Ρεπορτάζ-ανάλυση, με τεκμηρίωση από αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA, και πρακτικά του ΝΑΤΟ. Γράφει η Replica
Εισαγωγή: Μια πόλη-κόμβος
Αν κοιτάξει κανείς τη Θεσσαλονίκη όπως την «διάβαζαν» οι μυστικές υπηρεσίες τον 20ό αιώνα, θα δει μια πόλη πολύ μεγαλύτερη από τα όριά της: διοικητικό κέντρο, εμπορική πύλη, στρατιωτικό προγεφύρωμα και διπλωματικό θερμόμετρο. Τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα που εξετάζουμε εδώ συνθέτουν ένα μωσαϊκό: από μεταπολεμικές οικονομικές ακτινογραφίες και καταγραφές προσφύγων, μέχρι αναφορές για τη δράση ξένων προξενείων, στιγμιότυπα πραξικοπηματικών ωρών και ψυχροπολεμικούς σχεδιασμούς για υποδομές του ΝΑΤΟ στη Θεσσαλονίκη. Το αποτέλεσμα; Ένα πειστικό αφήγημα για το πώς η πόλη έγινε –και παρέμεινε– στρατηγικός κόμβος στα Βαλκάνια.
Ήδη από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, οι Αμερικανοί αναλυτές προσπαθούν να χαρτογραφήσουν την «κανονικότητα» στη Βόρεια Ελλάδα: τι παράγει, πώς κινείται η αγορά, πόσοι άνθρωποι φτάνουν στα αστικά κέντρα για να σωθούν από τον εμφύλιο, ποιοι έχουν λόγο στις ροές του εμπορίου. Αυτή η εμμονή με τα στατιστικά, τους χάρτες, τους «νομούς» και τις υποδομές, δεν είναι τεχνοκρατική λεπτομέρεια· είναι ο τρόπος με τον οποίο μια υπηρεσία πληροφοριών κατασκευάζει επιχειρησιακή εικόνα μιας περιοχής που βρίσκεται στο όριο μεταξύ Μεσογείου και Βαλκανίων.
Έτσι, το 1952, η υπηρεσία χαρτογραφικής έρευνας της CIA ενσωματώνει στα «δελτία χάρτη» ακόμη και τις νέες εκτάσεις των ελληνικών νομών, καταγράφοντας ότι οι νομοί αυξήθηκαν από 38 σε 50 και αποτυπώνοντας τον Νομό Θεσσαλονίκης στα 3.426 τετρ. χλμ.
Η «κρίσιμη κανονικότητα» της μεταπολεμικής πόλης
Το καλοκαίρι του 1947, η Θεσσαλονίκη βίωσε μια διπλή πραγματικότητα: οικονομική αστάθεια και μαζική εσωτερική προσφυγιά. Μια αναφορά του Central Intelligence Group (του άμεσου προδρόμου της CIA) με τίτλο «General Conditions in Northern Greece» περιγράφει «ένταση της οικονομικής κρίσης» και «τάση απόκρυψης βασικών ειδών», ενώ καταγράφει τον αριθμό-κλειδί: «80–90.000 πρόσφυγες» συρρέουν από τις πληγείσες από το «αντάρτικο» περιοχές στη Θεσσαλονίκη και την περιφέρειά της.
CIA-RDP82-00457R000900410008-3
Στο ίδιο κείμενο βρίσκουμε μικρές, αλλά αποκαλυπτικές, μινιατούρες πολιτικής οικονομίας: δημοπράτηση για δύο γέφυρες στη Χαλκιδική (Νέoς Μαρμαράς και Νικήτη) με προϋπολογισμό 100 εκατ. δραχμές, πανελλήνιο συνέδριο μικροβιοτεχνών και απογραφή επιχειρήσεων και μηχανημάτων για εισαγωγή νήματος στις πλεκτομηχανές – όλα σημάδια μιας διοίκησης που προσπαθεί να αποτυπώσει την παραγωγική βάση στη μέση μιας κρίσης που δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και στρατιωτική
CIA-RDP82-00457R000900410008-3
Η αναφορά, γραμμική στην αφήγησή της, μοιάζει με ψυχρή λίστα. Λέει, όμως, πολλά: το κράτος μετράει, σχεδιάζει γέφυρες, συναντάται για τον καπνό στην Καβάλα, επιβάλλει απαγορεύσεις κυκλοφορίας (π.χ. 21:30 σε Ξάνθη και Κομοτηνή) και αναζητά τρόπους να επανεκκινήσει την εξαγωγική μηχανή του βορά. Πρόκειται για το υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα στηριχθεί η Θεσσαλονίκη ως «διοικητική» και «εμπορική» πρωτεύουσα του βορρά για τις επόμενες δεκαετίες
CIA-RDP82-00457R000900410008-3
Η σκιά της Γιουγκοσλαβίας: ένα προξενείο «δικτύωση»
Μετά τον πόλεμο και εν μέσω Εμφυλίου, η Θεσσαλονίκη είναι και πεδίο ανταγωνιστικών διπλωματιών. Αναφορά της 8ης Δεκεμβρίου 1948 για τη «Δραστηριότητα του Γιουγκοσλαβικού Προξενείου στη Σαλονίκη» περιγράφει μια συστηματική απόπειρα χαρτογράφησης και ενεργοποίησης «στοιχείων» εντός Ελλάδας που θα μπορούσαν να υπηρετήσουν γιουγκοσλαβικά συμφέροντα
CIA-RDP82-00457R002100530004-0
Η ίδια αναφορά μιλά για ενδιαφέρον του Προξενείου να εντοπίσει πρόσφυγες «πέρα από το Σιδηρούν Παραπέτασμα» και να μάθει ονόματα συνεργατών των Γερμανών που πλέον κατέχουν θέσεις στο ελληνικό κράτος – πληροφορίες που, κατά την πηγή, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε επίθεση κατά της Ελλάδας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ
CIA-RDP82-00457R002100530004-0
Εδώ δεν έχουμε μόνο «σύνδεση» αλλά και ένα εγχειρίδιο επιρροής: η Θεσσαλονίκη ως πόλη-διασταύρωση κυβερνητικών μηχανισμών, μειονοτήτων, προσφυγικών ροών και διεθνών διπλωματικών παιγνίων
Η ώρα μηδέν του 1973: όταν τα τανκς «σφραγίζουν» την πόλη
Στις 25 Νοεμβρίου 1973, ενώ η Αθήνα αλλάζει χέρια μέσα στη Χούντα, ένα «Ενημερωτικό Υπόμνημα» της CIA με ακρίβεια ρεπορτάζ μεταφέρει την εικόνα στη Θεσσαλονίκη: «Το πραξικόπημα δεν συνάντησε αντίσταση στη βόρεια Ελλάδα και όλες οι μονάδες στρατού στην περιοχή της Θεσσαλονίκης υποστήριξαν τη νέα κυβέρνηση. Άρματα μάχης μπλοκάρουν την είσοδο και την έξοδο από την πόλη και η κυκλοφορία έχει απαγορευτεί εντός αυτής. Το αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης είναι ανοικτό, αλλά οι επιβάτες τουλάχιστον ενός αεροσκάφους δεν επιτράπηκε να επιβιβαστούν, παρότι δόθηκε άδεια απογείωσης»
CIA-RDP85T00875R001100160024-3
Την ίδια ώρα «ο διοικητής και ο υπαρχηγός μιας μεραρχίας καθώς και ο αρχηγός και ο υπαρχηγός της υπηρεσίας πληροφοριών της περιοχής» συλλαμβάνονται από τη στρατιωτική αστυνομία – ένδειξη ότι η Θεσσαλονίκη δεν είναι μόνο πόλη-κόμβος, αλλά και δευτερεύον κέντρο εξουσίας που πρέπει να «κλειδωθεί» για να σταθεροποιηθεί η νέα τάξη πραγμάτων
CIA-RDP85T00875R001100160024-3
Το στιγμιότυπο αυτό φωτίζει κάτι ουσιώδες: σε περιόδους ακραίας αστάθειας, όποιος ελέγχει τη Θεσσαλονίκη εξασφαλίζει εφεδρείες, άξονες μεταφορών, νευραλγικές υπηρεσίες. Η διεθνής υπηρεσία πληροφοριών που το σημειώνει δεν περιγράφει απλώς γεγονότα· μας δείχνει τι θεωρεί στρατηγικό: γεωγραφία, κόμβοι, ροές.
Ελεύθερες ζώνες, χάρτες και «νομοί»: η ματιά της γεωγραφίας
Η Θεσσαλονίκη δεν είναι μόνο στρατός και πολιτική. Είναι και εμπορικές ροές που ξεκινούν από τη δεκαετία του 1920 και φτάνουν σε καθεστώτα «ελευθέρων ζωνών» που συζητούνται με τους γείτονες. Στα αρχεία που εξετάσαμε, υπάρχει η υπενθύμιση ότι ελληνικές, γιουγκοσλαβικές και γαλλικές πηγές του Μεσοπολέμου κατέγραφαν την επιδίωξη για «Zone libre yougoslave – Thessaloniki», ως μέσο πρόσβασης των «κλεισμένων» Βαλκανίων στη Μεσόγειο – μια ιδέα που θα στοιχειώνει τη γεωπολιτική της πόλης για δεκαετίες.
Αν αυτή η ρύθμιση άλλαζε τα τελωνειακά καθεστώτα, οι Αμερικανοί χαρτογράφοι φρόντιζαν να έχουν επικαιροποιημένα «θεμέλια»: το 1952 σημειώνουν ότι εντός μιας δεκαετίας οι ελληνικοί νομοί αυξήθηκαν από 38 σε 50 και δημοσιεύουν αναλυτικό πίνακα με τις εκτάσεις τους, με τη Θεσσαλονίκη στα 3.426 τ.χλμ. – μια καθαρά «τεχνική» πληροφορία με προφανείς συνέπειες για σχεδιασμό υποδομών, κινήσεων πληθυσμών και εμπορίου
CIA-RDP79-01005A000200010005-8
Την ίδια χρονιά, στο ίδιο δελτίο «Map Intelligence Review», η CIA καθοδηγεί ακόμη και το πώς να χαρτογραφούνται θαλάσσια όρια ώστε να αποφεύγονται «λανθασμένες εντυπώσεις κυριαρχίας», επισημαίνοντας την ανάγκη διάκρισης μεταξύ πραγματικών συνόρων, «γραμμών κατανομής» και βοηθητικών οριοθετήσεων (έντυπο πίνακα περιεχομένων και σχετικό κεφάλαιο)
CIA-RDP79-01005A000200010005-8
Γιατί έχει σημασία αυτό σε μια πόλη-λιμάνι; Διότι η ακρίβεια στον χάρτη θάλασσας και ξηράς είναι προϋπόθεση για να κατανοήσεις ποιος ελέγχει τι – από την προβλήτα ως το τελωνείο και από τα χωρικά ύδατα ως την «πίσω αυλή» των βιομηχανικών ζωνών
Το ΝΑΤΟ στη Θεσσαλονίκη
Το 1969, στα πρακτικά της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, εμφανίζεται ένα καθόλου αμελητέο ζήτημα: η δημιουργία «Advance Command Post (ACP)» στη Θεσσαλονίκη. Ένα μέλος θέτει το ερώτημα ωμά: «Μπορούμε να δικαιολογήσουμε μια τόσο σπάνια εν καιρώ ειρήνης εγκατάσταση;» και καταλήγει ότι «ο κύριος σκοπός […] ήταν και παραμένει πολιτικής φύσης και όχι στρατιωτικής», αμφισβητώντας την «επιχειρησιακή αναγκαιότητα» του ACP στη Θεσσαλονίκη (σελ. 12 του πρακτικού)
RECORD-MC-010-69_PERM_ENG_PDP
Η φράση αυτή, εντυπωσιακή στην ευθύτητά της, «προδίδει» κάτι βαθύτερο: ακόμη κι όταν οι επιτελείς αμφιβάλλουν για τη στρατιωτική σκοπιμότητα μιας μόνιμης εγκατάστασης, η Θεσσαλονίκη επιλέγεται ως σήμα – ως πολιτικό μήνυμα παρουσίας, διασύνδεσης, καθησυχασμού.
