Οι παράξενοι δαίμονες της Ρόδου - Τελχίνες
του Γρ. Μιχαλόπουλου
Την ιδιότητα των αποστόλων των αρχαίων μυστηρίων, δηλαδή να ‘‘θέλγουν’’ με τα λόγια τους άτομα προς μύηση, την κατείχαν οι Τελχίνες, πού ήταν δάσκαλοι του Ηφαίστου στον τομέα της μεταλλουργίας και παιδιά της Γαίας και του Πόντου˙αν και άλλες παραδόσεις λένε ότι ήταν παιδιά του Πλούτου και της Γης ή του Τάρταρου και της Νέμεσης.
Ίσως εξαιτίας της Νέμεσης να θεωρούνταν βάσκανοι˙ μάλιστα είχαν τόσο ‘‘κακό μάτι’’ που είχε βγει κι η παροιμία: «Τελχίνος ην βασκαίνων βαρύτερος». Και επειδή οι αρχαίοι θεωρούσαν την φώκια βάσκανο ζώο έλεγαν πώς οι Τελχίνες είχαν χέρια φώκιας. Επίσης πίστευαν ότι οι φώκιες πηγαινοέρχονταν μεταξύ του κόσμου των νεκρών και του κόσμου των ζωντανών,
Ίσως εξαιτίας της Νέμεσης να θεωρούνταν βάσκανοι˙ μάλιστα είχαν τόσο ‘‘κακό μάτι’’ που είχε βγει κι η παροιμία: «Τελχίνος ην βασκαίνων βαρύτερος». Και επειδή οι αρχαίοι θεωρούσαν την φώκια βάσκανο ζώο έλεγαν πώς οι Τελχίνες είχαν χέρια φώκιας. Επίσης πίστευαν ότι οι φώκιες πηγαινοέρχονταν μεταξύ του κόσμου των νεκρών και του κόσμου των ζωντανών,
ενώ το βάδισμά της συνέδεε τους Τελχίνες με τον θεό Ήφαιστο, πού είναι κουτσός διότι ο σιδηρουργός για να κυριαρχήσει πάνω σε δυνάμεις, όπως η φωτιά,ο άνεμος και τα μεταλλεύματα, πρεπει η νόηση κι η τεχνική του να είναι πιο ευκίνητες, πιο πολύμορφες και να εμπέριέχουν τις ιδιότητες της λοξότητας και της καμπυλότητας. Σύμφωνα με τον J.P.Vernant: «όταν η γη γεννά τον Πόντο, το πέλαγος, αυτό έρχεται και την συμπληρώνει και εισχωρεί στο εσωτερικό της και την ορίζει με τις τεράστιες υγρές επιφάνειες του(…)το πέλαγος ενσαρκώνει το άμορφο και ασύλληπτο υγρό και ρευστό στοιχείο, τα νερά του ανακατεύονται, δεν έχουν όρια, είναι συγκεχυμένα. Στην επιφάνειά του ο Πόντος είναι φωτεινός, αλλά στα βάθη του είναι εντελώς σκοτεινός˙ συνδέεται κι αυτός, όπως κι η γη, κατά κάποιον τρόπο, με το Χάος». Ίσως δεν είναι τυχαίο το ότι ο Στησίχορος ταύτιζε τους Τελχίνες με τις Κήρες, που ήταν δαίμονες του Άδη ή ψυχές νεκρών πού όντας ένα πλήθος από σκιές φόβιζαν τους αρχαίους Αθηναίους. Ως σκιές νεκρών οι Κήρες συνδέονται με τους σκιερούς και την Μώρα˙ και γνωρίζοντας ότι οι σκιές εισβάλλουν στον χώρο μας μέσω πυλών, που βρίσκονται σε μέρη όπου διαταράσσεται η ηλεκτρομαγνητική ενέργεια της γης, ίσως οι Τελχίνες να γνώριζαν την ύπαρξη αυτών των πυλών. Τις πύλες αυτές, που τις φρουρούσαν διάφορα όντα, τις άνοιγαν μόνο οι ιερείς των αρχαίων μυστηρίων, μέσω κωδικών πρόσβασης, και έτσι έρχονταν σε επαφή με υπάρξεις άλλων διαστάσεων πού τους βοήθαγαν να εξυψωθούν πνευματικά. Η γνώση των κωδικών πρόσβασης είναι το κριτήριο ανάμεσα σε μυημένους και αμύητους. Οι Τελχίνες, οι κάτοικοι δηλαδή όλων των σεισμογενών και ηφαιστειογενών νησιών του Αιγαίου, πρέπει να ήταν γνώστες αυτών των πυλών, ως αρχαίοι ιερείς, όπως πρέπει να ήταν και γνώστες της λεγόμενης ιερής γεωμετρίας, αφού οι πόλεις Κάμειρος, Λίνδος και Ιαλυσσός, πού οι Τελχίνες είχαν ιδρύσει, σχηματίζουν ορθογώνιο τρίγωνο, με ορθή γωνία την Κάμειρο. Κατά μία άλλη άποψη, οι τρεις πόλεις οφείλουν τα ονόματά τους σε τρεις Δαναΐδες που απεβίωσαν στην Ρόδο˙ γι’αυτό ο R.Graves υποστήριξε ότι οι Τελχίνες ήταν οι πρώτες μορφές της Σελήνης-Δανάης.
Τους Τελχίνες, σύμφωνα με μία εκδοχή, τους εξολόθρευσε ο Απόλλωνας με τα βέλη του. Ως προς το γιατί προέβηκε σε αυτή την ενέργεια, μία εξήγηση είναι η ακόλουθη: ο Απόλλωνας είναι ο επιστάτης της συμπαντικής αρμονίας και ίσως κάτι συνέβη τότε πού διατάραξε την κοσμική τάξη˙ για αυτό και αναγκάστηκε ο Απόλλωνας να επέμβει. Μάλλον πρόκειται για τον κατακλυσμό του Ωγύγου, ο οποίος οφείλεται στον πλανήτη Αφροδίτη, τον Έσπερο δηλαδή του Ομήρου. Σύγχρονα δεδομένα δείχνουν ότι ο εν λόγω πλανήτης είχε 525 φορές πιο πολύ νερό από όσο έχει σήμερα, για αυτό θεωρούν ότι ήταν ένα ουράνιο σώμα πού εγκλωβίστηκε στο ηλιακό μας σύστημα. Έτσι όταν αυτή πέρασε κοντά από την γη, αναποδογύρισε ο άξονας της γης, δημιουργήθηκαν τεράστιες παλίρροιες, έγιναν ισχυρότατοι σεισμοί, και ηφαίστεια, νέα και παλαιά, άρχισαν να εκρήγονται. Η αντιστροφή των πόλων διήρκησε 2 με 3 24ωρα και είχε ως αποτέλεσμα οι επιζήσαντες να δούν τον ήλιο να ανατέλλει από εκεί που έδυε. Μία εικόνα πλήρους ανατροπής της κοσμικής τάξης και αρμονίας. Αλλά και πάλι σε τι μπορεί να ευθύνονται οι Τελχίνες για αυτή την κοσμική αναταραχή; Σε ένα από τα χειρόγραφα της μυστικής παράδοσης αναφέρεται ότι οι Τελχίνες ήταν μάγοι-ιερείς της Ατλαντίδας και πως επιχείρησαν να ελέγξουν την δραστηριότητα των ηφαιστείων, τα οποία θεωρούνται πύλες για άλλες διαστάσεις. Αν τώρα η Ατλαντίδα είναι η Σαντορίνη, όπως πίστευε ο Μαρινάτος, τότε συμπεραίνουμε οι Τελχίνες προσπάθησαν να ελέγξουν την ίδια την φύση μέσω μαγικών τελετών. Γνωρίζοντας το τέλος της Σαντορίνης και της Ατλαντίδας, το αποτέλεσμα ήταν μία παταγώδης αποτυχία˙[και δεν ξέρουμε αν τούτες οι τελετές επίσπευσαν την καταστροφή]. Άλλη εξήγηση ως προς το γιατί να εξοντώσει ο Απόλλωνας-ήλιος τους Τελχίνες είναι πώς πρόκειται για αλληγορικό μύθο του πολέμου των Τελχίνων με τους Ηλιάδες, τους υιούς του θεού Ήλιου. Ή αν προτιμάτε μία διαμάχη μιάς κοινότητας-ομάδας-λαού που λάτρευε την σελήνη και την γη και μίας που λάτρευε τον ήλιο. Αποτέλεσμα του πολέμου ήταν να εκδιωχτούν οι Τελχίνες από την Ρόδο. Πρίν όμως αποχωρήσουν ράντισαν το νησί με νερό από την Στύγα μετατρέποντάς το σε άγονη γη. Ίσως ο μύθος να υπονοεί την χρήση πετρελαίου.
Αρχικά, σύμφωνα με αρχαίες πηγές, οι Τελχίνες ζούσαν στην Κρήτη, στην συνέχεια πήγαν στην Κύπρο και στο τέλος εγκαταστάθηκαν στην Ρόδο. Ίσως ο κρητικός θεός Βέλχανος, που συμβόλιζε την γονιμοποιό δύναμη, να έχει κάποια σχέση με τους Τελχίνες. Έλεγαν ότι οι Τελχίνες είχαν κεφάλι σκύλου, χέρια φώκιας, σώμα ψαριού, κάτω άκρα χήνας ή πάπιας, ενώ άλλοι πίστευαν ότι είχαν και ουρά φιδιού. Στην Κύπρο έχει βρεθεί φυλακτό (γνωστό και ως φυλακτό του Άρσλαν-Τας) πού απεικονίζει έναν σκυλοπρόσωπο Τελχίνα με ένα τεράστιο γουρλωμένο μάτι, του οποίου τα δύο άκρα καταλήγουν σε δύο τεράστιους σκορπιούς. Υπήρχε όμως κι η δοξασία ότι υπήρχαν Τελχίνες χωρίς πόδια και χέρια. Σε αγγεία απεικονίζονται πλάσματα που μοιάζουν σε γυρίνους˙ γεγονός που δείχνει ότι ίσως κάποτε να υπήρξαν τέτοιου είδους χιμαιρικά όντα, μέσα από επιμείξεις που λάμβαναν χώρα σε ορισμένες μυστηριακές τελετές. Πίστευαν ότι είχαν κεφάλη σκύλου για τους εξής λόγους:α) για να τους συνδέσουν με τον κάτω κόσμο και τους νεκρούς, μιας και ο σκύλος σχετίζεται με τις επικήδειες τελετές και β) για να δηλώσουν ότι ήταν ιερείς της σελήνης. Για αυτό τον λόγο, οι Τελχίνες, με την μορφή των 50 σκυλιών του Ακταίονα, κατασπάραξαν τον Ακταίονα, όταν αυτός είδε γυμνή την Άρτεμη-σελήνη. Οι Τελχίνες, ως σκύλοι του Ακταίονα, ανήκουν στον διονυσιακό κύκλο, με τον Διόνυσο να είναι σεληνική θεότητα. Πηγές θέλουν τους Τελχίνες να ακολουθούν τον Διόνυσο στην εκστρατεία του στις Ινδιές. Το ότι πράγματι πήγαν εκεί, πιστοποιείται από το γεγονός ότι ο ινδός θεός Σίβα έχει για σύμβολό του την τρίαινα. Σύμφωνα με την μυθολογία, οι Τελχίνες ανέθρεψαν τον νεογέννητο Ποσειδώνα, που τους τον εμπιστεύτηκε η Ρέα, στην προσπάθειά της να εμποδίσει να τον καταπιεί ο Κρόνος. Στην ανατροφή του Ποσειδώνα τους βοήθησε και η Καφείρα, που ίσως να είναι το ίδιο πρόσωπο με την Καβειρώ, την μητέρα των Καβείρων. Όταν ο Ποσειδώνας ενηλικιώθηκε, οι Τελχίνες του έδωσαν για γυναίκα του την αδελφή τους την Αλία [πού ως Λευκοθέα ταυτίζεται με την Ινώ, την τροφό του Διονύσου] και ως δώρο γάμου την τρίαινα, το σύμβολο του Ποσειδώνα. Ο Ποσειδώνας πρέπει να είναι η θεοποιημένη δύναμη της σελήνης να έλκει τα ύδατα. Μία λατρεία που δημιουργησαν οι Τελχίνες, όπως αργότερα έκαναν και με τον Δία, αφού οι Κουρήτες είναι όσοι εκ των Τελχίνων ακολούθησαν την Ρέα από την Ρόδο στην Κρήτη, με σκοπό να προστατεύσουν τον Δία από τον Κρόνο. Στοιχείο που δείχνει την σεληνιακή καταγωγή του Ποσειδώνα είναι το εξής: ο Ποσειδώνας θέλοντας να σμίξει ερωτικά με την Θεοφάνη, μεταμορφώθηκε σε κριάρι, το οποίο είναι σεληνιακό ζώο, αφού οι αρχαίοι ενίοτε απεικόνιζαν την θεά σελήνη πάνω σε κριάρι. Αντί του Ποσειδώνα, η Ρέα έδωσε στον Κρόνο έναν πώλο (μικρό άλογο)˙ γεγονός που συνδέει τον Ποσειδώνα με τον Σείριο, αφού ΠΩΛΟΣ=Ο ΣΕΙΡΙΟΣ ΕΣΤΙ=1180. Κατά την μυθολογία, ο Ποσειδώνας είχε για γιό του τον Ωρίωνα, του οποίου ο σκύλος λεγόταν Σείριος, και ο οποίος αργότερα έγινε ο γνωστός αστερισμός. Η μαρτυρία ότι οι Τελχίνες είχαν σώμα ψαριού, δηλαδή καλυμμένο με λέπια, τους συνδέει με τον Όαννες, του οποίου το σώμα έμοιαζε με ψάρι και όντας αμφίβιος, όπως και οι Τελχίνες, ζούσε στο βυθό. Το ότι υπάρχουν αμφίβιοι θεοί το πιστεύουν και οι Ντόγκον, μία φυλή στο νότιο Μαλί, οι οποίοι μάλιστα λένε ότι οι θεοί τούτοι, πού ονομάζονται Νόμμος, έχουν έλθει από τον Σείριο. Ο Όαννες ταυτίζεται με τον Έλληνα Πάνα, ο οποίος συνδέεται με το ζώδιο του Αιγόκερου, στο οποίο υπάρχει μία πύλη, από όπου οι ψυχές ανέρχονται στον αιθέρα, δηλ. την ουράνια πατρίδα τους. Η άλλη πύλη βρίσκεται στον ζώδιο του Καρκίνου και από εκεί κετέρχονται ενσαρκωμένες πλέον οι ψυχές στην γη. Γνωρίζοντας ότι στην Λήμνο οι Κάβειροι ονομάζονταν Καρκίνοι, ότι από την βόρεια πύλη του Καρκίνου κατέρχονται οι ψυχές, ενώ από την νότια πύλη του Αιγόκερου ανέρχονται, καθώς και ότι προς το βόρειο Αιγαίο βρίσκεται η Λήμνος, στο δε νότιο η Ρόδος, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι στον άξονα Λήμνος-Ρόδος υπάρχει καμπύλωση του χώρου και πώς στην Λήμνο και στην Ρόδο υπάρχουν πύλες. Δηλαδή οι Λήμνος και Ρόδος απεικονίζουν πάνω στην γη τις δύο πύλες του ηλίου, πού υπάρχουν στο σύμπαν. Άλλωστε μία θεωρία θέλει τους Τελχίνες να είναι το αίτιο δημιουργίας μίας πύλης χωροχρόνου επί της γης, για να μεταφερθεί από έξω κόσμους, ουράνιος σπόρος με σκοπό την γονιμοποίηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου