Ο DAGON ΚΑΙ ΟΙ ΑΒΥΣΣΑΙΟΙ

Γράφει ο Φωτης Μπαλτούμας

Ο Dagon και οι Αβυσσαίοι

Τα αρχαία Θηρία των Υδάτων

"Τότε, ξαφνικά, το είδα. Με ένα ελαφρό μόνο παφλασμό για να αναγγείλει την άνοδό του στην επιφάνεια, το πλάσμα υψώθηκε πάνω από τα σκοτεινά νερά. Πελώριο σαν τον Πολύφημο και τερατώδες, κατευθύνθηκε σαν νοήμον θηρίο προς τον μονόλιθο, τον οποίο και αγκάλιασε με τα φολιδωτά του χέρια, ενώ χαμήλωσε το απαίσιο κεφάλι του βγάζοντας συγκεκριμένους, υπολογισμένους ήχους φρίκης."
(H.P. Lovecraft, "Dagon")

Ο Ιχθυόμορφος Dagon, όπως απεικονίζεται στο "The Necronomicon Tarot" του Donald Tyson.

Ο Dagon είναι το δεύτερο πλάσμα του νερού που συναντάμε στη Μυθολογία Κθούλου. Όπως και άλλα στοιχεία του λαβκραφτικού Πάνθεου, ο ιχθυόμορφος θεός έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο δημοφιλή σύμβολα της Μυθολογίας, παρά το γεγονός ότι στο σύνολο του έργου του Λάβκραφτ εμφανίζεται μόλις δύο φορές. Η πρώτη είναι στο ομότιτλο διήγημα, γραμμένο τον Ιούλιο του 1917, το οποίο εξιστορεί την περιπέτεια ενός ναυαγού που ξεβράζεται σε ένα έρημο νησί το οποίο, όπως φαίνεται, βρισκόταν μέχρι πρόσφατα στον πάτο του ωκεανού. Όπως και πολλές άλλες ιστορίες του, έτσι κι αυτή είναι εν μέρει εμπνευσμένη από ένα όνειρο του Λάβκραφτ, κάτι που ενισχύει την απόκοσμη και υποβλητική ατμόσφαιρά της. Ταυτόχρονα όμως ο συγγραφέας φαίνεται να επηρεάστηκε από το σύντομο διήγημα "Fishhead" (1911) του Irvin S. Cobb, στο οποίο ένα ιχθυόμορφο τέρας στοιχειώνει την περιοχή γύρω από μια απομονωμένη λίμνη.
Εξερευνώντας το νησί, ο πρωταγωνιστής συναντά έναν παράξενο μονόλιθο μαύρου χρώματος, διακοσμημένο με παράδοξα σχήματα και σύμβολα, για τα οποία ο Λάβκραφτ γράφει:
"Νομίζω ότι αυτά τα πράγματα υποτίθεται πως απεικόνιζαν ανθρώπους - ή τουλάχιστον κάποιο είδος ανθρώπων. Παρ'όλο που τους έδειχνε να παίζουν σαν ψάρια στα νερά κάποιας υποθαλάσσιας σπηλιάς ή να αποτίουν φόρο τιμής σε κάποιο ιερό μονόλιθο, που κι αυτός βρισκόταν κάτω από τα κύματα. Δεν μπορώ να μιλήσω με λεπτομέρειες για τα πρόσωπα και τα σχήματά τους, γιατί και μόνο η απλή ανάμνησή τους με αρρωσταίνει. Ήταν τόσο αλλόκοτα που ξεπερνούσαν τη φαντασία ενός Πόε ή ενός Μπάλγουερ. Σε γενικές γραμμές ήταν ανατριχιαστικά ανθρώπινα, παρά τα μεμβρανώδη χέρια και πόδια τους, τα υπερβολικά πλατιά και πλαδαρά χείλη τους, τα εξογκωμένα και ανέκφραστα μάτια και άλλα χαρακτηριστικά που δεν είναι ευχάριστο να αναφέρει κανείς. Ήταν αρκετά περίεργο, αλλά φαίνεται ότι είχαν σμιλευτεί με λάθος αναλογίες σε σχέση με το φόντο, γιατί, ένα από τα πλάσματα απεικονιζόταν να σκοτώνει μια φάλαινα, η οποία δεν ήταν παρά λίγο πιο μεγάλη από αυτό."
Όπως αποδείχθηκε όμως, η αναλογία των πλασμάτων δεν ήταν λανθασμένη αφού, στιγμές μόνο αργότερα, ένα γιγαντόσωμο πλάσμα όμοιο με αυτά που απεικονίζονταν στην πέτρα, αναδύθηκε από τα νερά και αγκάλιασε το μονόλιθο βγάζοντας φρικιαστικές κραυγές. Πολλοί φανς και αναλυτές της Μυθολογίας Κθούλου πιστεύουν πως το τέρας ήταν ο ίδιος ο Dagon. Ωστόσο, οι περιγραφές του Λάβκραφτ, όσο αφηρημένες και μη επεξηγηματικές κι αν είναι, δεν φαίνονται να δείχνουν κάτι τέτοιο. Το πλάσμα μοιάζει περισσότερο σαν ένα από τα μεγαλύτερα άτομα του είδους του, παρά σαν θεός τους, ενώ η συμπεριφορά του προς τον μονόλιθο φαίνεται να είναι λατρευτική, όπως και αυτή των όντων που απεικονίζονται στην πέτρα. Το ίδιο το όνομα "Dagon" εμφανίζεται πολύ αργότερα, προς το τέλος του διηγήματος, όπου ο αφηγητής θυμάται τις συζητήσεις που έκανε με έναν εθνολόγο πάνω στον Θεό-Ψάρι των Φιλισταίων, ονόματι Dagon, προσπαθώντας να μάθει περισσότερα για την εμπειρία του.
Η συγκεκριμένη λεπτομέρεια του διηγήματος είναι ιδιαίτερα σημαντική: Σε αντίθεση με τις περισσότερες οντότητες της Μυθολογίας Κθούλου, ο Dagon δεν είναι εξ'ολοκλήρου επινόηση του Λάβκραφτ, αλλά βασίζεται σε μια θεότητα με το ίδιο όνομα, υπαρκτή στην ανθρώπινη μυθολογία, έναν θεό των Φιλισταίων και άλλων λαών της γης της Χαναάν, που το όνομά του αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην Παλαιά Διαθήκη, στη "Φοινικική Ιστορία" του Φίλωνα Ερέννιου της Βύβλου, αλλά και στον "Χαμένο Παράδεισο" του Τζον Μίλτον - μια από τις κύριες λογοτεχνικές επιρροές του συγγραφέα. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την πάγια τακτική του Λάβκραφτ να παρουσιάζει τα πλάσματά του όσο το δυνατόν πιο εξωανθρώπινα, επινοώντας τα πιο παράξενα και "εξωγήινα" ονόματα γι'αυτά. Έτσι ο Robert M. Price (ένας από τους πιο σημαντικούς αναλυτές της Μυθολογίας Κθούλου) θεωρεί πως ο Λάβκραφτ ίσως να μην επιθυμούσε να εντάξει τον Dagon στους Μεγάλους Παλαιούς. Ενώ, εντοπίζοντας ομοιότητες ανάμεσα στο διήγημα "Dagon" και το μεταγενέστερο "Κάλεσμα του Κθούλου" - όπως το βυθισμένο νησί που αναδύεται, το γιγαντιαίο ιχθυόμορφο πλάσμα, την ιστορία του ναυαγού κλπ - ο Price και ο Will Murray αναπτύσσουν τη θεωρία πως ο Dagon είναι ουσιαστικά το ακατέργαστο πρωτότυπο πάνω στο οποίο χτίστηκε τόσο ο ίδιος ο Μεγάλος Παλαιός Cthulhu, όσο και άλλα στοιχεία των μεταγενέστερων ιστοριών του Λάβκραφτ.

Η δεύτερη αναφορά στον Dagon γίνεται αρκετά χρόνια αργότερα, στη νουβέλα "Η Σκιά Πάνω από το Ίνσμουθ" (1932). O πρωταγωνιστής της, ένας νεαρός ταξιδιώτης που ταξιδεύει στην περιοχή της Νέας Αγγλίας ψάχνοντας το γενεαλογικό του παρελθόν, αναγκάζεται να διανυκτερεύσει στην παραθαλάσσια πόλη του Ίνσμουθ. Σύντομα όμως ανακαλύπτει πως η πόλη, με όλους σχεδόν τους κατοίκους της, ελέγχεται από το Εσωτερικό Τάγμα του Dagon, μια θρησκευτική αίρεση που αναπτύχθηκε χάρη στη δράση του Obed Marsh και κατόρθωσε να εκδιώξει βάναυσα τον χριστιανισμό από την πόλη. Στην πραγματικότητα, το Τάγμα αποτελεί τη βάση για τις συναλλαγές ανάμεσα στους κατοίκους της πόλης και τους Αβυσσαίους (Deep Ones), ιχθυόμορφα πλάσματα, αρχαία και εξωπραγματικά σοφά. Η συμφωνία περιλαμβάνει τον γάμο των ανθρώπων της πόλης με μέλη της φυλής των Αβυσσαίων, ενώ σε αντάλλαγμα τα πλάσματα προσφέρουν άφθονη ψαριά στα δίχτυα των ψαράδων και θησαυρούς από τον βυθό της θάλασσας. Τα παιδιά που προκύπτουν από τους γάμους μοιάζουν αρχικά με τους ανθρώπινους γονείς τους, ωστόσο με τα χρόνια αρχίζουν να αποκτούν ιχθυόμορφα χαρακτηριστικά, αλλά και μια αγάπη προς το στοιχείο του νερού, εγκαταλείποντας τελικά τον κόσμο της στεριάς για να ζήσουν στο υδάτινο βασίλειο των τερατωδών προγόνων τους.

---

Ο Dagon, με την επονομασία "Πατέρας" και με σύντροφό του την "Μητέρα Ύδρα" παρουσιάζεται ως ο αρχαίος γεννήτορας των Αβυσσαίων, και ως μία από τις θεότητες που λάτρευαν οι κάτοικοι του Ίνσμουθ. Ωστόσο, ξανά, ο Λάβκραφτ αποφεύγει να τοποθετήσει τον Dagon στο ίδιο επίπεδο με τους υπόλοιπους Μεγάλους Παλαιούς. Μιλώντας με το στόμα ενός από τους βασικούς χαρακτήρες της νουβέλας, του ημίτρελου ζητιάνου Zadok Allen, ο συγγραφέας παραθέτει τον Dagon μαζί με μια σειρά από άλλα είδωλα που αποτελούσαν επίσης τη λατρεία του Τάγματος: Ασταρώθ, Μπελιάλ, Βεελζεβούλ, τα είδωλα της Χαναάν και των Φιλισταίων και τη Χρυσή Αγελάδα που λάτρεψαν οι Ιουδαίοι μετά την Έξοδο. Φαίνεται τελικά να παρουσιάζει τον Dagon σαν έναν δαίμονα ή τέρας που θεοποιήθηκε από τους προληπτικούς ψαράδες, ενώ στην πραγματικότητα η λατρεία των Αβυσσαίων, συμπεριλαμβανομένου και του Dagon του ίδιου, ήταν προς τον Cthulhu.

---

Dagon. Γλυπτό του Clark A. Smith.

H θέση του Dagon στη Μυθολογία Κθούλου θα οριστικοποιηθεί με τη νουβέλα "The Lurker at the Threshold" (1945) του August Derleth που, σύμφωνα με τον ίδιο, βασίστηκε σε σημειώσεις και πρόχειρα κείμενα του ίδιου του Λάβκραφτ. Στην ιστορία του ο Derleth παρουσιάζει τον Dagon σαν έναν από τους Παλαιούς, υποδεέστερο όμως των υπολοίπων. Ο Cthulhu, άρχοντας των ονείρων ήταν ο αρχιερέας των Μεγάλων Παλαιών και ο Dagon, μαζί με τους Αβυσσαίους, οι πιστοί υπηρέτες του. Την ιεράρχηση αυτή θα ακολουθήσει και στις υπόλοιπες ιστορίες του συνδέοντας το σύνολο των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στο Ίνσμουθ με τις προσπάθειες των Αβυσσαίων να ανυψώσουν ξανά τη R'lyeh. Ακολούθως, ο Phillip Schreffler στο γενεαλογικό δέντρο που παρουσιάζει στο έργο του, "The H.P. Lovecraft Companion" (1977), κατατάσσει τον Dagon και τους Αβυσσαίους ως όντα δημιουργημένα από τον Cthulhu και υποτελείς σε αυτόν, ενώ ο Donald Tyson σημειώνει πως ο Dagon, όπως και ο ερπετοειδής Yig, αποτελούνται από ύλη που συμπεριφέρεται με πιο συμβατικό τρόπο από ότι τα σώματα του Yog-Sothoth και του Cthulhu. Στην προσέγγιση του Τyson τα δύο πλάσματα πιθανολογούνται να ήρθαν μαζί με τους υπόλοιπους Παλαιούς αλλά, σε αντίθεση με αυτούς, να διαφοροποιήθηκαν και να εξελίχθηκαν κατά την παραμονή τους στη Γη.

---

Αντίθετα με τα υπόλοιπα πλάσματα της Μυθολογίας Κθούλου λοιπόν, ο Dagon δεν είναι κάποιο φανταστικό τέρας που κατασκεύασε ο Λάβκραφτ και οι συνεχιστές του για να στοιχειώσουν τους αναγνώστες τους, αλλά κομμάτι - και μάλιστα σημαντικό - της μυθολογίας των αρχαίων λαών της Μέσης Ανατολής. Συνεπώς, πριν περάσουμε στην παρουσίαση του μαγικού προφίλ που του αποδίδουν οι σύγχρονοι λαβκραφτικοί αποκρυφιστές, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε, έστω και σύντομα, το ρόλο που διαδραμάτισε ο θεός-ψάρι στην ιστορία και τις παραδόσεις αυτών των λαών.

Το ονομα Dagon είναι στην πραγματικότητα η ιουδαϊκή εκδοχή του Dagan, μιας από τις πιο σημαντικές θεότητες της Μεσοποταμίας και των δυτικών Σημιτικών φύλων. Η ετυμολογία του ονόματος αποτελεί πεδίο ακαδημαϊκών διαφωνιών. Στην "Φοινικική Ιστορία" του ο Φίλων Ερέννιος (1ος αιώνας μ.Χ.) σημειώνει πως Dagan σημαίνει "σιτάρι", ωστόσο το όνομα μπορεί να συσχετιστεί και με την λέξη "dag" (ψάρι), άποψη που ενισχύεται από τη συχνή απεικόνιση του θεού ως μισός άνθρωπος - μισός ιχθύς από τους Φοίνικες. Νεότεροι μελετητές πάλι συνδέουν το όνομα με την αραβική λέξη "dajana" (θυελώδης, νεφελώδης). Σε κάθε περίπτωση, τα αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν πως ο Dagan ήταν ένας από τους σημαντικότερους θεούς των Αμοριτών, μεσοποταμιακού λαού με κέντρο του την πόλη Mari στα βόρεια της Βαβυλώνας, ενώ η λατρεία του αργότερα εξαπλώθηκε σε μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής.Τα κείμενα της Ebla (αρχαία πόλη στα όρια της Συριακής ερήμου) αναγνωρίζουν την ύπαρξή του από την τρίτη χιλιετία προ Χριστού, αν και σπάνια τον αναφέρουν με το όνομά του. Αντίθετα, είναι γνωστός με τίτλους όπως "Bekalam" (Κύριος της Γης) και "Be Dingir Dingir" (Κύριος των Θεών). Οι Αμορίτες βασιλείς συχνά έπαιρναν τίτλους όπως "Ιzi-Dagan" (υπηρέτης του Dagan), ενώ αρκετά κείμενα αναφέρουν πως ο Dagon μετέδιδε, μέσω οραμάτων, χρησμούς στους εκστατικούς προφήτες και ιερείς των ναών του, οι οποίοι έπειτα συμβούλευαν το βασιλιά.

O Dagan σαν ιχθυόμορφος θεός.

Η εξάπλωση της λατρείας του Dagan και η ομοιότητά της με αυτή του θεού Enlil, της κύριας θεότητας των νότιων μεσοποταμιακών περιοχών, είχε ως αποτέλεσμα την ταύτιση των δύο θεών, αλλά και την απεικόνιση του Dagan σαν θεότητα του Κάτω Κόσμου. Οι Φοίνικες λάτρευαν επίσης τον θεό, απεικονίζοντας τον στα νομίσματά τους ως μισό άνθρωπο - μισό ψάρι, κάτι που πιθανώς οδήγησε στη σύνδεσή του με τον Adapa ή Oannes, με το στοιχείο του νερού, αλλά και με την προσφορά της γνώσης αφού στη μυθολογία ο Oannes, εξερχόμενος από το νερό, έδωσε στους ανθρώπους τα γράμματα και τις τέχνες. Συσχετίστηκε όμως και με τον πατέρα του Adapa, τον θεό Enki ή Ea (από όπου μάλιστα φέρεται να προέρχεται και η λέξη Oannes). Ο Enki ήταν κεντρική φιγούρα του σουμεριακού και βαβυλωνιακού Πάνθεου, σαν θεότητα τόσο του νερού όσο και της γης, αλλά και σαν πατέρας του πολιτισμού και προστάτης θεός των μάγων. Επιπλέον, σύμφωνα με κάποιες αρχαιολογικές πηγές από την Χαναάν, ο Dagan παρουσιάζεται ως ο πατέρας του Ba'al (αν και στις πιο κοινές παραδόσεις ο πατέρας του είναι ο El), κάτι που ίσως να δικαιολογεί τον τίτλο "θυελλώδης" (Dajana). Τελικά, μέσω των φοινικικών φύλων ο θεός φαίνεται να υιοθετήθηκε ως ο κεντρικός χαρακτήρας του πάνθεου των Φιλισταίων και της πόλης Ασδώδ, με την παράλληλη αλλαγή του ονόματός του σε Dagon, αν και οι κύριες πηγές γι'αυτό, πέρα από τα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης, είναι οι συχνά αμφισβητούμενες αναφορές του Φίλωνα.

Από τα διάφορα χωρία της Βίβλου που αναφέρουν τον Dagon (που στα κείμενα του Φίλωνα αλλά και στη μετάφραση της Βίβλου από τους Εβδομήκοντα γράφεται ως "Δαγών") ξεχωρίζει το περιστατικό που περιγράφεται στο πρώτο βιβλίο του Σαμουήλ (5:1-5). Σύμφωνα με το συγκεκριμένο χωρίο, οι Φιλισταίοι μετέφεραν την Κιβωτό της Διαθήκης στην Ασδώδ μέσα στο ναό του Dagon, τον πιο σημαντικό ιερό χώρο της πόλης τους, και την τοποθέτησαν μπροστά στο άγαλμά του. Το επόμενο πρωί όμως οι ιερείς του ναού βρήκαν το είδωλο του Θεού πεσμένο με το πρόσωπο στο έδαφος, μπροστά από την Κιβωτό. Οι Φιλισταίοι έβαλαν το άγαλμα στη θέση του, όμως την επόμενη μέρα ο Dagon βρέθηκε ξανά πεσμένος, με τις παλάμες των χεριών του κομμένες και πεταμένες στο κατώφλι μπροστά από το άγαλμα. Από τότε οι ιερείς, αλλά και κάθε Φιλισταίος που έμπαινε στο ναό δεν πατούσε ποτέ στο κατώφλι του Dagon.
Η ιουδαιοχριστιανική παράδοση είναι γεμάτη από παρόμοια περιστατικά. Ωστόσο η συγκεκριμένη ιστορία έχει ξεχωρίσει, και αποτελεί την βάση πάνω στην οποία ο Frater Sadashdor (το μαγικό όνομα του Stephen Dziklewicz στους κύκλους του Esoteric Order of Dagon) αναπτύσσει την μαγική ανάλυσή του τόσο για τον θεό των Φιλισταίων όσο και για τον Λαβκραφτικό Dagon. Στο έργο του "Dagon Rising - The Litany of Dagon" (1987) ο συγγραφέας παραλληλίζει την πτώση του Dagon μέσα στον οίκο του με τον καταποντισμό του Cthulhu και της R'lyeh, ενώ στη συνέχεια προχωρά στην παράθεση ενός ιδιαίτερου τυπικού, μιας λιτανείας 27 στίχων, καθένας από τους οποίους είναι γραμμένος με τέτοιο τρόπο ώστε να κρύβει κωδικοποιημένους άφθονους συμβολισμούς.
Το κείμενο του Sadashdor ξεκινά με τους χαρακτηριστικούς στίχους "Στον Οίκο του στην Ασδώδ ο άρχοντας Δαγών βρίσκεται πεσμένος. Όμως θα επανέλθει στη Θέση του ξανά!". Αναμφίβολα αυτό φέρνει στο νου την χαρακτηριστική φράση του Λάβκραφτ "Στον Οίκο του στην R'lyeh ο Cthulhu κείτεται νεκρός, αλλά ονειρεύεται". Παράλληλα όμως οι στίχοι αποτελούν και περιγραφή της κατάστασης του μάγου, ο οποίος εργάζεται για να επαναφέρει τη δύναμη και τη γνώση του υπερ-συνείδητου νου. Αυτή η ανάδυση της συνειδητότητας, παρόμοια με την έξοδο του πλάσματος από την θάλασσα αλλά και με το ξύπνημα του Cthulhu, επαναλαμβάνεται και στον τελευταίο στίχο της Λιτανείας: "Στον Οίκο του στην Ασδώδ ο Dagon θα υψωθεί ξανά!".
Στους στίχους 9-12 της Λιτανείας, "Και θα εκπληρωθούν εκείνη την ώρα, ο ήχος μιας κραυγής από την Πύλη των Ιχθύων, ένα ουρλιαχτό από το δεύτερο διαμέρισμα, και μια μεγάλη αναταραχή από τους λόφους" ο συγγραφέας περιγράφει όλα αυτά που θα συνοδεύουν την άνοδο του θεού, κάνει όμως και μια ιδιαίτερα σημαντική αναφορά στην Πύλη των Ιχθύων, την βόρεια πύλη της Ιερουσαλήμ. Όπως τονίζει και ο ίδιος στον σχολιασμό του, η πύλη αυτή μπορεί να σχετιστεί με την υδάτινη Άβυσσο του Apsu, και με τα νερά της Tiamat στην μεσοποταμιακή κοσμογονία. Μερικούς στίχους αργότερα δε, γράφει: "Όλοι όσοι εισέρχονται στον οίκο του Dagon είναι υπο τη σφραγίδα του Έντεκα". Το πρώτο μέρος της φράσης είναι αυτούσια παρμένο από το εβραϊκό κείμενο της Βίβλου, και έχει αριθμοσοφική αξία 583, την ίδια με το AChD OShR (έντεκα). Ο συγγραφέας το συνδέει με τον ιερό αριθμό της Nuit, όπως περιγράφεται στο "Βιβλίο του Νόμου" του Aleister Crowley, αλλά και με τους έντεκα Δράκους που η Tiamat γέννησε στον πόλεμο με τους Πρεσβύτερους Θεούς.

Ο Ερημίτης, από το "Ταρώ του Θωθ"

Παράλληλα με την ανάλυση της Λιτανείας του, ο Sadashdor προχωρά και στην μελέτη του ονόματος του Dagon. Η εβραϊκή εκδοχή του (DGVN) έχει αξία 63, κάτι που για τον συγγραφέα συνδέει τον θεό με τη λέξη Abaddon (ABDVN, που επίσης έχει αξία 63). Ο Aβαδδών στη μεν Παλαιά Διαθήκη είναι ταυτόσημο της Αβύσσου (She'ol), ενώ στην Αποκάλυψη του Ιωάννη παρουσιάζεται ως ο κάτοικος αυτής της απύθμενης Αβύσσου. Παράλληλα όμως προχωρά και σε συνδέσεις με τις κάρτες ΙΧ (Ερημίτης) και XVIII (Σελήνη) από το Ταρώ του Θωθ του Aleister Crowley (αξίζει να σημειωθεί πως ο ίδιος ο Crowley στο "Βιβλίο του Θωθ" αναφέρει τον Dagon στην περιγραφή των καρτών του Ανόητου και του Θανάτου, κατά πάσα πιθανότητα όμως μιλά για τον θεό-ψάρι των Φιλισταίων σαν αντίστοιχο του Oannes, παρά για το πλάσμα του Λάβκραφτ).

---

Η σφραγίδα του Dagon από τον Shadashdor, σχεδιασμένη στο μαγικό τετράγωνο του Ερμή. Παρατηρήστε την ομοιότητα του σχεδίου με την πορεία του φωτός στην καρτα του Ερημίτη.

Όσον αφορά την ελληνοποιημένη εκδοχή του ονόματος ("Δαγών"), ο Sadashdor υπολογίζει την αξία της ως 858 με το αλεξανδρινό σύστημα, ίδια με αυτήν της εβραϊκής φράσης για την "ανάσα της ζωής". Όπως όμως παρατηρεί ο Γιώργος Ιωαννίδης στο "Necronomicon - Το Μονοπάτι του Μαύρου Θεού" (2011) η πραγματική αλεξανδρινή αξία του "Δαγών" είναι όχι 858 αλλά 850, ίδια με αυτή της λέξης "όφις", μια σύνδεση αρκετά εύστοχη, αφού ο όφις, και τα ερπετά γενικότερα, αποτελούν σύμβολο της προσφοράς της γνώσης στον άνθρωπο. Αντίστοιχα ο Dagon, σαν ιχθυόμορφος Oannes, με την έξοδό του από το νερό πρόσφερε στους ανθρώπους τα γράμματα και τις τέχνες, κάτι που συνέβη και με το βαβυλωνιακό αντίστοιχό του, τον θεό Enki (που αποτελεί σημαντικό στοιχείο στο Νεκρονομικόν του Σίμωνα).
Τη σχέση του Dagon με τη γνώση αναγνωρίζει και ο Donald Tyson στο πρακτικό σύστημα που παρουσιάζει στο "Grimoire of the Necronomicon" (2008), και στο οποίο ο ιχθυόμορφος Παλαιός αντιστοιχείται στη σφαίρα της Σελήνης: "Όλοι οι αφοσιωμένοι μελετητές της θρησκείας και της μαγείας βαδίζουν στο μονοπάτι του Dagon, είτε το γνωρίζουν είτε όχι. Με το να αποκτά και να αναλύει δυσνόητη γνώση, ο νους μεταμορφώνεται και καθίσταται ικανός να ανοίξει τη Δυτική Πύλη. Μέσα από την απόκτηση της γνώσης και την εξάσκηση των λογισμών η αντίληψη της πραγματικότητας μεταβάλλεται. Μια βαθύτερη και με μεγαλύτερο νόημα οπτική αποκτάται για το σύμπαν, και για τη θέση του ανθρώπου σε αυτό.[...] Ο Δρόμος του Dagon είναι ο δρόμος του Μάγου (Wizard), μιας λέξης που προέρχεται από τη λέξη Σοφός (Wise)".

Ο παραλληλισμός του Enki με τον Dagon έχει οδηγήσει και σε μια άλλη ενδιαφέρουσα σύνδεση, αυτή τη φορά με τον αρχαιοελληνικό θεό Πάνα, καθώς, η πιο διαδεδομένη απεικόνιση του Enki ήταν αυτή του "τραγόψαρου", μισού τράγου και μισού ψαριού. Η μορφή αυτή έγινε μεταγενέστερα γνωστή ως το ζώδιο Αιγόκερως (Capricorn). Σύμφωνα δε με τη μυθολογία του συγκεκριμένου ζωδίου, όπως περιγράφεται στην "Ποιητική αστρονομία" του Γάιου Ιούλιου Υγίνου (1ος αι. μ.Χ.), ο Πάνας μεταμορφώθηκε σε τραγόψαρο για να ξεφύγει από τον Τυφώνα. Ο συγκεκριμένος μύθος, σε συνδυασμό με την αριθμητική αξία του Dagon στο αριθμοσοφικό σύστημα A.I.O. (All-In-One) του Frater Kraken, η οποία είναι 18 (όμοια με της λέξης Capricorn) οδηγεί τον Γιώργο Ιωαννίδη στο να ταυτίσει το ιχθυόμορφο πλάσμα του Λάβκραφτ με τον τραγόμορφο θεό. Προσπάθεια σύνδεσης του Dagon με τον Πάνα, ωστόσο, επιχειρεί και ο Kenneth Grant στα έργα του "Outside the Circles of Time" (1980) και "Hecate's Fountain" (1992), όπου αναφέρει πως ο αριθμός του Dagon είναι το 777, η αριθμητική αξία του Shaitan αν προστεθεί με αυτή του Aiwass. Είναι επίσης και το άθροισμα των αριθμών από όλες τις σεφίρες και τα μονοπάτια του Δέντρου της Ζωής, κάτι που, για τον Grant, συνδέει τον Μεγάλο Παλαιό με τον Πάνα (Εν το Παν).***
Η ταύτιση του αριθμού 777 με τον Dagon βασίζεται στην παρατήρηση του Aleister Crowley πως 777 είναι η αξία της φράσης "Ο Κόσμος των Κελυφών", δηλαδή των Κλιφώθ, που στην Δρακόντεια Παράδοση συνδέονται με τον "Δράκο του Βυθού". Προσωποποιήσεις αυτού του αρχετύπου, σύμφωνα με τον Grant, έχουν αποτελέσει ο Τυφώνας και ο Set, τα 7 αστρα της Μεγάλης Άρκτου, το Φίδι της Εδέμ και το επτακέφαλο πλάσμα στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, αλλά και η λατρεία του Ιχθύ (Dagon), η οποία προηγήθηκε αυτής του Ταύρου (Μίθρα) και του Κριού/Αμνού (Χριστός). Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, "η παλαιότερη μυστηριακή λατρεία (δηλ. η Αφρικανική) κυριαρχούταν από τρία σύμβολα-κλειδιά: το Δέντρο, το Νερό και το Ερπετό [...] τα οποία εντοπίζονται στην μεταφυσική της Καμπάλα ως το Δέντρο της Ζωής, τα Νερά της Αβύσσου και ως το Ερπετό που πέτυχε την αποθέωση ή το Υψηλό, κατερχόμενο στα Βάθη για τα οποία Πύλη είναι η Daath (Γνώση)".
H οπτική του Grant για τον Dagon βασίζεται κυρίως στις οριακές θεωρίες του αμφιλεγόμενου αιγυπτιολόγου Gerald Massey και του εναλλακτικού αρχαιολόγου Robert Temple. Αναμφίβολα όμως έχει επηρεαστεί και από το έργο του Michael Bertiaux και του αμερικανικού τάγματος La Couleuve Noire. Σε ένα ανέκδοτο κείμενο του Bertiaux (του οποίου μέρος δημοσιεύει ο Grant στο "Outside the Circles of Time") ο μάγος από τo Seattle αποκαλεί τον Dagon "Ντααθικό Δρόμο" (Daathian Doorway), το μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσει ο μάγος, μέσω της μεταμόρφωσης, προς την πνευματική ελευθερία. Στη σκέψη του Bertiaux και του Grant λοιπόν, ο Dagon αποτελεί μια προσωποποίηση του Φύλακα στο Κατώφλι, που οδηγεί τον μύστη στα μονοπάτια της Γνώσης. Είναι όμως και μια προσωποποίηση του Ρεύματος της Αφροδίτης (Venusian Current) σαν Ιχθύς, σύμβολο του Νερού (Αστρικό πεδίο) στην θετική, θηλυκή οπτική του, αυτή του κόκκινου υγρού, ή σεληνιακού αίματος.

Το κλιφωθικό μονοπάτι Malkunofat.

Παράλληλα ο Bertiaux, στον "χάρτη ραδιοψυχανάλυσης" του Νεκρονομικού που παρουσιάζει στο "Voudon Gnostic Workbook" (1988) αναθέτει στις εργασίες που σχετίζονται με τον Dagon, ανάμεσα σε άλλα χαρακτηριστικά, την απόχρωση βαθύ μπλε. Το συγκεκριμένο χρώμα στους πίνακες αντιστοιχιών του "Liber 777" ταυτίζεται με την 23η ατραπό της Σοφίας, την κάρτα του Κρεμασμένου αλλά και το κλιφωθικό αντίστοιχό της, Malkunofat. Στο "Nightside of Eden" (1977) ο Grant, όπου παρουσιάζει αναλυτικά τα Τούνελ του Σετ με βάση το "Liber 231" του Crowley, γράφει: "Το 23ο Kala είναι υπό την κυριαρχία του Malkunofat που κείτεται στο βάθος της υδάτινης αβύσσου. Μπορεί να αφυπνισθεί από την οξεία δόνηση του ονόματός του στο Κλειδί της Σολ δίεσης.[...] Αυτό είναι το βασίλειο των Αβυσσαίων, ο Δράκος του σκοταδιού που ο αριθμός του είναι 5". Ο αριθμός 5 (2+3) είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία στο χαοτικό κίνημα του Ντισκορντιανισμού, ενώ αντίστοιχο αίνιγμα αποτελεί και ο αριθμός 23, ο οποίος μάλιστα από τα μέλη του Esoteric Order of Dagon έχει αναχθεί σε σύμβολο της λαβκραφτικής μαγείας και του Ρεύματος του Νεκρονομικού (το περίφημο "Ρεύμα 23", σε αντιστοιχία με το "Ρεύμα 93", που εκφράζει τη φιλοσοφία του Θελήματος).

---

Είναι πολλές και διαφορετικές ακόμα οι αναλύσεις που μπορούν να γίνουν πάνω στην ερμηνεία του Dagon και των Αβυσσαίων στο Ρεύμα του Νεκρονομικού, ωστόσο το βαθύτερο νόημα του ιχθυόμορφου Παλαιού μπορεί να συνοψίστεί σε αυτό που η Linda Falorio, αναφερόμενη στον Κρεμασμένο στην παρουσίαση της κλιφωθικής τράπουλας "The Shadow Tarot" (2004) γράφει: "Η Δύναμη βρίσκεται στην τελική παράδοση της ψυχής στην μυστική ένωση με το Κενό, την ένωσή της με τη Μητέρα στα υδάτινα βάθη του Συλλογικού Ασυνειδήτου". Πολύ παρόμοια με τον Cthulhu λοιπόν, ο Dagon αντιπροσωπεύει το δρόμο προς αυτήν την ένωση με τον Μακρόκοσμο, τόσο από την σεφιρωθική όσο και από την κλιφωθική οδό. Ενώ σαν πλάσμα του βυθού, σύμβολο του αστρικού αλλά και της γνώσης, προσεγγίζεται από τους ασκητές του λαβκραφτικού ρεύματος μέσα από εργασίες κρυσταλλοσκοπίας αλλά και ονειρομαγείας, με απώτερο σκοπό την επίτευξη της επικοινωνίας μέσω των οραμάτων, όπως έκαναν και οι προφήτες των Αμοριτών στην αρχαία Μεσοποταμία. Παράλληλα όμως ο Dagon, ως ο πρώτος και αρχαιότερος Αβυσσαίος, όπως και τα παιδιά του, συμβολίζουν την μεταμόρφωση, και την μετάβαση σε καταστάσεις διαφορετικής συνειδητότητας, δίνοντας έτσι την έμπνευση για εργασίες μεταμόρφωσης, νοητικής ή αστρικής, και τη βάση για την επικοινωνία με το "Θηρίο": το κρυμμένο, φαινομενικά "τερατώδες" αλλά στην πραγματικότητα άγνωστο κομμάτι του Εαυτού που ανέρχεται μέσα από την θάλασσα του ασυνειδήτου, για να επιστρέψει τελικά σε αυτήν, ακριβώς όπως τα παιδιά των Αβυσσαίων επιστρέφουν στο υδάτινο βασίλειο των πατέρων τους.




***Στην πραγματικότητα, η σχέση του 777 με το Δέντρο της Ζωής φαίνεται να είναι διαφορετική. Σύμφωνα με τον Crowley, ο αριθμός 777 είναι σύμβολο όχι όλων των στοιχείων του Δέντρου αλλά του "Φλεγόμενου Σπαθιού", της πορείας δηλαδή που ακολούθησε η Δημιουργία σύμφωνα με την Καμπαλιστική κοσμογονία (μια άλλη ονομασία της είναι "Ροή της Αστραπής"). Αριθμητικά, το 777 προκύπτει από το άθροισμα της αξίας των εβραϊκών γραμμάτων που αντιστοιχούνται στα μονοπάτια που αποτελούν το "Φλεγόμενο Σπαθί", συν την πορεία από την Binah στην Chesed όπου δεν υπάρχει μονοπάτι, αλλά που ο Crowley ορίζει ως αξία της τον αριθμό 3. Αντίστοιχα, οι μύστες που εξερευνούν το Δέντρο της Ζωής ακολουθούν μια ακριβώς αντίστροφη οδό, γνωστή και ως "Δρόμος του Ερπετού" (προσέξτε την ονομασία και θυμηθείτε το νόημα του Όφι), της οποίας αριθμητική αξία μπορεί επίσης να θεωρηθεί ο συγκεκριμένος αριθμός. Παρά τη λανθασμένη ερμηνεία του Grant όσον αφορά το 777, ωστόσο, ο συλλογισμός του είναι έγκυρος: Η πορεία από την τελευταία Σεφίρα, Malkuth ως την πρώτη, Kether, είναι ένα μονοπάτι επιστροφής από το Κατώτερο στο Ανώτερο, ένας δρόμος που οδηγεί στον γάμο του Μικρόκοσμου (άτομο) με το Μακρόκοσμο (Σύμπαν), και κατά συνέπεια η ένωση του Ενός με το Παν. Η ολοκληρωμένη ανάλυση του Crowley για το 777 παρατίθεται στο κείμενο "Essay on the Qabalah", το οποίο συμπεριλαμβάνεται στην έκδοση της Weiser Books του "777 and Other Qabalistic Writings" (αν και απουσιάζει από την έκδοση "777 Revised" και από τις e-text εκδοχές του 777 που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο) αλλά και στον πέμπτο τόμο του "The Equinox Vol. I".
http://necronomiconmagic.weebly.com/about.html