Το ίδιο έγγραφο απαριθμεί και τα «πεζά» της γραφειοκρατίας (ζήτημα στέγασης, μεταβίβαση κτηρίου στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό), αλλά το συμπέρασμα παραμένει: η Θεσσαλονίκη είναι χρήσιμη ακόμη και ως «σύμβολο» του ΝΑΤΟ στο εύθραυστο ΝΑ πτερύγιο. Αυτή η διάσταση –η πόλη ως πολιτικό έρεισμα– συνομιλεί με τον ρόλο της στον Ψυχρό Πόλεμο ως σημείο επαφής (και τριβής) Ελλάδας–Γιουγκοσλαβίας–Βουλγαρίας.
Από την οικονομία των γέφυρων στην πολιτική των αεροδρομίων
Επιστρέφοντας στο 1947, αξίζει να σταθούμε στη μικρολεπτομέρεια των «δύο γεφυρών» στη Χαλκιδική. Γιατί να ενδιαφέρει τη μυστική υπηρεσία; Διότι η γεφύρωση (κυριολεκτικά) των θαλάσσιων μυχών και των δυσπρόσιτων ενδοχωρών καθορίζει ροές ανθρώπων και εμπορεύματος – και άρα επιχειρησιακή κινητικότητα σε περιοχή που γειτνιάζει με «συνοριακά» μέτωπα. Η ίδια λογική, μεταφερμένη στο 1973, κάνει το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης κέντρο ελέγχου και φιλτραρίσματος ροών σε στιγμή πολιτικής κρίσης (ανοικτό «τυπικά», αλλά με επιβάτες να εμποδίζονται να επιβιβασθούν)
CIA-RDP85T00875R001100160024-3
Το βλέμμα των υπηρεσιών σε γέφυρες, δρόμους, λιμάνια, χάρτες και τεχνικές «λεπτομέρειες» δεν είναι εμμονή· είναι προϋπόθεση. Χωρίς αυτές τις στοιχειώδεις ψηφίδες, δεν υπάρχει «στρατηγική πόλη». Και η Θεσσαλονίκη, σε όλη τη διάρκεια του αιώνα, είναι ακριβώς αυτό: ένα πλέγμα υποδομών, οργανωμένο πάνω σε μια διοικητική γεωγραφία που παρακολουθείται, μετριέται, επικαιροποιείται (χαρακτηριστικά, το 1952 οι Αμερικανοί επισημαίνουν και τεκμηριώνουν την αύξηση των νομών, παρέχοντας λίστα εκτάσεων ανά νομό – ένα χρήσιμο εργαλείο για αναλυτές που σχεδιάζουν «πυκνότητες» και κατανομές)
CIA-RDP79-01005A00020001000…
Η Θεσσαλονίκη ως «ελεύθερη ζώνη» ιδεών και πιέσεων
Η συζήτηση περί «ζώνης ελευθέρου εμπορίου» με γιουγκοσλαβική πρόσβαση στο λιμάνι δεν ήταν απλώς τεχνική. Ήταν βαλβίδα για κράτη χωρίς θαλάσσια έξοδο και ταυτόχρονα μοχλός πίεσης προς την Αθήνα. Στα χρόνια του Μεσοπολέμου, αυτό το σχέδιο πέρασε από σελίδες μονογραφιών και διπλωματικών διαπραγματεύσεων· στον Ψυχρό Πόλεμο, η ουσία –η Θεσσαλονίκη ως διεθνής εμπορική διέξοδος– έμεινε. Όταν το 1976 η CIA αναλύει την κρίση στο Αιγαίο, βλέπει την Ελλάδα να προσπαθεί να κρατήσει κανάλια διαλόγου με την Τουρκία, παρά τα «σπρωξίματα» της Άγκυρας. Σε έναν τέτοιο χάρτη, η Θεσσαλονίκη λειτουργεί ως βαλβίδα αποσυμπίεσης: ένας κόμβος που εξυπηρετεί στρατιωτική και εμπορική κινητικότητα, αλλά και πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό (ο βορράς ως πειστική παράσταση κρατικής επάρκειας)
CIA-RDP79-01005A000200010005-8
Σκιαγραφώντας μια «πολιτική γεωγραφία» της πόλης
Διοικητική & στατιστική υποδομή: Η προτεραιότητα σε απογραφές, μητρώα επιχειρήσεων, καταμέτρηση μηχανημάτων και η αποτύπωση των εκτάσεων των νομών δείχνουν εμμονή με την «βάση δεδομένων» του κράτους στη Βόρεια Ελλάδα – μια βάση πάνω στην οποία πατάει και κάθε ξένη υπηρεσία πληροφοριών για να αναπτύξει πρόγνωση και πολιτική .
Οικονομία των ροών: Από τις γέφυρες της Χαλκιδικής μέχρι τις διαπραγματεύσεις για τον καπνό, η ανατολική Μακεδονία–Θράκη και η Κεντρική Μακεδονία εμφανίζονται ως «γραμμές» που ενδιαφέρουν όχι μόνο τους υπουργούς αλλά και τους αναλυτές της Ουάσιγκτον. Το ποιος αγοράζει, μεταφέρει, εξάγει – και με τι τιμή– είναι γεωπολιτική, όχι απλώς οικονομία
CIA-RDP82-00457R000900410008-3
Διπλωματική επιτήρηση: Η δραστηριότητα του γιουγκοσλαβικού προξενείου στη Θεσσαλονίκη το 1948 λειτουργεί ως καθρέφτης: άλλες πρωτεύουσες «βλέπουν» στη Θεσσαλονίκη έναν χώρο όπου μπορούν να υφάνουν σχέσεις, δίκτυα, ακόμη και να συλλέξουν «προσωπικά» δεδομένα που θα αξιοποιήσουν στη διεθνή σκηνή
CIA-RDP82-00457R002100530004-0
Στρατιωτικός έλεγχος: Το 1973, όταν όλα «παγώνουν», η Θεσσαλονίκη «κλειδώνεται» με άρματα στις εισόδους και απαγόρευση κυκλοφορίας. Αυτή η εικόνα δεδομένων ωρών γεννά συμπεράσματα δεκαετιών για το πώς αντιλαμβάνονται τρίτοι τη στρατηγική αξία της πόλης σε κατάσταση κρίσης
CIA-RDP85T00875R001100160024-3
Συμμαχική πολιτική: Στα πρακτικά του ΝΑΤΟ, η Θεσσαλονίκη «μετράει» και όταν η επιχειρησιακή ανάγκη δεν είναι αυτονόητη – ως πολιτικό σήμα συνοχής στο νοτιοανατολικό άκρο της Συμμαχίας (και ως συζήτηση προϋπολογισμού που φανερώνει προτεραιότητες) .
Μια πόλη που «κρατάει» το βλέμμα πάνω της
Γιατί όλα αυτά κρατούν ακόμη σήμερα; Επειδή η Θεσσαλονίκη συνεχίζει να είναι ακριβώς αυτό που την έκανε στρατηγική τον 20ό αιώνα: ο σύνδεσμος μεταξύ μεσογειακού κόσμου και «κλειδωμένων» Βαλκανίων. Η λογική της ελεύθερης ζώνης με τους βόρειους γείτονες έχει αλλάξει μορφές αλλά όχι ουσία· η πόλη παραμένει πύλη για εμπορεύματα, ιδέες, επενδύσεις και –σε κρίσεις– για στρατιωτική ενίσχυση. Η γεωγραφία δεν αλλάζει, αλλάζει μόνο το «ποιος» και το «πώς» τη διαχειρίζεται.
CIA-RDP79-01005A000200010005-8
Τι μας διδάσκουν τα έγγραφα
Τα έγγραφα δεν είναι λογοτεχνία, αλλά αν τα διαβάσεις μαζί, φτιάχνουν αφήγηση. Από τη «φτώχεια» της λίστας με τους 90.000 πρόσφυγες το 1947 μέχρι το «στιγμιότυπο» με τα άρματα στα οδοφράγματα το 1973, κι από τους πίνακες των νομών ως τη «συζήτηση» στο ΝΑΤΟ για το ACP, η Θεσσαλονίκη εμφανίζεται πάντα ως τομή: εκεί όπου η διοικητική στατιστική συναντά την πολιτική στρατηγική, όπου το εμπόριο γίνεται γεωπολιτική και όπου ένα γραφειοκρατικό κονδύλι 44.200 IAU μπορεί να παραγάγει πολιτικό μήνυμα για ολόκληρη τη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας
RECORD-MC-010-69_PERM_ENG_PDP
.
Κι αν κάτι λείπει από αυτά τα κείμενα, είναι ο παλμός του δρόμου. Αλλά αυτός ακούγεται στις σιωπές τους: στις απαγορεύσεις κυκλοφορίας, στην «απαγόρευση επιβίβασης» στο αεροδρόμιο, στις εκθέσεις για καπνό και στις απογραφές εργοστασίων. Η Θεσσαλονίκη ήταν –και είναι– μια πόλη όπου η μικρή λεπτομέρεια της διοίκησης (μια γέφυρα, ένας πίνακας, μια «ελεύθερη ζώνη») έχει στρατηγικό βάρος.
Συμπέρασμα
Από τη στατιστική της γεωργικής απόδοσης και τις τιμές του καπνού ως την «απαγόρευση επιβίβασης» σ’ ένα αεροπλάνο πραξικοπηματικής Κυριακής και την ειρωνική συζήτηση για ένα ACP που «χρειάζεται πολιτικά», η Θεσσαλονίκη προκύπτει σταθερά ως «κρίσιμος κόμβος» – μια πόλη που, όταν τη διαβάζεις μέσα από τις ψυχρές σελίδες των υπηρεσιών, σου επιστρέφει ένα θερμό, ζωντανό συμπέρασμα: ότι εδώ, στο «βόρειο λιμάνι» της Ελλάδας, η γεωγραφία είναι πολιτική και η πολιτική, γεωγραφία. Οι υπηρεσίες το ήξεραν. Τα έγγραφα το δείχνουν. Κι εμείς, σήμερα, μπορούμε να το αφηγηθούμε – με ονόματα, ημερομηνίες και ακριβείς σελίδες.
Επιλεγμένες παραπομπές (ενδεικτικά αποσπάσματα)
Central Intelligence Agency, Intelligence Memorandum: The Situation in Greece (25 Nov. 1973). Αναφορά για τη Θεσσαλονίκη κατά το πραξικόπημα («τανκς μπλοκάρουν την είσοδο/έξοδο», «απαγόρευση κυκλοφορίας», «αεροδρόμιο ανοικτό αλλά επιβάτες δεν επιτρέπεται να επιβιβαστούν»)
CIA-RDP85T00875R001100160024-3
Central Intelligence Group, General Conditions in Northern Greece (28 Aug. 1947). Καταγραφή «80–90.000 προσφύγων» στη Θεσσαλονίκη/περιφέρεια, μέτρα αγοράς, υποδομές και περιορισμοί κυκλοφορίας σε πόλεις της Θράκης
Central Intelligence Agency, Map Intelligence Review (June 1952). Πίνακας «Land Area of the Greek Nomoi»: Νομός Θεσσαλονίκης 3.426 τ.χλμ., αύξηση νομών από 38 σε 50
CIA-RDP79-01005A000200010005-8
Central Intelligence Agency, Map Intelligence Review (June 1952). Κεφάλαιο «Map Representation of Boundaries and Similar Lines in Water»: οδηγίες χαρτογράφησης θαλάσσιων ορίων/«γραμμών κατανομής»
CIA-RDP79-01005A000200010005-8
Central Intelligence Agency, Weekly Summary (10 Sept. 1976). Ενότητα «Europe – Greece–Turkey»: περιγραφή ρητορικής και κινήσεων Καραμανλή–Ντεμιρέλ εν μέσω αποστολής του «Σισμίκ Ι».
CIA-RDP79-00927A011400120001-4
CIA Information Report, Activities of the Yugoslav Consulate in Salonika (8 Dec. 1948). Περιγραφή απόπειρας «δικτύωσης» και συλλογής ονομάτων από το Γιουγκοσλαβικό Προξενείο στη Θεσσαλονίκη
CIA-RDP82-00457R002100530004-0
NATO, Record – MC 10/69 (13 Mar. 1969). Συζήτηση για εγκατάσταση «Advance Command Post» στη Θεσσαλονίκη· θέση ότι «ο κύριος σκοπός […] είναι πολιτικός» https://www.politispress.gr/
**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου