ΒΑΙΤΥΛΟΣ [ΒΑΙΤΥΛΟΙ ή ΒΑΙΤΥΛΙΑ-Betulus],ΤΕΚΤΙΤΕΣ ΚΑΙ ΒΑΙΘΗΛ....[Αφιερωμένο..]

Βαίτυλος
Ή βαίτυλοι ή βαιτύλια (Betulus)
Hταν ιερός λίθος, για την ακρίβεια μετεωρολιθος, που έπεσε από τον ουρανό και γι αύτο του απέδιδαν θεικές ιδιότητες και τον τιμούσαν στους ιερούς χώρους.  Η λέξη είναι φοινικική και συνθετη από το Βet που σημαινει σπίτι  και το ΕL που σημαινει Θεός. Ο Εl είναι ο κύριος θεός της Ουγκαρίτ  καθώς προκύπτει από τα ουγκαριτικά κείμενα και ως προς τη σημασία είναι ή σημιτική λέξη για τό θεό (Donald Harden: The Phoenicians, Λονδίνο 1963 2, σ. 85). Bet - ΕΙ στά συριακά σημαίνει «οίκος θεού» (Α. Lods: Israel des origines au milieu du VIII siecle, ΠαρίσΓΐ949, σ. 302) καί θυμίζει τόν ιερό τόπο Βαιθήλ της Παλαιάς •Διαθήκης όπου ό Ιακώβ, πηγαίνοντας ατή Χαρράν κοιμήθηκε και χρησιμοποίησε γιά προσκέφαλι ένα λίθο. Τότε είδε τό περίφημο όνειρο με τήν κλίμακα. "Οταν ξύπνησε, είπε πώς ό τόπος αυτός είναι φοβερός καί όχι τυ¬χαίος, είναι «οίκος θεού καί αυτή ή πύλη τοϋ ουρανού» καί «έλαβεν τόν λίθον, όν ύπέθηκεν εκεί πρός κεφαλής αυτού καί έστησεν  αυτόν στήλην καί έπέχεεν έλαιον επί τό άκρον αυτής καί έκάλεσεν το όνομα τού τόπου εκείνου Οί¬κος Θεού» (Γεν. ΚΗ 10-19). Καί ό Φίλων άπό τή Βύβλο (FR.2.19) ονομάζει τούς Βαιτύλους «λίθους έμψυχους» πού επινόησε ό θεός Ου¬ρανός, γι' αυτό καί για τούς φοίνικες ό Βαίτυλος εθεωρείτο γιός τού Ουρανού. Σύμφωνα με τή μυθολογία τών φοινίκων, ό Ουρανός απόκτησε από τήν αδελφή του τή Γή, 4 γιους. Τον Ήλο, πού ισοδυναμεί μέ τόν ελληνικό Κρόνο (καθώς γράφει ό Δαμάσκιος στό Φώτ. Βιβλ. 343 β «φοίνικες καί Σύροι τόν Κρόνον "Ηλ καί Βήλ καί Βωλαθήν έπονομάζουσιν»), τό Βαίτυλο, τό Δάγωνα καί τόν "Ατλαντα. Οϊ Βαίτυλοι διακρίνονταν γιά τό χρώμα καί τό σχήμα τους. Σύμφωνα μέ τήν περιγραφή τού Δαμάσκιου (Ισιδώρου Βίος στό Φωτ. Βιβλ. 348 β), ό Βαίτυλος κατέπεσε άπό τόν ουρανό καί είχε σφαιρικό σχήμα, «υπόλευκος δέ τό χρώμα, σπιθαμιαία δέ τήν διάμετρον κατά μέ¬γεθος1 άλλ' ενίοτε μείζων έγένετο καί έλάτ-των καί πορφυροειδής». Υπήρχαν όμως καί μαύροι βαίτυλοι, όπως ό περίφημος Βαίτυλος της Κοίλης Συρίας πού ήταν τυλιγμένος μέ ται¬νίες καί αποτελούσε τόπο λατρείας τοϋ Ήλιο-γάβαλου. Τά Βαιτύλια (κωνικοί ή σφηνοειδείς λίθοι) ήταν ιδρυμένοι σέ ιερούς τόπους καί τούς αποδίδονταν τιμές καθώς πληροφορεί ό