ΗΛΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ Ηλίας Αναγνωστάκης
Η αντιληψη οτι το ανωμαλο εδαφος επαιξε καταλυτικο ρολο στη συνοχη της φαλαγγας των σαρισσοφορων κατα τη καθοριστικη για τον Ελληνικο κοσμο μαχη της Πυδνας το 168 πΧ ειναι μαλλον εσφαλμενη.
Νεώτερες έρευνες πιστοποιούν τα λογια του Πλούταρχου, οτι τελικα στις 22 Ιουνιου του 168, περι τις 15:00, μετα απο μια απλη αψιμαχια στον ποταμο Λευκο, για την διεκδικηση «αχαλινου ιππου» (κατα πασα πιθανοτητα μουλαριου), Τρεις Ιταλοι «συμμαχοι» επιτεθηκαν σε δυο Θρακες που ειχαν παρει το ζωο, σκοτωσαν τον εναν, για να δεχτουν επιθεση απο....οχτακοσιους(!), που και αυτοι δεχτηκαν επιθεση απο 3.000 Ιταλους, μονο και μονο για να δεχτουν ολοκληρωτικη επιθεση απο αλλους τεσσερις χιλιαδες(!) Θρακες και αλλους μισθοφορους του Περσεα.
Ηδη, περι τις 15:15 γινοταν μακελειο μεσα στο ποταμο, ενω τα βληματα επεφταν βροχη εκατερωθεν, απο τα αντιπαλα ελαφρα στρατεύματα. Ο Μακεδονας Βασιλιας Περσεας ομως, ειχε ηδη βγαλει και τους 42.000 ανδρες του απο το στρατοπεδο του, αποφασισμενος να σαρωσει τους 44.000 Ρωμαιους.
Περι τις 15:20, οκτω χιλιαδες Θρακες και αλλοι Ελληνες μισθοφοροι ειχαν αναπτυχθει κινουμενοι ταχυτατα λοξα αριστερα, αλλα η εκπληξη της ημερας ηταν οι 5.000 Μακεδονες "πελτασται" (που δεν ειχαν καμια σχεση με τους γνωστους ελαφρους πελταστες, αλλα ολοι ηταν οπλισμενοι με σαρισσα) που με "διπλο" τροχαδην, προωθηθηκαν ταχυτατα, φθανοντας σχεδον αμεσως τους ελαφρα οπλισμενους συμπολεμιστες τους, που εκαναν ''σαν σκυλια απο καιρο κλεισμενα σε κλουβια".
Πισω απο τους πεντε χιλιαδες πελταστες (αναμεσα τους 3.000 επιλεκτοι ανδρες του αγηματος) και κινουμενοι στο κεντρο και λοξως δεξια, ακολουθουσαν 10.500 "Χαλκασπιδες" και 10.500 "Λευκασπιδες" κραδαινοντας τις γιγαντιες σαρισσες των 6,4(!) μετρων, φορωντας καινουργιες κατακοκκινες στολες, και με θωρακες και κρανη που "ελαμπαν απο μακρια" ενω ηταν τοσοι πολλοι, που "γεμιζαν τους λοφους" στην πεδιαδα της Πυδνας, ενω οι ιαχες τους "αντιλαλουσαν σαν βροντη".
Περι τις 15:30, οι μισθοφοροι και ειδικα οι πελταστες ειχαν φθασει μολις 350(!) μετρα απο το Ρωμαικο στρατοπεδο, και αφου πυκνωσαν τις ταξεις τους "σε διπλο βαθος", χαμηλωσαν τις σαρισσες και επεπεσαν πανω σε δυο Ιταλικες κοορτεις των Paeligni και των Marruqini, με τοση ορμη, που περασαν απο πανω τους.
Παρα την αδιαμφισβητητη γενναιοτητα των Ιταλων συμμαχων, η ορμη των πελταστων και ειδικα του "αγηματος" ηταν τετοια, ωστε οι εξαμετρες σαρισσες να χτυπουν στο προσωπο(!) τους ατυχους Ιταλους, να τους αποκεφαλιζουν με ενα μονο κτυπημα ( η αιχμη της σαρισσας ισοδυναμουσε με ξιφος, αφου εφθανε τα 60 εκατοστα), ενω διαπερνουσαν ασπιδα, θωρακα, σωμα, και δευτερη ασπιδα ταυτοχρονα(!). Ο εμβροντητος Ρωμαιος Υπατος Λευκιος Αιμιλιος Παυλος βλεποντας αυτο το τρομερο θεαμα, "εσκισε τα ρουχα του", παρολα αυτα βρηκε την ψυχραιμια του, διατασσοντας τις Ρωμαικες Λεγεωνες (22.000 ανδρες) να υποχωρησουν συντεταγμενα προς τα υψωματα.
Και επρεπε να γινει αυτο, γιατι αν περνουσαν δεκα ακομα λεπτα, οι 21.000 Χαλκασπιδες και Λευκασπιδες θα "επιαναν" τους "Πελταστες" και το "Αγημα" στην ευθεια, και μετα θα λειτουργουσαν σαν οδοστρωτηρας, σαρωνοντας τα παντα στο περασμα τους.
Αυτο ομως δεν εγινε, για δυο βασικα λογους:
Α) Η πλημμελεστατη, εως ανυπαρκτη, διοικηση του Περσεα, που υστερα απο μια αψιμαχια με το αντιπαλο ιππικο (τραυματιστηκε μαλιστα στο μηρο), αποτραβηχτηκε προς τερμα δεξια, μαζι με 3.000(!) ιππεις και οκτω χιλιαδες ελαφρους πεζους, μενοντας ανεξηγητα, εως εκνευριστικα, αδρανης για ολο το υπολοιπο της μαχης.
Β) Το τεραστιο μηκος της Ελληνικης παραταξης. Μονο το μηκος της φαλαγγας των 26.000(!) σαρισσοφορων, εφθανε τα δυο χιλιομετρα(!) και καθε ελεγχος, ειδικα με την ολεθρια σταση του Περσεα ειχε παει περιπατο, παρα την εξαιρετικη αποδοση ορισμενων αξιωματικων.
Οι Πελταστες ομως και το "Αγημα" ειχαν κινηθει τοσο γρηγορα, εξοντωνοντας σε πεντε λεπτα χιλιους (!) Paeligni και Marrouquini, που οι 21.000 "Χαλκασπιδες" και "Λευκασπιδες" τους ακολουθουσαν στα διακοσια μετρα, εχοντας ενα επικινδυνο χασμα αναμεσα τους.
Εκει ακριβως ο δαιμονιος Λευκιος Αιμιλιος Παυλος βρηκε την ευκαιρια, και εριξε την δευτερη Λεγεωνα στο κενο μεταξυ του Μακεδονικου "Αγηματος" που πηγαινε σαν τρελο, περνώντας σαν σουβλακια τους ατυχους Ιταλους συμμαχους, και των επελαυνοντων "Χαλκασπιδων" που λιγο ακομα ηθελαν για να εξισορροπησουν την παραταξη. Ριχνοντας μια βροχη απο pila, που πηγε απατη, οι λεγεωναριοι εβγαλαν απο τα θηκαρια τους τα gladius, και ορμησαν στο ρηγμα. Ο Ρωμαιος υπατος, διαβλεποντας κατι τετοιο, ειχε δωσει διαταγες στις Ρωμαικες σπειρες (manipuli) να δρασουν ανεξαρτητα, κατακοπτωντας καθε αντιπαλο τομεα ξεχωριστα, και να μην "μπλεκονται".
Πραγματι, περι τις 15:45, καθε "Συνταγμαρχια" (1.600 ανδρες) της φαλαγγος ειχε δεχτει πλευρικα κτυπηματα απο απανωτες Ρωμαικες σπειρες των 150 ανδρων, που εισχωρουσαν σαν μαχαιρι σε βουτυρο, αποκεφαλιζοντας, κόβοντας χερια, ποδια με ενα χτυπημα, ξεκοιλιαζοντας σωματα με τον "μπαλτα της Αρχαιοτητας", που δεν ηταν αλλος απο το gladius hispanensis.
Περι τις 15:50, η επελαση της φαλαγγας ειχε ανακοπει σε ολο το μηκος των δυο(!) χιλιομετρων, ενω η γιγανταια συγκρουση ειχε εξελιχθει σε αμετρητες μικρο-συγκρουσεις, με τους Ρωμαιους ξιφομαχους να εχουν σαφη πλεονεκτημα, αφου η γιγαντια σαρισσα των εξημιση μετρων ηταν πρακτικα αχρηστη σε εκ του συσταδην αγωνα.
Υπηρχαν περιστατικα δε, ωστε δυο με τρεις φαλαγγιτες να μαχονται με τρεις εως πεντε λεγεωναριους, αφοι οι ευκινητοι Ρωμαιοι πεζοι "ηταν παντου". Ηδη στα αριστερα, οι ελεφαντες και οι Ιταλοι και Νουμιδοι συμμαχοι ειχαν ανακοψει την προωθηση των Ελληνων,των μισθοφορων, των Θρακων και των Πελταστων, ενω αντιθετα, οι επιλεκτοι ανδρες του "αγηματος", χαμηλωσαν τις σαρισσες, και επεπεσαν πανω τους, βρισκοντας και οι τρεις χιλιαδες(!) τον θανατο, που τοσο μανιασμενα επιζητούσαν.
Περι τις 16:00, η φαλαγγα κατακρεουργουταν σε ολο το μηκος και πλατος της, και οσοι μπορεσαν να ξεφυγουν πεταξαν τις σαρισσες και αρχισαν να τρεχουν προς διαφορες κατευθυνσεις: Προς την πολη της Πυδνας (5.000, πιαστηκαν ολοι αιχμαλωτοι την επομενη μερα), προς τους λοφους πισω απο τον ποταμο Λευκο ( γυρω στους 7.000, ελαχιστοι διεφυγαν, οι περισσοτεροι πιαστηκαν αιχμαλωτοι), και προς την θαλασσα, ( περιπου 3.000, οι οποιοι μπηκαν μεσα στη θαλασσα κολυμπωντας μεχρι τα Ρωμαικα πλοια, κουνωντας τα χερια προς τα Ρωμαικα πληρωματα μηπως και σωθουν, αλλα οι Ρωμαιοι ανταποκριθηκαν με το να στειλουν λεμβους με πληρωματα που....λογχιζαν τους Μακεδονες μεσα στη θαλασσα, με αποτελεσμα οι διαφυγοντες να κολυμπησουν ξανα πισω προς την ακτη, μονο και μονο για να ....ποδοπατηθουν απο τους ελεφαντες που ο Λευκιος Αιμιλιος Παυλος ειχε οδηγησει στην παραλια της Κατερινης.
Γυρω στις 20:00, τα παντα ειχαν τελειωσει. 20.000 Μακεδονες ηταν νεκροι (η πλειοψηφια τους φαλαγγιτες) 11.000 αιχμαλωτοι, ενω μονο οι 8.000 ελαφροι πεζοι του δεξιου κερατος διεφυγαν, καθως και οι τρεις χιλιαδες "εταιροι" του Περσεα, που ειχαν ηδη γινει καπνος απο τις 16:30 περιπου. Οι δε Ρωμαιοι, περιπου 1.500 ( η πλειοψηφια τους στα πρωτα δεκα λεπτα της μαχης).
Καθως νυχτωνε, η μακρα φαλαγγα των ιππεων του Περσεα (3.000 ανδρες) κατευθυνοταν προς το Διον και τη Πελλα, ακουγοντας τρομερες υβρεις και ανειπωτα μπινελικια απο τους επιζωντες φαλαγγιτες και λοιπους θρακες και μισθοφορους πεζους, που ειδαν τους συμπολεμιστες τους να σφαζονται σαν τα αρνια σε σφαγειο, χωρις πρακτικα λογο, ενω ειναι σχεδον σιγουρο, οτι αν η μαχη ειχε ξεκινησει νωριτερα, οι απωλειες θα ηταν ακομη μεγαλυτερες, αφου το σκοταδι καλυψε την υποχωρηση των επιζωντων και διευκολυνε καπως τη διαφυγη τους.
Η 22η Ιουνιου του 168 πΧ ειναι μια απο τις πιο μαυρες, μυστηριωδεις, και καθοριστικες ημερες της Ελληνικης ιστοριας, που οι λεπτομερειες της δεν ειναι γνωστες στο συνολο τους, και μαλλον δεν θα γινουν ποτε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου