο μαύρα κοράκια που κατασπάραξαν τον στρατό του με αποτέλεσμα να οπισθοχωρήσει στην Υεμένη. Το Κοράνι λέει οτι το περιστατικό έγινε το έτος γέννησης του Μωάμεθ αλλά στην πραγματικότητα έγινε 20 χρόνια πρίν όπως έδειξαν οι έρευνες αφού ο Μωάμεθ γεννήθηκε γύρω στο 570 και ο βασιλιάς Αβράχα πέθανε το 553 τον διαδέχθηκαν οι γιοί του Γιακσούμ και Μασρούκ. Την περίοδο 570 - 575 οι Κουρεισίτες της Μέκκας ζήτησαν την βοήθεια των Βυζαντινών αλλά επειδή εκείνοι δέν ήθελαν να πολεμήσουν τους χριστιανούς συμμάχους τους Αξουμίτες οι Κουρεισίτες ζήτησαν στην συνέχεια την βοήθεια του Πέρση βασιλιά Χοσρόη του 1ου που βρισκόταν εκείνη την εποχή σε σκληρό πόλεμο με τους Βυζαντινούς. Ο Χοσρόης ο 1ος βρέθηκε σε πόλεμο με τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστίνο τον 2ο επειδή είχε παραβιάσει την ειρήνη, κατέλαβε πρώτα την Συρία στην συνέχεια μετά απο το κάλεσμα των Κουραισιτών κατέλαβε εύκολα ολόκληρη την Αραβική χερόνησο.

O Πέρσης βασιλιάς Χοσρόης ο 1ος σε νόμισμα

Η Νότια Αραβία έγινε Περσική καταλύθηκε το βασίλειο των Αξουμιδών και επεβλήθη ο Ζωροαστρισμός τόσο σε αυτήν όσο και σε ολόκληρη σχεδόν την Αραβία για περισσότερο απο μισό αιώνα. Το 590 ο νέος βασιλιάς των Περσών Χοσρόης ο 2ος (590 - 633) που είχε πολύ φιλικές σχέσεις με τον ευεργέτη του Βυζαντινό αυτοκράτορα Μαυρίκιο έκλεισε ειρήνη με το Βυζάντιο αλλά η δολοφονία του Μαυρικίου (602) απο τον νέο αυτοκράτορα Φωκά (602 - 610) έφεραν νέους σκληρότερους πολέμους ανάμεσα σε Βυζαντινούς και Πέρσες. Ο Χοσρόης κατέλαβε ακαριαία όλη την Συρία, την Παλαιστίνη, την Φοινίκη, την Μικρά Ασία φθάνοντας μέχρι την Κωνσταντινούπολη, οι Βυζαντινοί μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο ανατρέπουν τον Φωκά τοποθετώντας αυτοκράτορα τον Ηράκλειο τον μέγα τον άνθρωπο που τελικά θα διαλύσει το Περσικό βασίλειο των Σασσανιδών. Ο Χοσρόης ο 2ος έφτασε στην συνέχεια στο σημείο καταλαμβάνοντας τα Ιεροσόλυμα να κλέψει ακόμα και τον Τίμιο Σταυρό (614), ο Ηράκλειος στην συνέχεια την εξαετία (622 - 628) σε εκστρατεία του στην Ασία συνέτριψε ολοκληρωτικά τον Χοσρόη σε όλες τις μάχες. Η ήττα του Χοσρόη απο τον Ηράκλειο ήταν καθοριστική το Βυζάντιο πήρε πίσω τον Τίμιο Σταυρό με όλες τις χαμένες επαρχίες του και το βασίλειο των Περσών κατέρρευσε ολοκληρωτικά, μετά τον θάνατο του Χοσρόη του 2ου (633) κανένας βασιλιάς δεν κατάφερε να σταθεί. Την εποχή εκείνη ο Μωάμεθ ώριμος άντρας ηλικίας 30 - 40 ετών πρίγκηπας από την οικογένεια των Κουρεισιτών της Μέκκας ζούσε το μεγαλύτερο διάστημα στα σπήλαια όπου γνώριζε την θεϊκή αποκάλυψη πρίν ξεκινήσει το κήρυγμα στα 40 - 45 του. Ο Ηράκλειος το 629 συνάντησε για πρώτη φορά στους Μοθούς της Ιορδανίας την νεογέννητη δύναμη των μουσουλμάνων του Μωάμεθ, τους νίκησε εύκολα χωρίς να δώσει καμιά σημασία στην συνέχεια επειδή δέν μπορούσε να φανταστεί τί θα επακολουθούσε.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος - Λαρούς", Αθήνα, 1964
abocanto.blogspot.com