Τό αρθρο δημοσιευτηκε 11 Ιανουαρίου 2024
Ο πειρασμός της παγκοσμιοποίησης επιμένει παρά τις ιστορικές αποτυχίες
Στα μέσα Ιανουαρίου, οι παγκόσμιοι τιτάνες του εμπορίου, της βιομηχανίας και της κυβέρνησης θα συγκεντρωθούν στις χιονισμένες πλαγιές του Νταβός της Ελβετίας για να σχεδιάσουν μια νέα στρατηγική για την παγκόσμια κυριαρχία. Δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο θα περιέγραφαν το γεγονός, φυσικά. Αλλά αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο πολλοί τόσο στη δεξιά όσο και στην αριστερά βλέπουν το έργο της ετήσιας διάσκεψης που διοργανώνεται από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.Ο Γερμανός οικονομολόγος Klaus Schwab ίδρυσε τον οργανισμό το 1971 «για να διαμορφώσει παγκόσμιες, περιφερειακές και βιομηχανικές ατζέντες». Αλλά η ώθηση για την επιβολή διεθνούς ελέγχου στα έθνη για το «ευρύτερο καλό» ξεκίνησε σχεδόν δύο αιώνες νωρίτερα.Η ίδια η λέξη παγκοσμιοποίηση είναι δυσάρεστη τόσο στην αριστερά όσο και στη δεξιά. Για την αριστερά, περιγράφει μια καπιταλιστική παγκόσμια τάξη που υπονομεύει στην κλίκα του Νταβός τη νομική προστασία για τους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και το περιβάλλον. Προς τα δεξιά, η παγκοσμιοποίηση ενσαρκώνει μια παρόμοια φαύλη τάξη που γέρνει έντονα την κολεκτιβιστική, αντιοικογενειακή και αντιπληθυσμιακή ανάπτυξη. Αυτή η εκδοχή υπονομεύει την πίστη και την κυριαρχία των εθνών υπέρ μιας παγανιστικής παγκόσμιας τάξης που διοικείται από ανθρώπους όπως ο Bill Gates και ο Klaus Schwab.Η προσπάθεια παγκοσμιοποίησης έχει λάβει πολλές μορφές – μοναρχική παγκοσμιοποίηση στο Συνέδριο της Βιέννης (1814-15)· διπλωματική παγκοσμιοποίηση στη Διάσκεψη των Βερσαλλιών (1919-20)· οικονομική παγκοσμιοποίηση με το Bretton Woods (1944), επιστημονική παγκοσμιοποίηση υπό τα Ηνωμένα Έθνη στο τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα· και την ιατρική παγκοσμιοποίηση με την πανδημία COVID-19.Θα εξετάσουμε περισσότερο αυτή την ιστορία που εκτυλίσσεται παρακάτω, αλλά εκεί που πολλοί βλέπουν σε αυτήν ένα αυξανόμενο σύστημα παγκοσμιοποιημένου ελέγχου, ο ιστορικός βλέπει σχεδόν 200 χρόνια αποτυχίας. Αυτό το μοτίβο τείνει να ωθήσει τους δράστες προς νέες, πιο δραστικές προσπάθειες να ορίσουν το «ευρύτερο καλό» και να οικοδομήσουν τον μηχανισμό για να το επιτύχουν. Ωστόσο, όπως έχουν ανακαλύψει οι ίδιοι οι παγκοσμιοποιητές, οι λαοί του κόσμου εξακολουθούν να ψηφίζουν και η ιστορία έχει τη δική της ώθηση.
Πνευματικός πόλεμος
Σημειώνοντας την παρακμή των παγκοσμιοποιημένων προγραμμάτων, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τον παγανισμό που είναι εγγενής στο παγκόσμιο πνεύμα. Είναι το ίδιο πνεύμα ύβρεως που παρακίνησε εκείνους που έχτισαν τον Πύργο της Βαβέλ - το οποίο από μόνο του είναι μια ενδιαφέρουσα αναφορά, δεδομένου ότι το κτίριο του Κοινοβουλίου του Στρασβούργου βασίζεται σχεδόν ακριβώς σε καλλιτεχνικές αποδόσεις του ίδιου του Πύργου.Η πανταχού παρουσία δαιμονικών και σατανικών εικόνων στα έργα των ελίτ είναι τουλάχιστον ανησυχητική: Πρόσφατα ανεγέρθηκε έξω από το εφετείο της Νέας Υόρκης ένα χρυσό άγαλμα με κέρατα και πλοκάμια που θα μπορούσε εύκολα να μπερδευτεί με τη Μέδουσα. Μπροστά από τον επιταχυντή αδρονίων του CERN βρίσκεται ένα άγαλμα του Σίβα, του ινδουιστικού θεού της καταστροφής ή του κενού. Ακόμη πιο πρόσφατα, η πολιτεία της Αϊόβα επέτρεψε στα μέλη του Σατανικού Ναού να τοποθετήσουν ένα άγαλμα στο Statehouse, όπου ένας ιδιώτης το αποκεφάλισε κυριολεκτικά.
Σίγουρα ο παγανισμός δεν είναι κάτι καινούργιο μεταξύ των παγκοσμιοποιητών: Το Συνέδριο της Βιέννης είχε μια μεγάλη δόση του, μαζί με τους Έλληνες και τους Ρωμαίους θεούς, στους εορτασμούς του.
Οι σημαίες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυματίζουν μπροστά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο της Γαλλίας.Thomas Trutschel/Photothek via Getty Images
Το Συνέδριο της Βιέννης
Η ιδέα για την παγκοσμιοποίηση ξεκίνησε αφού ο Ναπολέων Βοναπάρτης καταπάτησε την Ευρώπη περίπου από το 1800 έως το 1814. Η συμμαχία που σχηματίστηκε εναντίον του συγκλήθηκε στη Βιέννη για να οργανώσει τον «κόσμο», όπως τον έβλεπαν, μετά τη βέβαιη ήττα του. Με τον Ναπολέοντα να εξορίζεται στην Έλβα και δήθεν να περιορίζεται με ασφάλεια, μονάρχες, υπουργοί και απεσταλμένοι κατέβηκαν στη Βιέννη της Αυστρίας για να δημιουργήσουν μια νέα παγκόσμια τάξη. Οι πρωταρχικοί παίκτες περιελάμβαναν τον τσάρο Αλέξανδρο Α ́ της Ρωσίας, πεπεισμένος ότι ήταν σε αποστολή να σώσει όλους τους χριστιανούς της Ευρώπης. Βαρόνος Κλέμενς φον Μέττερνιχ της Αυστρίας, ο οποίος προσπάθησε να διατηρήσει μια λεπτή ισορροπία δυνάμεων. Robert Stewart (υποκόμης Castlereagh) της Αγγλίας, του οποίου τα συμφέροντα ήταν να κρατήσει την Αγγλία από την εμπλοκή συμμαχιών. και ο Charles de Talleyrand, ο απόλυτος επιζών, ένας Γάλλος υπουργός Εξωτερικών που είχε αντέξει κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, του Ναπολέοντα και της νέας μοναρχίας.
Αυτοί οι άνθρωποι προσπάθησαν να εξασφαλίσουν την ειρήνη στην Ευρώπη με πολύ διαφορετικά οράματα για το πώς έμοιαζε αυτό. Ο Castlereagh προσέγγισε το Κογκρέσο με μια ξεκάθαρη realpolitik, επιδιώκοντας να δημιουργήσει συνασπισμούς μεταξύ εθνών που έμοιαζαν παράξενα με τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Ο Μέτερνιχ είχε επίσης κατά νου συνασπισμούς – αλλά διαφορετικού είδους, που στόχευαν λιγότερο στη διατήρηση της ειρήνης και περισσότερο στο να κρατήσουν την Αυστρία από το να διαλυθεί σε κομμάτια. Καυχιόταν για ένα απαράμιλλο εγώ στη Βιέννη, επιμένοντας ότι «ήμουν ο μόνος που νίκησα τα πάντα – μίσος, προκατάληψη, μικροσυμφέροντα – για να ενώσει όλους τους Γερμανούς κάτω από την ίδια σημαία!» Ο τσάρος Αλέξανδρος έφτασε, σκοπεύοντας να ενεργήσει ως το χέρι του Θεού στην Ευρώπη. Ο δούκας του Ουέλλινγκτον αποκάλεσε τη συμπεριφορά του «μεγαλειώδη μυστικισμό και ανοησίες».
Αλλά τι σκέφτηκαν οι λαοί της Ευρώπης για το Συνέδριο; «Οι άνθρωποι ήταν σίγουροι για μια γενική μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος της Ευρώπης, για μια εγγύηση αιώνιας ειρήνης», δήλωσε ο βοηθός του Μέτερνιχ, Φρίντριχ φον Γκεντς.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, εμφανίστηκαν συζητήσεις για το «καλό της ηπείρου» και ακόμη και ο Μέτερνιχ αναγνώρισε: «Η κοινή γνώμη... είναι ένα από τα πιο ισχυρά όπλα». Αλλά όπως έγραψε η κοινωνιολόγος Harriet Martineau «Η ειρήνη του 1815 οικοδομήθηκε χωρίς την παραμικρή προσπάθεια να εξασφαλιστεί η διαιώνισή της με κάτι μεγαλύτερο από συμβάσεις και πρωτόκολλα – ενώνοντας την ανθρωπότητα σε έναν δεσμό κοινών συμφερόντων».
Αντί να επιδιώξει να «κατακτήσει καρδιές», το Κογκρέσο απλώς συγκέντρωσε και συγκίνησε ολόκληρα έθνη, τοποθετώντας μάζες ανθρώπων εντός νέων συνόρων χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον κοινό πολιτισμό, τη γλώσσα ή την υποταγή. Ο Gentz θα κοίταζε πίσω με αηδία: «Ποτέ οι προσδοκίες του ευρύτερου κοινού δεν ήταν τόσο ενθουσιασμένες όσο ήταν πριν από την έναρξη της επίσημης συνέλευσης. … Ωστόσο, παρήγαγε μόνο επιστροφές που αποφασίστηκαν εκ των προτέρων με τη δύναμη των όπλων, διευθετήσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων δυσμενείς για τη μελλοντική ισορροπία και τη διατήρηση των λαών στην Ευρώπη.
Μέσα στον επόμενο αιώνα, οι πέντε κύριοι υπογράφοντες τη συνθήκη ειρήνης στη Βιέννη βρέθηκαν σε πόλεμο – δύο φορές. Οι μονάρχες είχαν αποτύχει να εφαρμόσουν την παγκοσμιοποίηση. Μετά τον επόμενο πόλεμο – τον Α ́ Παγκόσμιο Πόλεμο – ήταν η σειρά των διπλωματών.
Γελοιογραφία στο Συνέδριο της Βιέννης, 1815: «Το Συνέδριο διαλύθηκε πριν κοπεί η πίτα».Εικόνες καλών τεχνών/Εικόνες κληρονομιάς/Getty Images
Διάσκεψη των Βερσαλλιών
Αυτό που ήταν πιο συγκλονιστικό για τους νέους παγκοσμιοποιητές ήταν ότι φαινόταν να μην έχουν μάθει τίποτα ούτε από τις αποτυχίες του Συνεδρίου της Βιέννης ούτε από τις αιτίες του ίδιου του νέου πολέμου. Μέχρι τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήλθαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το 1917, ο προοδευτικός πρόεδρος Woodrow Wilson είχε ήδη αρχίσει να φαντάζεται έναν παγκόσμιο οργανισμό που θα απέτρεπε τον επόμενο πόλεμο. Έφτασε τον Ιανουάριο του 1919 στη Γαλλία, όπου τον υποδέχτηκαν 2 εκατομμύρια άνθρωποι στα Ηλύσια Πεδία. Πολλοί από αυτούς έκλαιγαν και κουβαλούσαν λουλούδια, αισθανόμενοι ότι είχε φτάσει ένας πρίγκιπας ειρήνης.
Ο Wilson έφερε τα Δεκατέσσερα Σημεία του, τα οποία περιελάμβαναν «ανοιχτή διπλωματία χωρίς μυστικές συνθήκες». Ήταν μια προϋπόθεση που είχε ήδη παραβιαστεί από τη στιγμή που οι Γερμανοί παρουσίασαν τα Δεκατέσσερα Σημεία ως τετελεσμένο γεγονός. Τα σημεία του Wilson περιελάμβαναν επίσης τη μείωση των εξοπλισμών και του ελεύθερου εμπορίου στην ανοικτή θάλασσα. Στην πράξη, αυτό σήμαινε ότι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αγγλία θα είχαν πραγματικά ελεύθερο εμπόριο, καθώς μόνο αυτές είχαν στόλους ικανούς να το επιβάλουν. Το πιο σημαντικό για το όραμα της παγκοσμιοποίησης, τα σημεία του Wilson περιελάμβαναν μια Κοινωνία των Εθνών που θα ενεργούσε ως παγκόσμιο διαπραγματευτικό σώμα και θα χρησίμευε ως παγκόσμιος χωροφύλακας.
Ο αμερικανικός λαός, ειδικά στη Γερουσία, δεν απολάμβανε νέες ξένες εμπλοκές. Οι νομοθέτες των ΗΠΑ ψήφισαν τελικά υπέρ της συνθήκης, αλλά μόνο με όρους γνωστούς ως Lodge Reservations που έκαναν τις Ηνωμένες Πολιτείες θεατές στο πρωτάθλημα και όχι ενεργό συμμετέχοντα. Ούτε οι Ρώσοι εντάχθηκαν. Δεν είχε μεγάλη διαφορά. Όταν η πραγματικότητα έφτασε για να δοκιμάσει τη θεωρία της παγκοσμιοποίησης, κανένα έθνος δεν επιθυμούσε να δεσμεύσει στρατεύματα ή χρήματα για να πολεμήσει τους Ιάπωνες για τους Κινέζους ή να πολεμήσει τους Ιταλούς για τους Αιθίοπες.
Αλλά το πρωτάθλημα είχε μια κρίσιμη και διαρκή επίδραση. Οι παγκοσμιοποιητές είχαν εγκαινιάσει ένα νέο δόγμα: ότι ένας διεθνής οργανισμός είχε κατά κάποιο τρόπο μια «ηθική δύναμη» ανώτερη από εκείνη των μεμονωμένων εθνών. Αυτή η ηθική δύναμη άρχισε να εργάζεται για να ενώσει νέα έθνη και να διαλύσει τα καθιερωμένα. Η Αυστροουγγαρία, για παράδειγμα, είχε επιβιώσει για αιώνες με μια λειτουργική πολιτεία που περιελάμβανε 12 εκατομμύρια Γερμανούς, 10 εκατομμύρια Μαγυάρους, 8,5 εκατομμύρια Τσέχους και ούτω καθεξής. Οι Αυστριακοί το είχαν κάνει αυτό σχεδιάζοντας πολιτικές επιμειξίας, κατανομής της εθνικής εξουσίας και συμβιβασμού. (Μια κατάσταση που μοιάζει πολύ με τη Γιουγκοσλαβία στη δεκαετία του 1990 ή το Ιράκ στη δεκαετία του 2000.) Μόλις η «ηθική δύναμη» αντικατέστησε αυτές τις πολύ πρακτικές, τοπικές σχέσεις, το χάος ξέσπασε σε κάθε περίπτωση.
Εν πάση περιπτώσει, η ανακωχή στις Βερσαλλίες δεν μεταβιβάστηκε στους Γερμανούς ή τους Αυστροούγγρους στην τελική της μορφή – με όλα τα πλεονεκτήματα και τα σημεία διαπραγμάτευσης για τις Κεντρικές Δυνάμεις να έχουν αφαιρεθεί – μέχρι που ήταν πολύ αργά. Όταν οι Γερμανοί υπέγραψαν, έμοιαζαν με «άνδρες που κλήθηκαν να υπογράψουν τα δικά τους εντάλματα θανάτου», σύμφωνα με ένα από το περιβάλλον του Wilson.
Η ειρήνη, όπως καθιερώθηκε από τη Διάσκεψη των Βερσαλλιών, διήρκεσε λιγότερο από 20 χρόνια. Η Ιαπωνία ξεκίνησε εισβολές στη Μαντζουρία το 1931 και ολόκληρος ο κόσμος θα ήταν ξανά σε πόλεμο οκτώ χρόνια αργότερα.
Επιστημονική παγκοσμιοποίηση
Στο τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, οι προσπάθειες για παγκοσμιοποίηση βρήκαν νέους συμμάχους - επιστήμονες - λόγω ενός τρομακτικού νέου όπλου: της ατομικής βόμβας. Παραδόξως, οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το 65% των Αμερικανών δεν ανησυχούσε πολύ για τα ατομικά όπλα στο τέλος του πολέμου. Όταν τους ζητήθηκε να κατονομάσουν τα πιο ανησυχητικά ζητήματα, λιγότερο από το 20% ανέφερε ακόμη και τη βόμβα.
Αυτή η στάση σόκαρε τους επιστήμονες, ιδιαίτερα εκείνους που είχαν βοηθήσει στη δημιουργία του όπλου. Πολλοί πίστευαν, μαζί με τον φυσικό χημικό Harold Urey, ότι «η μόνη διέξοδος» από τον ατομικό πόλεμο ήταν «μια ανώτερη παγκόσμια κυβέρνηση κάποιου είδους». Ο ατομικός επιστήμονας Leo Szilard επανέλαβε τον Urey: «Η μόνιμη ειρήνη δεν μπορεί να εδραιωθεί χωρίς μια παγκόσμια κυβέρνηση».
Ήδη τα Ηνωμένα Έθνη κατασκευάζονταν στο Dumbarton Oaks του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Και όταν ο πρόεδρος Χάρι Τρούμαν, ένας αφοσιωμένος ευαγγελιστής, συναντήθηκε με τους νέους αντιπροσώπους του ΟΗΕ τον Ιούνιο του 1946, ακόμη και ο ίδιος είπε ότι ήταν ο Θεός που μας είχε φέρει «τόσο μακριά στην αναζήτησή μας για ειρήνη μέσω της παγκόσμιας οργάνωσης».
Οι επιστήμονες πίστευαν ότι θα έπρεπε να διοικούν τα Ηνωμένα Έθνη και, με αυτόν τον τρόπο, την παγκόσμια κυβέρνηση. Ο Szilard είπε ότι «πολλοί από τους άνδρες που επηρεάζουν την κοινή γνώμη... προέρχονται από μια μικρή τάξη ανθρώπων – την τάξη των ανθρώπων που έχουν το πλεονέκτημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. … Η στάση τους και η αφοσίωσή τους θα επηρεάσουν, μακροπρόθεσμα, το σύνολο των αξιών που είναι αποδεκτές σε ολόκληρη την κοινότητα».
Οι Αμερικανοί, ωστόσο, αντιτάχθηκαν σθεναρά στον ΟΗΕ και οι ελίτ διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν να ντροπιάσουν αυτό το έθνος των σκληροτράχηλων ατομικιστών σε υποταγή. Όταν ο Τρούμαν έγινε πρόεδρος τον Απρίλιο του 1945, θα μπορούσε ακόμα να είχε συμφωνήσει με πολλά από τα παγκοσμιοποιημένα σχέδια, αν δεν ήταν ο Ιωσήφ Στάλιν.
Εμφανίστηκαν ειδήσεις ότι οι σύμμαχοι του σοβιετικού δικτάτορα είχαν σφαγιάσει 20.000 στη Βουλγαρία, εγκαθίδρυσαν δικτατορία στην Ουγγαρία και συνέλαβαν και δίκασαν δεκάδες μη κομμουνιστές πολιτικούς στην Πολωνία, όλοι αψηφώντας τους στόχους του ΟΗΕ. Αλλά η διπλωματική δυναμική εξακολουθούσε να κλίνει προς την κοινή χρήση ατομικών όπλων σε ένα διεθνές περιβάλλον - δηλαδή, μέχρι που η Σοβιετική Ένωση εξερράγη τη δική της ατομική βόμβα το 1949. Μετά από αυτό, σχεδόν όλες οι συζητήσεις για τον διεθνή έλεγχο των ατομικών όπλων που κυβερνώνται από διανοούμενους και επιστήμονες σταμάτησαν.
Με το καπέλο στο χέρι, ο πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον ηγείται πομπής μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Βερσαλλιών.Bettmann/Getty Images
Οικονομική παγκοσμιοποίηση
Ενώ τα Ηνωμένα Έθνη ιδρύονταν, μια συγκέντρωση οικονομολόγων στο Bretton Woods, ένα χιονοδρομικό κέντρο του New Hampshire (τι είναι αυτό με τους παγκοσμιοποιητές και το χιόνι;), σχεδίαζε μια εξίσου σημαντική δομή. Κάτω από αυτή τη μορφή διεθνούς οικονομικής παγκοσμιοποίησης, το δολάριο ΗΠΑ θα γίνει το μέτρο για όλες τις συναλλαγές. Οι αντιπρόσωποι σύναψαν μια σιωπηρή συμφωνία: Ο κόσμος (ή το μεγαλύτερο μέρος του, εκτός από τις κομμουνιστικές χώρες) θα δεχόταν το ελεύθερο εμπόριο και τα έθνη θα μείωναν τις δικές τους δαπάνες για την άμυνα. Σε αυτή την αντίληψη, οι οικονομολόγοι του Bretton Woods επιστράτευσαν το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ για να επιβάλει το όνειρο του Wilsonian για «ελευθερία των θαλασσών».
Αυτή η οικονομική παγκοσμιοποίηση εξαρτιόταν όχι μόνο από το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αλλά και από τη δημιουργία οργανισμών όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Δημιουργημένες κυρίως για να δανείζουν χρήματα σε υπανάπτυκτες χώρες (που υποστηρίζονται από τον θείο Σαμ) σε αυτό που θα ονομαζόταν «ξένη βοήθεια», αυτές οι οργανώσεις σύντομα θα αντιμετώπιζαν ένα πρόβλημα: ένα φαινόμενο που ονομάζεται δίλημμα του Triffin. Για να είναι το δολάριο το αποθεματικό νόμισμα του ελεύθερου κόσμου, έπρεπε να διατηρήσει την αξία του. Αλλά με τις αυξανόμενες απαιτήσεις για εξωτερική βοήθεια που παρέχεται από τις ΗΠΑ και τις δεσμεύσεις για διεθνή οικονομική βοήθεια, το δολάριο άρχισε να χάνει την αξία του λόγω του πληθωρισμού.
Εάν η ξένη βοήθεια ήταν η μόνη απαίτηση που διαβρώνει το δολάριο, το σχέδιο του Bretton Woods θα μπορούσε να διαρκέσει περισσότερο. Αλλά δύο άλλοι παράγοντες επιτάχυναν την παρακμή της δομής. Πρώτον, οι ξένοι πόλεμοι πρόσθεσαν δισεκατομμύρια δολάρια σε δεσμεύσεις εξωτερικής βοήθειας στο εξωτερικό. Δεύτερον, οι εγχώριες δαπάνες, ξεκινώντας με τα προγράμματα της Μεγάλης Κοινωνίας του Λίντον Τζόνσον και κλιμακώνοντας από εκεί, αύξησαν γρήγορα τον πληθωρισμό.
Σύγχρονη εποχή
Μέχρι τη στιγμή που η Αμερική ξεκίνησε την Επιχείρηση Iraqi Freedom, ακολουθούμενη από τεράστιους προϋπολογισμούς εν καιρώ ειρήνης, το Bretton Woods είχε ουσιαστικά τελειώσει. Το δολάριο δεν ήταν πλέον αρκετά υγιές για να λειτουργήσει ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Το πιο σημαντικό, ίσως, είναι ότι οι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και το Ιράκ δημιούργησαν ένα αυξανόμενο μη παρεμβατικό πνεύμα.
Οι Αμερικανοί, εξοργισμένοι με τις επιθέσεις της 9/11, αρχικά υποστήριξαν αυτούς τους πολέμους, αλλά σύντομα κουράστηκαν να είναι ο χωροφύλακας του κόσμου. Όταν συνδυάστηκε με την επιβράδυνση των στρατιωτικών δαπανών, το αποτέλεσμα ήταν να καταστεί άκυρο το Bretton Woods.
Εν τω μεταξύ, η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ βρέθηκαν παγιδευμένοι μεταξύ του να μην δανείζουν καθόλου σε διαλυμένα ή διεφθαρμένα καθεστώτα, όπως ορισμένα στη Μέση Ανατολή, ή να δανείζουν ενώ γνώριζαν ότι τα χρήματα δεν θα πήγαιναν για σκοπούς που προορίζονταν. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι αναπτυσσόμενες χώρες άρχισαν επίσης να βλέπουν την βοήθεια του Πρώτου Κόσμου ως μια μορφή «νεοαποικιοκρατίας», μια άποψη που παρήγαγε ισχυρά αντικινήματα.
Στη συνέχεια, καθώς η οικονομική παγκοσμιοποίηση φαινόταν να βρίσκεται σε μηχανική υποστήριξη, η πανδημία COVID-19 -και οι απαντήσεις σε αυτήν- φάνηκε να αναζωογονούν την ελπίδα για διεθνή έλεγχο. Οι αξιωματούχοι δημόσιας υγείας προώθησαν τις κάρτες εμβολιασμού ως έναν τρόπο να βεβαιωθούν ότι οι άνθρωποι ήταν «ασφαλείς». Οι κάρτες απέτυχαν να γίνουν αποδεκτές και οι επιζήμιες συνέπειες των lockdown έγιναν σαφείς.
Από αριστερά: Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ajay Banga, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Luiz Inácio Lula da Silva, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Narendra Modi, ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Cyril Ramaphosa και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden ποζάρουν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της G20 το 2023 στο Νέο Δελχί της Ινδίας.Evan Vucci/AP
Τελική αποτυχία
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι παγκοσμιοποιητές έχουν επικαλεστεί την «κλιματική αλλαγή» ως μηχανισμό για να αναγκάσουν τις εθνικές κυβερνήσεις υπό την αιγίδα τους. Είναι μια νεότερη ανατροπή που παίρνει ένα τυπικό παγκοσμιοποιημένο τέχνασμα – μια έκκληση για εξουσία προκειμένου να σωθεί ο κόσμος – και την τυλίγει σε μια αποκαλυπτική άποψη που μπορεί να ονομαστεί μόνο θεολογία. Οι ακτιβιστές για το κλίμα εκδίδουν τρομερές προειδοποιήσεις για τις συνέπειες της ανυπακοής. Και επιβάλλουν την κλιματική ορθοδοξία με θρησκευτικό ζήλο, χαρακτηρίζοντας τους διαφωνούντες ως «αρνητές της επιστήμης» και μαστιγώνοντάς τους δημόσια στο Instagram.Ωστόσο, ακόμη και όταν οι κληρικοί του κλίματος περιβάλλουν την οσφύ τους με δέρμα, οι πιο λογικοί Αμερικανοί αντιστέκονται. Αντλώντας από μια πολιτεία -και ορισμένη, μια εσχατολογία- βασισμένη στην ιουδαιο-χριστιανική ηθική, οι Αμερικανοί επιδεικνύουν μια αυξανόμενη απροθυμία να αγκαλιάσουν πλήρως τις διεθνείς συμφωνίες ελέγχου του κλίματος. Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι τα δύο μεγαλύτερα εμπόδια σε οποιαδήποτε συμφωνία είναι οι ρυπαντές της ελεύθερης αγοράς, η Ινδία και η Κίνα. Έτσι, το να υποταχθούμε στον διεθνή έλεγχο στο όνομα της σωτηρίας του πλανήτη θα ήταν λίγο σαν να πουλάμε το αναφαίρετο δικαίωμά μας για ένα μπολ τόφου.Σήμερα, η μεγαλύτερη πρόκληση για την παγκοσμιοποίηση είναι ότι πολλά ισχυρά έθνη απλώς αρνήθηκαν να παίξουν το παιχνίδι. Ο Σι Τζινπίνγκ της Κίνας δεν έχει καμία πρόθεση να ενταχθεί σε οποιαδήποτε διεθνή δομή που διοικείται από τις δυτικές ελίτ. Έπειτα, υπάρχει η Ρωσία. Ό,τι κι αν πιστεύει κανείς για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι σαφές ότι στις σχέσεις με άλλα έθνη βάζει πρώτα τα συμφέροντα της Ρωσίας.Εν ολίγοις, μπορεί κάλλιστα να έχουμε δει την υψηλή παλίρροια της παγκοσμιοποίησης. Κατά τη διάρκεια της περσινής συνάντησης της G20, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι δήλωσε ότι «η παγκόσμια διακυβέρνηση έχει αποτύχει». Οι αναλυτές επενδύσεων έχουν ήδη αρχίσει να ενημερώνουν τους επενδυτές ότι τα κέρδη στην παραγωγικότητα από την παγκοσμιοποίηση όχι μόνο κορυφώθηκαν, αλλά τώρα έχουν αντιστραφεί. Σύμφωνα με την έκθεση Global Trends 2040 του Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών, ο κόσμος έχει ήδη φτάσει στον τρίτο των προβλεπόμενων προορισμών - «ξεχωριστά σιλό» - ακριβώς εκεί που ο μελλοντολόγος Peter Zeihan είχε τον κόσμο όταν έγραψε το The Accidental Superpower το 2016. Τώρα οι χώρες BRICS - Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική - έχουν περισσότερο συνδυασμένο πλούτο από αυτόν των χωρών της G7.Η αποτυχία της παγκοσμιοποίησης θα έπρεπε να είναι προφανής: τα έθνη δεν μοιράζονται τις ίδιες κοσμοθεωρίες, πολιτισμούς ή στόχους. Εκείνοι που θέλουν απεγνωσμένα να αναπτυχθούν δεν πρόκειται να αντικαταστήσουν τις «πράσινες» πολιτικές με φθηνότερα και πιο αξιόπιστα ορυκτά καύσιμα. Επιπλέον, μια διεθνής αντίσταση ενάντια στον έλεγχο από τις ελίτ του Νταβός είναι πλέον σαφής. Οι πρόσφατες εκλογές το επιβεβαιώνουν, από τον πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι και την Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας, μέχρι τον Ντόναλντ Τραμπ της Αμερικής, τον Χαβιέ Μιλέι στην Αργεντινή, τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις από τη Σλοβακία και την Ουγγαρία μέχρι την Ολλανδία και τη Φινλανδία.Η καθηγήτρια νομικής του Cambridge Antara Haldar σημείωσε ότι αν το Νταβός, όπου εξακολουθούν να συγκεντρώνονται οι ελίτ της παγκοσμιοποίησης, έχει αποδείξει κάτι, αυτό είναι η ματαιότητα της στάσης τους. Κανένα από τα μέλη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ δεν μπορεί πραγματικά να επηρεάσει την Ινδία, την Κίνα, τη Ρωσία και, όλο και περισσότερο, τη Νότια Αφρική, την Αργεντινή ή κράτη παρίες όπως το Ιράν.Οι παγκοσμιοποιητές θα σας έλεγαν ότι τα κίνητρά τους είναι αλτρουιστικά. Αλλά είναι ο Θεός που έφτιαξε τα έθνη και όρισε την κυβέρνηση ως εθνική, όχι παγκόσμια, επιχείρηση – και ίσως αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι προσπάθειες διεκδίκησης κεντρικού ελέγχου συνεχίζουν να καταρρέουν. Έχοντας αποτύχει να ανατρέψει τους μεγάλους παγκόσμιους ηγέτες που αντιτίθενται στον έλεγχό της, η παγκοσμιοποίηση φαίνεται να βρίσκεται σε παρακμή για άλλη μια φορά. Αλλά η ιστορία δείχνει ότι το πνεύμα της Βαβέλ δεν είναι ποτέ μακριά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου