Αρκεί να είναι Καινούργιο. Η εμμονή της σύγχρονης εποχής

 Η εμμονή με όλα τα νέα είναι ένα από τα πιο εκπληκτικά χαρακτηριστικά της εποχής μας. Είναι μια μανία, μια πραγματική μαζική παθολογία, μια ασθένεια της ψυχής, η νεομανία. Ακόμη και διανοούμενοι από το προοδευτικό στρατόπεδο το έχουν συνειδητοποιήσει. Ο Ορθόδοξος κομμουνιστής Alberto Asor Rosa έγραψε πριν από αρκετά χρόνια: ζούμε σε ένα παρόν που χαρακτηρίζεται από την απουσία κανόνα και από την παρουσία πολλών μεταβατικών κανόνων. Όλα πρέπει να είναι πάντα νέα, πρωτόγνωρα. Ο à la page ψυχαναλυτής Massimo Recalcati παρατηρεί ότι έχουμε μπερδέψει το «καινούργιο» με το διαφορετικό, μια απόδραση από το «ίδιο» που μας βαράει, οπότε η ένταση που μας ωθεί προς το νέο είναι μια απόδραση από την έλλειψη, από την απουσία. ότι μας ταλαιπωρεί.

Ακόμη πιο ξεκάθαρο είναι ένα απόσπασμα από μια παλιά Εγκυκλοπαίδεια της Μόδας , σύμφωνα με την οποία «με την έλευση της καπιταλιστικής κοινωνίας αρχίζει αυτό το είδος εμμονής με το νέο, ή νεομανία, της οποίας τα ρούχα της μόδας αντιπροσωπεύουν ένα από τα τις πιο εντυπωσιακές πτυχές». Πρόκειται για επιμέρους αλήθειες, από τις οποίες ξεφεύγει ο πυρήνας του ερωτήματος. Η λαχτάρα για το νέο είναι η κόρη της ανθρωπολογικής ρήξης της νεωτερικότητας με όλο το παρελθόν, σύμβολο και συνέπεια της απώλειας της πνευματικής και υπερβατικής διάστασης του δυτικού ανθρώπου. Η συνεχής αναζήτηση για καινοτομία γίνεται αντίδοτο στην αγωνία για μια ανθρωπότητα που στερείται το υψηλότερο μέρος του εαυτού της, ένα φαινόμενο εικονικού φαρμάκουπου επιβάλλει όλο και μεγαλύτερες δόσεις «νέου». Ένας επιπλέον εθισμός, που ξορκίζει το άγχος και την έλλειψη νοήματος δημιουργώντας ένα αιώνιο παρόν.

Ο Αλμπέρ Καμύ ένιωσε κάτι, για το οποίο το μέλλον είναι η απόλυτη υπέρβαση των ανθρώπων χωρίς Θεό. Ο συγγραφέας του Ξένου και της Πανούκλας , άθεος, δεν μπορούσε να αναγνωρίσει ότι κάθε μέλλον, για τον σύγχρονο άνθρωπο, είναι η ανοιχτή πόρτα στο Τίποτα. Το Νέο είναι το αληθινό υποκατάστατο της υπέρβασης, το υποκατάστατο της χαμένης ελπίδας από άτομα που μεταμορφώνονται σε στατιστικά στοιχεία (Γκαμπριέλ Μαρσέλ), τα οποία κατατρώει η αγωνία, «η θεμελιώδης διάθεση που μας φέρνει αντιμέτωπους με το Τίποτα» (Χάιντεγκερ). Συνθήκη της νεωτερικότητας ψευδώς φωτισμένη από τον Διαφωτισμό, που εξυψώνει τον άνθρωπο στη θεωρία και τον υποβιβάζει στην πράξη, η αγωνία καταπραΰνεται μέσω του Νέου, της υποχρεωτικής έκρηξης αδρεναλίνης που σου επιτρέπει να αντέχεις τη δυσαρέσκεια του παρόντος χωρίς να πέσεις στο σκοτάδι.

Σε αυτό το υπαρξιακό κενό παρεμβάλλεται η μαζική ψυχολογία της καταναλωτικής κοινωνίας, που παράγει δυσαρέσκεια για να πουλήσει την επιθυμία, τον ψεύτικο αδερφό του μέλλοντος. Εάν αλλάζετε συχνά, εάν η αλλαγή θεωρείται θετική a priori , είναι επειδή ψάχνετε για κάτι που δεν βρίσκεται, πράγματι ότι δεν πρέπει να βρεθεί. Στόχος του νέου είναι το ταξίδι, το διαρκώς μεταβαλλόμενο πανόραμα των ταξιδιωτών που φεύγουν από τον εαυτό τους. Δεν αντέχεις το κενό, κορεσμένο από την αφθονία των αντικειμένων. Η επιθυμία για το καινούργιο είναι η προσδοκία της απόλαυσης που δεν θα έρθει ούτε θα αφήσει ανικανοποίητη, παραιτημένη ή διαθέσιμη για περαιτέρω εμπειρίες, «καινούργια» αλλά στην πραγματικότητα πτυχές του πανομοιότυπου. Η συνεχώς ανανεωμένη εμπειρία είναι αυτή της κατανάλωσης, ή μάλλον της σπατάλης, της εξάντλησης, της διασποράς.

Γκροτέσκα είναι η στάση των νέων τεχνικών, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν μεγάλες ουρές για να εξασφαλίσουν τις πρώτες μονάδες εξοπλισμού που θα αντικατασταθούν από τη νεότερη μέσα σε λίγους μήνες. Οι βάρβαροι παρακινούνται να ξεκινήσουν από την αρχή από τη φτώχεια των περασμένων και αβίωτων εμπειριών, αδιαφορώντας για την απόδειξη ότι το λαμπερό νέο γίνεται σύντομα αντίκα και μερικές φορές κάνει το παλιό να επανεμφανίζεται με νέες μορφές, σε κουρασμένη και όχι πολύ δημιουργική μεταμοντερνικότητα, εξαντλημένη σε ιδέες, μειωμένη σε ένα makeover, remake , μίμηση, μόδα, όπως η τέχνη μετά την Αναγέννηση. Το νέο μισεί τη σιωπή, την ενδοσκόπηση, τους προθάλαμους της αγωνίας. Η μορφή του είναι το δυσδιάκριτο βουητό, το μπερδεμένο βουητό των φωνών, αφού το νέο έχει την υποχρέωση να σπάσει τη σιωπή.

Το Neomania είναι ψυχαναγκαστικό και νευρωτικό όπως η θριαμβευτική καταναλωτική σεξουαλικότητα. Αλλαγή συντρόφων για να ζήσει νέες εμπειρίες, αντιμετώπιση του εαυτού και των άλλων ως πράγματα, αντικείμενα κατανάλωσης. Όλα γερνούν γρήγορα, κανείς δεν φαίνεται μακριά, οι διαστάσεις του χώρου και του χρόνου μπερδεύονται. Η Νεομανία είναι επίσης η λατρεία ενός ειδώλου, της Προόδου, του οποίου η λατρεία συμπίπτει με αυτή του Λόγου. Δεν πρέπει να συζητηθεί και ακόμη λιγότερο να περιοριστεί, η πορεία του είναι ασταμάτητη. το καινούργιο είναι καλό ακόμα κι αν αύριο θα είναι ήδη παλιό. Όλα πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τη νέα μόδα, τη νέα ανακάλυψη, τη νέα τεχνολογία, με τον σημερινό τρόπο, κυριολεκτική έννοια μιας αιώνια διφορούμενης λέξης, της νεωτερικότητας. Σε ένα διάσημο στίχο, Αντίο, ο συμβολιστής ποιητής Arthur Rimbaud το συνοψίζει σε δραματικούς στίχους: «Πρέπει να είναι κανείς απόλυτα σύγχρονος. Αρκετά τραγούδια: συνέχισε. Δύσκολη νύχτα! Το ξεραμένο αίμα καπνίζει στο πρόσωπό μου και δεν έχω τίποτα πίσω μου». Πραγματικά, το νέο δεν ανέχεται τίποτα πίσω του, απαιτεί καθαρό σκούπισμα για τον σύντομο θρίαμβό του.

Το νέο έχει ως αποστολή του να οδηγήσει στον πειρασμό, προβλέπει τον πειρασμό στον οποίο δεν επιτρέπεται να αντισταθεί. Σε αυτό συνίσταται η σημερινή ελεύθερη βούληση, δίνοντας ενθουσιώδη και εφήμερη συγκατάθεση σε κάθε καινοτομία, αποφεύγοντας το ζήτημα του νοήματος, τον προβληματισμό για το καλό και το κακό. Οτιδήποτε μπορεί να γίνει τεχνικά πρέπει να εγκριθεί και να ελεγχθεί. Το πολύ, το ερώτημα είναι: μπορώ να το αντέξω οικονομικά; Η απάντηση βρίσκεται επίσης στο νέο. Οι τύποι κατανάλωσης χρέους αλλάζουν συνεχώς και υπόσχονται πρόσβαση στον αστραφτερό κόσμο της τελευταίας ανακάλυψης, του «οριστικού» προϊόντος, του 2.0. Μετά το πάρτι, ο άγιος εξαπάτησε: φτάνει το μοντέλο 3, μετά το 4.0 και το καρουζέλ συνεχίζεται. Είναι σημαντικό η νέα ιδέα, το νέο εμπόρευμα, η νέα συμπεριφορά να σπάσει προσωρινά τη μοναξιά τόσων πανομοιότυπων που νιώθουν μοναδικοί. Η ειδωλολατρία του νέου έχει ως αποτέλεσμα την περιφρόνηση του παρελθόντος. Σκοτεινό εξ ορισμού, κατοικείται από άνδρες και γυναίκες χωρίς κινητά τηλέφωνα που δεν γνωρίζουν τη σύνδεσηδιαδικτυακά , προκαλεί μια συγκεκριμένη μορφή αγωνίας: δεν ήμουν εκεί στο παρελθόν. αυτή η μη βιώσιμη απουσία του «εγώ» είναι χαρακτηριστικό άγνωστο σε άλλες εποχές. Η μόνη θεραπεία είναι η αναγκαστική καταστολή μέσω της ηλεκτρικής εκφόρτισης της καινοτομίας.

Αντίθετα, η θεμελιώδης αρχή της ζωής είναι η διατήρηση, η τάση στη βιολογία να ορίζεται η ομοιόσταση ή η φυσική κλίση για επίτευξη κάποιας εσωτερικής και συμπεριφορικής σταθερότητας, μια διάθεση που ενώνει όλα τα έμβια όντα ακόμα και όταν οι εξωτερικές συνθήκες ποικίλλουν. Στην πολιτική όπως και στον πολιτισμό, μετά τη Γαλλική Επανάσταση, ο συντηρητικός περιφρονείται, διακηρύσσεται αναχρονιστικός (η υποχρέωση να είσαι «ενημερωμένος»), ο ίδιος ο ορισμός είναι μια προληπτική καταδίκη, ένα μέσο αποκλεισμού από τη συζήτηση. Ο Τζον Στιούαρτ Μιλ, ένας από τους πατριάρχες του φιλελευθερισμού, αποκάλεσε τους συντηρητικούς «το ανόητο κόμμα». Το Neomania είναι φυσικότεροςπροοδευτικός, πεπεισμένος για την απεριόριστη τελειότητα του ανθρώπου και των πραγμάτων. Δεν πιστεύει στα όρια του ανθρώπου, στην ατέλειά του και άρα αναγκαστικά βρίσκεται σε πόλεμο με τη φύση. Θεωρεί παράλογη την ιδέα ότι υπάρχουν μόνιμες αρχές.

Το νέο επιβάλλει την υπέρβαση, δηλαδή την παραβίαση της κοινής συμπεριφοράς. Οι θαυμαστές του πειθάρχησαν την παραβίαση ακολουθώντας τους «νέους» κανόνες, σε έναν γελοίο αγώνα ρήξης που μεταμορφώθηκε σε ασυνείδητο κομφορμισμό. Η τάξη, ηθική, αστική, φυσική, προσωπική, είναι απεχθής ως έκφραση σταθερότητας. Επικροτούνται οι ψευδοπροφήτες που διακηρύσσουν τη σχετικότητα κάθε αρχής, υποστηρίζοντας ότι όλα προέρχονται από θέληση και επιθυμία. Το παράδοξο είναι η ανάταση της τελευταίας αξίας κατά χρονολογική σειρά, της πιο «νέας».

Το να μισείς ό,τι είναι μόνιμο δημιουργεί αστάθεια, καταστρέφει όλα τα υψηλά πρότυπα και περιορίζει τον αυτοαποκαλούμενο πολιτισμένο κόσμο στην ικανοποίηση μάταιων, στιγμιαίων υλικών επιθυμιών, χωρίς διάκριση μεταξύ αναγκών, δικαιωμάτων, ιδιοτροπιών, παραξενιών, κολασμένων παρορμήσεων. Η έκκληση στην ανθρώπινη λογική ως το μόνο κριτήριο της κρίσης επιλύεται στο αντίθετό της, έναν αλαζονικό παραλογισμό που αρνείται τη φυσική τάση της ανθρωπότητας στη βία και σε αυτό που κάποτε ονομαζόταν αμαρτία. Η λογική μετατρέπεται σε ένστικτο, ο ντετερμινισμός γίνεται ο οδηγός για το κοινωνικό καλό, η θρησκεία απορρίπτεται και οι πιο ποικίλες ιδεολογίες και πεποιθήσεις παίρνουν τη θέση της. Επιπλέον, όσο έχει το φωτοστέφανο του νέου, ο άνθρωπος που δεν πιστεύει σε τίποτα είναι πρόθυμος να πιστέψει τα πάντα (Chateaubriand, The genius of Christianity ).

Επιτέλους, το νέο έγινε δικαίωμα. Αυτό του να αποκτά ο καθένας τα ίδια πράγματα, ανεβάζοντας τον πήχη της επιθυμίας κάθε μέρα. Όλα πρέπει να είναι «προηγμένα», όπως η σημερινή τεχνολογία, που η μοίρα της είναι να οπισθοδρομήσει με τις επόμενες ανακαλύψεις, μελλοντικές εφαρμογές, που ως «νέες» θα είναι το αντικείμενο της δυσαρέσκειας όσων δεν τις έχουν, του φθόνου. και επιθυμία. Είναι προφανής η επιδείνωση κάθε ηθικής αίσθησης σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από το νέο. Οποιαδήποτε ηθική έχει το ελάττωμα να είναι επίμονη, να πιστεύει ότι είναι αληθινή και μόνιμη, να εντυπωσιάζει ένα ισχυρό σημάδι.

Ορισμένα στοιχεία νεομανίας εκπλήσσουν περισσότερο από άλλα. Η ανανεωμένη δημοτικότητα των τατουάζ, για παράδειγμα, μπορεί να εξηγηθεί από την επιθυμία να είναι κανείς δημιουργός του εαυτού του ξεκινώντας από την εξωτερική εμφάνιση, αλλά πώς συμβιβάζεται με τη μονιμότητα των χαρακτικών για μια ζωή; Προφανώς, η συλλογική ώθηση της συμμόρφωσης είναι πολύ ισχυρή ή η εμπιστοσύνη στο «νέο» είναι τόσο διαδεδομένη που είναι πεπεισμένο ότι οι μελλοντικές τεχνολογίες θα μας επιτρέψουν να αφαιρέσουμε τα ονόματα των αγαπημένων φίλων, τις φράσεις που δεν αρέσουν πλέον, τα σύμβολα που έχουν περιπέσει σε ντροπή. Άλλωστε, ο στόχος είναι πάντα η χειραφέτηση, η απελευθέρωση από τις παλιές πεποιθήσεις και από τους όρκους του παρελθόντος.

Ο λάτρης του καινούργιου πιστεύει ότι απολαμβάνει και επιθυμεί σε πλήρη ελευθερία, στην αυτάρκεια και στην αυτοδιοίκηση. Δεν υποπτεύεται ότι έχει υποταχθεί σε νέα είδωλα και ότι έχει ορίσει τη νίκη του id, σύμφωνα με τον Φρόιντ την απρόσωπη δύναμη που «ζει μέσα σε αυτό» και περιέχει τις ενστικτώδεις, επιθετικές και αυτοκαταστροφικές παρορμήσεις. Η εφαρμογή, από το πολιτικό και οικονομικό σύστημα εξουσίας, των ανακαλύψεων της ψυχολογίας των μαζών, καθόρισε μια γενική αποδοχή ό,τι είναι νέο ως καλύτερο, καρπό της προόδου, της ανθρώπινης απελευθέρωσης. Ένα θετικό εξαρτημένο αντανακλαστικό απέναντι σε οποιαδήποτε καινοτομία έχει τροφοδοτηθεί, με στόχο τη διάλυση των αντιστάσεων που συνδέονται με τις ηθικές αρχές και την οικοδόμηση μιας κοινής λογικής προσανατολισμένης στην κατανάλωση, την επιθυμία, την απελευθέρωση των ενστίκτων.

Στο ανθρώπινο είδος αφημένο στον εαυτό του ή ρυθμισμένο να ανταποκρίνεται μόνο στο ένστικτο - από το οποίο εξαιρείται μέσω του πολιτισμού, το άνοιγμα στην υπέρβαση και η ορθολογική προσήλωση στην αλήθεια και το σωστό - οι επιθυμίες είναι αδηφάγες, απεριόριστες και μερικές φορές αιμοδιψείς. Ο αφηρημένος λόγος, που έγινε καθολικός με σκοπό την κυριαρχία και τον πλουτισμό ορισμένων, έχει δημιουργήσει έναν ευρέως διαδεδομένο παραλογισμό που βασίζεται στην καταναγκαστική επιθυμία για το νέο: τη νεομανία. Ο απλός άνθρωπος παρακινείται να συγχέει τα δικαιώματα με τις επιθυμίες, να επιδιώκει την πνευματική απειθαρχία, να απορρίπτει την αίσθηση του περιορισμού και να αρνείται την εγκυρότητα σε οποιαδήποτε γενική αρχή. Ο πιο καταθλιπτικός κομφορμισμός ονομάζεται προσωπική κρίση, η καταναλωτική και νεοϊστορική πειθαρχία ονομάζεται παράβαση.

Πάνω από όλα, υπάρχει η επιθυμία να απορρίψεις οτιδήποτε θεωρείται αρχαίο, να εξαντλήσεις, να πετάξεις. Μόλις το παλιό εγκαταλείψει, το νέο καταναλώνεται γρήγορα. το μόνο που μένει είναι να το πετάξουμε, να το πετάξουμε στην υλική και πνευματική χωματερή που μας περιβάλλει αλλά που δεν την αντιλαμβανόμαστε πλέον ως τέτοια. Το φως του καινούργιου για δάγκωμα και κατανάλωση εκτυφλώνει σαν δυνατός φάρος που εμποδίζει τη θέα των πάντων γύρω από τη δέσμη του, που καταπίνεται από μια σκιά από την οποία υποχωρούμε με αγωνία, αναζητώντας μια εναλλακτική λύση ικανή να διώξει τις κακές σκέψεις, μιας επιτάχυνσης της επιθυμίας, του νέου που υπόσχεται μια άλλη αρχή. και το παιχνίδι συνεχίζεται.

Το νέο δίνει έμφαση στην κίνηση. ελάχιστη σημασία έχει η κατεύθυνση ή η κατεύθυνση. Ο Γκαίτε κατάλαβε την εποχική του σημασία, κάνοντας τον Φάουστ, τον πυρετώδη άνθρωπο, τον πρώτο ερωτευμένο ερωτευμένο με το εξελισσόμενο νέο, να πει «στην αρχή ήταν η Δράση», εκθρονίζοντας τον Λόγο, τον Θεό, τον μόνιμο. Η λατρεία του νέου χαρακτηρίζει την τέχνη από τις αρχές του εικοστού αιώνα, καταργώντας τις κλασικές φόρμες και την ίδια την ανθρώπινη φιγούρα. Η καινοτομία ως τέτοιο ήταν το πρόγραμμα του Φουτουρισμού. Το μανιφέστο του Filippo Tommaso Marinetti του 1909 ξεκινά με μια επιβεβαίωση που διασχίζει ολόκληρο τον μετέπειτα δυτικό πολιτισμό: βεβαιώνουμε ότι το μεγαλείο του κόσμου έχει εμπλουτιστεί με μια νέα ομορφιά: την ομορφιά της ταχύτητας.

Οι λέξεις-κλειδιά είναι το επίθετο νέο και το ουσιαστικό ταχύτητα. Μαζί, αντιπροσωπεύουν τον μόνο σωζόμενο πόλο του πολιτισμού μας σε αποσύνθεση. Όλα πρέπει να είναι καινούργια και γρήγορα, μέχρι «πραγματικό χρόνο», την άμεση πληροφορική. Οι νόμοι των ανθρώπων δεν ξεφεύγουν από την επίθεση. Κανένας δεν προορίζεται να διαρκέσει, ο ρεφορμισμός υμνείται ανεξάρτητα, η αλλαγή, η ανανέωση είναι η χειρονομία όσων προβάλλουν τον εαυτό τους «μπροστά». Το ανθεκτικό είναι μια ανεπιθύμητη λέξη, πρώτα απ 'όλα στους κυρίους του κόσμου, που ενδιαφέρονται για το ποιες ιδέες και πράγματα γίνονται γρήγορα παρωχημένα. Είναι αυτονόητο ότι εάν το νέο είναι πιο γρήγορο από το παλιό, θα ξεθωριάζει το ίδιο εύκολα, συχνά προτού αξιολογηθούν τα αποτελέσματά του, με κίνδυνο να χαθεί η θετική πλευρά των αλλαγών.

Τέλος, ένας ασφυκτικός υλισμός αιωρείται πάνω από το νέο, την εμμονική φιλοδοξία για την ικανοποίηση των αισθήσεων, για την περήφανη μετριότητα του εαυτού του, για τη διάλυση όλων των δεσμών. Είναι σαν να ήμασταν γυμνιστές ψυχής και γδυθήκαμε με μεγάλη βιασύνη για να ελευθερωθούμε, αντί για τα ρούχα μας, από την ιστορία και την προσωπικότητά μας, τείνοντας να νιώθουμε καινούργια για κάθε μέρα, ψυχαναγκαστικός Ζέλιγκ αναγκασμένος σε καινοτομία. Ο μεγάλος Σκωτσέζος μυθιστοριογράφος Walter Scott, σημαιοφόρος της συντηρητικής σκέψης, προέβλεψε τα αποτελέσματα της νεομανίας ήδη από το πρώτο μισό του 19ου αιώνα: «Λίγοι έχουν βελτιωθεί, πολλοί άλλοι έχουν επιδεινωθεί. Οι επιθυμίες μας πολλαπλασιάζονται και είμαστε εδώ για να πολεμήσουμε με αυξανόμενη δυσκολία χάρη στη δύναμη των επαναλαμβανόμενων εφευρέσεων. Τελικά θα πρέπει να καταβροχθιστούμε ή, όπως στο παρελθόν,

Η απάντηση βρίσκεται στο απελπισμένο πείσμα με το οποίο μερικοί άνθρωποι θα διατηρήσουν τη βεβαιότητα ότι στην αρχή δεν ήταν η δράση ή η ύλη σε κίνηση, αλλά ο Λόγος. Η λαχτάρα για το καινούργιο, η αλλαγή με κάθε κόστος, παράγουν τον ύπνο της λογικής και τον γκρεμό του πνεύματος. Ο ίδιος ο Εωσφόρος ήταν ένας όμορφος πεσμένος άγγελος και η αλήθεια, είπε ο Νικολάι Μπερτζάεφ, είναι η αφύπνιση του πνεύματος στον άνθρωπο. Ο γέρος που σώζει.

https://amethystosbooks.blogspot.com