Σεπτεμβριανά
6-7 Σεπτεμβρίου 1955
Κωνσταντινούπολη
Συμπληρώθηκαν αρκετές δεκαετίες απ' την εφιαλτική εκείνη νύχτα του τρόμου και του πανικού που έζησε ο Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης με την ψυχρή και οργανωμένη καθοδήγηση της Τουρκικής Κυβέρνησης. Η αφορμή των γεγονότων της 6ης Σεπτεμβρίου 1955 οδηγεί στην Κύπρο. Στην Κύπρο, που από τον Απρίλιο του 1955, η ΕΟΚΑ, έχει κηρύξει ένοπλο επαναστατικό αγώνα εναντίον της Βρετανίας μετά το ναυάγιο όλων των προσπαθειών να πειστεί η Αγγλία να αναγνωρίσει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του Κυπριακού λαού. Η Μ. Βρετανία, με τη σειρά της, για να εξυπηρετήσει την απόφασή της να παραμείνει στην Κύπρο με κάθε τρόπο, καθοδηγεί αριστοτεχνικά την Τουρκία, σαν αντίβαρο, βάζοντάς την να διατυπώνει ανύπαρκτες απαιτήσεις της πάνω στο νησί.
Η Βρεττανική διπλωματία, με μια μοναδική τέχνη, εξάπτει τον Τουρκικό φανατισμό, διεγείρει τον μόνιμα υποβόσκοντα σωβινισμό και οδηγεί Κυβέρνηση και αντιπολίτευση σε μια ανθελληνική υστερία. Η Κύπρος που λίγα μόλις χρόνια νωρίτερα ήταν ανύπαρκτη για την Τουρκία και που την εύρισκε στο γεωγραφικό χάρτη με δυσκολία, έγινε ξαφνικά το κυρίαρχο θέμα που απασχολούσε τις εξαθλιωμένες λαϊκές μάζες. Η Τουρκία, πάντα με τη Βρετανική καθοδήγηση, πλημμυρίζει με τις οργανώσεις «Η Κύπρος είναι Τουρκική» και ο αρχηγός της οργάνωσης Χικμέτ Μπίλ, δημοσιογράφος της Χουρριέτ, αναδεικνύεται σε ένα καταπληκτικό έμπορο του φανατισμού και του κιτρινισμού.
Η εφημερίδα του, η «Χουρριέτ», από 11.000 φύλλα κυκλοφορία που είχε όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 1948, ξετινάχτηκε με μιά πύρρινη ανθελληνική αρθρογραφία, στις 600.000 φύλλα ημερησίως! Το παράδειγμα, όπως ήταν φυσικό, ακολούθησαν και οι υπόλοιπες Τουρκικές εφημερίδες που, ξεπερνούσαν η μιά την άλλη σε παραπληροφόρηση και ανθελληνικές υπερβολές, με αποτέλεσμα να χτίζεται σταδιακά στις λαϊκές μάζες ένα έντονο ανθελληνικό μένος.
Στις αρχές Αυγούστου 1955, και ενώ συνεχιζόταν η μάχη για την Διεθνή αναγνώριση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης του Κυπριακού λαού, η Αγγλία έχει καταστρώσει τα σχέδιά της. Συγκαλεί στο Λονδίνο τριμερή διάσκεψη για το Κυπριακό με την συμμετοχή της Αγγλίας, Ελλάδος και Τουρκίας, παρ' όλο που η Τουρκία έχει πουλήσει την Κύπρο στους Άγγλους από το 1878 και έχει αναγνωρίσει, με το άρθρο 20 της Συνθήκης της Λωζάννης, με τον πλέον πανηγυρικό και κατηγορηματικό τρόπο, την πλήρη έλλειψη οποιουδήποτε δικαιώματός της στην Κύπρο. Η Μ. Βρετανία θέλει όμως να πετύχει την ενεργό ανάμειξη της Τουρκίας σαν βασικού παράγοντα στο Κυπριακό και ο πιο διπλωματικός τρόπος είναι η σύγκληση μιάς τριμερούς διάσκεψης με την συμμετοχή της Τουρκίας.
Η Ελλάδα ζει το βουβό δράμα της. Ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπάγος έχει καταρρεύσει από μία σοβαρή ασθένεια που τον έχει καταστήσει ανίκανο να κυβερνήσει. Οι δύο αντιπρόεδροι Παν. Κανελλόπουλος και Στεφ. Στεφανόπουλος που ασκούν την εξουσία, δεν έχουν τη δυνατότητα πρωτοβουλιών. Έτσι η Ελλάδα πέφτει στην Αγγλική παγίδα και αποδέχεται τη συμμετοχή της στην Τριμερή Διάσκεψη του Λονδίνου που επισημοποιεί την Τουρκική ανάμειξη στο Κυπριακό.
Στις 29 Αυγούστου 1955, στο μέγαρο Λάγκαστερ Χάουζ του Λονδίνου, αρχίζει η τριμερής διάσκεψη. Μια μέρα νωρίτερα, ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Χάρολντ Μακ Μίλαν στέλνει κρυπτογραφημένο μήνυμα στον Τούρκο ομόλογό του Φατίν Ρουστού Ζορλού, συμβουλεύοντας τον πως πρέπει να προχωρήσει σε "εντονώτερη δράση" για να αποδειχθεί η Τουρκική αποφασιστικότητα στην περιφρούρηση των συμφερόντων της.
Το απόγευμα της 5ης Σεπτεμβρίου ο Τούρκος Υπουργός των Εξωτερικών συγκαλεί συνέντευξη τύπου και ανακοινώνει με μιά διάχυτη υπεροψία που του χαρίζει η Βρεττανική υποστήριξη: "Η Κυβέρνησή μου, δηλώνει, έπαψε να ενδιαφέρεται για την παρούσα διάσκεψη. Παύουμε τη συμμετοχή μας. Ο λόγος είναι ότι θεωρούμε απαράδεκτο το Ελληνικό αίτημα για αυτοδιάθεση της Κύπρου. Αν η Ελλάδα επιμένει, ας διαλέξει μεταξύ της Κύπρου και της φιλίας μας!"
Και λίγες ώρες αργότερα, τα μεσάνυχτα της 5ης προς την 6η Σεπτεμβρίου, αρχίζει η εφαρμογή ενός σατανικού σχεδίου που απέβλεπε αφ' ενός μεν στο να δείξει την δήθεν «αγανάκτηση» του τουρκικού λαού για τις Ελληνικές απόψεις, αφ' ετέρου δε στο να ξεριζώσει, άπαξ δια παντός, τον εναπομείναντα Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης. Στον κήπο του σπιτιού του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, τοποθετείται βόμβα που δεν προκάλεσε βέβαια καμμιά ζημιά πέρα απ' τα τζάμια μερικών παραθύρων που έσπασαν. Τη βόμβα, σύμφωνα με το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης που βγήκε στις 17 Δεκεμβρίου 1955, τοποθέτησε ο φύλακας του κτιρίου Χασάν Μεχμέτογλου και την παρέλαβε από τον φοιτητή Οκτάυ Εγκίν, γιό του πρώην βουλευτή Ροδόπης, και μετέπειτα αρχηγό της Τουρκικής αστυνομίας στην Άγκυρα.
Η συνέχεια του σχεδίου εξελίχτηκε στην Κωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη. Στις 6 το απόγευμα της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, άρχισαν να συγκεντρώνονται στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης φοιτητές και πολίτες, μεταξύ των οποίων και αρκετές εκατοντάδες αστυνομικοί με πολιτικά. Σε λίγο κυκλοφορεί στο σημείο της συγκέντρωσης το έκτακτο παράρτημα της εφημερίδας «Ισταμπούλ Εξπρές». «Καταστράφηκε το σπίτι του πατέρα μας με βόμβα» έγραφε ο τεράστιος τίτλος της παραπληροφόρησης και το κείμενο περιέγραφε φανταστική καταστροφή του σπιτιού του Κεμάλ Ατατούρκ και του Τουρκικού Προξενείου στη Θεσσαλονίκη.
Σε λίγο, από τους γύρω δρόμους στους οποίους υπήρχαν σταθμευμένα στρατιωτικά αυτοκίνητα και άλλα τροχοφόρα, άρχισαν να κατεβαίνουν άτομα του τουρκικού υπόκοσμου μαζί με Λαζούς, Τσέτες και άτομα άλλων φυλών που είχαν μεταφερθεί απ' τα βάθη της Ανατολής, οπλισμένα με σιδερένιους λοστούς, ρόπαλα, μαχαίρια και διαρρηκτικά εργαλεία. Οι οπλισμένες ομάδες των "διαδηλωτών" ξεχύνονται στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης.
Ακολουθούν ώρες πραγματικής κόλασης.
Τα συνθήματα «Υίkίn, kirin, giavourdour» (Σπάστε, γκρεμίστε, είναι γκιαούρης) και «Kahrolsun giavourlar» (Ανάθεμα στους γκιαoύρηδες) δονούν την ατμόσφαιρα και ένα μέρος του όχλου κινείται στο Istiklal Caddesi, το περίφημο Πέρα, που στο ένα χιλιόμετρο της διαδρομής του είχε, σαν το πιο φημισμένο εμπορικό κέντρο της Πόλης, 700 περίπου μαγαζιά που το συντριπτικό τους ποσοστό ανήκε σε Έλληνες. Από τους πρώτους στόχους που δέχονται την επίθεση του παθιασμένου όχλου, το καφενείο «Επτάλοφος» στην πλατεία Ταξίμ. Τζάμια, τραπέζια, καρέκλες, μπουφέδες γίνονται συντρίμμια και η γιγαντιαία επιδρομή αρχίζει.
Οι οργανωμένοι διαδηλωτές είναι χωρισμένοι σε τρείς ομάδες. Η πρώτη σπάει με λοστούς τα ρολά, τις πόρτες και τα τζάμια των καταστημάτων. Η δεύτερη αρπάζει και σκορπάει στους δρόμους τα εμπορεύματα και η τρίτη καταστρέφει και λεηλατεί. Εκατό περίπου ομάδες εκτελούν το φρικιαστικό τους έργο σε μια τεράστια έκταση απο το Βόσπορο ως τη θάλασσα του Μαρμαρά. Οι επικεφαλής των διαδηλωτών με καταλόγους σπιτιών και καταστημάτων των Ελλήνων, που είχαν σημαδευτεί με ευδιάκριτα σήματα, διευθύνουν τις ομάδες των διαδηλωτών.
Πρόκειται για ένα οργανωμένο τυφώνα που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά του. Δεκάδες Έλληνες πολίτες και κληρικοί κακοποιούνται. Λεηλατούνται και παραδίδονται στις φλόγες 73 ελληνικές εκκλησίες.
Καταστρέφονται εικόνες, αγιογραφίες και σκεύη ανεκτίμητης ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας. Καταστρέφονται ολοσχερώς και τα 26 ελληνικά σχολεία και οι πίνακες γραμμένοι με το τελευταίο μάθημα της μέρας, σκορπάνε στους δρόμους. Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, η Μεγάλη του Γένους Σχολή και το Ζάππειο Λύκειο δέχονται την επίθεση του όχλου με απίστευτη μανία. 4.340 ελληνικά καταστήματα καταστρέφονται και λεηλατούνται. 2.600 χριστιανικά σπίτια βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα και παραδίδονται στο μένος και στην πρωτοφανή λύσσα του όχλου. Ρημάζονται κυριολεκτικά τα γραφεία και τα πιεστήρια και των τριών ελληνικών εφημερίδων της Κωνσταντινούπολης. 21 ελληνικά εργοστάσια καταστρέφονται ολοκληρωτικά και οι μηχανές και τα εργαλεία αυτών που βρίσκονται στα παράλια του Βοσπόρου, πετιούνται στη θάλασσα. 110 ελληνικά εστιατόρια και ξενοδοχεία καταστρέφονται, λεηλατούνται ή παραδίδονται στις φλόγες.