Πλίνιος (Nat. Hist 17) μέ επίχριση κρασιού, λαδιού καί αϊματος, ενώ παράλληλα τά στεφά¬νωναν. Καί στήν Ελλάδα, τιμούσαν τούς με-τεωρόλιθους αυτούς σάν ιερούς. Ό Ησύχιος στή λέξη Βαίτυλος γράφει ότι «ούτως έκαλεϊτο ό δοθείς λίθος τω Κρόνω άντί Διός» (πρβλ. Ήσίοδ. Θεογ. 485). Ή λέξη πολιτογραφήθη¬κε στήν ελληνική στά πρώτα χριστιανικά χρό¬νια, ενώ προηγούμενα ηταν άγνωστη. Ό Παυσανίας (10.24.6) γράφει δτι κοντά στόν τάφο τοΰ Νεοπτόλεμου, στους Δελφούς, είδε μιά πέτρα, όχι μεγάλη, πού οί κάτοικοι κάθε μέρα τήν άλειφαν μέ λάδι, πιστεύοντας ότι η¬ταν ή πέτρα πού σπαργάνωσε ή Ρέα καί τήν έ¬δωσε στόν Κρόνο νά τήν καταπιεί άντί γιά τό Δία. Στίς Φαρές τής Αχαΐας, ό ίδιος περιηγη¬τής (7.22.4) γράφει ότι είδε τριακόσιους τε¬τράγωνους λίθους, τούς όποιους «σέβουσιν οί ΦαρεΤς, έκάστω θεοϋ τίνος όνομα έπιλέγοντες» (πρβλ. καί τήν πληροφορία τοΰ Δαμά¬σκιου, στό Φωτ. 348 β, ότι οί Βαίτυλοι συν¬δέονται μέ τή λατρεία διαφορετικών θεών, τοΰ Κρόνου, τοΰ Δία, τοΰ "Ηλιου καί άλλων) καί προσθέτει «τά δέ έτι παλαιότερα καί τοϊς πάσιν "Ελλησι τιμάς θεών άντί αγαλμάτων εϊχον αργοί λίθοι». Οί λίθοι αυτοί δηλ. έμοιαζαν μέ τά παλιά ξόανα πού λατρεύονταν σάν θεοί. Άπό τόν Παυσανία (9.38.1) πάλι μαθαίνουμε πώς στόν Όρχομενό, στό Ιερό τών Χαρίτων, υπήρχαν παρόμοια λίθινα είδωλα πού έπεσαν άπό τόν ουρανό. Στους Αιγός ποταμούς έπεσε «έξ ούρανοϋ παμμεγέθης λίθος», καθώς πλη¬ροφορεί ό Πλούταρχος (Βίος Λυσάνδρου 1 2.1 -2), πού ώς τίς μέρες μας οί κάτοικοι τής
Χερρονήσου τόν τιμούσαν καί τόν σέβονταν. Ό λίθος αυτός, συμφώνα μέ τό Πάριο μάρ¬μαρο (57) καί τόν ΠλίνοΙΝθί. Hist. 2.149) έπε¬σε τό 468 - 467 π.Χ. Σέ πολλά μέρη, πολλοί λαοί έδιναν στους Βαίτυλους κανονικότερο σχήμα, συνήθως κυβικό. Παρόμοια είναι ή ιε¬ρή μαύρη πέτρα Κάαμπα στή Μέκκα τής Αρα¬βίας, πού κάθε χρόνο πηγαίνουν καί προσκυ¬νούν οί μωαμεθανοί ακόμα καί σήμερα. Άλ¬λοτε πάλι τούς έδιναν σχήμα πυραμιδοειδές ή κολόνας. Στή Σικυώνα υπήρχε ένας Ζεύς Μει¬λίχιος μέ τή μορφή πυραμίδας καί μιά Άρτεμις πατρώα μέ μορφή κολόνας, έργα άτεχνα («σύν τέχνη πεποιημένα ούδεμιά» καθώς γρά¬φει ό Παυσ. 2.9.6). Τά Βαιτύλια διατήρησαν τή θρησκευτική τους σημασία καί στα πρώτα χριστιανικά χρόνια (Κλήμης Άλεξ. Στρωμ. I. II). •
πηγη Ανδρέας Λεντακης και Σοβιετική εγκυκλοπαίδεια

Παρακάτω λεξικογραφικές αναγραφές.

 <Βαίτυλος>: Λίθος γινόμενος κατὰ τὸν Λίβανον
τὸ ὄρος τῆς Ἡλιουπόλεως. Βαίτυλος δὲ ἐκλήθη καὶ
ὁ λίθος, ὃν ἀντὶ Διὸς ὁ Κρόνος κατέπιεν. Εἴρηται
δὲ, ὅτι ἡ Ῥέα βαίτῃ αἰγὸς σπαργανώσασα τῷ
Κρόνῳ δέδωκε· βαίτη δὲ σημαίνει τὴν διφθέραν.
Καὶ παρὰ τὸ βαίτη βαίτηλος. <Βαίτη>, στέγαστρον
προβάτειον ἢ αἴγειον.
Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter beta, entry 98, line 1

Etymologicum Genuinum, Etymologicum genuinum (ἀνάβλησις – βώτορες)
Alphabetic letter beta, entry 12, line 4

 <Βαίτυλος>· λίθος γινόμενος κατὰ τὸν Λίβανον τὸ ὄρος
τῆς † Ἰλιουπόλεως. βαίτυλος δὲ ἐκλήθη καὶ ὁ λίθος, ὃν ἀντὶ τοῦ Διὸς ὁ Κρόνος κατέπιεν. εἴρηται δέ, ὅτι ἡ Ῥέα βαίτῃ αἰγὸς σπαργανώσασα τῷ Κρόνῳ ἐπέδωκεν· παρὰ τὴν βαίτην βαίτυλος, βαίτη δὲ σημαίνει τὴν διφθέραν
Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum
Kallierges page 193, line 4
 <Βαίτυλος>: Λίθος γινόμενος κατα τον Λίβανον
τὸ ὄρος τῆς Ἡλιουπόλεως. Βαίτυλος δε εκλήθη και λίθος, ὃν ἀντὶ Διὸς ὁ Κρόνος κατέπιεν. Εἴρηται
δὲ, ὅτι ἡ Ῥέα βαίτῃ αἰγὸς σπαργανώσασα τῷ
Κρόνο δέδωκε βαίτη δε σημαίνει την διφθέραν.
Καὶ παρὰ τὸ βαίτη βαίτηλος. <Βαίτη>, στέγαστρον
προβάτειον ; αγειον.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter beta, entry 212, line 1
<Βαιθήλ:> θεος ναός.

ΤΕΚΤΙΤΕΣ (Tektite)

      Είναι ένα άμορφο πυριτικό υλικό, δηλαδή γυαλί, το οποίο έχει προέλθει από το διάστημα. Είναι δηλαδή μετεωρίτης.

     Στην αρχαιότητα είχαν την ονομασία κεραύνιοι λίθοι, διότι οι άνθρωποι πίστευαν ότι οι λίθοι αυτοί έπεφταν στη γη με τους κεραυνούς.  Ο Πλίνιος τους αναφέρει σαν Lapis Fulminis, και σημειώνει πως οι λίθοι αυτοί κατά την πτώση τους, σχίζουν δένδρα και βράχους, και φονεύουν ανθρώπους και ζώα. Στην λαϊκή γλώσσα είχαν την ονομασία «αστροπελέκια» ή «σπεκλάρια». Σε κάποιες περιοχές είχαν την ονομασία «γλωσσόπετρες», γιατί το σχήμα τους μοιάζει με την γλώσσα.

    Στην κατηγορία των κεραύνιων λίθων, είναι και οι λεγόμενοι «βαίτυλοι». Οι βαίτυλοι είχαν σχήμα τσεκουριού, κώνου ή παραλληλεπιπέδου, και ήταν αντικείμενο της «λιθολατρείας», ανάμεσα κυρίως στους σημιτικούς λαούς. Στην Παλαιά Διαθήκη (Γένεσις  Κεφάλαιον κή) αναφέρεται η λατρεία των λίθων στην περιγραφή του ονείρου του Ιακώβ. Ο Ιακώβ, αποκοιμήθηκε σε ένα λίθο, και είδε σε όνειρο μία σκάλα όπου ανεβοκατέβαιναν άγγελοι. Ο Ιακώβ συνομίλησε με τον Θεό, και μόλις ξύπνησε, απέδωσε την συνομιλία του με τον Θεό, στον λίθο που χρησιμοποίησε σαν προσκέφαλο. Τον λίθο αυτόν τον μετέτρεψε σε βωμό. «και ο λίθος ούτος όν έστησα στήλην, εσταί μοι οίκος Θεού, και πάντων ών εάν μοι δως, δεκάτην αποδεκατώσω αυτά σοι»  Οι βαίτυλοι περιγράφονται στα παλαιά κείμενα σαν «αερόλιθοι, οίτινες έπιπτον περιφλεγείς εκ του ουρανού».  

    Η φρυγική θρησκεία της Κυβέλης σχετίζεται με έναν αερόλιθο. Ο Πίνδαρος, που είδε ένα λίθο να πέφτει από τον ουρανό, εν μέσω φλογών και θορύβου, το αφιέρωσε στην Κυβέλη. Να πούμε ακόμη  πως στην Ελληνική μυθολογία η Ρέα έδωσε στον Κρόνο να καταπιεί ένα βαίτυλο.

     Οι μουσουλμάνοι επίσης, λατρεύουν έναν  μαύρο μετεωρίτη  που τον ονομάζουν  «αλ Χατζαρού λ' Ασγουάντ». Είναι ένας αερόλιθος που πιστεύουν ότι έπεσε στη γη από την εποχή του Αδάμ και της Εύας. Ο «μέλας λίθος» βρίσκεται στην ανατολική  γωνία του τεμένους Κάαμπα,(κύβος) που βρίσκεται στην Μέκκα. Το Καάμπα ήταν τόπος λατρείας των νομαδικών Αραβικών φύλων, πριν από την έλευση του Μωάμεθ, και είναι μέχρι σήμερα το βασικό σημείο μαζικού   προσκυνήματος, των μουσουλμάνων όλου του κόσμου.

    Ο μέλας λίθος, το ιερότερο αντικείμενο της μουσουλμανικής λατρείας,  έχει διάμετρο περίπου 30 cm., και περιβάλλεται από ένα εντυπωσιακό ασημένιο πλαίσιο. Στο φόντο της φωτογραφίας, φαίνεται το μαύρο ύφασμα, το λεγόμενο κισουάχ, ένα μονοκόμματο τεράστιο πανί, που περιβάλλει ολόκληρο το καάμπα.  Ο κάθε μουσουλμάνος πρέπει να προσκυνήσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του τον μαύρο μετεωρίτη.

   Οσον αφορά τους τεκτίτες που χρησιμοποιούνται και στην κατασκευή κοσμημάτων, το χρώμα  συνήθως είναι μαύρο. Το όνομα τεκτίτης  προέρχεται από την Ελληνική λέξη «τηκτός», δηλαδή λειωμένος, Έχει βρεθεί σε διάφορες περιοχές, όπως Νορβηγία, Αυστραλία, Κίνα, Η.Π.Α., Ακτή του Ελεφαντοστού, Καζακστάν. 

  Τεκτίτης από το Καζακστάν.

     Η καλύτερη ποιότητα τεκτίτη που έχει βρεθεί είναι  στην περιοχή της Βοημίας στην Τσεχία και έχει το πράσινο χρώμα του φύλλου της ελιάς. Ο τεκτίτης αυτός λέγεται Μολδαβίτης (moldavite), και προέρχεται από μετεωρίτες που έπεσαν στη γη, πριν 14,7 εκατομμύρια χρόνια. Το χρώμα του μολδαβίτη δημιουργείται από ιόντα σιδήρου που υπάρχουν στη μάζα του γυαλιού. Τα κομμάτια μολδαβίτη με ικανοποιητική διαφάνεια, ταγιάρονται και χρησιμοποιούνται στην κοσμηματοποιία. Τα ημιδιάφανα κομμάτια, κόβονται σε κοπή καμπουσόν ή χρησιμοποιούνται για γλυπτογραφία.

Να αναφέρουμε ακόμη πως με τον όρο ιμπακτίτης (impactites), αναφερόμαστε στους τεκτίτες αλλά και γενικώτερα σε πυριτικά υλικά που δεν είναι αποσαφινισμένη η προέλευσή τους όπως το Γυαλί της λυβικής ερήμου (Libyan dasert glass).

   Η πιο εντυπωσιακή και ακριβή ποιότητα μετεωρίτη, είναι ο παλλασίτης (pallasites). Αποτελείται κυρίως από σίδηρο, και περιέχει εγκλίσεις πυριτικές και ολιβίνη. Παλλασίτες υπάρχουν στη Σιβηρία, Αργεντινή κ.α.

 

     Στην Αργεντινή στη θέση Esquel, βρέθηκε το 1950, βρέθηκε ένας μετεωρίτης, στον οποίο υπάρχουν παλλασίτες άριστης ποιότητας όπως αυτός της φωτογραφίας. Μέσα στην  σιδερένια μάζα του, υπάρχουν εντυπωσιακά ένθετα κομμάτια ολιβίνη. ΠΗΓΗ http://www.jewelpedia.com/lexicon_details.php?id=203

Η ΒΑΙΘΗΛ....
Η Βαιθήλ, στα Εβραϊκά Μπέθελ (בֵּית אֵל‎) που σημαίνει «Οίκος Θεού», ήταν μια εξέχουσα πόλη του αρχαίου Ισραήλ. Το προγενέστερο χαναανιτικό όνομα της πόλης ήταν Λουζ («Οὐλαμλοὺζ», Ο'· Γένεση 28:19).
Είναι αξιοσημείωτο ότι στην Αγία Γραφή αναφέρεται περισσότερες φορές από οποιαδήποτε άλλη πόλη εκτός από την Ιερουσαλήμ. Σήμερα πιστεύεται ότι τα ερείπιά της βρίσκονται κοντά στην πόλη Μπεϊτίν, περίπου 17 χιλιόμετρα βόρεια της Ιερουσαλήμ.
Σε αυτή την πόλη κατασκήνωσε ο Αβραάμ μετά την Συχέμ όταν μπήκε στη γη της Χαναάν. (Γένεση 12:8) Αργότερα, όταν ο Ιακώβ κατευθυνόταν από τη Βηρ-σαβεέ προς τη Χαρράν, είδε εκεί ένα όραμα με μια σκάλα που έφτανε ως τον ουρανό και του επαναβεβαιώθηκε από τον Θεό η υπόσχεση που είχε δοθεί στον Αβραάμ. (28:10-19) Ο Θεός απευθύνθηκε λίγο αργότερα στον Ιακώβ λέγοντας: «Εγώ είμαι ο αληθινός Θεός της Βαιθήλ, όπου έχρισες μια στήλη και όπου ευχήθηκες μια ευχή σε εμένα. Τώρα σήκω, βγες από αυτή τη γη και επίστρεψε στη γη της γέννησής σου». (31:13, ΜΝΚ)
Αιώνες αργότερα, η Βαιθήλ έγινε η σημαντικότερη πόλη του βόρειου ισραηλιτικού βασιλείου υπό τον βασιλιά Ιεροβοάμ. Σύμφωνα με τις Εβραϊκές Γραφές, εκείνη την περίοδο της αποστασίας του λαού Ισραήλ από την λατρεία του Ιεχωβά, η Βαιθήλ μαζί με τη Δαν έγιναν ξακουστές ως κέντρα ειδωλολατρίας καθώς ο βασιλιάς είχε ανεγείρει σε αυτές χρυσά μοσχάρια ώστε να κάνει τον λαό να πάψει να πηγαίνει για λατρεία στον Ναό της Ιερουσαλήμ. (1 Βασιλέων 12:27-29, 31-33)
Παρά την επικράτηση της ειδωλολατρίας στη Βαιθήλ, η πόλη υπήρξε ο τόπος όπου διέμενε μια ομάδα προφητών κατά την περίοδο του Ηλία και του Ελισαιέ. Ήταν επίσης ο τόπος όπου ατίθασα παιδιά χλεύασαν τον προφήτη Ελισαιέ, πράγμα που τούς κόστισε τη ζωή τους ως αποτέλεσμα θεϊκής κρίσης. (2 Βασιλέων 2:1-3, 23, 24)Πηγή Βικιπαιδεία

Γιά τήν φίλη που ΄βοήθησε στήν ανάρτηση..