Τετάρτη 1 Ιουνίου 2011

ΤΗΝΟΣ!!!![Μέρος Α΄]

Η Τήνος ανήκει στο σύμπλεγμα των Κυκλάδων και είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί μετά την Άνδρο και τη Νάξο. Πιο συγκεκριμένα, υπάγεται στις Βόρειες Κυκλάδες, έχει σχήμα επίμηκες τριγωνικό, το εμβαδόν της φτάνει τα 194 τετραγωνικά χλμ και η ακτογραμμή της τα 106 χλμ. Νοτιοανατολικά χωρίζεται από την Άνδρο με το ονομαζόμενο στενό Άνδρου - Τήνου, το οποίο έχει άνοιγμα μόλις 800 μέτρα. Βορειοδυτικά απέχει από τις κοντινότερες ακτές της Μυκόνου 8 ναυτικά μίλια, ενώ πολύ κοντά της είναι και η Δήλος. Νοτιοδυτικά και σε απόσταση 13 ναυτικών μιλίων βρίσκεται η πρωτεύουσα του νόμου Κυκλάδων, η Σύρος.
Το έδαφος του νησιού είναι ημιορεινό. Μικρές πεδινές εκτάσεις απλώνονται κυρίως στα νότια και νοτιοανατολικά, ενώ η μεγαλύτερη καλλιεργήσιμη έκταση βρίσκεται βορειοδυτικά στον κάμπο Κώμης - Καλλονής. Οι ακτές παρουσιάζουν έντονο διαμελισμό, σχηματίζοντας πολλούς όρμους και ακρωτήρια. Οι σημαντικότεροι όρμοι είναι του Πανόρμου και της Κολυμπήθρας (βόρεια), των Ιστερνίων και του Γιαννάκη (νοτιοδυτικά) και του Άγιου Ρωμανού και του λιμανιού της πόλης της Τήνου (νότια). Στην ανατολική πλευρά δεσπόζει το υψηλότερο βουνό, ο Τσικνιάς (726 μ.). Από τον ομώνυμο πορθμό ξεκινά και το Ικάριο πέλαγος.
Η επικρατέστερη άποψη αναφέρει πως η ονομασία προέρχεται από το όνομα του αρχηγού των πρώτων οργανωμένων οικιστών, τον Τήνο. Άλλη εκδοχή συσχετίζει το όνομα της νήσου με τη φοινικική λέξη ΤΑΝΟΘ (Tannoth) που σημαίνει φίδι.
Η Τήνος είναι επίσης γνωστή ως Οφιούσα και Υδρούσα. Η ονομασία Οφιούσα εικάζεται πως σχετίζεται με το πλήθος των φιδιών που υπήρχαν στον τόπο. Ο μύθος θέλει τον Ποσειδώνα, προστάτη του νησιού, να στέλνει σμήνος πελαργών για να τα εξοντώσουν. Επιπρόσθετα, η ίδια ονομασία πιστεύεται πως αναφέρεται σε ένα είδος αρκεύθου (κέδρου) που αντέχει πολύ στο χρόνο. Το ξύλο του χρησιμοποιήθηκε ως στεγάδια στα παλιά σπίτια.
Όσον αφορά στην ονομασία Υδρούσα, πιθανολογείται πως προέρχεται από τα γάργαρα νερά και τις πλούσιες πηγές που υπάρχουν στην περιοχή. Σύμφωνα με μία άλλη ερμηνεία, προκύπτει από τον αναγραμματισμό της λέξης «Δρυούσα», γεγονός που υποδεικνύει ότι κάποτε (έως το 1200 π.Χ.), το νησί ήταν κατάφυτο από βελανιδιές (δρυς).
Επιπρόσθετα, ο Αριστοφάνης αναφέρει σατιρικά πως η νήσος ονομάζονταν και Σκορδοφόρος, επειδή παρήγαγε εκλεκτά σκόρδα πολλαπλών ποικιλιών. Τέλος, η Τήνος είναι γνωστή ως το «νησί του Αιόλου» εξαιτίας των πολύ δυνατών βοριάδων.

Η ιστορία του νησιού είναι μεγάλη και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Οι Τήνιοι έχουν πρωταγωνιστήσει σε πολλά και σπουδαία γεγονότα από την αρχαιότητα έως τη νεοελληνική εποχή.
Προϊστορία - Αρχαίοι Χρόνοι: Ευρήματα που έχουν έρθει στην επιφάνεια φανερώνουν πως το νησί πιθανότατα εποικήθηκε από την προϊστορική εποχή και πιο συγκεκριμένα από Φρύγεις της Μ. Ασίας κατά την 3η χιλιετηρίδα π.Χ. Η άποψη αυτή ενισχύεται από τα εργαλεία, φτιαγμένα με οψιδιανό, που εντοπίστηκαν σε διάφορες περιοχές, όπως η Καρδιανή και οι θέσεις Καστρί και Καστέλα. Ωστόσο, ως πιθανοί πρώτοι κάτοικοι αναφέρονται επίσης οι: Φοίνικες, Κάρες, Πελασγοί και Λέλεγες. Εν συνεχεία, στο νησί ήρθαν οι Ίωνες.
Οι ανασκαφές στον απόκρημνο βράχο του Εξωμβούργου αποκάλυψαν πως στο σημείο αυτό, από το 1000 π.Χ. υπήρχε Ακρόπολη. Επισημαίνεται πως η ευρύτερη περιοχή του Εξωμβούργου αποτέλεσε το ιστορικό κέντρο της Τήνου από τη γεωμετρική εποχή μέχρι τον 5ο π.Χ. αιώνα και από την εποχή των αδελφών Γκύζη (ενετοκρατία) μέχρι την κατάληψή της από τους Τούρκους.
Επιπρόσθετα, προέκυψε πως από τους νότιους και νοτιοδυτικούς πρόποδες του βράχου μέχρι τις αγροτικές περιφέρειες του Τριπόταμου και της Ξυνάρας εκτεινόταν περιτειχισμένη πολιτεία, η οποία αποτελούσε πιθανώς οικισμό μίας φυλής του νησιού. Αναφέρεται πως η Τήνος ήταν αυτόνομη, χωρισμένη σε 12 φυλές, είχε Βουλή, Δήμο και δικό της νόμισμα.
Τον 6ο αιώνα π.Χ., η νήσος ήταν υποτελής στην Ερέτρια. Όταν οι Αθηναίοι επέκτειναν την κυριαρχία τους στα νησιά (μετά το 664 π.Χ.) και κατά την περίοδο της τυραννίας του Πεισιστράτη, απέκτησε το πρώτο της («Πεισιστράτειο») υδραγωγείο, στη θέση Λινοπή. Το έργο πραγματοποιήθηκε την περίοδο 549 - 542 π.Χ. και θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου πως τροφοδοτούσε με νερό την πόλη της Τήνου έως και το 1934 μ.Χ.

Κλασική Περίοδος: Τον 5ο αιώνα π.Χ., η Πόλη (το «άστυ») μεταφέρθηκε στη θέση που βρίσκεται έως και σήμερα η Χώρα της Τήνου, αναπτύσσοντας σημαντικές σχέσεις με τα νησιά, αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Κατά την περίοδο 3ος π.Χ. έως 3ος μ.Χ. αιώνας, στη νήσο λατρεύονταν ιδιαίτερα ο Ποσειδώνας και η Αμφιτρίτη, στο όνομα των οποίων είχε αφιερωθεί σπουδαίος ναός, στην τοποθεσία Κιόνια. Απόδειξη της βαθειάς λατρείας προς το μεγάλο γιατρό Ποσειδώνα αποτελούν τα τοπικά νομίσματα της εποχής με τη μορφή του.
Την Προχριστιανική εποχή λατρεύονταν επίσης ο Διόνυσος, ο ναός του οποίου είχε ανεγερθεί στη θέση όπου σήμερα βρίσκεται το μεγαλοπρεπές εκκλησιαστικό συγκρότημα της Παναγίας. Άλλοι θεοί που δοξάστηκαν ιδιαίτερα στο νησί ήταν η Δήμητρα, ο Απόλλωνας, ο Δίας, αλλά και ο Άμμωνας Δίας, ο Αιγύπτιος θεός του ήλιου.
Το 505 π.Χ. η νήσος περιήλθε στον τύραννο της Μήλου Αρισταγόρα, ενώ στους Μηδικούς πολέμους υπέκυψε στους Πέρσες, οι οποίοι ανάγκασαν τους κατοίκους της να συμμετάσχουν στην εκστρατεία κατά της Ελλάδας
Οι Τήνιοι πρωταγωνίστησαν στη ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.), τότε που οι Έλληνες αμφιταλαντεύονταν για το εάν θα παραμείνουν ή θα εγκαταλείψουν τις θέσεις τους. Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, μία Τηνιακή τριήρης, με κυβερνήτη τον Παναίτιο του Σωσιμένους, η οποία είχε βιαίως συστρατευθεί με τους Πέρσες μαζί με άλλους νησιώτες και τους Καρύστιους, αυτομόλησε από το στόλο και ενημέρωσε την ελληνική παράταξη για τα σχέδια των εχθρών και την ορθή σκέψη του Θεμιστοκλή. Τους αποκάλυψε πως οι Πέρσες σκόπευαν να περικυκλώσουν το στόλο τους, με αποτέλεσμα η έγκαιρη και ορθή προετοιμασία των Ελλήνων να οδηγήσει σε μία σπουδαία νίκη. Για το λόγο αυτό, το όνομα της Τήνου αναγράφτηκε στον περίφημο ιερό Δελφικό τρίποδα, όπου περιλήφθηκαν όλες οι ελληνικές πόλεις που αντιστάθηκαν στους Πέρσες. Σύμφωνα με τον Παυσανία, οι Τήνιοι πολέμησαν ενάντια των Περσών και στη μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.). Για το λόγο αυτό αναφέρονται τιμητικά στο βάθρο του αναθηματικού αγάλματος του Διός, στην Ολυμπία.

Ελληνιστική Εποχή: Η Τήνος έως το 386 π.Χ., οπότε και γίνεται αυτόνομη, συμμετείχε στη Συμμαχία της Δήλου. Μετά τους Μηδικούς πολέμους εντάχθηκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία. Το 314 π.Χ. έγινε μέλος του Κοινού των Νησιωτών, ενώ στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ. ορίσθηκε ως έδρα του ανανεωμένου Κοινού των Νησιωτών. Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους (3ος και 2ος αιώνας π.Χ.), το νησί υποτάχτηκε στους Μακεδόνες και για ένα διάστημα στους Ρόδιους, γνωρίζοντας μεγάλη ακμή. Συνοπτικά αναφέρεται ότι η νήσος διαδοχικά πέρασε από τον Φίλιππο της Μακεδονίας, στον Πτολεμαίο το Λάγο, τον Αντίγονο, τον Κάσσανδρο, τον Πτολεμαίο Σωτήρα και τους Αιγυπτίους Πτολεμαίους. Το 146 π.Χ. έπεσε στους Ρωμαίους, ενσωματώθηκε στο ρωμαϊκό κράτος - όπως άλλωστε και όλη η Ελλάδα - και χρησιμοποιήθηκε ως τόπος διαμονής Ρωμαίων πολιτικών εξόριστων. Το 129 π.Χ. έγινε Ασιατική αποικία.
Η σπουδαιότητα της Τήνου στα ιστορικά δρώμενα ξεχωρίζει και από το γεγονός πως μεγάλες προσωπικότητες της αρχαιότητας κάνουν ιδιαίτερη μνεία στη νήσο με έργα που αναφέρονται αποκλειστικά σε αυτή. Πιο συγκεκριμένα, ο Αριστοφάνης έγραψε το «Τηνίων Πολιτεία» και ο φιλόσοφος Αινησίδημος τα «Τηνιακά», τα οποία δυστυχώς δεν διασώθηκαν ως τις ημέρες μας.

Βυζαντινά Χρόνια: Στα χρόνια της Ρωμανίας (Βυζαντίου), η Τήνος έχει την ίδια τύχη με τα υπόλοιπα νησιά. Ανήκει στο «Θέμα του Αιγαίου» και συχνά γνωρίζει τη μανία των Αράβων και Σαρακηνών πειρατών. Οι κάτοικοι της παραθαλάσσιας πόλης (σημερινής Χώρας) αρχίζουν σταδιακά να μεταφέρονται σε ασφαλέστερες τοποθεσίες στο εσωτερικό της νήσου για να προστατευθούν από τις συχνές πειρατικές επιδρομές. Έως το 1204 διανύει μία περίοδο ανασφάλειας και παρακμής, στην οποία συμβάλλει και η μάστιγα των λιμών και των επιδημιών.
Με βάση τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία, το πότε ακριβώς η Τήνος, αλλά και γενικότερα οι Κυκλάδες, δέχτηκαν το Χριστιανισμό δεν είναι απολύτως εξακριβωμένο. Πιθανολογείται ωστόσο πως αυτό συνέβη πολύ νωρίς. Έμμεσες αναφορές για το θέμα υπάρχουν από τις αρχές του 2ου αιώνα, δηλαδή αρκετά χρόνια πριν το διάταγμα του Μεδιολάνου (313). Γεγονός πάντως είναι πως στην 5η Οικουμενική Σύνοδο (553) έλαβε μέρος ο επίσκοπος της Τήνου, Εκδίκος.

Ενετοκρατία: Στις 12 Απριλίου 1204 πέφτει για πρώτη φορά η Κωνσταντινούπολη στους Φράγκους σταυροφόρους. Τότε, αρχίζει η διανομή του Βυζαντινού Θέματος και μαζί με αυτό και της σημερινής Ελλάδας. Έτσι, το 1207, η Τήνος και η Μύκονος παραχωρούνται στους Ενετούς αδελφούς Ανδρέα και Ιερεμία Γκύζη. Οι δύο Ενετοί εγκαθιστούν το αρχηγείο τους στο Εξώμβουργο και οργανώνουν το νησί, με αποτέλεσμα να γνωρίσει οικονομική και πληθυσμιακή άνθιση. Η ενετοκρατία έχει ήδη αρχίσει και θα διαρκέσει σχεδόν πέντε αιώνες, ωστόσο η εξάρτηση του νησιού από την Ενετική Δημοκρατία εκείνη την εποχή είναι πολύ μικρή.
Η Τήνος εποικείται από Φράγκους - κατά κύριο λόγο Ιταλούς και Γάλλους - οι οποίοι μεταδίδουν τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής των Καθολικών. Το 1390 τελειώνει η αποκαλούμενη Γκυζοκρατία και το νησί περιέρχεται στην άμεση δικαιοδοσία της Γαληνότατης Δημοκρατίας. Ο τελευταίος δυνάστης Γεώργιος Γ΄ Γκύζης, με προφορική του διαθήκη, αφήνει τις κτήσεις του (Τήνο και Μύκονο) στην Ενετική Δημοκρατία, ενώ αντιπροσωπείες κατοίκων των δύο νησιών ζητούν να τεθούν υπό την άμεση Ενετική εξάρτηση. Το αίτημα γίνεται δεκτό στις 20 Απριλίου 1390, με πρώτο διοικητή τον Ενετό Nicolao Vincivera.
Κατά την περίοδο της ενετοκρατίας (1390-1715), η Τήνος αποτελεί ένα από τα πιο κατοικημένα νησιά του αρχιπελάγους, ενώ από το 1446 υπάρχει κτηματολόγιο - τουλάχιστον για τις εκτάσεις του Δημοσίου. Αν και ιδιαίτερα άγονη, καλλιεργείται εντατικά από άκρη σε άκρη, παράγοντας κυρίως δημητριακά, όσπρια, κρασί, σύκα, λάδι και άλλα προϊόντα, ικανά να θρέψουν, όχι μόνο τους κατοίκους της, αλλά και την πληθώρα των προσφύγων που κατέφθαναν εδώ για να γλιτώσουν από τη σκληρότητα των Τούρκων
Οι Τήνιοι, που ως τότε ήταν κυρίως γεωργοί, αρχίζουν να ασχολούνται με τη μελισσοκομία, την πτηνοτροφία (κυρίως περιστέρια), την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη μαρμαρογλυπτική, την καλαθοπλεκτική, την πηλοπλαστική και την εκτροφή μεταξοσκωλήκων. Το πολύ καλής ποιότητας μετάξι του τόπου, αν και πωλείται πιο ακριβά, προκαλεί το ενδιαφέρον των εμπόρων. Οι γυναίκες φτιάχνουν λινά και μεταξωτά υφάσματα, καθώς και πλεκτά.
Τουρκοκρατία: Το 1453, οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη. Οι ελληνικές ηπειρωτικές και νησιωτικές περιοχές υποτάσσονται στον τουρκικό ζυγό η μία μετά την άλλη. Ωστόσο, η στρατιωτική οργάνωση των Ενετών, η γενναιότητα των Τηνίων και η οχύρωση του κάστρου του Εξωμβούργου αποτρέπουν 11 μεγάλες και οργανωμένες επιθέσεις του εχθρού. Τελικά, το νησί πέφτει στις 5 Ιουνίου 1715, μετά την παρέμβαση του Ενετού φρούραρχου Μπάλμπι, ο οποίος παρεμπόδισε την αντίσταση των ντόπιων. Η Τήνος αποτελεί το τελευταίο ελληνικό ελεύθερο και χριστιανικό έδαφος που καταλήφθηκε από τους Τούρκους, περίπου 50 χρόνια μετά την πτώση της Κρήτης (1669).
Οι συνθήκες παράδοσης των ντόπιων είναι ιδιαίτερα τιμητικές. Βγαίνουν από το φρούριο με ψηλά τις σημαίες και με τα όπλα τους, ενώ ο αντίπαλος στρατός τούς αποδίδει τιμές. Στην πραγματικότητα, οι Τούρκοι δεν αποίκησαν ποτέ στο νησί. Περιόρισαν την παρουσία τους σε μια μικρή φρουρά για τη διατήρηση της τάξης και για την είσπραξη των φόρων, οι οποίοι είναι αρκετά μικρότεροι σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας. Οι ντόπιοι διατηρούν πολλές ελευθερίες όσον αφορά στην οικονομία του τόπου, στις θρησκευτικές πεποιθήσεις και στην κοινωνική συμπεριφορά τους.
Μετά την κατεδάφιση του φρουρίου και τη βαθμιαία εγκατάλειψη του οικισμού του Εξωμβούργου, άρχισε να αναπτύσσεται η σημερινή πρωτεύουσα του νησιού, που ονομαζόταν Λιμάνι ή Χώρα του Αγίου Νικολάου, από την ομώνυμη εκκλησία. Εδώ συγκεντρώνεται η ναυτιλιακή και η εμπορική κίνηση. Από το 1770 και έως το 1774, η Τήνος, όπως άλλωστε κι όλες οι Κυκλάδες, περνά στη ρωσική κυριαρχία. Την περίοδο αυτή κτίζονται αρκετοί Ορθόδοξοι ναοί και ανακαινίζεται η μονή Κεχροβουνίου. Η πόλη του Εξωμβούργου λεηλατείται ολοσχερώς το Δεκέμβριο του 1774. Κατά τα Ορλωφικά (1778), οι Τήνιοι συνεργάστηκαν στενά με τον Λάμπρο Κατσώνη.
Τα συνολικά 106 χρόνια της τουρκοκρατίας, συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα, δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολα για τους ντόπιους, οι οποίοι αναπτύσσουν εξαιρετική δραστηριότητα στο εμπόριο, τη βιοτεχνία και τη ναυτιλία. Ιδρύουν εμπορικά καταστήματα στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, την Αλεξάνδρεια, την Τεργέστη, την Οδησσό κ.ά. Παράλληλα, παρατηρείται μετεγκατάσταση ανθρώπων από άλλες περιοχές της χώρας στο νησί. Οι συχνές επαφές με το εξωτερικό επιδρούν στις καθημερινές συνήθειες και στον τρόπο ζωής τους. Ουσιαστικά εκείνη την εποχή, η Τήνος αποτελεί την οικονομική πρωτεύουσα των Κυκλάδων με τους περισσότερους κατοίκους (24.000-28.000). Η επάρκεια των αγαθών της από την καλλιέργεια της γης και την εκτροφή των περιστεριών βοηθά τους ανθρώπους πολλών καταπονημένων περιοχών της χώρας τόσο τα χρόνια της τουρκοκρατίας, όσο και της ιταλογερμανικής κατοχής.
Ωστόσο οι τελευταίες δεκαετίες του τουρκικού ζυγού είναι ιδιαίτερα σκληρές. Οι έντονες κομματικές και δογματικές διαμάχες των κατοίκων, αλλά και η κακοδιοίκηση διευκολύνουν τους κατακτητές στο να καταπατήσουν τα ως τότε εκχωρημένα προνομία των Τηνίων.
Η Επανάσταση του 1821: Η Τήνος υψώνει τη σημαία της Επανάστασης από τα πρώτα νησιά της Ελλάδας, στις 31 Μαρτίου 1821, στο χωρίο Πύργο, με αρχηγό τον Γεώργιο Παλαμάρη. Λίγο αργότερα, στις 20 Απριλίου 1821 ξεσηκώνεται και η πόλη, με πρωτεργάτη τον επίσκοπο Γαβριήλ. Η προσφορά του νησιού στον αγώνα είναι πολύπλευρη και σημαντική. Οι Τήνιοι Φιλικοί υπερβαίνουν τους 12. Αλλά και ο φόρος της λευτεριάς είναι ιδιαίτερα βαρύς. Συνολικά οι νεκροί, αγνοούμενοι και οι τραυματίες υπολογίζονται σε 2.000.
Πολλοί από τους ντόπιους συμμετέχουν στους αγώνες ολόκληρης της Ελλάδας. Πάνω από 5.000 Τήνιοι υπηρετούν και στα τρία στρατιωτικά σώματα. Όμως ως νησιώτες έχουν ιδιαίτερα έντονη δραστηριότητα στις θαλάσσιες επιχειρήσεις. Οι ναυτικοί επανδρώνουν πολεμικά πλοία των Ψαρών, των Σπετσών και της Ύδρας, ενώ ταυτόχρονα οι πλοίαρχοι προσφέρουν τα σκάφη τους στις ανάγκες της Επανάστασης. Ο καπετάν Χελιδώνης πυρπολεί το πρώτο δίκροτο στην Ερεσό, ενώ πολλοί μπουρλοτιέρηδες τάσσονται στο πλευρό του Παπανικολή και του Κανάρη.
Κατά τη διάρκεια του αγώνα, η Τήνος αποτελεί καταφύγιο για πολλούς διασωθέντες από άλλες περιοχές. Υπολογίζεται πως πάνω από 16.000 (πιθανώς και 32.000) πρόσφυγες, μόνο για το χρονικό διάστημα έως το 1825, βρίσκονται διασπαρμένοι σε ολόκληρο το νησί. Αλλά και η οικονομική συνεισφορά των κατοίκων είναι σημαντική. Επιπρόσθετα, η νήσος εξελίσσεται σε σπουδαίο συγκοινωνιακό κόμβο, ενώ μέσω των Τήνιων παροικιών της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης διαβιβάζονται πολύτιμες πληροφορίες για τις κινήσεις του εχθρού στους προκρίτους της Ύδρας και στην Επαναστατική Κυβέρνηση.
Η σημαντικότερη όμως προσφορά στον αγώνα είναι η Εύρεση της Εικόνας της Παναγίας, στις 30 Ιανουαρίου του 1823. Το γεγονός θεωρείται Θείο σημάδι και άριστος οιωνός για την εξέλιξη της Επανάστασης, γεμίζοντας κουράγιο και αισιοδοξία τους αγωνιστές. Πλήθος οπλαρχηγών, όπως οι: Κολοκοτρώνης, Κανάρης, Νικηταράς, Μακρυγιάννης κ.ά. επισκέπτονται το νησί για να τιμήσουν την Παναγία. Έκτοτε, η Τήνος είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τη Μεγαλόχαρη.

Νεότερη Ιστορία: Η νεότερη ιστορία χαρακτηρίζεται από την έντονη μετανάστευση των Τηνίων μαρμαράδων και μαστόρων στην Αθήνα, για την ανέγερση των δημοσίων κτιρίων, αλλά και στην Ερμούπολη της Σύρου και στο εξωτερικό. Παράλληλα, ενδυναμώνονται οι παροικίες της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός πως το λευκό και πράσινο μάρμαρο της Τήνου έχει χρησιμοποιηθεί στα Ανάκτορα του Buckingham, αλλά και στο Μουσείο του Λούβρου. Στα σημαντικά κτίρια που δημιουργήθηκαν από Τήνιους μαρμαροτεχνίτες συμπεριλαμβάνονται το Πανεπιστήμιο και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Ενδεικτικά αναφέρεται πως το 1845, με τη μαρμαρογλυπτική και τη λιθοξοΐα απασχολούνταν περισσότεροι από χίλιοι εργάτες και τεχνίτες. Επιπρόσθετα, το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου (Π.Ι.Ι.Ε.) θεσπίζει υποτροφίες, συντελώντας στην ανάπτυξη των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών. Άλλωστε η Τήνος αποτελεί τη γενέτειρα των πιο γνωστών γλυπτών και ζωγράφων της νεοελληνικής ιστορίας.
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η ιστορία της Τήνου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και με το έπος του 1940. Στις 15 Αυγούστου εκείνου του έτους, ένα υποβρύχιο που εκτελούσε εντολές τής τότε φασιστικής ιταλικής κυβέρνησης, τορπίλισε και βύθισε το ελληνικό καταδρομικό Έλλη. Το πλοίο του πολεμικού ναυτικού είχε φτάσει στο νησί για να αποδώσει - όπως είθισται - τιμές στον εορτασμό της Παναγίας και ήταν αγκυροβολημένο έξω από το λιμάνι του νησιού. Η ενέργεια αυτή θεωρήθηκε ως η μεγαλύτερη πρόκληση των εχθρών και ουσιαστικά σηματοδότησε την εμπλοκή της Ελλάδας στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Πιστεύεται ότι σκόπιμα οι Ιταλοί επέλεξαν τη συγκεκριμένη ημέρα και το συγκεκριμένο τόπο, δεδομένου πως η Τήνος αποτελούσε το κέντρο του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Το διάστημα της κατοχής είναι και για την Τήνο παρόμοιο με την υπόλοιπη Ελλάδα: πείνα, εκτελέσεις, μαύρη αγορά. Σημειώνεται πως, αρχικά, στο νησί εγκαταστάθηκαν Ιταλοί αξιωματικοί, ενώ το 1944 η Τήνος υποτάσσεται στη Γερμανική Διοίκηση της Σύρου. Κατά την περίοδο του πολέμου, δεκάδες Τήνιοι πέφτουν μαχόμενοι στα αλβανικά βουνά.
Η συνολική συμβολή του νησιού στην αντίσταση θεωρείται σπουδαία. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης και της μορφολογίας των ακτών αποτελεί έναν από τους κυριότερους σταθμούς διαφυγής προς τη Μέση Ανατολή. Μέσω Τήνου προωθούνται στην Αλεξάνδρεια μεταξύ άλλων ο Γεώργιος Παπανδρέου και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ακόμα στο νησί λειτουργεί ένα από τα καλύτερα κλιμάκια πληροφοριών και δολιοφθορών των Συμμάχων στο Αιγαίο. Οι ζημιές που υπέστησαν οι Γερμανοί από τις πληροφορίες που μεταδίδει ο ασύρματος της Τήνου στο Συμμαχικό Στρατηγείο της Μ. Ανατολής θεωρούνται σπουδαίο πλήγμα στον Άξονα.
Έντεκα χρόνια μετά (15 Αυγούστου 1951), στο ίδιο σημείο έξω από το λιμάνι της Τήνου και την ίδια ακριβώς ώρα της καταβυθίσεως του Έλλη, τελέσθηκε αγιασμός. Παρόντες ήταν μέλη της τότε βασιλικής οικογένειας, εκπρόσωποι της ελληνικής και ιταλικής Κυβέρνησης, αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων και άλλοι επίσημοι. Ακολούθως, προς τιμή των πεσόντων, το ιταλικό θωρηκτό Κόμης της Σαβοΐας μετονομάστηκε σε Έλλη. πηγή http://www.tinosisland.gr/gr_version/places.ht
Συνεχίζεται..

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου