Η ΚΑΤΑΓΩΓΉ ΤΩΝ ΤΟΎΡΚΩΝ : ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΓΓΟΛΙΑ ΣΤΟ ΑΙΓΑΊΟ
Πριν από αρκετό καιρό ο φίλος Ξενοφών Γιαταγάνας, επιστρέφοντας από ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, μου διηγήθηκε πως σε ένα γεύμα είχε δίπλα του τον επίσης πανεπιστημιακό Τούρκο Σ.Α. Κουβεντιάζοντας τον ρώτησε τι σημαίνει Εργκενεκόν, η μυστική Τουρκική οργάνωση που προετοίμαζε την επιχείρηση «Βαριοπούλα». Ο Σ.Α. είναι τώρα φυλακισμένος στην Τουρκία μαζί με χιλιάδες άλλους ως αντιφρονών και τον αναφέρω μόνο με τα αρχικά του με την σκέψη πως η συνομιλία του αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί σαν επιβαρυντικό στοιχείο. Του είχε απαντήσει τότε πως «Εργκενεκόν» είναι η κοιτίδα των Τούρκων, κάπου στα βάθη της Ασίας.
Ένα λεκανοπέδιο γεμάτο κόκκινες μηλιές και με πανύψηλα βουνά τριγυρισμένο. Εκεί ζούσαν οι Τούρκοι. Όμως ήλθε η ανομβρία, η ξηρασία, η πείνα. Προσπαθούσαν να βρουν μια έξοδο, όμως τα υψηλά βουνά σχημάτιζαν τείχος μπροστά τους. Τότε εμφανίστηκε ένας γκρίζος λύκος (boz kurt). Ο λαός από την συμπεριφορά του λύκου κατάλαβε πως έπρεπε να τον ακολουθήσει. Ο λύκος λοιπόν τους οδήγησε σε ένα άγνωστο πέρασμα που τους έβγαλε από την Εργκενεκόν.
Αυτή ήταν η αφήγηση του Σ.Α. Το θέμα ήταν ενδιαφέρον για μένα και σκέφτηκα πως κάποια στιγμή θα μπορούσα να ασχοληθώ περισσότερο.
Η ιστορία αυτή είχε πολλές ομοιότητες με την εκδίωξη των πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο. Ακόμα ο γκρίζος λύκος είναι κυρίαρχη μορφή σε πολλούς τουρκικούς μύθους.
Οι Τούρκοι μετά την έξοδο από την κοιτίδα τους γύριζαν νομάδες όπου μπορούσαν να επιβιώσουν. Δέχονταν επιδρομές από άλλα φύλλα, αλλού έφευγαν διωγμένοι και αλλού υπηρετούσαν ισχυρούς τοπικούς άρχοντες.
Σε μια από τις επιδρομές σε έναν τουρκικό οικισμό επέζησε τραυματισμένο μόνο ένα μικρό αγόρι. Εμφανίστηκε τότε μία λύκαινα που το περιέθαλψε και το έθρεψε. Το αγόρι αργότερα συνευρέθηκε με λύκαινες που γέννησαν τους δέκα γιούς του, δέκα λυκάνθρωπους. Ένας από αυτούς, ο Ασίνα έγινε ο αρχηγός του Κλαν, ανίκητος και υπεράνθρωπος χάρη στην μεικτή καταγωγή του.
Ο Κεμάλ Ατατούρκ, πολλούς αιώνες αργότερα παρουσιάστηκε στον λαό του σαν απόγονος του Ασίνα, ανίκητος και υπεράνθρωπος, με έναν λύκο δίπλα του.
Στα βάθη της Ασίας, στα σύνορα της Σιβηρίας με την Μογγολία υπάρχει μία χώρα, λέγεται Τούβα (και Τάνου Τούβα). Είναι αυτόνομη δημοκρατία στα πλαίσια της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Παλαιότερα από το 1921 ως το 1944 ήταν ανεξάρτητο κράτος. Επί Στάλιν ενσωματώθηκε στην Σοβιετική Ένωση και έγινε Αυτόνομη Σοβιετική Δημοκρατία. Έχει έκταση 170.500 τ.χ. και πληθυσμό 305.000 κατοίκους. Οι περισσότεροι κάτοικοι είναι και σήμερα Τουβανοί και μιλάνε τουβανικά τα οποία είναι καθαρά τουρκικά. Πολλοί κάτοικοι πιστεύουν ακόμα στην παλαιά σαμανική θρησκεία και λατρεύουν, όπως πριν από 15 αιώνες τον θεό Τενγκρί, άρχοντα του Γαλάζιου Ουρανού.
Οι υπόλοιποι κάτοικοι, άλλοι έχουν γίνει βουδιστές και άλλοι ορθόδοξοι χριστιανοί, από τους Ρώσους. Πρωτεύουσα της Τούβας είναι το Κιζίλ (σημαίνει κόκκινο) στις όχθες του ποταμού Γενισέ (Yenisey) και βρίσκεται 680 χμ δυτικά του Ιρκούτσκ.
Στα βορειοδυτικά του Κιζίλ, σε απόσταση 75 χμ, βρίσκουμε μία μικρή πόλη το Τουράν, σε ένα λεκανοπέδιο περιτριγυρισμένο από πανύψηλα βουνά τα οποία προεκτείνονται και αγκαλιάζουν όλη την χώρα. Το πρώτο συνθετικό Του (Tou) ίσως είναι το πρώτο όνομα της φυλής. Το βρίσκουμε αργότερα σε Του-Κιγ που πολύ αργότερα θα γίνει Turkiye (Τουρκία) και σε μερικά ακόμα σύνθετα με πρώτη συλλαβή το Του για να φτάσουμε στο όνομα της χώρας, στο Του-Βα.
Το 439 μ.Χ. στην Κεντρική Ασία μια φυλή με την ονομασία Ασίνα ζούσε στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται στη βορειοδυτική Κίνα, την επαρχία Σιντζιάνγκ ή Ανατολικό Τουρκεστάν. Μιλούσαν είτε μια τουρκική (το πιθανότερο) είτε μια μογγολική γλώσσα και ήταν απομεινάρια της «αριστοκρατίας των στεπών» της πρώην Αυτοκρατορίας των Χιονγκ-νου, η οποία είχε καταστραφεί από τη δυναστεία των Χαν της Κίνας περίπου το 100 μ.Χ. Το όνομα «Ασίνα», σύμφωνα με τον διαπρεπή ιστορικό Λεβ Γκουμίλεφ, προέρχεται από τη μογγολική λέξη «chono», «china» ή «shina» που σημαίνει λύκος, με το πρόθεμα «A» μπροστά που σημαίνει ο ευσέβαστος, σεβάσμιος, μεγαλύτερος, σημαντικός. Συνδυαζόμενα σημαίνουν ο «Ευγενής (αριστοκράτης) Λύκος» ή απλούστερα «Ο Λύκος» (με την έννοια του μοναδικού και σημαντικού).
Οι Ουράνιοι Τούρκοι ή Γαλάζιοι Τούρκοι (Göktürkler, ελλην. Γκιοκτούρκοι), γνωστοί επίσης ως Ασίνα και Ατσίνα Τούρκοι, ήταν μια συνομοσπονδία νομαδικών τουρκικών (τουρανικών) φύλων στη μεσαιωνική Κεντρική Ασία. Οι Ουράνιοι Τούρκοι, υπό την ηγεσία του χαγάνου Μπουμίν (πέθανε το 552 μ.Χ.) και των υιών του, διαδέχθηκαν το Χαγανάτο των Ρουράν (μια πρωτοαβαρική συνομοσπονδία) ως η κύρια δύναμη στην περιοχή και δημιούργησαν το τουρκικό χαγανάτο των Ουράνιων Τούρκων («Γκιoκ Τουρουκλαρί», 582-745), μια αχανή αυτοκρατορία, αποτελώντας μια από τις αρκετές νομαδικές δυναστείες που θα διαμόρφωναν το μελλοντικό πολιτισμό και τις κυρίαρχες αξίες των τουρανικών φύλων.
Η ελίτ των Ουράνιων Τούρκων προήρχετο από τη φυλή των Ασίνα, γνώση των οποίων λάβαμε για πρώτη φορά το 439 μ.Χ. Το κινεζικό Βιβλίο των Σούι αναφέρει ότι στις 18 Οκτωβρίου εκείνης της χρονιάς, ο ηγέτης Ταϊβού των Βορείων Βέι ανέτρεψε τον Τζουκού Μουτζιάν των Βορείων Λιανγκ στην ανατολική Γκανσού, απ' όπου 500 οικογένειες των Ασίνα κατέφυγαν βορειοδυτικά στο Χαγανάτο των Ρουράν στα περίχωρα της Γκαοτσάνγκ. Σύμφωνα με το Βιβλίο των Tσου και την ιστορία των Βορείων Δυναστειών, η φυλή Ασίνα ήταν συνιστώσα της συνομοσπονδίας των Χιονγκ-νου, αλλά αυτή η σύνδεση αμφισβητείται, και σύμφωνα με το Βιβλίο των Σούι, ήταν μια μείξη βαρβάρων από το Πινγκλιάνγκ. Πραγματικά, κινεζικές πηγές συνδέουν πολλές βαρβαρικές φυλές στα βόρεια σύνορα με τους Χιονγκ-νου, όπως οι Βυζαντινοί ιστοριογράφοι αποκαλούν τους Αβάρους, Ούννους και Μαγυάρους ως Σκύθες. Τέτοιοι αρχαϊσμοί αποτελούσαν κοινό φιλολογικό τόπο, και υποδήλωναν παρεμφερείς γεωγραφικές καταβολές και νομαδικό τρόπο ζωής, αλλά όχι άμεσο δεσμό. Ως τμήμα του ετερογενούς Χαγανάτου των Ρουράν, οι Τούρκοι έζησαν για γενιές βόρεια της οροσειράς Αλτάι, όπου ασχολήθηκαν με την κατεργασία των μετάλλων για λογαριασμό του Χαγανάτου των Ρουράν. Σύμφωνα με τον επιστήμονα Ντένις Σίνορ, η ανάρρηση της φυλής Ασίνα στην εξουσία αντανακλούσε μια εσωτερική επανάσταση στη συνομοσπονδία των Ρουράν, παρά ήταν αποτέλεσμα εξωτερικής κατάκτησης. Σύμφωνα με τον Τσαρλς Χόλκομπ, ο αρχικός πληθυσμός ήταν μάλλον ετερογενής και πολλά από τα ονόματα των ηγετών, περιλαμβανομένων των δύο ιδρυτικών μελών, δεν ήταν καν τουρκικά (τουρανικά). Αυτό υποστηρίζεται έτι περαιτέρω από τις επιγραφές του Ορχόν, με αρκετά μη τουρκικά λεξήματα, που πιθανότερα αναπαριστούν ουνγκρικές και σαμογετικές λέξεις.
Οι Ογούζοι Τούρκοι, γνωστοί επίσης ως Τουρκομάνοι, ήταν μια χαλαρή συνομοσπονδία τουρκικών φυλών στην Κεντρική Ασία, που ονομάστηκε συμβατικά ως Κράτος Ογούζ Γιαμπγκού, κατά τη διάρκεια της πρώιμης μεσαιωνικής περιόδου. Το όνομα Ογούζ είναι μια κλασική τουρκογενής λέξη που σημαίνει φυλή. Η συνομοσπονδία των Ογούζων Τούρκων μετανάστευσε δυτικά της περιοχής Τζέτι-σου μετά από σύγκρουση με τον κλάδο των Καρλούκων των Ουιγούρων Τούρκων. Οι ιδρυτές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν απόγονοι του κράτους Ογούζ Γιαμπγκού. Τον 9ο αιώνα μ.Χ., οι Ογούζοι από τις στέπες γύρω από τη λίμνη Αράλη, έδιωξαν τους Πετσενέγους από τους ποταμούς Έμπα και Ουράλη, προς τα δυτικά. Τον 10ο αιώνα, κατοίκησαν τη στέπα γύρω από τους ποταμούς Σαρί-σου, Τουργκάι και Έμπα στα βόρεια της λίμνης Μπαλχάς του σημερινού Καζακστάν. Μία φυλή του έθνους αυτού, οι Σελτζούκοι, εξισλαμίστηκαν γύρω στο 985 και τον 11ο αιώνα εισέβαλαν στην Περσία, όπου ίδρυσαν την Αυτοκρατορία των Σελτζούκων.
Ολα σχεδόν τα τουρκόφωνα φύλα έχουν την καταγωγή τους στους Ογούζους Τούρκους, οι οποίοι τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες ξεκίνησαν από τις πεδιάδες των ποταμών Ορχόν και Σελεγκά, νότια της λίμνης Βαϊκάλης (της βαθύτερης λίμνης της Γης με μέγιστο βάθος 1660 μέτρα) στη σημερινή Μογγολία. Οι πολυαριθμότεροι από αυτούς, οι Ογούζοι Τούρκοι, δημιούργησαν από τον 6ο ως τον 8ο αιώνα ένα εκτενές κράτος. Για τους Ογούζους , όπως και για τις άλλες τουρανικές φυλές της κεντροανατολικής Ασίας, έχουμε ασαφείς και αμφιλεγόμενες πληροφορίες. Ένα άλλο αρχαίο τουρκικό φύλο, ήταν οι Εφθαλίτες(Λευκοί Ούννοι).
Ο ιστοριογράφος Μένανδρος ο Προτήκτωρ στο έργο του ''Περί Πρεσβειών εθνών προς Ρωμαίους'' περιγράφει την πρεσβεία του Τούρκου ηγεμόνα Διζάβουλου ή Σιλζίβουλου το 568/569 στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστίνου Β’ και τις διαπραγματεύσεις Βυζαντινών και Τούρκων με υπογραφή εικοσάχρονης συνθήκης, με σκοπό την εξασφάλιση μεταφοράς μεταξιού διαμέσου της βόρειας οδού για να αποφευχθούν οι μεγάλοι δασμοί που είχαν επιβληθεί από τους Πέρσες στην επικράτεια τους.
Το 576 όμως, ο νέος Τούρκος ηγεμόνας Τούρξανθος ακύρωσε την εμπορική συνθήκη με τον Ιουστίνο Β κατηγορώντας το Βυζάντιο ότι είχε υπογράψει συνθήκη με τους Αβάρους, εχθρούς των Ογούζων.
Τον 10ο αιώνα κέντρο των Ογούζων ήταν η πόλη Τζαντ στον κάτω ρου του Σιρ-Νταριά. Ανάμεσα στο 956 και το 1000 οι δύο κυριότεροι ηγέτες των Ογούζων, ο Σελτζούκ (γενάρχης των Σελτζούκων Τούρκων) και ο Yabghu ασπάστηκαν το Ισλάμ. Οι Σελτζούκοι το 1040 συνέτριψαν στην μάχη του Νταντανκάν τους ιρανόφωνους Γασνεβίδες και εισήλθαν αρχικά στο Τουρκεστάν και έπειτα στην Περσία. Έτσι, αναπόφευκτα συγκρούστηκαν με το Βυζάντιο καθώς προσπάθησαν να εισχωρήσουν στη Β. Συρία και στη Μ. Ασία.
Τον 11ο αιώνα άρχισε μια μεγάλη μετακίνηση του πιο δραστήριου τουρκικού φύλλου, των Ογούζων, από τη λίμνη Αράλη με δυτική κατεύθυνση. Κυρίαρχο φύλλο αναδεικνύονται οι Σελτζούκοι από το όνομα του μυθικού σχεδόν αρχηγού τους, Σελτζούκ. Γρήγορα κατέλαβαν την Περσία και προσπάθησαν να επιβάλλουν την κυριαρχία τους και στην Συρία και στην Αίγυπτο.
Το 1071 ο αυτοκράτορας Ρωμανός Διογένης προσπάθησε να τους αντιμετωπίσει για να περιοριστεί η αυξανόμενη επιθετικότητα τους. Στη μάχη του Ματζικέρτ (1071) οι Βυζαντινοί θα πάθουν πανωλεθρία, ωστόσο οι συνέπειες της ήττας δε θα φανούν αμέσως, καθώς ο ηγέτης των Τούρκων, ο Αλπ Αρσλάν, θα στραφεί προ τη Συρία. Πάντως η ίδια η δυναστεία των Σελτζούκων ήταν ανήσυχη για το χάος που επικρατούσε στην Ανατολία και ενδιαφερόταν πρωτίστως να επιβάλλει την κυριαρχία της στα γειτονικά εμιράτα και στους γαζήδες (ανεξάρτητοι και ανεξέλεγκτοι) ηγεμόνες. Η βυζαντινή συνοριακή άμυνα ωστόσο καταρρέει και οι άτακτες τουρκικές επιθέσεις των γαζήδων θα είναι συνεχείς και καταστροφικές. Οι Σελτζούκοι θα κάνουν πρωτεύουσα τους το Ικόνιο και οι κινήσεις τους θα περιοριστούν χάρη στις ενέργειες του Αλέξιου Κομνηνού αλλά και στις πρώτες σταυροφορίες που θα αποτελέσουν τροχοπέδη στην επέκταση τους. Προς το τέλος του 12ου αιώνα η παρακμή του Βυζαντίου, η νέα ήττα στο Μυριοκέφαλο και η τέταρτη Σταυροφορία θα βοηθήσουν τους Σελτζούκους να καταλάβουν σχεδόν όλη τη Μικρά Ασία...
Οι τραχείς και πολεμοχαρείς Τούρκοι νομάδες προκαλούσαν φόβο τόσο στους Χριστιανούς όσο και στους Μουσουλμάνους. Οι Έλληνες τους αποκαλούσαν <<κυνοκέφαλους, ανθρωποφάγους και λύκους>> και, λόγω του νομαδικού τρόπου ζωής τους, <<σκηνίτες>> <<αμαξόβιους>>, <<ποιμνίτες>>, <<βουκόλιους>>, <<σποράδες>>. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μαρτυρία του Τούρκου ιστορικού του 15ου αιώνα Ασίκ Πασά Ζαντέ για τις γυναίκες των Τουρκομάνων, που, εκτός από τις δουλειές του σπιτιού, συμμετείχαν ενεργά και στις επιδρομές και λεηλασίες.
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΣ : ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΣΚΛΗΡΟΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ Email: greek.history.and.prehistory99@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου