Ο Τιμητής Κάτων ἐναντίον τῆς πρώτης γυναικείας διαδήλωσης στήν ἱστορία
Εἶναι γνωστό ὅτι στόν ἑλληνορωμαϊκό κόσμο ἡ γυναίκα ἦταν πάντα ὑπό τήν κηδεμονία κάποιου ἄνδρα. Τοῦ πατέρα της, τοῦ συζύγου της ἤ, ἄν χήρευε, τοῦ γιοῦ της ἤ τοῦ πλησιέστερου συγγενή. Ὡστόσο, τόν 3ο αἰ. π.Χ στήν Ρώμη θεσπίστηκε μία πιό ἐλεύθερη μορφή γάμου, ἠ ὁποία προωθοῦσε ἀρκετά τήν χειραφέτηση τῶν γυναικῶν.
Σύμφωνα μέ αὐτόν, ἡ γυναίκα παρέμενε (εἴτε παντρευόταν εἴτε ὄχι) ὑπό τήν ἐξουσία τοῦ πατέρα της μέχρι τά εἰκοσιπέντε, ἀλλά ὕστερα βρισκόταν κάτω ἀπό μία τυπική ἐπίβλεψη, πού τῆς ἐπέτρεπε νά διαχειρίζεται τήν περιουσία της, ἐνῶ εἴχε κιόλας καί τό δικαίωμα τοῦ διαζυγίου.
Ἀφοῦ λοιπόν τό νερό κύλησε στό αὐλάκι, δέν εἶναι τυχαῖο πού τό 195 π.Χ οἱ γυναίκες ἀναμείχθηκαν γιά πρώτη φορά στά πολιτικά ζητήματα τοῦ κράτους. Καί μάλιστα μέ ἔντονο τρόπο, ἀφοῦ πραγματοποίησαν ...διαδήλωση στούς δρόμους τῆς Ρώμης!
Αἴτιο τῆς δυσφορίας ἀποτελοῦσε ὁ νόμος τοῦ Γάιου Ὀππίου πού θεσπίστηκε τό 215 π.Χ., στά δύσκολα δηλαδή χρόνια τοῦ Β Καρχηδονιακοῦ πολέμου ὅπου ὁ Ἀννίβας περιφερόταν στήν Ἰταλία ἀπειλώντας τήν ἴδια τήν ὕπαρξη τοῦ κράτους. Ὁ νόμος (Lex Oppia) λοιπόν περιόριζε τά κοσμήματα καί τά πολυτελή ρούχα τῶν γυναικῶν! Αύτό ἔγινε μέσα στά πλαίσια μιάς γενικότερης πολιτικής προσπάθειας γιά λιτότητα, ἔτσι ὥστε να ἀντεπεξέλθουν στόν πόλεμο τῶν τρομερῶν Καρχηδονίων.
Τώρα ὅμως, εἴκοσι χρόνια μετά, ἀφενός ὁ Lex Oppia ἦταν ἀπαρχαιωμένος καί ἀφετέρου χτύπαγε τήν φιλαρέσκεια τῶν γυναικῶν. Ἔτσι, ξεχύθηκαν στούς δρόμους ζητώντας τήν ἀνάκληση του. Ἀντίπαλος τους στάθηκε ὁ Κάτων ὁ Τιμητής, ἀλλά μάταια. Τήν ἀντίσταση του σάρρωσαν τελικά τά κύματα τῆς νέας ἐποχῆς.
Διασώζεται ἕνας λόγος του (παρακάτω σέ συμπυκνωμένη μορφή), γιά τόν ὁποῖο βέβαια δέν ξέρουμε κατά πόσο εἶναι αὐθεντικός, πλήν ἀποδίδει τό πνεῦμα τοῦ σκεπτικοῦ τοῦ Κάτωνα καί τόν ὀμοϊδεατών του.
"Αν ο καθένας από μας, κύριοι, είχε διατηρήσει το κύρος και τα δικαιώματα τού συζύγου μέσα στό σπίτι του, δεν θα είχαμε ποτέ φτάσει σε αυτό το σημείο. Και τώρα, να που βρισκόμαστε: η κυριαρχία τών γυναικών, αφού κατάργησε τήν ελευθερία δράσης μας μέσα στην οικογένεια μας, την καταστρέφει και στην Αγορά. Θυμηθείτε πόσο κοπιάσαμε για να συγκρατήσουμε τις γυναίκες μας και να εμποδίσουμε την έκλυση, όταν οι νόμοι τις εμπόδιζαν. Και φανταστείτε τι θα συμβεί από εδώ κι μπρος, αν οι νόμοι αυτοί ανακληθούν και οι γυναίκες θεωρηθούν, και νομικά, ισότιμες με εμάς. Εσείς τις γνωρίζετε τις γυναίκες: αν τους παραχωρήσετε ισότητα, αμέσως θα τις βρείτε μπροστά σας σαν αφεντικά. Και σύντομα θα αντιμετωπίσουμε το εξής: οι άνδρες όλου τού κόσμου που κυβερνούν τις γυναίκες τους, να κυβερνούνται από τούς μόνους άνδρες που κυβερνώνται από τις γυναίκες τους, δηλαδή τούς Ρωμαίους".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου