Γράφει η Βασιλεία Δερουκάκη.
Απόφοιτος ΑΣΚΤ. Υποψήφια Διδάκτωρ Θεολογίας
Απόφοιτος ΑΣΚΤ. Υποψήφια Διδάκτωρ Θεολογίας
[Το μεταφέρω για εσάς,μέ την αδεια τής κ.Δερουκάκη την οποία ευχαριστω θερμά...]
.
..ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΙΚΟΝΟΚΛΑΣΙΑΣ
Αν και η ίδρυση και θεωρητική θεμελίωση του κινήματος της αφηρημένης τέχνης έχει αποδοθεί στον θεοσοφιστή ζωγράφο Wassily Κandinsky (1866-1944), ο πραγματικός πρωτοπόρος της νεωτερικής ανεικονικής επανάστασης είναι η Σουηδή θεοσοφίστρια ζωγράφος Hilma af Klint (1862 - 1944), καθώς αυτή πρώτη κατήργησε την μορφή στην τέχνη, μεταβαίνοντας από τον παραστατικό συμβολισμό στον αφηρημένο συμβολισμό. Αυτήν την καινοτομία εμπνεύστηκε, εν πρώτοις, από την ταντρική ανεικονική ζωγραφική της λατρείας της σκοτεινής Ινδικής θεάς Καλι, η οποία είναι η θεά της ακατασκεύαστης ύλης, της απόδόμησης του κόσμου και της απώλειας της προσωπικής ταυτότητας του ανθρώπου. Δηλαδή η οντολογία του Άδη. Αφ' ετέρου, η εν λόγω καινοτομία της Hilma συνεπικουρήθηκε από την δραστηριότητά της ως medium, στο πλαίσιο των θεοσοφιστικών πρακτικών, έχουσα ιδρύσει μία πνευματιστική ομάδα γυναικών, ενασχολουμένης με την επικοινωνία με αόρατες οντότητες, τις οποίες ονόμαζε «πνευματικούς καθοδηγητές». Oι εν λόγω καθοδηγητές της έδιναν οδηγίες πώς να ζωγραφίζει εικόνες από τον «Αστρικό κόσμο». Ο αστρικός κόσμος των Θεοσοφιστών αντιστοιχεί με τον κόσμο του υποσυνείδητου, σύμφωνα με την επιστήμη, ή με τον κόσμο του αλόγου της ψυχής, σύμφωνα με την Χριστιανική Ορθόδοξη Ανθρωπολογία. Η ζωγράφος Hilma af Klint ποτέ δεν ανέλυε το περιεχόμενο των έργων της, διατηρώντας μία μυστικότητα ως προς το νόημά τους. Η μυστικότητά της οφείλεται στο γεγονός, πως, αντίθετα με τους μετέπειτα θεμελιωτές καλλιτέχνες του ανεικονικού κινήματος, επίσης θεοσοφιστές, ο στόχος της δεν ήταν η εισήγηση μίας νέας αισθητικής αντίληψης, αλλά η εκτέλεση του ζωγραφικού έργου το οποίον η αόρατη οντότητα της ενέτειλε. Σε πρώτη θεώρηση, αυτό το έργο είναι η εξεικόνιση του «αστρικού κόσμου». Σε δεύτερη όμως, βαθύτερη θεώρηση, αυτή η εξεικόνιση βρίθει αποκρυφιστικών συμβολισμών οι οποίοι παραπέμπουν σε οπτικές μαγικές επωδές, στοιχείο που εξηγεί διατί η Hilma af Klint ονόμασε μία σειρά έργων της, «Ζωγραφική για τον ναό» (Paintings for the temple).
Η ίδια περιγράφει την δι' αυτοματισμού διαδιακασία εκτέλεσης της εν λόγω σειράς έργων:
"Τα έργα εζωγραφίσθησαν απ’ ευθείας δι’ εμού, χωρίς προσχέδια και με μεγάλη ώθηση. Δεν είχα ιδέα τί επρόκειτο οι ζωγραφίες να εικονίσουν. Εν τούτοις, δούλεψα ταχέως και με βεβαιότητα, χωρίς να διορθώσω ούτε μία πινελιά". Με αυτήν την ρήση της αποκαλύπτει ότι εκείνη εχρησιμοποιήθη ως medium των αοράτων καθοδηγητών, όχι μόνον ως προς την λήψη καλλιτεχνικών οδηγιών, αλλά και ως προς την εκτέλεση των ζωγραφικών έργων.
Η ίδια περιγράφει την δι' αυτοματισμού διαδιακασία εκτέλεσης της εν λόγω σειράς έργων:
"Τα έργα εζωγραφίσθησαν απ’ ευθείας δι’ εμού, χωρίς προσχέδια και με μεγάλη ώθηση. Δεν είχα ιδέα τί επρόκειτο οι ζωγραφίες να εικονίσουν. Εν τούτοις, δούλεψα ταχέως και με βεβαιότητα, χωρίς να διορθώσω ούτε μία πινελιά". Με αυτήν την ρήση της αποκαλύπτει ότι εκείνη εχρησιμοποιήθη ως medium των αοράτων καθοδηγητών, όχι μόνον ως προς την λήψη καλλιτεχνικών οδηγιών, αλλά και ως προς την εκτέλεση των ζωγραφικών έργων.
……..ΤΑΝΤΡΑ, ΘΕΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΣ ΔΥΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ.
Η ανεικονική λατρευτική τελετουργική ζωγραφική "Τantra" της Ινδικής θεάς Κali, της θεάς της αποδόμησης της κτίσεως, της αποπροσωποποίησης του ανθρώπου και της διάλυσης των πάντων εντός μίας ενιαίας "προκοσμικής ακατασκευάστου ύλης", αποτελεί το σήμα του νεωτερικού υλιστικού και αθεϊστικού δυτικού πολιτισμού. Τα επιτεύγματα του δυτικού πολιτισμού του 20ου αι., με την κβαντική φυσική, την φροϋδική ψυχανάλυση και τον διαλεκτικ...ό υλισμό συνοψίζονται στην φράση του Μαρξ: "Δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα υπάρξει ποτέ στον κόσμο κάποιο πράγμα που δεν θα είναι κινούμενη ύλη ή παράγωγο της κινούμενης ύλης. Ακριβώς εδώ βρίσκεται η ενότητα του κόσμου".
Η Θεοσοφία, το αποκρυφιστικό κίνημα που εγκαθίδρυσε την ανεικονική ζωγραφική στην δύση, δηλαδή την αποδόμηση της μορφής, εδραιώθηκε επί τη ταντρικής φιλοσοφίας της λατρείας της ακατασκευάστου ύλης, Κali, ενώ παραθεώρησε την ύπαρξη του Θείου Λόγου. Ο άγιος Μάξιμος Ομολογητής εξηγεί τη σχέση του Θείου Λόγου με τη μορφή: «Περὶ τοῦ Θεοῦ Λόγου, καὶ διὰ τὶ λέγεται λόγος, τί δηλούσης τῆς τοιαύτης ὀνομασίας, καὶ μίαν αἰτίαν ἐνταῦθά φησι, καθ’ ἣν ὀνομάζεται λόγος, διὰ τὸ τὰς τῶν ὄντων πάντων αἰτίας ἐν ἑαυτῷ ἔχειν· οἱ γὰρ λόγοι φύσεως ἁπάσης ἐν αὐτῷ εἰσιν, ὡς αἰτίῳ πάσης δημιουργίας· δι’ αὐτοῦ γὰρ τὰ πάντα· αἵ τε γὰρ ἰδέαι, καὶ τὰ παραδείγματα ἐν αὐτῷ οὐχ ἕτερα ἐν ἑτέρῳ, ἀλλὰ νοήσεις ἀΐδιοι οὖσαι, καὶ λόγοι ποιοῦντες τὰ πάντα, τουτέστι φύσις». Ο άγιος Μάξιμος ονομάζει τα ιδεατά αρχέτυπα των ειδών, λόγους, ιδέες, αιτίες και παραδείγματα και τα χαρακτηρίζει νοήσεις ἀϊδίους (του Θεού). O Θείος Λόγος, ως αίτιος της δημιουργίας, ενέχει εν εαυτώ τις αρχέτυπες ιδέες ή λόγους των όντων. Εκείνος είναι ο χορηγός της αΰλου και αϊδίου μορφής στην ύλη, διά της οποίας ειδοποιεί και ευπρεπίζει αυτήν.
Κάτωθι, παρουσιάζω έργα της σουηδής θεοσοφίστριας ζωγράφου Hilma af Klint, πρωτοπόρου του νεωτερικού ανεικονικού κινήματος. Προέρχονται από την σειρά έργων της, "Ταντρική ζωγραφική" της ενότητας "Ζωγραφική για τον ναό". Τα αντιπαραβάλλω με αυθεντικά ταντρικά έργα του 17ου αιώνα από την Ινδία, για να αποδείξω τις ταντρικές καταβολές της δυτικής ανεικονικής τέχνης, διά μέσω του θεοσοφιστικού κινήματος. Τα πρώτα δείγματα ανεικονικης ζωγραφικής που σώζονται στην ινδική ταντρική λατρεία ανάγονται στον 5ο αι. μ. Χ. Vassilia Deroukaki
.
Η ανεικονική λατρευτική τελετουργική ζωγραφική "Τantra" της Ινδικής θεάς Κali, της θεάς της αποδόμησης της κτίσεως, της αποπροσωποποίησης του ανθρώπου και της διάλυσης των πάντων εντός μίας ενιαίας "προκοσμικής ακατασκευάστου ύλης", αποτελεί το σήμα του νεωτερικού υλιστικού και αθεϊστικού δυτικού πολιτισμού. Τα επιτεύγματα του δυτικού πολιτισμού του 20ου αι., με την κβαντική φυσική, την φροϋδική ψυχανάλυση και τον διαλεκτικ...ό υλισμό συνοψίζονται στην φράση του Μαρξ: "Δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα υπάρξει ποτέ στον κόσμο κάποιο πράγμα που δεν θα είναι κινούμενη ύλη ή παράγωγο της κινούμενης ύλης. Ακριβώς εδώ βρίσκεται η ενότητα του κόσμου".
Η Θεοσοφία, το αποκρυφιστικό κίνημα που εγκαθίδρυσε την ανεικονική ζωγραφική στην δύση, δηλαδή την αποδόμηση της μορφής, εδραιώθηκε επί τη ταντρικής φιλοσοφίας της λατρείας της ακατασκευάστου ύλης, Κali, ενώ παραθεώρησε την ύπαρξη του Θείου Λόγου. Ο άγιος Μάξιμος Ομολογητής εξηγεί τη σχέση του Θείου Λόγου με τη μορφή: «Περὶ τοῦ Θεοῦ Λόγου, καὶ διὰ τὶ λέγεται λόγος, τί δηλούσης τῆς τοιαύτης ὀνομασίας, καὶ μίαν αἰτίαν ἐνταῦθά φησι, καθ’ ἣν ὀνομάζεται λόγος, διὰ τὸ τὰς τῶν ὄντων πάντων αἰτίας ἐν ἑαυτῷ ἔχειν· οἱ γὰρ λόγοι φύσεως ἁπάσης ἐν αὐτῷ εἰσιν, ὡς αἰτίῳ πάσης δημιουργίας· δι’ αὐτοῦ γὰρ τὰ πάντα· αἵ τε γὰρ ἰδέαι, καὶ τὰ παραδείγματα ἐν αὐτῷ οὐχ ἕτερα ἐν ἑτέρῳ, ἀλλὰ νοήσεις ἀΐδιοι οὖσαι, καὶ λόγοι ποιοῦντες τὰ πάντα, τουτέστι φύσις». Ο άγιος Μάξιμος ονομάζει τα ιδεατά αρχέτυπα των ειδών, λόγους, ιδέες, αιτίες και παραδείγματα και τα χαρακτηρίζει νοήσεις ἀϊδίους (του Θεού). O Θείος Λόγος, ως αίτιος της δημιουργίας, ενέχει εν εαυτώ τις αρχέτυπες ιδέες ή λόγους των όντων. Εκείνος είναι ο χορηγός της αΰλου και αϊδίου μορφής στην ύλη, διά της οποίας ειδοποιεί και ευπρεπίζει αυτήν.
Κάτωθι, παρουσιάζω έργα της σουηδής θεοσοφίστριας ζωγράφου Hilma af Klint, πρωτοπόρου του νεωτερικού ανεικονικού κινήματος. Προέρχονται από την σειρά έργων της, "Ταντρική ζωγραφική" της ενότητας "Ζωγραφική για τον ναό". Τα αντιπαραβάλλω με αυθεντικά ταντρικά έργα του 17ου αιώνα από την Ινδία, για να αποδείξω τις ταντρικές καταβολές της δυτικής ανεικονικής τέχνης, διά μέσω του θεοσοφιστικού κινήματος. Τα πρώτα δείγματα ανεικονικης ζωγραφικής που σώζονται στην ινδική ταντρική λατρεία ανάγονται στον 5ο αι. μ. Χ. Vassilia Deroukaki
.
 |
| Ταντρική ζωγραφική 17ου αι. από το Ρατζαστάν της Ινδίας. Οι λάτρεις προσευχόταν σε αυτά τα έργα μέχρι να εμφανιστεί η θεότης που έκαστο αντιπροσωπεύει. Οι δαίμονες, εφ' όσον αρνήθηκαν τον Θεό-Λόγο απώλεσαν και την μορφή που έλαβαν από Εκείνον ως άγγελοι του φωτός, απώλεσαν δηλαδή το κατ' εικόνα. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου