ΟΙ ΕΠΙΣΤΡΑΤΟΙ...

 Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΦΥΛΑΣ     Γιώργος Σταφυλάς

Οι Επίστρατοι

Μία εντελώς ξεχασμένη αλλά επική στιγμή της πρόσφατης ιστορίας μας είναι αυτή της εξέγερσης των επιστράτων τον Νοέμβριο του 1916. Οι επίστρατοι υπήρξαν το πρώτο μαζικό κίνημα-κοντά 200.000 μέλη- στην ιστορία της νεώτερης Ελλάδος και ο ξεσηκωμός τους με σκοπό την απόκρουση των ανταντικών στρατευμάτων ,στάθηκε η μοναδική φορά στην ιστορία μας ,που ο λαός μας ξεσηκώθηκε σπρώχνοντας την ηγεσία του σε αντίσταση εναντίον των προστάτιδων δυνάμεων( βλ. νταβατζήδων). Το θλιβερό της υπόθεσης είναι ότι τα κόμματα που κινούνται στον λεγόμενο πατριωτικό χώρο είτε αγνοούν την ιστορία ,είτε σιωπούν διότι έχουν υιοθετήσει την καθεστωτική -βενιζελική -κεντροαριστερή αφήγηση.Και εντάξει ,κάτι τέτοιο είναι αναμενόμενο από την ΝΔ . Το κόμμα αυτό έχει αποποιηθεί την ιστορία του.Όμως ο λεγόμενος εθνικιστικός χώρος ;

Τα γεγονότα

Η Ελλάς από την έναρξη του Α Παγκοσμίου πολέμου είχε ως επίσημη πολιτική της την ουδετερότητα .Αυτό δεν άρεσε στους δυτικούς συμμάχους οι οποίοι ήθελαν να παρασύρουν την Ελλάδα στον παγκόσμιο πόλεμο ,χωρίς εγγυήσεις περί εδαφικής ακεραιότητας και χωρίς σαφείς δεσμεύσεις . Μετά την -από τον Βενιζέλο - αντισυνταγματική πρόσκληση Ανταντικών στρατευμάτων στο Ελληνικό έδαφος ,οι σύμμαχοι κατέλαβαν την Θεσσαλονίκη και επέβαλλαν στρατιωτικό νόμο καταργώντας στην πράξη την ελληνική ουδετερότητα . Ακολούθησαν μήνες έντονων πιέσεων προς την ελληνική βασιλική κυβέρνηση με κάθε είδους απαιτήσεις ,οι οποίες κατέληγαν σε τελεσίγραφα και ναυτικό αποκλεισμό όταν η ελληνική κυβέρνηση αρνείτο. Με το βενιζελικό πραξικόπημα της Θεσσαλονίκης οι πιέσεις προς την επίσημη ελληνική κυβέρνηση εντάθηκαν δραματικά .Οι σύμμαχοι τώρα απαιτούσαν την παράδοση του συνόλου του ελληνικού οπλισμού και το σύνολο των ελαφρών πολεμικών σκαφών του βασιλικού ναυτικού . Ουσιαστικά οι σύμμαχοι εξωθούσαν τα πράγματα στα άκρα: στην εκθρόνιση του βασιλιά Κωνσταντίνου .

Αρχικώς ο Βασιλιάς προσπάθησε να κερδίσει χρόνο ικανοποιώντας κάποια αιτήματα των συμμάχων. Η επίθεση όμως των Βενιζελικών στην Κατερίνη με σκοπό την κατάληψη της Θεσσαλίας ,οδήγησε σε αποτυχία κάθε διαπραγμάτευση.Το ποτήρι ξεχείλισε όταν ο ναύαρχος Νταρτίς ντι Φουρνέ απείλησε ,με στρατιωτικά μέτρα, αν δεν του παραδίδονταν άμεσα 10 πυροβολαρχίες . Στο συμβούλιο του στέμματος που ακολούθησε επικράτησαν αυτοί που ήθελαν ένοπλη αντίσταση στις απαιτήσεις της Ανταντ. Πράγματι από τις 17 Νοεμβρίου 1916 χιλιάδες άνδρες έτρεξαν να υπακούσουν στην έκκληση του βασιλιά τους και να πάρουν όπλα. Ήταν αυτοί που είχαν αποστρατευτεί -βάσει απιατησης των συμμάχων - και είχαν συμπήξει τους συλλόγους των επιστράτων. Αυτοί ήταν οι επίστρατοι και αυτοί απόκρουσαν την Αγγλογαλλική απόβαση στην Αθήνα στις 18 Νοεμβρίου.Οι Αγγλογάλλοι προσπάθησαν μάταια να καταλάβουν κεντρικά σημεία σημεία των Αθηνών ,στρατιωτικές αποθήκες και αυτό ακόμα το παλάτι. Αποκρούσθηκαν με πολλές απώλειες ,από τους επίστρατους .Τελικά έφυγαν με σκυμμένο το κεφάλι ,ηττημένοι από τον λαό των Αθηνών . Ακολούθησε πογκρόμ εναντίον των γνωστών Βενιζελικών ,πράγμα όμως απολύτως δικαιολογημένο εφόσον οι Βενιζελικοί συμμαχώντας με τους δυτικούς επίδοξους κατακτητές πυροβολούσαν ,από μπαλκόνια και ταράτσες τους Έλληνες επίστρατους.

Το νόημα της εξέγερσης των επιστράτων

Ποιος η ποιοι ήταν οι οργανωτές και εμψυχωτές των επιστράτων ; Τα στοιχεία υποδεικνύουν τους Ιωάννη Μεταξά και Δημήτριο Γούναρη. Αν όντως αυτό ισχύει έχουμε επιπλέον λόγους να τους ευγνωμονούμε ,καθώς έγραψαν μια ακόμα λαμπρή σελίδα δόξας για την πατρίδα. Ειδικά σήμερα που οι πολιτικοί μας παραδίδονται στις απαιτήσεις των δανειστών αμαχητί , είναι χρήσιμες οι συγκρίσεις με εκείνη την εποχή και τους ήρωες πρωθυπουργούς - Γούναρη ,Σκουλούδη ,Λάμπρου-που έδωσαν την μάχη για μια ανεξάρτητη πολιτική . Ακόμα κάτι έχει για εμάς μεγάλη σημασία :από κοινωνικής απόψεως οι επίστρατοι και γενικώς η δεξιά της εποχής υποστηρίχθηκαν και στελεχώθηκαν απο κοινωνικά στρώματα μεσαία και προς τα κάτω .Τα ανώτερα στρώματα υποστήριζαν τον Βενιζέλο.

Ποια είναι τα στρώματα που υποστήριξαν τον Τράμπ και κατάφεραν το πρόσφατο ηχηρό χαστούκι στις ελίτ ; Τα μεσαία και χαμηλά .Ποιο είναι το μάθημα λοιπόν; Η δεξιά ειτε θα είναι λαϊκή είτε δεν θα έχει λόγο ύπαρξης .Οι ελίτ ήταν παντα αριστερόστροφες και τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα πάντα και παντού είναι δεξιά Ο μικρός κοσμάκης ( έκφραση που ανήκει στον Μεταξά) πάντα και παντού θέλει το ίδιο πράγμα : την πατρίδα του ,την δουλειά του ,την ησυχία του ,τους ανθρώπους του. Τυχοδιωκτικά ιμπεριαλιστικά όνειρα δεν τρέφουν οι απλοί άνθρωποι ,οι νυκοκυραίοι ,αλλά οι πονηροί πλουτοκράτες για τους δικούς τους σκοπούς .

Η εξέγερση των επιστράτων λοιπόν και όχι η εξέγερση του πολυτεχνείου ,είναι η δική μας επέτειος . Αυτός είναι ο δικός μας Νοέμβρης ...

*Για όποιον έχει διάθεση να μελετήσει το θέμα συνιστώ ανεπιφύλακτα το βιβλίο του Δημήτρη Μιχαλόπουλου ''η ξεχασμένη επανάσταση '' που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πελασγός του κυρίου Γιαννάκενα