Πιστεύεις ακόμα ότι ζούμε σε «φιλελεύθερες» δημοκρατίες;

Άρθρο του Roger McCinney, που δημοσιεύτηκε στις 13/4/2017 από το Mises Institute.

 Ο Riszard Legutko υποστηρίζει ότι οι δημοκρατικοί σοσιαλιστές αποδείχθηκαν πολύ πιο επιτυχημένοι στην καταστροφή της ελευθερίας από ό,τι οι Σοβιετικοί κομμουνιστές

---

Απόδοση NIKOS MARIS

Εάν οι ΗΠΑ έχουν μια κοινωνία τόσο ανεκτική όσο διαφημίζουν, τότε γιατί τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης επιτέθηκαν με τόση χολή στους κατοίκους της Βόρειας Καρολίνας, όταν ψήφισαν υπέρ της διατήρησης των παραδοσιακών αποχωρητηρίων (σ.σ. με τους άντρες ξεχωριστά από τις γυναίκες) ; Και γιατί οι αρτοποιοί κλείνονται στην φυλακή επειδή αρνούνται να διακοσμήσουν μια γαμήλια τούρτα με την εικόνα δύο ανδρών; Η «διαφορετικότητα και η ανεκτικότητα» δεν απαιτούν άραγε, εχμ… διαφορετικότητα και ανεκτικότητα; Όχι στην ομιχλώδη αίθουσα με τους σπασμένους καθρέφτες που είναι η φιλελεύθερη δημοκρατία, σύμφωνα με τον Πολωνό καθηγητή και συγγραφέα Riszard Legutko στο ‘‘The Demon in Democracy: Totalitarian Temptations in Free Societies’’. Δεν αναφέρει το ‘‘Democracy: The God that Failed ’’ του Hans-Hermann Hoppe, αλλά διατυπώνει πολλές παρόμοιες επισημάνσεις.

Ο Legutko είναι καθηγητής φιλοσοφίας στο Jagellonian University της Κρακοβίας και συγγραφέας για θέματα πολιτικής και φιλοσοφίας. Συνίδρυσε το Κέντρο Πολιτικής Σκέψης μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού. Έχει εκλεγεί βουλευτής, κατείχε υπουργικές θέσεις και σήμερα είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο Legutko είναι ένας σύγχρονος Τοκβίλ. Κρατάει έναν καθρέφτη μπροστά στο πρόσωπο της Δύσης και μας δείχνει τον αληθινό μας εαυτό: είμαστε κομμουνιστές. Μας αποκαλεί «φιλελεύθερους δημοκράτες» (‘‘liberal democrats’’), αλλά αυτό συμβαίνει επειδή χρησιμοποιεί την λέξη «φιλελεύθερους» με τη σύγχρονη σημασία της στις ΗΠΑ. Όταν γράφει «φιλελεύθερη δημοκρατία», ο αναγνώστης πρέπει να καταλαβαίνει τον δημοκρατικό σοσιαλισμό. Ο Legutko γράφει ότι οι νεκροί κομμουνιστές του Ανατολικού μπλοκ θα εκπλήσσονταν μαθαίνοντας, αν ανασταίνονταν, ότι οι δημοκρατικοί σοσιαλιστές της Δύσης τα έχουν καταφέρει πολύ καλύτερα από ό,τι οι κομμουνιστές στο να κατακτήσουν τα μυαλά και τη θέληση των ανθρώπων — και χωρίς να χρησιμοποιήσουν βία.

Το βιβλίο έχει ένα μικρό ελάττωμα: ο συγγραφέας υποθέτει ότι ο φιλελευθερισμός είχε μέσα του το μικρόβιο που τον έκανε να μεταμορφωθεί στον δημοκρατικό «φιλελευθερισμό», δηλαδή στον δημοκρατικό σοσιαλισμό, που απεχθάνεται. Για παράδειγμα, στο πρώτο κεφάλαιο συγκρίνει τη σκέψη των σοσιαλδημοκρατών με τη σκέψη ενός νεαρού ατόμου με τον ενθουσιασμό για να αλλάξει τον κόσμο:

«Αυτός ο νεαρός, ωστόσο, αδυνατεί να παρατηρήσει ότι κάποια στιγμή αυτό το σύστημα, ή μάλλον η διάταξη των συστημάτων που καλύπτει πολλές παραλλαγές, έγινε αγέρωχο, δογματικό και αφιερωμένο όχι τόσο στη διευκόλυνση της επίλυσης των πολιτικών συγκρούσεων όσο στη μεταμόρφωση της κοινωνίας και της ανθρώπινης φύσης. […]Το πολυκομματικό σύστημα έχασε σταδιακά τον πλουραλιστικό του χαρακτήρα, ο κοινοβουλευτισμός έγινε όχημα τυραννίας στα χέρια της ιδεολογικά συγκροτημένης πλειοψηφίας και το κράτος δικαίου μεταβλήθηκε σε νομική αυθαιρεσία.»

Προσπαθεί να δείξει το πώς ο φιλελευθερισμός μετατράπηκε σε σοσιαλισμό. Η αλήθεια είναι πολύ πιο απλή. Οι δημοκρατικοί σοσιαλιστές στα τέλη του 19ου αιώνα στις ΗΠΑ αποκαλούσαν αρχικά τους εαυτούς τους προοδευτικούς. Ο όρος προφανώς δεν λειτούργησε γι' αυτούς, κι έτσι υπέκλεψαν το όνομα «φιλελεύθεροι». Οι αληθινοί φιλελεύθεροι, όπως ο Mises και ο Hayek, έπρεπε να προσθέσουν τον όρο «κλασικός» μπροστά από το «φιλελεύθερος», ώστε να διαχωρίσουν τη φιλοσοφία τους από εκείνη των σοσιαλιστών. Εκτός από αυτό το μικρό λάθος, ο Legutko αποτυπώνει την ουσία του σύγχρονου δημοκρατικού σοσιαλισμού τόσο καλά όσο το «1984» και το «Η φάρμα των ζώων» .

Το πιο οδυνηρό γεγονός για τον συγγραφέα είναι ότι η Πολωνία υπέκυψε στον δημοκρατικό σοσιαλισμό, αφ’ ότου ο ίδιος πολέμησε τόσο πολύ και τόσο σκληρά ενάντια στον κομμουνισμό. Ο Legutko είχε θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του παλεύοντας μαζί με την Αλληλεγγύη ενάντια στον κομμουνισμό. Περίμενε ότι η φλογερή πολωνική φαντασία και η αγάπη για την ελευθερία θα φούντωναν μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Αντίθετα, οι δυτικοί δημοκρατικοί σοσιαλιστές εισέβαλαν και προσεταιρίστηκαν τους πρώην κομμουνιστές. Μαζί γελοιοποίησαν και εξοστράκισαν τους λάτρεις της ελευθερίας, όπως ο Legutko, προς τέρψη της πλειοψηφίας των Πολωνών. Η μόνη του παρηγοριά ήταν ότι η νέα δικτατορία της πλειοψηφίας ήταν λιγότερο βάναυση.

Ωστόσο, υπό αυτή τη νέα δικτατορία, καμία ανθρώπινη δραστηριότητα δεν είναι απαλλαγμένη από πολιτικές προεκτάσεις. Κάθε πτυχή της ζωής, από τη γέννηση και το σεξ έως τον θάνατο, πρέπει να συμμορφώνεται με το σοσιαλιστικό ιδεώδες.

«Η σοσιαλ-δημοκρατική βούληση φτάνει στην περιοχή που ο Ρουσώ δεν ονειρεύτηκε ποτέ: την γλώσσα, τις χειρονομίες και τις σκέψεις.»

Ο Legutko είναι απαισιόδοξος. Δεν μας προσφέρει κάποια σωτηρία. Κανένας σούπερ ήρωας ή σούπερ όπλο δεν περιμένει στο πλάι μας για να μας σώσει. Ίσως ο Legutko ήλπιζε ότι η αναγνώριση της ψυχικής ασθένειας θα ήταν αρκετή για να ξυπνήσει στο μυαλό του δυτικού ανθρώπου μια επιθυμία για θεραπεία. Δεν μας το αποκαλύπτει.

Ορισμένοι κληρονόμοι του αληθινού φιλελευθερισμού —οι ελευθεριστές/λιμπερταριανοί— επιδιώκουν την διανοητική αναμέτρηση με τις δυνάμεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού, βέβαιοι ότι έχουν την πλήρη πανοπλία για να νικήσουν το τέρας. Όμως ο Legutko μας υπενθυμίζει ότι οι δημοκρατικοί σοσιαλιστές αρνούνται να πολεμήσουν. Δεν το θεωρούν αντάξιό τους. Στην ιδεολογία τους, οποιοσδήποτε αντίπαλος του δημοκρατικού σοσιαλισμού είναι εξ ορισμού ένας Νεάντερταλ, ανάξιος για συζήτηση και ανίκανος να κατανοήσει καν τα ζητήματα που εμπλέκονται. Είναι ένα αδιανόητο προϊόν της κοινωνικής και οικονομικής του θέσης, που δημιουργήθηκε από τα κυρίαρχα μέσα παραγωγής, όπως ακριβώς οι κατεστημένοι οικονομολόγοι βλέπουν τους ανθρώπους στα μοντέλα τους. Απορρίπτουν τέτοιου είδους κτήνη μέσω του εξοστρακισμού και της γελοιοποίησης, όχι με τον διάλογο.

Ο Legutko αναφέρει συχνά ότι η πηγή ισχύος, τόσο του κομμουνισμού όσο και του δημοκρατικού σοσιαλισμού, ήταν η επιθυμία για την ισότητα του πλούτου, την οποία ορίζουν ως πραγματική ελευθερία. Η ισότητα του πλούτου, λένε, θα συντρίψει όλες τις κακές τάσεις της ανθρωπότητας και θα μας επιστρέψει στην κατάσταση της αθωότητας, από την οποία εξελιχθήκαμε αρχικά. Η βαρβαρότητα του κομμουνισμού και η πολιτικοποίηση όλης της ζωής υπό τον δημοκρατικό σοσιαλισμό είναι απαραίτητες μόνο έως ότου η ανθρωπότητα επιστρέψει στην κατάσταση της φυσικής αθωότητας του κακού. Τότε η πολιτική θα εξαφανιστεί.

«Ο τελικός μαρασμός του κράτους έμελλε να είναι ο απόλυτος θρίαμβος της ανθρώπινης φιλοδοξίας για εξουσία. Ο απόλυτος έλεγχος του ανθρώπου σε οτιδήποτε σχετίζεται με αυτόν είναι ταυτόχρονα το στάδιο όπου ο αγώνας για την εξουσία γίνεται ανώφελος και η πολιτική δραστηριότητα τελειώνει. Έχοντας φτάσει σε αυτό το στάδιο, ο άνθρωπος μπορεί επιτέλους να κάνει αυτό που ήταν πάντα η επιθυμία του και η πιο ενδόμυχη προσπάθεια της φύσης του - να δημιουργήσει, να ακολουθήσει τα όνειρά του, να ευδοκιμήσει.»

Ωστόσο, για να κατανοήσουν τη σαγήνη του δημοκρατικού σοσιαλισμού για τον δυτικό νου και για τους ανθρώπους που υπέφεραν για δεκαετίες υπό τον βάναυσο «ξάδερφό» του, τον κομμουνισμό, οι αναγνώστες θα πρέπει να αναζητήσουν ένα κλασικό βιβλίο, το ‘‘Envy: A Theory of Social Behavior’’, του Helmut Schoeck. Ο Schoeck περιγράφει λεπτομερώς την διάχυση του φθόνου σε όλη την ιστορία και τη γεωγραφία και τον καταστροφικό αντίκτυπό του στον πολιτισμό. Ο κομμουνισμός και ο δημοκρατικός σοσιαλισμός είναι απλώς τα τελευταία μαζικά ξεσπάσματα της πανώλης. Για τον Schoeck, το μόνο αξιόπιστο αντίδοτο στον φθόνο είναι ο παραδοσιακός Χριστιανισμός, γι' αυτό και ο Legutko λέει ότι το μίσος γι’ αυτή τη θρησκεία είναι τόσο βαθύ μεταξύ των κομμουνιστών και των δημοκρατικών σοσιαλιστών. 

---

Ο Roger McKinney είναι αναλυτής για ένα HMO και διδάσκει οικονομικά σε ένα μικρό ιδιωτικό κολέγιο.

https://xpressing.substack.com/