Οι Πατριαρχικοί Τάφοι και τα σκηνώματα των μεγάλων ευεργετών του Έθνους, που από το 1850 τοποθετούνται στον αυλόγηρο της Ιεράς Μονής της Ζωοδόχου Πηγής δέχονται την επίθεση του όχλου που με κανιβαλική μανία σπάει τους τάφους, ξεθάβει τα οστά των νεκρών και τα σκορπάει στους δρόμους.
Στο Ελληνικό νεκροταφείο του Σισλί, μια ομάδα διαδηλωτών επί δύο ολόκληρες ώρες καταστρέφει τάφους και σταυρούς, σκάβει τους πιο πρόσφατους και βγάζει έξω τα πτώματα, μαχαιρώνοντας και κομματιάζοντάς τα. Οι θόρυβοι από τα τζάμια, τα έπιπλα και τα είδη που καταστρεφόταν, οι καπνοί από τις φωτιές στα σπίτια, στα καταστήματα και στις εκκλησίες, οι αλαλαγμοί και τα συνθήματα του όχλου, οι κραυγές απελπισίας, ο τρόμος και ο πανικός των θυμάτων της επιδρομής, οι εκατοντάδες βιασμοί, οι δεκάδες των θανάτων αθώων θυμάτων δημιουργούν μια άλλη νύχτα Αγίου Βαρθολομαίου, μια δεύτερη άλωση της Κωνσταντινούπολης.
Στην Ιερά Μονή της Ζωοδόχου Πηγής, γνωστής σαν "Βαλουκλιώτισα", οι αστυνομικοί και ο νυχτοφύλακας που υποτίθεται ότι την φύλαγαν, καθοδηγούν τον όχλο στην καταστροφή και στη λεηλασία του ιστορικού Μοναστηριού. Ο 90χρονος μοναχός Χρύσανθος Μαντάς βρίσκει τραγικό θάνατο στις φλόγες της φωτιάς που άναψαν για να τον κάψουν. Ο 6Οχρονος ηγούμενος επίσκοπος Παμφιλίου Γεράσιμος βασανίζεται και τραυματίζεται βαρειά στο κεφάλι.
Στα Θεραπιά η Μητρόπολη Θεραπίων-Δέρκων παραδίνεται στις φλόγες μαζί με την σπάνια και ανεκτίμητης αξίας βιβλιοθήκη της. Το ιστορικό κτίριο της Μητρόπολης, στο οποίο πριν απ' την επανάσταση του 1821 γινόταν μυστικές συσκέψεις με προύχοντες της Πόλης και τον Παπαφλέσσα που σαν μέλος της Φιλικής Εταιρίας σταματούσε στην Κωνσταντινούπολη καθ' οδό προς την Οδησσό, καταστρέφεται τελείως.
Στο Μέγα Ρέμα, βρίσκεται το σπίτι του Μητροπολίτη Ηλιούπολης Γεννάδιου που είναι ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει το Φανάρι: Κοινωνιολόγος, ιστορικός, θεολόγος και πολυγραφότατος ,μια πνευματική προσωπικότητα που μιλάει 7 γλώσσες και ακτινοβολεί όχι μόνο στον Ελληνισμό της Πόλης αλλά σ' ολόκληρο το χριστιανισμό όπου κι' αν βρίσκεται. Γι' αυτήν ακριβώς την αξία του ο Γεννάδιος είναι προκαθορισμένος στόχος. Ο όχλος μπαίνει στο σπίτι του και όταν τον εντοπίζει στον επάνω όροφο, τον κακοποιεί βάναυσα και τον ρίχνει απ' τις σκάλες μέχρι, κουτρουβαλώντας, να βρεθή στο ισόγειο.
Ο όχλος καταστρέφει με μανία ό,τι υπάρχει μέσα στο σπίτι μαζί με την πλούσια βιβλιοθήκη που είχε δημιουργήσει ο Γεννάδιος. Στη συνέχεια τον σέρνουν στο δρόμο συνεχίζοντας την κακοποίησή του ώσπου τον εγκαταλείπουν αναίσθητο. Ο Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως Γεννάδιος, πεθαίνει λίγα εικοσιτετράωρα μετά τα γεγονότα.
Στη Σμύρνη, οργανωμένα στίφη ξεχύνονται στους δρόμους με προκαθορισμένους στόχους: Ο πρώτος στόχος είναι το Ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Σμύρνης, που καταστρέφεται και πυρπολείται. Ο δεύτερος στόχος είναι το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στη Σμύρνη που παραδίδεται στις φλόγες μπροστά στο απαθές βλέμμα των Τούρκων φρουρών του. Έντρομος ο Γενικός Πρόξενος καταφέρνει να διαφύγει με την οικογένειά του από την πίσω πόρτα. Ο επόμενος στόχος, τα σπίτια των Ελλήνων αξιωματικών που υπηρετούσαν στο ΝΑΤΟ. Με καταλόγους που έχουν τις διευθύνσεις τους, οι "διαδηλωτές" επιτίθενται εναντίον τους ρημάζοντας, λεηλατώντας, κακοποιώντας και καίοντας έπιπλα, σπίτια και ελληνικές σημαίες.
Όταν, μετά τα μεσάνυχτα, οι οργανωμένες ομάδες έχουν ολοκληρώσει το έργο τους η Τουρκική Κυβέρνηση ευαρεστείται, επιτέλους, να κηρύξει στρατιωτικό νόμο.
Το σχέδιό τους σημείωσε καταπληκτική επιτυχία. Το σύνολο σχεδόν των ελληνικών περιουσιών καταστράφηκε. Ο ελληνικός πληθυσμός τρομοκρατήθηκε. Οι απειλές για την ζωή των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης τους έκανε να νοιώθουν πώς βρισκόταν σ' ένα απέραντο ναρκοπέδιο.
Τα συνθήματα «Bugun maliniz, yarin kafaniz» (Σήμερα το βιός σας, αύριο το κεφάλι σας) και «Dun seker bayrami, bugun kurban bayrami» (Χθες ήταν η γιορτή του γλυκού, σήμερα είναι η γιορτή της θυσίας), σπέρνουν τον τρόμο και τον πανικό στον θανάσιμα λαβωμένο Ελληνισμό της Πόλης. Το καταλυτικό συναίσθημα της ανασφάλειας παραλύει τις ψυχές όλων. Τα δάκρυα, στα μάτια και στις καρδιές, τρέχουν ασταμάτητα.
Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας, ο τραγικός πνευματικός ηγέτης που έσειρε τον βαρύ σταυρό του μαρτυρίου, προσπαθεί να εμψυχώσει όλους όσους έχασαν το θάρρος κι' είναι έτοιμοι να φύγουν:
- "Είδατε, τους λέει, τα κόκκαλα; Ξεθάφτηκαν για να σας μιλήσουν, για να σας πουν το χρέος πού χετε να μείνετε σε τούτη τη γη που γεννήθηκαν οι πατέρες σας, οι πατέρες των πατέρων σας, εσείς, τα παιδιά σας".
Μάταια όμως. Η μοίρα της Πολίτικης ρωμιοσύνης είναι πολύ σκληρή.
Το 1922 η Μικρασιατική καταστροφή, το 1928 η συμφορά με την φωτιά που σε μιά νύχτα αποτέφρωσε τα περίφημα Ταταύλα, το 1941 η στρατολόγηση είκοσι ηλικιών και η αποστολή της σε τάγματα εργασίας, το 1942 το περίφημο βαρλίκι που εξόντωσε οικονομικά και φυσικά τον Πολίτικο Ελληνισμό και τώρα ο τυφώνας που σάρωσε στο πέρασμά του, μέσα σε λίγες ώρες, τους κόπους μιας ζωής. Η ομογένεια της Κωνσταντινούπολης δεν αντέχει πιά άλλο. Γονατίζει κάτω απ' τα συνεχή κι' ανελέητα χτυπήματα. Σε λίγο, καραβάνια ολόκληρα εγκαταλείπουν τη Βασιλεύουσα για να σώσουν, τουλάχιστον, τη ζωή τους.
Οι εκκλησίες που πλημμύριζαν και στον αυλόγυρο ακόμα, αρχίζουν να ερημώνουν. Τα σχολεία βρίσκονται σιγά-σιγά χωρίς μαθητές και αρχίζουν να κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Ο Ελληνισμός της Κων/λης συρρικνώνεται ραγδαία. Από 315.000 άτομα που υπήρχαν στην Κων/λη, Ίμβρο, Τένεδο, σε αντιστάθμισμα 80.000 περίπου μουσουλμάνων που κρατήθηκαν στη Δυτική Θράκη, στα πλαίσια της Συνθήκης της Λωζάνης που υπεγράφη το 1923 μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, σήμερα δεν έχουν απομείνει παρά μόνο λίγες χιλιάδες που μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού, μετά και την χαριστική βολή των απελάσεων που ακολούθησαν 9 χρόνια αργότερα.
Και η Κωνσταντινούπολη ερημώνει, ξεραίνεται απ' τις ρίζες της, απ' τον Ελληνισμό της, που σκορπάει στο δρόμο της προσφυγιάς σαν φοβισμένο κοπάδι που προσπαθεί ν' αποφύγει τα σπασμένα γιαλιά που απλώνονται στους δρόμους απ' τις καταστροφές της μαύρης νύχτας.
Δυό εικοσιτετράωρα μετά τα γεγονότα, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Αντάν Μεντερές, με την συνήθη εξοργιστική Τούρκικη υποκρισία, δηλώνει πώς τα έκτροπα ήταν έργο των κομμουνιστών που σκόπευαν να ανατρέψουν το καθεστώς της Τουρκίας.
Την επομένη όμως, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Ισμέτ lνονού, δηλώνει στα γραφεία του Λαϊκού Κόμματος, του οποίου ήταν αρχηγός, με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Είναι καλό που δεν αναμείχτηκε το κόμμα μας στα γεγονότα, όμως οι εκδηλώσεις αυτές ήταν πολύ καλά οργανωμένη εθνική ενέργεια και ωφέλιμη για να καθαρίσει η χώρα μας από το ελληνικό στοιχείο, που είναι ένας βραχνάς».
Ο Διεθνής Τύπος δίνει μεγάλη προβολή στο πογκρόμ εναντίον του Ελληνισμού στην Τουρκία. Μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες όχι μόνο της Ευρώπης αλλά και της Αμερικής, της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και του Καναδά περιγράφουν με τα μελανώτερα χρώματα την Τουρκική θηριωδία.
Στις 14 Σεπτεμβρίου 1955, ο Άγγλος δημοσιογράφος Νοέλ Μπάρμπερ γράφει, μεταξύ άλλων, στην Βρεττανική εφημερίδα «Νταίηλυ Μαίηλ»:
«Ο ιερέας της εκκλησίας του Γενή Μαχαλά, αφού γυμνώθηκε, δέθηκε σ ένα φορτηγό αυτοκίνητο που τον γυρνούσε στους δρόμους όπου το πλήθος τον έφτυνε. Απ' όσα είδα και άκουσα δεν μου μένει καμμιά αμφιβολία ότι η επίθεση του Τουρκικού όχλου κατά των ελληνικών περιουσιών είχε προμελετηθεί και προετοιμαστεί με επιμέλεια. Η φωτιά που σάρωσε την Πόλη άναψε σε εκατό διαφορετικά σημεία την ίδια ακριβώς ώρα. Ο όχλος καθοδηγείτο από ειδικά άτομα που υποδείκνυαν ποιά καταστήματα και ποιά σπίτια έπρεπε να καταστραφούν και ποιά έπρεπε να μείνουν άθικτα, συνεπώς καθοδηγείτο από ψύχραιμους εγκέφαλους που χειραγωγούσαν τις πράξεις του με σταθερό, προμελετημένο και αντικειμενικό σκοπό. Με μια ταχύτατη προσπάθεια οι Τούρκοι για να κατευνάσουν τον αγανακτισμένο από την πρωτοφανή αυτή αγριότητα, κόσμο, επέρριψαν όλη την ευθύνη στους κομμουνιστές. Μπορώ να διαβεβαιώσω πως δεν υπάρχει ούτε κόκκος αλήθειας στον ισχυρισμό αυτό. Επί δέκα ολόκληρα χρόνια τώρα η Τουρκία καυχάται πως δεν έχει κομμουνιστές, και δεν έχει πράγματι. Πώς λοιπόν, μέσα σε μια νύχτα, ξεπήδησε ολόκληρο πλήθος απ' αυτούς για να προκαλέσει τόσες καταστροφές, με την ανοχή μάλιστα των αστυνομικών αρχών;».
Πέντε χρόνια μετά τα γεγονότα ανετράπη η Κυβέρνηση του Αντνάν Μεντερές από στρατιωτικό πραξικόπημα. Ακολούθησε η δίκη της Πλάτης που έληξε στις 5/1/1961. Ο πρωθυπουργός Αντναν Μεντερές και ο Υπουργός των Εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού βρέθηκαν ένοχοι για πολλά αδικήματα, μεταξύ των οποίων και γιο την οργάνωση και εκτέλεση του πογκρόμ εναντίον των Χριστιανών στις 6 Σεπτεμβρίου 1955. Και οι δύο θανατώθηκαν με απαγχονισμό.
Το χωριό Γκιόρζε της Μικράς Ασίας απ' το οποίο προερχόταν οι περισσότεροι Λαζοί επιδρομείς, τέσσερις βδομάδες μετά τα γεγονότα, καταστράφηκε τελείως από μεγάλη πυρκαγιά, ενώ δύο άλλα χωριά, που επίσης συμμετείχαν στην επιδρομή, ισοπεδώθηκαν κυριολεκτικά από ισχυρό σεισμό.
Αντί επιλόγου, ας θυμηθούμε πάλι τα λόγια του φιλόσοφου Τουχόλσκυ: «Πες μου πως μεταχειρίζεσαι τις μειονότητές σου, να σου πω το επίπεδο του πολιτισμού σου».
Και δε μας μένει παρά μόνο η παρηγοριά, πως εμείς τουλάχιστον οι Έλληνες, υπερασπιζόμαστε όχι μόνο με λόγια, αλλά και με έργα, το επίπεδο του πολιτισμού μας, τουλάχιστον όσον αφορά τη μεταχείριση που επιφυλάσσουμε στη μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης.
6-7 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1955 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ
ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΟΥΣ
ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ, ΜΕΣΑ ΣΕ ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ, ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΑΝ, ΕΚΑΨΑΝ ΚΑΙ ΛΕΗΛΑΤΗΣΑΝ:
4.340 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
2.600 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΣΠΙΤΙΑ
73 ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
26 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
110 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ
21 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ
27 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ
3 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
HMΕPA ΜΝΗΜΗΣ
ΠΗΓΗ: ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
https://www.impantokratoros.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου