ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ – Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ, ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ. ΜΕΡΟΣ Ι΄

 

Θοδωρής Μαραγκουδάκης

ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ – Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ, ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ. ΜΕΡΟΣ Ι΄

Πριν φύγουμε προσωρινά από τη Μέση Ανατολή, πρέπει να συμπληρώσουμε λίγα πράγματα σε όσα γράψαμε στο προηγούμενο μέρος.

Σε αυτό λοιπόν το προηγούμενο μέρος γράψαμε ότι η οργάνωση η οποία εξέφραζε το ΕΑΜ στη Μέση Ανατολή, η ΑΣΟ, σύντομα πήρε με το μέρος της τη μεγάλη πλειοψηφία των στρατιωτών αλλά και αξιωματικών που υπηρετούσαν στις ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής. Τη συντριπτική πλειοψηφία μπορούμε να πούμε, ίσως σε μεγαλύτερο ποσοστό απ’ όσο είχε με το μέρος του τον ελληνικό λαό το ΕΑΜ στην Ελλάδα!

Δεν είναι δύσκολη η εξήγηση γι’ αυτό: εκεί, στη Μέση Ανατολή κατ’ αρχάς ήταν ιδιαίτερα έντονη η αντίθεση μεταξύ του ΕΑΜ που αντιστεκόταν στους κατακτητές και της εξόριστης βασιλικής κυβέρνησης, τα μέλη της οποίας, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Τσουδερό, δυο μόνο πράγματα είχαν στο νου τους: πώς θα γίνονταν αρεστοί στους Άγγλους και πώς… θα επικρατούσε ο ένας του άλλου στα παρασκήνια, με τυπικό παλαιοκομματικό τρόπο, σα να μην είχε αλλάξει τίποτα από τότε που η Ελλάδα είχε βρεθεί υπό κατοχή! Ασφαλώς αυτή η συμπεριφορά των στελεχών της βασιλικής κυβέρνησης αγανακτούσε τους Έλληνες που βρίσκονταν εκεί και τους «έσπρωχνε» στο ΕΑΜ.

Εκτός απ’ αυτό, η πραγματικότητα είναι ότι στη Μέση Ανατολή η αίγλη του ΕΑΜ ερχόταν «αφιλτράριστη» από τις αρνητικές πλευρές τις κυριαρχίας του στην Ελεύθερη Ελλάδα και από τη φθορά της εξουσίας που του δημιουργούσε αυτή η κυριαρχία: στη Μέση Ανατολή οι Έλληνες στρατιώτες κι αξιωματικοί είχαν πάνω από το κεφάλι τους την εξόριστη βασιλική κυβέρνηση και τους Βρετανούς κι όχι το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ με τους πολιτικούς κομισάριους και τους καπετάνιους τους! Έτσι, η εικόνα του ΕΑΜ στη Μέση Ανατολή ήταν στα μάτια των Ελλήνων που βρίσκονταν εκεί ακόμα πιο εξιδανικευμένη!

Αν η εξόριστη βασιλική κυβέρνηση και τα στελέχη της, στη συντριπτική τους πλειοψηφία μετριότητες, αυτό μπορεί να μην το συνειδητοποιούσαν όπως έπρεπε, οι Άγγλοι το καταλάβαιναν πάρα πολύ καλά και συμπεριφέρθηκαν ανάλογα. Έτσι, είδαμε ότι στην πρώτη μεγάλη αναταραχή που σημειώθηκε μέσα στο ελληνικό στράτευμα τον Φεβρουάριο του 1943 φαινομενικά πήραν το μέρος των δημοκρατικών στοιχείων απομονώνοντας σε εκείνη τη φάση τους «ανυπόμονους» φιλοβασιλικούς αξιωματικούς – παράλληλα βρήκαν την ευκαιρία να ξεφορτωθούν και τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ο οποίος τους είχε γίνει όπως προαναφέραμε ενοχλητικός και μάλιστα παριστάνοντας ότι έκαναν το χατίρι των «παλαιοδημοκρατικών» αξιωματικών και της ΑΣΟ, που επίσης δεν μπορούσαν να αντιληφθούν την εκτός τόπου και χρόνου «δικαιοσύνη» του Κανελλόπουλου, η οποία ευνοούσε τους φιλοβασιλικούς. Και για να δώσουν ακόμα περισσότερο την ψευδή εντύπωση της «δημοκρατικότητας» έβαλαν στη θέση του Κανελλόπουλου ως αντιπρόεδρο της κυβέρνησης τον παλιό βενιζελικό πολιτικό Γεώργιο Ρούσσο, ο οποίος είχε εκτός από την υποστήριξη των «παλαιοδημοκρατικών» αξιωματικών και την εκτίμηση της ΑΣΟ. Ο Ρούσσος ωστόσο, αν και τίμιος, δεν είχε καμιά ουσιαστική δύναμη και καμιά δυνατότητα ούτε καν να προσπαθήσει να αλλάξει το δηλητηριασμένο κλίμα που επικρατούσε στην εξόριστη βασιλική κυβέρνηση, όπως είχε προσπαθήσει, έστω και με λαθεμένο τρόπο, ο Κανελλόπουλος.

Στην πραγματικότητα, όμως, οι Βρετανοί και ιδιαίτερα ο Ουίνστον Τσώρτσιλ δεν είχαν κανένα άλλο σχέδιο παρά να συντρίψουν το ΕΑΜ και να επαναφέρουν τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ στην Ελλάδα με το έτσι θέλω – και απλώς εκείνη τη στιγμή, τον Φεβρουάριο του 1943, έκριναν ότι δεν είχε έρθει η ώρα να εκδηλωθούν ανοιχτά και ελίσσονταν.

Όπως επίσης έχουμε προαναφέρει, η ηγεσία της ΑΣΟ, με επικεφαλής τον έμπειρο Ικαριώτη κομμουνιστή Γιάννη Σαλλά, ανήκε στην πιο «αριστερή» τάση του ΕΑΜ και λόγω της απόστασης που τη χώριζε από το «καθοδηγητικό κέντρο» (δηλαδή την ηγεσία του ΚΚΕ) της Αθήνας, είχε τη δυνατότητα να παίρνει μόνη της κρίσιμες αποφάσεις. Ο Γιάννης Σαλλάς ήταν αναμφισβήτητα απολύτως έντιμος και ικανότατος στον οργανωτικό τομέα. Όμως, τόσο αυτός όσο και η υπόλοιπη ηγεσία της ΑΣΟ φαίνεται ότι δεν ερμήνευσαν σωστά την προσωρινή «νίκη» τους του Φεβρουαρίου/Μαρτίου του 1943 και υπερτίμησαν τις δυνάμεις τους έναντι των Βρετανών – και αυτό θα είχε μοιραίες συνέπειες αργότερα.

Θα επιστρέψουμε αργότερα στα μεγάλα γεγονότα της Μέσης Ανατολής τα οποία συνέβησαν στη συνέχεια. Τώρα φεύγουμε από εκεί για να πιάσουμε ένα άλλο θέμα για πρώτη φορά σε αυτό το ιστορικό σημείωμα, πριν ξαναπάμε σε όσα συνέβαιναν στην Ελλάδα.

Έχουμε λοιπόν αναλύσει αρκετά τη στάση της Μεγάλης Βρετανίας απέναντι στην Ελλάδα από την εποχή ήδη της δικτατορίας του Μεταξά ως τα παραπάνω γεγονότα της Μέσης Ανατολής. Όμως, οι Βρετανοί δεν ήταν μόνοι – καθώς η «αντιφασιστική συμμαχία» κατά του Άξονα αποτελούνταν και από τις ΗΠΑ και από τη Σοβιετική Ένωση, δυνάμεις ισχυρότερες μάλιστα και «αναδυόμενες» σε σχέση με τη Μεγάλη Βρετανία, της οποίας η αποικιακή αυτοκρατορία ήταν ολοφάνερο ότι θα κατέρρεε αργά ή γρήγορα ύστερα από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Με εξαίρεση ένα περιστατικό στο οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω, σε επόμενη συνέχεια, οι ΗΠΑ δεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Ελλάδα στο χρονικό διάστημα που αφορά ετούτο το ιστορικό σημείωμα – όμως τον ρόλο της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς μάλιστα αναπάντεχα «μεγάλωσαν» τόσο πολύ τα συνδεμένα ιδεολογικά μαζί της ΚΚΕ και ΕΑΜ, πρέπει να τον εξετάσουμε.

Και ασφαλώς δεν τον εξετάζουμε και δεν τον αναλύουμε μόνο εμείς τώρα αλλά πολύ περισσότερο προσπαθούσε να τον καταλάβει και να τον αποκρυπτογραφήσει η ηγεσία του ΚΚΕ και του ΕΑΜ τότε!

Όπως έχουμε προαναφέρει, το δίδυμο των ηγετών του ΚΚΕ εκείνη την εποχή, ο Γιώργης Σιάντος κι ο Γιάννης Ιωαννίδης, αν λάβει κανείς υπόψη τη χαμηλή τους μόρφωση και προέλευση (καπνεργάτης ο πρώτος, κουρέας ο δεύτερος) πέτυχαν πολύ περισσότερα πράγματα απ’ όσα θα περίμεναν και οι ίδιοι από τον εαυτό τους – ούτε που θα μπορούσαν να φανταστούν από τις φυλακές κι εξορίες της δικτατορίας του Μεταξά ότι σε λίγα χρόνια θα είχαν στα χέρια τους μια λαϊκή υποστήριξη, του ΕΑΜ και μια στρατιωτική δύναμη, του ΕΛΑΣ, ασύγκριτα μεγαλύτερη κι απ’ τα πιο τρελά τους όνειρα, η οποία θα τους δημιουργούσε προοπτικές να κατακτήσουν την εξουσία!

Όμως, αυτή η απρόσμενη δύναμη που είχαν αποκτήσει το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήταν ταυτόχρονα και μια καυτή πατάτα στα χέρια τους – με άλλα λόγια… δεν ήξεραν ακριβώς τι να την κάνουν!

Άμεση επαφή με τη Σοβιετική Ένωση ώστε να συζητήσουν το θέμα ή απλώς… να πάρουν γραμμή δεν είχαν – κάποιες προσπάθειες που έγιναν να αποκατασταθεί τέτοια επαφή με αποστολή ορισμένων κομματικών στελεχών στη Σοβιετική Ένωση, απέτυχαν. Έτσι έπρεπε να αποφασίσουν για τη γραμμή που θα ακολουθούσαν μόνοι τους.

Και την απόφαση αυτή έπρεπε να λάβουν βάσει όσων έβλεπαν – δεν αρκούσε όμως μόνο να τα βλέπουν, έπρεπε και να μπορούν να τα αναλύσουν.

Αυτό άλλωστε που έβλεπαν ήταν αντιφατικό: από τη μια μεριά η Σοβιετική Ένωση έδειχνε τότε να συνεργάζεται αρμονικότατα με τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία στα πλαίσια της «αντιφασιστικής συμμαχίας» κατά του Άξονα – και οι ηγέτες των τριών αυτών χωρών, Στάλιν, Ρούσβελτ και Τσώρτσιλ ήταν… ασυγκράτητοι σε επαίνους ο ένας για τον άλλον, όπως και σε υποσχέσεις για ένα… δημοκρατικό και κοινωνικά δίκαιο μέλλον για τους λαούς ύστερα από τη συντριβή του ναζισμού και του φασισμού και τη λήξη του πολέμου.

Από την άλλη, έβλεπαν τη στάση των Βρετανών απέναντι στο ΕΑΜ, η οποία όλο και περισσότερο έδειχνε ότι τα πράγματα… δεν ήταν όπως ακριβώς διακηρύσσονταν στα πλαίσια της «μεγάλης αντιφασιστικής συμμαχίας» και ότι το ΕΑΜ θα έπρεπε να συγκρουστεί με τους Βρετανούς αν προσπαθούσε να καταλάβει την εξουσία ύστερα από την απελευθέρωση της Ελλάδας.

Με αγωνία λοιπόν προσπαθούσαν να μαντέψουν ποια θα ήταν η στάση της Σοβιετικής Ένωσης απέναντι στο μεταπολεμικό πρόβλημα εξουσίας στην Ελλάδα: θα βοηθούσε το «αδελφό» Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας; Θα το άφηνε μόνο του να τα βγάλει πέρα με τους Άγγλους; Θα «κανόνιζε» με τους Άγγλους κάποιον επωφελή για το ΕΑΜ και το ΚΚΕ συμβιβασμό; Θα τους έδινε, όπως και να είχε, οποιαδήποτε οδηγία προκειμένου να πατούσαν σε στέρεο έδαφος και να αποφάσιζαν χωρίς ταλαντεύσεις και δισταγμούς ποια πολιτική έπρεπε να ακολουθήσουν;

Τουλάχιστον ως τον τελευταίο χρόνο της Κατοχής, όμως, η «γραμμή» από τη Σοβιετική Ένωση δεν ερχόταν – για το τι έγινε το κρίσιμο 1944 θα μιλήσουμε παρακάτω.

Έτσι, φοβούμενοι να αναλάβουν την ευθύνη σύγκρουσης με έναν από τους πυλώνες της «αντιφασιστικής συμμαχίας», δηλαδή με τη Μεγάλη Βρετανία, διακατεχόμενοι με βεβαιότητα από ένα κόμπλεξ κατωτερότητας απέναντι σε μια υπερδύναμη – αυτοκρατορία όπως ήταν η βρετανική και «σπρωγμένοι» από τους αστούς που είχαν προσχωρήσει στο ΕΑΜ, όπως ο Ηλίας Τσιριμώκος, στην κατεύθυνση της συνεργασίας – υποταγής στους Άγγλους, διολίσθαιναν όλο και περισσότερο στη γραμμή αυτή της συνεργασίας – υποταγής με τη λογική «βλέποντας και κάνοντας μέχρι να ξεκαθαριστεί και η γραμμή της Σοβιετικής Ένωσης». Τους ήταν άλλωστε αδιανόητο ότι η Σοβιετική Ένωση θα αδιαφορούσε ή θα άφηνε να συντριβεί ένα τέτοιο λαϊκό κίνημα σαν εκείνο που είχε δημιουργήσει το ΕΑΜ και το ΚΚΕ - «κάτι θα έκανε για να βοηθήσει», πίστευαν.

Αυτά τα οποία δεν γνώριζαν τότε και ούτε ήταν δυνατόν να γνωρίζουν ο Σιάντος κι ο Ιωαννίδης ήταν οι σκέψεις του Ιωσήφ Στάλιν για την Ελλάδα, την Τουρκία και τα Βαλκάνια και η όλο και πιο ξεκάθαρη στροφή του Στάλιν από τον παραδοσιακό κομμουνιστικό διεθνισμό προς τον εθνικισμό – έναν ιδιότυπο «πολυεθνικό» σοβιετικό εθνικισμό, καθώς η Σοβιετική Ένωση αποτελούνταν κι αυτή από ένα σωρό διαφορετικά έθνη, μικρότερα και μεγαλύτερα.

Αυτή η στροφή σήμαινε ξεκάθαρη προτεραιότητα στο μυαλό του Στάλιν για ισχυροποίηση της υπερδύναμης στην οποία είχε μεταβληθεί, μέσω και των επιτυχιών της στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Σοβιετική Ένωση, έστω και σε βάρος, έστω και με θυσία των «αδελφών» κομμουνιστικών κινημάτων στις μικρότερες χώρες.

Στα πλαίσια της στροφής αυτής του Στάλιν εντάσσεται, παρά τις «επιχρυσωμένες» δικαιολογίες που χρησιμοποιήθηκαν τότε και η απόφασή του για τη διάλυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1943 – πλέον η Διεθνής του είχε γίνει βάρος, ενόχληση και εμπόδιο στο να αποφασίζει η Σοβιετική Ένωση για όλα μέσα στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα χωρίς προσχήματα και ανάγκη «διαβουλεύσεων».

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μάλιστα η εθνικιστική αυτή στροφή του Στάλιν θα έπαιρνε μεγαλύτερες διαστάσεις και θα έφτανε ακόμα κι ως την υιοθέτηση πλευρών του παραδοσιακού προκομμουνιστικού ρωσικού αντισημιτισμού… όμως τότε, στα χρόνια του πολέμου αυτά δεν είχαν ακόμα εξελιχθεί όσο θα εξελίσσονταν αργότερα.

Μπορεί κανείς να πει ότι η παραπάνω εθνικιστική στροφή ήταν αναπόφευκτο αποτέλεσμα της παλιότερης επιλογής του Στάλιν για παύση της (άμεσης τουλάχιστον) υποδαύλισης εκ μέρους της Σοβιετικής Ένωσης της παγκόσμιας επανάστασης και της επιλογής της οικοδόμησης του «σοσιαλισμού σε μια μόνο χώρα» - ένα σημείο κομβικό στην αντίθεσή του με τον Λέοντα Τρότσκι.

Κατά την άποψη του συγγραφέα ετούτου του σημειώματος η επιλογή του Στάλιν όταν έγινε ήταν σίγουρα ρεαλιστικότερη σε σχέση με την άποψη του Τρότσκι αλλά ταυτόχρονα σίγουρα επίσης συνέβαλε στο να πραγματοποιηθεί σιγά – σιγά αυτή η στροφή...

Βγαίνει απ’ όλα τα παραπάνω αβίαστα το συμπέρασμα, όπως θα μπορούσε να υποθέσει κανείς διαβάζοντας μέχρι εδώ, ότι ο Στάλιν θυσίασε αδίστακτα το 1944 τους Έλληνες κομμουνιστές για χάρη των σοβιετικών συμφερόντων;

ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΟΧΙ! Δεν προκύπτει αυτό το συμπέρασμα! Ανεξάρτητα από τις σκέψεις του Στάλιν, αυτός κρατούσε τα διπλωματικά προσχήματα και τα «σήματα» προς τους Έλληνες κομμουνιστές τα οποία έπρεπε απ’ τη μεριά του να δώσει, τα έδωσε! Από τις πηγές που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας αυτό αποδεικνύεται χωρίς καμιά αμφιβολία!

Εκτός, όμως, απ’ αυτό, κάτι άλλο που αποδεικνύεται από αυτές τις πηγές είναι ο κυνισμός του Στάλιν, ο οποίος σε αντίθεση με την κομμουνιστική «ορθοδοξία» δεν δίσταζε να «κόβει και να ράβει» τον παγκόσμιο και κυρίως τον βαλκανικό χάρτη και να «μοιράζει» εδάφη και έθνη όπως θεωρούσε κατάλληλο για τη στιγμή – ορισμένες φορές ανατριχιάζει κανείς διαβάζοντας τις σκέψεις αυτές του Στάλιν.

Η καλύτερη ίσως πηγή που έχουμε στη διάθεσή μας για όλα τα παραπάνω είναι το βιβλίο «Σελίδες Από Το Απόρρητο Ημερολόγιο» του Βούλγαρου ηγέτη και ηγέτη της Κομμουνιστικής Διεθνούς, Γκιόργκι Δημητρόφ, το οποίο εκδόθηκε μετά από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Κανείς δεν έχει αμφισβητήσει την αυθεντικότητα και την εγκυρότητα του ημερολογίου αυτού – οι συνομιλίες λοιπόν που έχει καταγράψει με τον Στάλιν ο Δημητρώφ είναι πολυτιμότατες διότι αποτελούν υλικό «ατόφιο» κι αφιλτράριστο και δείχνουν με συγκλονιστικό τρόπο και πώς σκεπτόταν ο Στάλιν και το τι έγινε και γιατί έγινε γενικότερα στις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού» που δημιουργήθηκαν μετά από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά (που αυτό μας ενδιαφέρει εδώ) και ποια ήταν η στάση της Σοβιετικής Ένωσης απέναντι στους Έλληνες κομμουνιστές και στο ΕΑΜ!

Αυτό λοιπόν που βλέπει κανείς διάχυτο σε όλο το ημερολόγιο, από τότε που άρχισε να γράφεται, το 1933, ως τότε που σταμάτησε, με τον θάνατο του Δημητρόφ το 1949, είναι ότι ο Στάλιν ενδιαφερόταν πολύ περισσότερο για τα σλαβικά έθνη και κράτη των Βαλκανίων, παρά για την Ελλάδα και την Τουρκία – ο ίδιος ο Στάλιν καταγράφεται να λέει στις 27 Ιανουαρίου του 1945 ότι «Η παλαιά σλαβοφιλία εξέφραζε την επιδίωξη της τσαρικής Ρωσίας να υποτάξει τους σλαβικούς λαούς. Η δική μας σλαβοφιλία είναι εντελώς διαφορετική – ένωση των σλαβικών λαών ως ισότιμων για την κοινή υπεράσπιση της ύπαρξής τους και στο μέλλον…». Κρατήστε απ’ όλα αυτά την «σλαβοφιλία», την οποία ο ίδιος παραδέχεται και το γεγονός ότι ο Στάλιν ήθελε μεν δυνατούς και κυρίαρχους τους Σλάβους στα Βαλκάνια, όμως σε καμιά περίπτωση δεν ήθελε να δημιουργηθεί σε αυτά ένας δεύτερος σλαβικός «πόλος» ανταγωνιστικός προς τη Ρωσία – και εκεί βρίσκεται η ρίζα της κατοπινής σύγκρουσής του με τον Τίτο!

Στις 25 Νοεμβρίου του 1940, ενώ μαινόταν ο ελληνοϊταλικός πόλεμος και ίσχυε ακόμα το γερμανοσοβιετικό σύμφωνο καταγράφονται οι σκέψεις του Στάλιν οι οποίες έδειχναν την ξεκάθαρη έλλειψη εμπιστοσύνης του στους Γερμανούς και την προσπάθειά του να αποσπάσει τη Βουλγαρία από τη φιλογερμανική πολιτική που ακολουθούσε και να τη στρέψει προς την «Τριπλή Συμφωνία», δηλαδή πρακτικά να αναβιώσει τη συμμαχία Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας και Ρωσίας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (αν και βέβαια η Γαλλία είχε ηττηθεί από τους Γερμανούς και καταρρεύσει ήδη) – το θέμα είναι ότι αυτές τις σκέψεις τις έκανε σε βάρος της Ελλάδας, την οποία ξεκάθαρα φαίνεται ότι θεωρούσε ΑΠΟ ΤΟΤΕ «αναλώσιμη» και δεν την υπολόγιζε. Όπως και σε βάρος της Τουρκίας!

Έλεγε δηλαδή τότε ο Στάλιν: «Σήμερα κάναμε πρόταση στους Βούλγαρους για τη σύναψη συμφωνίας αλληλοβοήθειας… Εμείς υποστηρίζουμε τις εδαφικές διεκδικήσεις της Βουλγαρίας, τη γραμμή Μήδεια – Αίνος (περιοχή της Αδριανουπόλεως, Δυτική Θράκη, Δεδεαγάτς – το Δεδεαγάτς είναι η σημερινή Αλεξανδρούπολη! – Δράμα και Καβάλα)… Με τη σύναψη της συμφωνίας αλληλοβοήθειας, όχι μόνο δεν έχουμε αντίρρηση η Βουλγαρία να προσχωρήσει στην Τριπλή Συμφωνία, αλλά τότε κι εμείς οι ίδιοι θα προσχωρήσουμε στη Συμφωνία… Σχετικά με την Τουρκία θέλουμε βάσεις για να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα Στενά εναντίον μας… Εμείς θα διώξουμε τους Τούρκους στην Ασία. Τι είναι αυτή η Τουρκία; Εκεί υπάρχουν 2.000.000 Γεωργιανοί, 1.000.000 Αρμένιοι, 1.000.000 Κούρδοι, κτλ. Οι Τούρκοι είναι μόνο 6.000.000 – 7.000.000»!

Τελικά, όπως όλοι γνωρίζουμε, η Βουλγαρία δεν δέχτηκε τότε την «προσφορά» του Στάλιν και η Ιστορία εξελίχθηκε διαφορετικά.

Μετά τον πόλεμο κι ο ίδιος ο Στάλιν άλλαξε σκέψεις, αφενός επειδή άλλου είδους μοίρασμα σφαιρών επιρροής συμφώνησε το 1943-44 με τους Άγγλους και αφετέρου για το λόγο που προαναφέραμε, δηλαδή για να μη δημιουργηθεί στα Βαλκάνια ένας σλαβικός πόλος ανταγωνιστικός προς τη Σοβιετική Ένωση – έτσι στάθηκε αποφασιστικά αντίθετος τόσο στις «ορέξεις» του Τίτο για επέκταση στην ελληνική Μακεδονία όσο και στα βουλγαρικά όνειρα για έξοδο στο Αιγαίο μέσω Δυτικής Θράκης!

Όμως το Νοέμβρη του 1940 έτσι όπως καταγράφεται παραπάνω «τεμάχιζε» ο Στάλιν την Ελλάδα προς όφελος της Βουλγαρίας, ενώ η Ελλάδα πολεμούσε ηρωικά κατά του ιταλικού φασισμού την ώρα που ακόμα η Σοβιετική Ένωση βρισκόταν σε συμφωνία (έστω και για να κερδίσει χρόνο, που αυτό σίγουρα ισχύει) με τη ναζιστική Γερμανία…

Όλα τα παραπάνω ίσως ορισμένοι που διαβάζουν αυτό το ιστορικό σημείωμα τα θεωρήσουν εκτός θέματος – ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΟΜΩΣ! Δείχνουν δηλαδή ότι η Σοβιετική Ένωση θεωρούσε την Ελλάδα «αναλώσιμη» και δεν την περιλάμβανε στα άμεσα σχέδιά της – ίσως μάλιστα (αν κι αυτό είναι μια υπόθεση του συγγραφέα ετούτου του σημειώματος κι όχι μια καταγεγραμμένη πραγματικότητα) ο Στάλιν να θεωρούσε τους Έλληνες… απείθαρχους, λαό «εμπορικό» κι ατομικιστικό μη συμβατό με τον κομμουνισμό (όπως αυτός τον καταλάβαινε και τον εφάρμοζε) και να μην ήθελε… να μπλέξει με την Ελλάδα στα μεταπολεμικά του σχέδια!

Στο ίδιο ημερολόγιο του Δημητρόφ υπάρχουν συνεχείς, αδιάκοπες καταγραφές που αφορούν την γιουγκοσλαβική αντίσταση κατά των Γερμανών και ένα σωρό ανταλλαγές απόψεων με επιστολές κλπ. του Δημητρόφ με τον Τίτο. Η αναφορά στην ελληνική εθνική αντίσταση απουσιάζει ως πολύ «βαθιά» μέσα στην Κατοχή, δηλαδή ως το τέλος του 1943! – άλλο ένα γεγονός που αποτελεί σοβαρή ένδειξη ότι διαφορετικές ήταν οι σοβιετικές προτεραιότητες (πάντα άλλωστε οι Σοβιετικοί έδειχναν μια υποτιμητική στάση για την ελληνική Εθνική Αντίσταση και μεταγενέστερα - και έχω στο δικό μου μυαλό «καταγράψει» τη σχετική ενόχληση του πατέρα μου, του εκπληκτικού Κώστα Μαραγκουδάκη)! Μάλιστα η πρώτη καταγραφή που αφορά την Ελλάδα, μόλις στις 26 Δεκεμβρίου του 1943 δείχνει βάθος άγνοιας αμέτρητο και… αδικαιολόγητο, αφού τότε το ΕΑΜ κι ο ΕΛΑΣ είχαν κυριαρχήσει ήδη στα 4/5 της χώρας, όπως συνομολογεί στο δικό του βιβλίο «Το Μήλον της Έριδος» ο Κρις Γουντχάουζ.

«Απολαύστε» το σχετικό τηλεγράφημα εκείνης της μέρας του Δημητρόφ προς τον Τίτο, ο οποίος είχε για λόγους συνωμοτικούς στην επικοινωνία τους το ψευδώνυμο «Βάλτερ»:

«Έστειλα επίσης το εξής κρυπτογράφημα στον Βάλτερ:

Σας παρακαλούμε να διερευνήσετε και να μας αποστείλετε στοιχεία για το αντάρτικο κίνημα στην Ελλάδα, το ανθρώπινο δυναμικό των ενόπλων δυνάμεων που δρουν εναντίον των κατακτητών, τις περιοχές δράσης τους, το έδαφος που καταλαμβάνουν, ποιες οργανώσεις κατευθύνουν τη δράση αυτών των αντάρτικων αποσπασμάτων και εάν έχετε επαφές μαζί τους.

Αληθεύει ότι ο αντάρτικος στρατός με την ονομασία ΕΛΑΣ, του οποίου ηγείται ο συνταγματάρχης Σαράφος (!!! – το «Σαράφος» δεν είναι δακτυλογραφικό λάθος του συγγραφέα αυτού του σημειώματος, έτσι το έγραψε ο Δημητρόφ!) είναι όντως μια συνεπής δημοκρατική δύναμη, που αγωνίζεται για το κοινό έργο της Αντιχιτλερικής Συμμαχίας; Αληθεύει επίσης ότι το άλλο τμήμα των αντάρτικων δυνάμεων με την ονομασία ΕΔΕΣ, του οποίου ηγείται ο στρατηγός Ζέρβας, παίζει περίπου τον ίδιο ρόλο όπως και οι τσέτνικ του Μιχαήλοβιτς στη Γιουγκοσλαβία, ότι ανάβει εσωτερικό αδελφοκτόνο πόλεμο και δρα προς το συμφέρον των κατακτητών; Τι είναι τα τμήματα στα οποία ηγείται ο στρατηγός (!!! – έτσι τον «προβιβάζει» ο Δημητρόφ) Ψαρρός;

Θεωρούμε ιδιαίτερα σκόπιμο να αποκαταστήσετε σχέσεις με αυτά τα αντάρτικα τμήματα, τα οποία είναι αληθινοί φίλοι των τριών συμμαχικών κρατών και του ηρωικού στρατού σας.

Παρακαλούμε για επείγουσα απάντηση».

Θα κούνησε το κεφάλι του ο Τίτο διαβάζοντας αυτό το κρυπτογράφημα του Δημητρόφ, καθώς ήδη είχε έρθει από αρκετούς μήνες προηγουμένως σε προχωρημένες επαφές με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ και προσπαθούσε μάλιστα να θέσει το ΕΑΜ υπό την επιρροή του για να εξυπηρετήσει τα δικά του μεταπολεμικά επεκτατικά σχέδια… Ενώ από το Νοέμβριο του 1943 είχε ήδη συμβάλει στη δημιουργία του «ΣΝΟΦ» (Σλαβομακεδονικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου) που δρούσε στη Βόρεια Ελλάδα ως «παράρτημα» του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ αλλά στην πραγματικότητα ως Δούρειος Ίππος του Τίτο – τόσο απροκάλυπτα ώστε το ΕΑΜ συγκρούστηκε αργότερα μαζί του τελικά και το διέλυσε!

Όλα αυτά όμως τα γνωρίζουμε τώρα. Οι ηγέτες του ΚΚΕ, Σιάντος και Ιωαννίδης δεν τα γνώριζαν και βάδιζαν στα τυφλά και με… όσο μυαλό είχαν μέσα στο κεφάλι τους, χωρίς βοήθεια.

Θα επανέλθουμε ασφαλώς αργότερα στις πράξεις και παραλείψεις τόσο των Βρετανών όσο και τον Σοβιετικών – εδώ πρέπει να ξανατονίσουμε από τώρα, ώστε να μη δημιουργηθούν λαθεμένες εντυπώσεις, ότι όλα όσα γράψαμε παραπάνω δείχνουν ποιες ήταν οι σοβιετικές προτεραιότητες, όμως ΔΕΝ δείχνουν ότι η Σοβιετική Ένωση κατηύθυνε το ΕΑΜ προς την ήττα. Και αυτό θα αποδειχθεί από επόμενες αναφορές στην ίδια πηγή, στο ημερολόγιο του Δημητρόφ δηλαδή, όπως και σε άλλες.

Θα τελειώσουμε εδώ αυτό το δέκατο μέρος και στο επόμενο θα επιστρέψουμε στα πάρα πολλά κι όλο και «πυκνότερα» γεγονότα της Ελλάδας.....ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ....