Δημόσια εκπαίδευση και εθνική συνείδηση
Του Γιώργου Ρακκά από την huffingtonpost.gr
Θα έπρεπε όμως να ανοίξει μια συζήτηση σε σχέση με την διδακτική της εθνικής παιδείας, και όχι με την αποδόμησή της.
Η δημόσια εκπαίδευση, δεν μπορεί να είναι πραγματικά δημόσια, αν δεν καλλιεργεί την εθνική συνείδηση. Κι αυτό γιατί ύψιστο κοινωνικό αγαθό μιας κοινωνίας, είναι η καλλιέργεια και αναπαραγωγή του πολιτιστικού της τρόπου, δηλαδή του εθνικού της χαρακτήρα που έλεγε και ο Μαξ Βέμπερ. Είναι ζήτημα που εμπίπτει στην αρχή αυτοδιάθεσης των εθνών.
Αυτό που έχει συμβεί στο παρελθόν, βέβαια, είναι ότι συγκεκριμένα πολιτικά καθεστώτα, εργαλειοποίησαν αυτήν την ανάγκη, τροποποιώντας την διδακτική της εθνικής παιδείας ώστε να ταιριάζει με τον δικό τους χαρακτήρα. Το γεγονός αυτό, θα έπρεπε όμως να ανοίξει μια συζήτηση σε σχέση με την διδακτική της εθνικής παιδείας, και όχι με την αποδόμησή της, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες.
Φυσικά, η λογική της εθνοαποδόμησης μέσα στην εκπαίδευση δεν είναι αθώα, ούτε ιδεοληπτική, ακολουθεί τον τρόπο των προαναφερόμενων καθεστώτων, δηλ. την εργαλειοποίηση της παιδείας, γιατί υπηρετεί ένα άλλο καθεστώς, υπερεθνικού τύπου. Επιθυμεί, επομένως, να κατασκευάσει μια συνείδηση αεθνική, γιατί θεωρεί ότι η παιδεία οφείλει να συμπράξει στο χτίσιμο των υπερεθνικών κοινωνιών του μέλλοντος.
Ο προσανατολισμός αυτός, έρχεται να επιβληθεί στην ελληνική κοινωνία από έξω και από τα πάνω.
Η ιστορική της ανάγκη, αντίθετα, μέσα στον 21ο αιώνα κινείται στον αντίποδα: Καθώς, όπως είπε και ο … πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, η δυτική ηγεμονία βαδίζει προς το τέλος της, η Δύση αναδιπλώνεται και η Ανατολή τείνει να προεκτείνεται οικονομικά, δημογραφικά, ακόμα και πολιτιστικά. Ο ελληνισμός, που αποτελεί μια διακριτή συνιστώσα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, καθώς συνθέτει τον ανθρωποκεντρισμό της Δύσης με την θρησκευτική πνευματικότητα της Ανατολής, πιέζεται με εξαφάνιση, γιατί εντοπίζεται γεωγραφικά στο σύνορο αυτών των δυο κόσμων.
Στην ανάγκη του, λοιπόν, να επιβιώσει ο ελληνισμός οφείλει να καλλιεργήσει την πολιτισμική του ιδιαιτερότητα ―κι αυτό όχι μόνο για να διατηρήσει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής του μέσα στον 21ο αιώνα. Αλλά γιατί, αυτός ο ιδιαίτερος τρόπος αντιπροσωπεύει και ένα πολιτισμικό κεφάλαιο για την ελληνική κοινωνία, που αν το καλλιεργήσει συστηματικά, μπορεί να ενισχύσει την θέση της στο παγκόσμιο περιβάλλον της εποχής μας.
Όσο για την αντιδιαστολή της εθνικής συνείδησης με την κοινωνική, τουλάχιστον στο πλαίσιο του δικού μας πολιτισμού, είναι κάτι το εντελώς ξένο. Από την αρχαία τραγωδία και τον Όμηρο, μέχρι τον Μέγα Βασίλειο, κι από εκεί στο δημοτικό τραγούδι, τον Σολωμό, τον Κάλβο, τον Παπαδιαμάντη, την γενιά του ’30, η ελληνική παιδεία είναι (και) κοινωνιοκεντρική.
Άρα; Οι αντιδράσεις που ξέσπασαν με αντικείμενο της δηλώσεις της Νίκης Κεραμέως είναι εντελώς αποπροσανατολιστικές.
Υ.Γ.Αυτό που είναι σοβαρό, και που δεν ξεσήκωσε τόσο μεγάλο ντόρο, είναι το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, όπου η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιγράψει το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που εφάρμοσε η Ισπανία μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Βαρκελώνη: Την τουριστική ανοικοδόμηση όλων των ακτών της, σχέδιο που έσκασε σαν φούσκα μέσα στην κρίση, και οδήγησε στην ακραία υποβάθμιση του τουριστικού της πλεονεκτήματος, αποκλείοντας παράλληλα τους ίδιους τους Ισπανούς από την πρόσβαση σε αυτές. Σήμερα, μπροστά στις ερειπωμένες τουριστικές εγκαταστάσεις που χάσκουν στην παραθαλάσσια Ισπανία, οι κυβερνήσεις της έχουν εγκαταλείψει αυτό το μοντέλο…
Αυτό που έχει συμβεί στο παρελθόν, βέβαια, είναι ότι συγκεκριμένα πολιτικά καθεστώτα, εργαλειοποίησαν αυτήν την ανάγκη, τροποποιώντας την διδακτική της εθνικής παιδείας ώστε να ταιριάζει με τον δικό τους χαρακτήρα. Το γεγονός αυτό, θα έπρεπε όμως να ανοίξει μια συζήτηση σε σχέση με την διδακτική της εθνικής παιδείας, και όχι με την αποδόμησή της, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες.
Φυσικά, η λογική της εθνοαποδόμησης μέσα στην εκπαίδευση δεν είναι αθώα, ούτε ιδεοληπτική, ακολουθεί τον τρόπο των προαναφερόμενων καθεστώτων, δηλ. την εργαλειοποίηση της παιδείας, γιατί υπηρετεί ένα άλλο καθεστώς, υπερεθνικού τύπου. Επιθυμεί, επομένως, να κατασκευάσει μια συνείδηση αεθνική, γιατί θεωρεί ότι η παιδεία οφείλει να συμπράξει στο χτίσιμο των υπερεθνικών κοινωνιών του μέλλοντος.
Ο προσανατολισμός αυτός, έρχεται να επιβληθεί στην ελληνική κοινωνία από έξω και από τα πάνω.
Η ιστορική της ανάγκη, αντίθετα, μέσα στον 21ο αιώνα κινείται στον αντίποδα: Καθώς, όπως είπε και ο … πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, η δυτική ηγεμονία βαδίζει προς το τέλος της, η Δύση αναδιπλώνεται και η Ανατολή τείνει να προεκτείνεται οικονομικά, δημογραφικά, ακόμα και πολιτιστικά. Ο ελληνισμός, που αποτελεί μια διακριτή συνιστώσα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, καθώς συνθέτει τον ανθρωποκεντρισμό της Δύσης με την θρησκευτική πνευματικότητα της Ανατολής, πιέζεται με εξαφάνιση, γιατί εντοπίζεται γεωγραφικά στο σύνορο αυτών των δυο κόσμων.
Στην ανάγκη του, λοιπόν, να επιβιώσει ο ελληνισμός οφείλει να καλλιεργήσει την πολιτισμική του ιδιαιτερότητα ―κι αυτό όχι μόνο για να διατηρήσει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής του μέσα στον 21ο αιώνα. Αλλά γιατί, αυτός ο ιδιαίτερος τρόπος αντιπροσωπεύει και ένα πολιτισμικό κεφάλαιο για την ελληνική κοινωνία, που αν το καλλιεργήσει συστηματικά, μπορεί να ενισχύσει την θέση της στο παγκόσμιο περιβάλλον της εποχής μας.
Όσο για την αντιδιαστολή της εθνικής συνείδησης με την κοινωνική, τουλάχιστον στο πλαίσιο του δικού μας πολιτισμού, είναι κάτι το εντελώς ξένο. Από την αρχαία τραγωδία και τον Όμηρο, μέχρι τον Μέγα Βασίλειο, κι από εκεί στο δημοτικό τραγούδι, τον Σολωμό, τον Κάλβο, τον Παπαδιαμάντη, την γενιά του ’30, η ελληνική παιδεία είναι (και) κοινωνιοκεντρική.
Άρα; Οι αντιδράσεις που ξέσπασαν με αντικείμενο της δηλώσεις της Νίκης Κεραμέως είναι εντελώς αποπροσανατολιστικές.
Υ.Γ.Αυτό που είναι σοβαρό, και που δεν ξεσήκωσε τόσο μεγάλο ντόρο, είναι το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό, όπου η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιγράψει το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που εφάρμοσε η Ισπανία μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Βαρκελώνη: Την τουριστική ανοικοδόμηση όλων των ακτών της, σχέδιο που έσκασε σαν φούσκα μέσα στην κρίση, και οδήγησε στην ακραία υποβάθμιση του τουριστικού της πλεονεκτήματος, αποκλείοντας παράλληλα τους ίδιους τους Ισπανούς από την πρόσβαση σε αυτές. Σήμερα, μπροστά στις ερειπωμένες τουριστικές εγκαταστάσεις που χάσκουν στην παραθαλάσσια Ισπανία, οι κυβερνήσεις της έχουν εγκαταλείψει αυτό το μοντέλο…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου