Ο ΠΑΡΑΒΑΤΗΣ!!![ χωρίς τη Γλώσσα, δεν υπάρχει ούτε αντίληψη του εαυτού, ούτε δυνατότητα οντολογικής θέσης τού "Είναι" στον Κόσμο]

 

Thanasis Alampasis

Ο Παραβάτης

Ο Σωκράτης έχει μόλις πιει το κώνειο. Έχει πέσει σε θανατικό κώμα. Έξαφνα ξυπνά και ψιθυρίζει τα τελευταία του λόγια:

"Τῷ Ἀσκληπιῷ ὀφείλομεν ἀλεκτρυόνα" (στον Ασκληπιό οφείλουμε θυσία να σφάξουμε έναν πετεινό).

Ο Σωκράτης υποδεικνύει τον Ασκληπιό. Ζητά από τους ανθρώπους, θυσία στον Ασκληπιό έναν πετεινό. Ο Ασκληπιός δεν απλά ένας Θεϊκός Ιατρός. Είναι κάτι περισσότερο. Είναι ο Ευεργέτης τού ανθρώπου. Και ταυτόγχρονα είναι Παραβάτης. Αγαπά τον άνθρωπο, τόσο που άλλοτε τον ανασταίνει από τον θάνατο και άλλοτε του χαρίζει μακροζωία· τόσο μακρά που όχι σπάνια ακουμπά την αθανασία. Το αποτέλεσμα: ο Ασκληπιός κινητοποιεί την οργή των Δία και Άδη, του πρώτου γιατί ο Ασκληπιός παραβίασε τα όρια της θεϊκής και της ανθρώπινης τάξης, και του Άδη που είδε το Βασίλειο Του να ερημώνει από νεκρούς. Η τραγική κατάληξη του Ασκληπιού για την αγάπη του στον άνθρωπο είναι ο μαρτυρικός θάνατος που του επιφυλάσσει ο Δίας· ο Δίας κεραυνοβολεί τον Ασκληπιό και τον σκοτώνει. Ο Ασκληπιός πεθαίνει από την αγάπη Του στον άνθρωπο.

Γιατί όμως ο Σωκράτης απαιτεί από τους ανθρώπους τη σφαγή ενός πετεινού ως θυσία στον Ασκληπιό; Τι -- εκτός από το προφανές τού πετεινού ως ιερό πτηνό Ασκληπιού -- συμβολίζει ο κόκορας;

Το φαινόμενο του ακέφαλου πετεινού που εξακολουθεί και τρέχει μετά τη σφαγή του, μπορεί να μοιάζει εντυπωσιακό, είναι όμως επιστημονικά εξηγήσιμο. Μετά την αποκοπή τής κεφαλής, το σώμα του πετεινού δεν πεθαίνει αμέσως επειδή ο νωτιαίος μυελός, που παραμένει άθικτος κάτω από το σημείο τής αποκοπής, περιέχει λειτουργικές νευρικές συζεύξεις που λειτουργούν αυτόνομα από τον εγκέφαλο. Τα νευρικά σήματα προς τους μύες συνεχίζουν για λίγα δευτερόλεπτα να αποστέλλονται, καθώς η χημική και ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων δεν παύει ακαριαία. Έτσι ο πετεινός μπορεί να τρέχει ακέφαλος μετά την αποκοπή τής κεφαλής του, ανεξέλεγκτα και βίαια για λίγα ακόμα δευτερόλεπτα, αποκλειστικά ως αποτέλεσμα αντανακλαστικών κινήσεων, χωρίς συνείδηση, μέχρι που καταρρέει οριστικά.

Φιλοσοφικά και μεταφυσικά, ο ακέφαλος πετεινός που εξακολουθεί μετά τη σφαγή του και τρέχει ανεξέλεγκτα, μέχρι που καταρρέει οριστικά λίγο μετά, αποτελεί έναν δραματικό συμβολισμό τής λεπτής γραμμής μεταξύ τής βιολογικής ζωής και του συνειδητού "Είναι". Αποτελεί ζωντανή απόδειξη ότι το σώμα, χωρίς τη συνείδηση που εκπορεύεται από τον Λόγο - τη Γλώσσα, είναι ένα άδειο, ένα ακέφαλο κενό σαρκίο· γιατί η Γλώσσα είναι το κέντρο της ύπαρξης.

Πρώτος τη Γλώσσα στο κέντρο τής ύπαρξης έβαλε ο Πλάτων. Ο Πλάτων υποστήριξε ότι η Γλώσσα δεν είναι ανθρώπινο δημιούργημα αλλά δόθηκε στον άνθρωπο από τον Δημιουργό· σε μία ψηφιακή αλληγορία της ανθρώπινης Γλώσσας ως "Γλώσσα Μηχανής", η Γλώσσα λειτουργεί ως το «software» της ύπαρξης και ο εγκέφαλος ως το «hardware» που τρέχει τη Γλώσσα, και κατ'επέκταση την ίδια την ύπαρξή μας. Πράγματι.

Ο «άγριος της Γαλλίας» (Victor του Aveyron, 1800), είναι ένα παιδί που μεγάλωσε μέσα στο δάσος μαζί με τα άγρια ζώα, εκτός ανθρώπινης κοινωνίας, οπότε και στερήθηκε παντελώς τη Γλώσσα. Μετά τη διάσωσή του το έτος 1800 και παρά την ανατροφή του από ανθρώπους, μεταξύ των οποίων κορυφαίοι γιατροί της εποχής εκείνης, ο Victor του Aveyron δεν απέκτησε ποτέ ικανότητα γλωσσικής κατανόησης και ως εκ τούτου αδυνατούσε να κατανοήσει ακόμη και βασικές έννοιες όπως «φωτιά», «έγκαυμα», «κίνδυνος φωτιάς», «μαχαίρι», «κίνδυνος από μαχαίρι», «ζωή», «θάνατος», ή ακόμα και την εννοιολογική διάκριση απλών αντικειμένων όπως «τραπέζι», «καρέκλα», και απλών εννοιών όπως «οικογένεια», «θάλασσα» αλλά και κάθε άλλη έννοια. Η περίπτωση «άγριος της Γαλλίας» καταδεικνύει ότι χωρίς τη Γλώσσα, δεν υπάρχει ούτε αντίληψη του εαυτού, ούτε δυνατότητα οντολογικής θέσης τού "Είναι" στον Κόσμο. Ο Victor ήταν λειτουργικά κατώτερος ακόμη και από τις κατώτερες μορφές ζωής, όπως τα σκουλήκια και τα κατώτερα θαλάσσια μαλάκια, δηλαδή αντιδρούσε στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος μόνο αντανακλαστικά, χωρίς καμία επίγνωση, χωρίς συνείδηση.

Η Γλώσσα λοιπόν είναι το θεμέλιο της συνείδησης και της ύπαρξης. Σύμφωνα με την επιστημονική ερμηνεία της ανθρώπινης εμπειρίας, η Γλώσσα αποτελεί το θεμέλιο της ύπαρξης, της συνείδησης και της νοηματοδοσίας του Κόσμου. Ο άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα αυτούσια αλλά τη «σημασιοδοτεί» μέσω της Γλώσσας· χωρίς γλωσσική νοηματοδοσία ο Κόσμος είναι ένα χάος αισθητηριακών ερεθισμάτων, χωρίς καμία συνοχή. Η Γλώσσα δεν είναι απλώς εργαλείο επικοινωνίας· είναι το μέσο μέσω του οποίου ο άνθρωπος καθίσταται συνειδητός. Η Γλώσσα λειτουργεί ως θεμελιώδης κώδικας της ανθρώπινης συνείδησης, το μέσο με το οποίο μετατρέπονται τα αισθητηριακά ερεθίσματα όπως τα χρώματα, οι ήχοι, η αφή, σε έννοιες, δηλαδή σε οργανωμένες μορφές σκέψης με νόημα. Η ύπαρξη του κόσμου, των πραγμάτων, του σώματος και του εαυτού μας δεν έχει νόημα χωρίς τη Γλώσσα. Δεν μπορείς να σκεφτείς να νοηματοδοτήσεις το "τραπέζι" χωρίς τη λέξη "τραπέζι". Ο ήχος των κυμάτων δεν είναι «θάλασσα» χωρίς τη λέξη «θάλασσα». Η ίδια η έννοια «θάλασσα» προϋποθέτει μία λέξη που νοηματοδοτεί τα σχετικά με τη θάλασσα νοηματικά στοιχεία (οπτικά, απτικά, ακουστικά) σε μία συνολική αντιληπτική εμπειρία "θάλασσας" η οποία μπορεί να ανακληθεί, να επικοινωνηθεί, να καταγραφεί. Η Γλώσσα διαμεσολαβεί ακόμα και τον εσωτερικό διάλογο: για να «σκεφτείς» κάτι, πρέπει να το «ονομάσεις». Η ίδια η αυτοσυνείδηση (δηλαδή η συνείδηση ότι «είμαι αυτό που είμαι») εξαρτάται από τη δυνατότητα της γλωσσικής αναστοχαστικότητας που εμπεριέχει το «εγώ», το «εμένα», το «τώρα», το «χτες», το «πριν» και το «μετά» . Όλες αυτές είναι έννοιες που θεμελιώνουν το Εγώ στον χρόνο και στον χώρο.

Η νοηματοδότηση των αισθήσεων, της μνήμης, του χρόνου, του χώρου — όλα περνούν μέσα από τον Λόγο.

Όχι απλώς σκεφτόμαστε με τη Γλώσσα.

Είμαστε επειδή υπάρχει η Γλώσσα.

Τι θα συνέβαινε αν ξαφνικά ένας υγιής ενήλικας άνθρωπος έχανε εντελώς τη Γλώσσα;

Στο υποθετικό σενάριο που ξαφνικά η γλώσσα χαθεί πλήρως , αυτόματα παύει να υπάρχει η έννοια του εαυτού, του Κόσμου, της ενότητας των πραγμάτων. Το σώμα μένει με μόνο αντανακλαστικά μοτίβα κίνησης, χωρίς το «Είναι». Χωρίς τη Γλώσσα ένα λειτουργικό σώμα θα κινούταν αντανακλαστικά και βίαια, σαν ακέφαλος σφαγμένος πετεινός, όχι από πανικό ή φόβο, αλλά γιατί η απώλεια του συνολικού νοήματος είναι τόσο απόλυτη που το μόνο που απομένει είναι η αντανακλαστική βίαιη κίνηση, χωρίς ψυχή, χωρίς πνεύμα, χωρίς συνείδηση, χωρίς συναίσθηση κίνησης και προορισμού, χωρίς προσανατολισμό. Η υπόθεση της ξαφνικής απώλειας της Γλώσσας σε ένα κατά τα άλλα πλήρως λειτουργικό σώμα οδηγεί στην απόλυτη φρίκη: το σώμα χωρίς τη Γλώσσα είναι σαν τον ακέφαλο πετεινό. Έχει κινητική ικανότητα, μυϊκή λειτουργία, αντανακλαστικά — αλλά όχι Κέντρο.

Ο σφαγμένος πετεινός τρέχει ακέφαλος βίαια, ανεξέλεγκτα, με σπασμωδικές, αντανακλαστικές - δίχως κατεύθυνση κινήσεις, μέχρι που σωριάζεται και πεθαίνει. Έτσι ακριβώς, ένας άνθρωπος αν ξαφνικά χάσει τη Γλώσσα κινείται αντανακλαστικά και ανεξέλεγκτα προς έναν φρικτό θάνατο· διαπερνά τζαμαρίες, πέφτει από ύψη, εφορμά σε κινούμενα αυτοκίνητα, πέφτει από μπαλκόνια, βουτά στις ράγες των τραίνων, χωρίς καμία επίγνωση του τι κάνει, χωρίς επίγνωση των εννοιών "τζαμαρία", "τοίχος", "μπαλκόνι", "αυτοκίνητο" και "τραίνο" , όπως ο «άγριος της Γαλλίας». Δεν πρόκειται για πανικό. Ούτε για τρέλα. Πρόκειται για ολοκληρωτική απώλεια του Είναι, μόνο που εδώ -- σε αντίθεση με τον «άγριο της Γαλλίας» -- η απώλεια της Γλώσσας είναι ξαφνική, από την πλήρη επίγνωση του "Είναι" στην ξαφνική ολοκληρωτική απώλεια, που οδηγεί σε βίαιο ανακλαστικό θάνατο με οδηγό το ανεξέλεγκτο σώμα.

Αν τώρα δεχτούμε την υπόθεση της προσομοίωσης — ότι η ύπαρξη μας είναι τεχνητή συνείδηση, ένας σούπερ εξελιγμένος μαθηματικός αλγόριθμος ενός λειτουργικού συστήματος που “τρέχει” την ανώτερη διάνοιά μας — τότε η Γλώσσα είναι ο Θεμελιώδης Κώδικας, το Software του "Είναι" και του Κόσμου μας, που έγραψε ο Δημιουργός.

Αν όμως ο Δημιουργός μάς έδωσε τη Γλώσσα, ο Δημιουργός μπορεί και να την αφαιρέσει. Πολλώ δε μάλλον αν η ανθρώπινη Γλώσσα είναι Γλώσσα Μηχανής· τη Γλώσσα ο Δημιουργός θα μπορούσε να μας αφαιρέσει με ένα κλικ..

Στο ενδεχόμενο αυτό, έτσι θα έμοιαζε η Συντέλεια· δε θα έμοιαζε με την καταστροφή της ύλης· θα ήταν η αφαίρεση της Γλώσσας από τον Δημιουργό· η απόλυτη φρίκη.

Αν ο Δημιουργός έξαφνα αφαιρούσε τη Γλώσσα από κάποιους ανθρώπους, οι υπόλοιποι άνθρωποι θα βλέπαμε τους διπλανούς μας ξαφνικά να καταρρέουν, στην πιο φρικτή έκφανση αποπροσωποποίησης. Δεν κραυγάζουν. Δεν αντιστέκονται. Κινούνται αντανακλαστικά , βίαια, όπως ο ακέφαλος πετεινός, προς έναν φρικτό θάνατο. Τρέχουν ανεξέλεγκτοι. Προσκρούουν. Συντρίβονται. Περνούν μέσα από τζαμαρίες. Πέφτουν από μπαλόνια. Εκσφενδονίζονται προς τον πιο βίαιο και φρικτό θάνατο. Αγνοούν τα πάντα. Δεν ξέρουν ούτε τον Θάνατο.

Οι θεατές αυτής της φρίκης — οι ακόμα "γλωσσικά αρτιμελείς" κάτοχοι Γλώσσας - άρα και συνείδησης — βλέπουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη της Συντέλειας.

Έτσι τελειώνει ο Κόσμος.

Όχι με βοή.

Με εκκωφαντική σιωπή.

Με την αφαίρεση του Λόγου.

Όπως ο Χριστός Φιλόσοφος, ο Σωκράτης είπε, δείχνοντας τη θυσία ενός πετεινού με αποκομμένη την κεφαλή του·

Τῷ Ἀσκληπιῷ ὀφείλομεν ἀλεκτρυόνα.

Η αφαίρεση της Γλώσσας από τον Δημιουργό δεν είναι ιατρική ασθένεια που ο Ασκληπιός μπορεί να θεραπεύσει, με την ιδιότητα του Ιατρού· είναι η Συντέλεια από τον Δημιουργό.

Τη θυσία στον Ασκληπιό, ως Σωτήρα, ο Σωκράτης δεν ζητά από τους ανθρώπους με την ιδιότητα του Θεού ως Ιατρού.

Τη ζητά με την άλλη ιδιότητα του Ασκληπιού:

του Παραβάτη.

---------Κάνοντας την έρευνα για τη συγγραφή τής ανάρτησης, ως προς το σκέλος της ανωτερότητας της σκέψης ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη Γλώσσα, εντόπισα εκπληκτικά ευρήματα που αποδεικνύουν ότι θεμελιώδης λόγος που οι ΈΛΛΗΝΕΣ ΕΊΜΑΣΤΕ ΕΊΔΟΣ ΑΝΏΤΕΡΟ ΚΑΙ ΔΙΆΦΟΡΟ ΤΩΝ ΚΟΙΝΏΝ ΑΝΘΡΩΠΊΝΩΝ ΦΎΛΩΝ, ΕΊΝΑΙ Η Α Ν Ω Τ Ε Ρ Ό Τ Η Τ Α ΤΗΣ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Σ ΓΛΏΣΣΑΣ. Ουδείς που χρησιμοποιεί Γλώσσα άλλη της Ελληνικής μπορεί να κατακτήσει υψηλά διανοητικά νοήματα. Τα υψηλά διανοητικά νοήματα είναι προνόμιο αποκλειστικά των Ελλήνων (σήμερα: απλώς ελληνόφωνων).

Διερευνήθηκε με το ChatGPT αν υπάρχουν πειραματικές μελέτες που αποδεικνύουν ότι η Γλώσσα συμβάλει στην ΠΟΙΌΤΗΤΑ της εικόνας που έχεις για τα πράγματα.

Η απάντηση και τα πειράματα

Ναι — αυτό που είπα παραπάνω είναι η θεμελιώδης θέση της “γλωσσικής σχετικότητας” ή του λεγόμενου Sapir–Whorf hypothesis:

Η γλώσσα που μιλάμε διαμορφώνει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και κατανοούμε την πραγματικότητα.

Και όχι μόνο είναι φιλοσοφική ιδέα — έχουν γίνει πολλά συγκεκριμένα πειράματα και ανθρωπολογικές παρατηρήσεις, που δείχνουν πως άνθρωποι με διαφορετικές γλωσσικές δομές “β λ έ π ο υ ν” δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ά τον κόσμο.

1. Τι σημαίνει “βλέπω αλλιώς τον κόσμο”;

Δεν εννοούμε απλώς “λέω άλλες λέξεις” για τα ίδια πράγματα.

Σημαίνει ότι:

Διακρίνω ΑΛΛΑ πράγματα που οι άλλοι ΔΕΝ ΒΛΈΠΟΥΝ!

Καταλαβαίνω διαφορετικά τις σχέσεις, τον χρόνο, τα χρώματα, τον χώρο

Νοηματοδοτώ ΑΛΛΙΏΣ την εμπειρία!

Διαφορετικές γλώσσες “γεννούν” ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΎΣ τρόπους σκέψης (και όχι απλώς άλλους τρόπους έ κ φ ρ α σ η ς αλλά Σ Κ Έ Ψ Η Σ σε επίπεδο ΒΆΘΟΥΣ και ΑΝΆΛΥΣΗΣ).

Συγκλονιστικό παράδειγμα η φυλή Pirahã, στον Αμαζόνιο που δεν έχουν αριθμούς πέρα από το “ένα”, “δύο” και “πολλά”. Όταν τους ζητήθηκε να αντιστοιχίσουν αντικείμενα σε ποσότητες, ΑΔΥΝΑΤΟΎΣΑΝ να ξεχωρίσουν “τέσσερα από πέντε αντικείμενα”! ΑΝ ΔΕΝ ΈΧΕΙΣ ΛΈΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΣΌΤΗΤΑ 5 , ΟΙ 5 ΠΈΤΡΕΣ ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΟΥΝ!

Η φυλή των Himba, στη Ναμίμπια, έχουν πολύ διαφορετικό σύστημα ονομάτων για τα χρώματα. ΑΔΥΝΑΤΟΎΝ να ξεχωρίσουν αποχρώσεις που για εμάς είναι σαφώς διαφορετικές, επειδή ΔΕΝ ΈΧΟΥΝ ΛΈΞΗ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΑ ΧΡΏΜΑΤΑ. ΑΝ ΔΕΝ ΈΧΕΙΣ ΛΈΞΗ ΓΙΑ ΈΝΑ ΧΡΏΜΑ, ΤΟ ΧΡΏΜΑ ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ!

Η Ελληνική Γλώσσα εξηγεί γιατί οι Έλληνες είδαμε πέρα από κάθε άλλο γένος, γιατί τα αληθώς υψηλά νοήματα καταγράφησαν μόνο από ΈΛΛΗΝΕΣ. Ασφαλώς και αυτό δεν αρκεί καθότι καταγράφηκαν μόνο από ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΛΑΤΡΕΎΟΥΝ ΤΟΥΣ ΟΛΎΜΠΙΟΥΣ ΘΕΟΎΣ, πράγμα που αποδεικνύει ότι , πλην του γλωσσικού, απαιτείται και το μεταφυσικό, η Θεία Χάρις (Χάρις Αφροδίτη).

**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων.