Τρίτη 4 Αυγούστου 2015

ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΕΣ..

Εθνικές Ανεξαρτησίες και Αυτοκρατορίες


Γράφει ο

 Περίεργο πράγμα η «Ιστορία». Γράφεται, ξαναγράφεται, πάντα υπό την σκοπιά της περιόδου στην οποία ζει ο εκάστοτε συγγραφέας και στις πολιτικές σκοπιμότητες της εποχής του. Τα γεγονότα τα ίδια φυσικά δεν αλλάζουν, αλλάζει όμως η θεώρησή τους και η ερμηνεία τους.

Η Ελληνική Επανάσταση, ας πούμε… Κάθε γενιά μαθαίνει και λίγο διαφορετική εκδοχή. Όχι τόσο στα γεγονότα, αλλά στην ανάλυσή τους, στην ερμηνεία τους και σε συμπεράσματα που έχουν πολιτικές ή γεωπολιτικές σκοπιμότητες. Όλοι κάπως αποδεχόμαστε τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων πίσω από την Επανάσταση το 1821, άλλα άντε να ξεχωρίσεις την εξωτερική πολιτική της πιο διάσημης Γερμανίδας στην Ρωσία, για την Πολωνία και την ΝΑ Ευρώπη, το 1770, από τα γαλλικά, ή τα αγγλικά, ή τα αυστριακά, ή τα πρωσικά συμφέροντα. Για τα τουρκικά, ούτε λόγος. Ιδίως, όταν αυτά τα συμφέροντα και οι συμμαχίες άλλαζαν κάθε τρεις και δέκα.


Η Ελληνική Επανάσταση και η Αμερικανική Επανάσταση της έχουν, ίσως, έναν κοινό παρονομαστή: Τον φαινομενικά ατέλειωτο καυγά μεταξύ Άγγλων και Γάλλων για τον έλεγχο του …κόσμου. Και για αυτόν τον καυγά, φταίνε οι ...Γερμανοί, και για την ακρίβεια οι Γερμανοί που είχαν παραμείνει στις Σκανδιναβικές χώρες, και κατέβηκαν νότια σαν Βίκινγκς ή Νορμανδοί και κατέλαβαν την Αγγλία το 1066. Από τότε τσακώνονται οι Άγγλοι (Γερμανοί και αυτοί) με τους Γάλλους, που αν εξαιρέσεις την γλώσσα τους, και αυτοί, ...Γερμανοί είναι. Από τουλάχιστον το 1508, ο καυγάς έχει γίνει παγκόσμιος πόλεμος, με τα κράτη μοιρασμένα σε συμμαχίες εναντίον των υπολοίπων.


Η ανεξαρτησία των ΗΠΑ ξεκίνησε το 1754 σαν Γαλλο-Αγγλικός καυγάς για τον έλεγχο της ...Νέας Γαλλίας, και το 1756 έγινε ο πρώτος πραγματικά παγκόσμιος πόλεμος αφού έμπλεξαν οι πάντες:


Από την μία η Αγγλία, Πρωσία, Ινδιάνοι, τα Γερμανικά κρατίδια Brunswick-Wolfenbüttel, Hannover, Hesse-Kassel και Schaumburg-Lippe και η Πορτογαλία, και από την άλλη η Γαλλία, οι Αυστρο-Ουγγρο-Ισπανοί Απσβούργοι, η Ρωσία, η Σουηδία και το κρατίδιο της Σαξονίας. Ο πόλεμος των Επτά Ετών είχε σαν παράλληλη αιτία τον καυγά για την διαδοχή της Αυστρίας, αλλά ήταν για τον έλεγχο της Βορείου Αμερικής, (και συγκεκριμένα του Ohio Country ), και της Ινδίας. Η Γαλλία και οι σύμμαχοί της έχασαν. Οι Γάλλοι προτίμησαν την Γουαδελούπη και την Μαρτινίκα, από την ...Αμερική, γιατί χρειάζονταν την ζάχαρη(!). Η ενδυναμωμένη Πρωσία έγινε η βάση του Ράϊχ. Η προσπάθεια της Αγγλίας να καθησυχάσει τους νέους Γαλλόφωνους υπηκόους της στην Αμερική και τους Ινδιάνους στις δυτικές περιοχές, την οδήγησε στον να απαγορεύσει την εποίκιση δυτικά των Απαλλαχίων και προκάλεσε έτσι την αντίδραση των δικών της Αγγλόφωνων αποικιών. Και έτσι ξεκίνησε...

Η Αμερικανική Επανάσταση! Η Ανατολική Αμερική είναι ενδεικτική του πως και γιατί ξεκίνησε (το 1775): Στα βόρεια Γάλλοι. Στην Νέα Αγγλία συντηρητικοί και εσωστρεφείς Πρεσβυτεριανοί ψαράδες και έμποροι. Η Βοστώνη πλούσιο εμπορικό κέντρο. Η Νέα Υόρκη είχε Ολλανδούς, Σουηδούς, Άγγλους και Ινδιάνους. Η Πενσιλβανία, περίπτωση: Την γη την είχε δώσει ο Άγγλος βασιλιάς Charles II στον Κουάκερο μπαμπά του William Penn αντί εξόφλησης χρέους! Οι Κουάκεροι ήταν καταπιεσμένοι στην Αγγλία και στην Πενσυλβάνια βρήκαν θρησκευτική και φορολογική ελευθερία. Στα δυτικά της Πενσυλβάνιας είχε Γερμανούς και Ιρλανδοσκωτσέζους (με ελάχιστες αγάπες για την Αγγλία). Η Virginia η Β. και Ν. Καρολίνα και η Γεωργία είχαν πλούσιους καλλιεργητές και εμπόρους καπνού, Αφρικανούς σκλάβους και όχι φίλα κείμενους Ινδιάνους. Ο πόλεμος των 7 ετών, 1756-1763 άφησε την Αγγλία νικήτρια μεν, αλλά με χρέη και με την στρατιωτική παρουσία της εξαντλημένη. Τις αποικίες στην Αμερική τις είχε για φορολογία, για την εξυπηρέτηση και μείωση του χρέους, και έτσι οι Άγγλοι έγιναν ανεπιθύμητοι στην Αμερική, και οι Αμερικάνοι από τότε και με εθνικο-απελευθερωτική βούλα, αντιπαθούν τους φόρους.


Για την Αμερικανική Επανάσταση, υπάρχει άφθονη και εύκολη βιβλιογραφία, και δύο περιλήψεις εδώ και εδώ. Με την πλευρά των "Αμερικάνων" ήταν οι Γάλλοι, οι Ισπανοί, οι Ολλανδοί, και αρκετοί Ινδιάνοι, και με τους Άγγλους ήταν όσοι "Αμερικάνοι" δεν ήθελαν να επαναστατήσουν κατά των Άγγλων (περίπου το 15%-20%), τα διάφορα φιλοαγγλικά Γερμανικά κρατίδια, και οι υπόλοιποι Ινδιάνοι.

ΥΓ. Αν η απαλλαγή από την φορολογία ήταν κίνητρο για την Αμερικανική Επανάσταση, δεν θα μου έκανε εντύπωση αν κάτι τέτοιο ίσχυε και στην Ελληνική. Ωστόσο η Ελληνική Επανάσταση, στην πρώιμη εκδοχή της, έχει σχέση με τον Ρωσο-Τουρκικό πόλεμο 1768-1774, που μάλλον ξεκίνησε με αφορμή εσωτερικές διαφορές στην Πολωνία, και εξελίχθηκε σε σύρραξη με τον Μουσταφά τον ΙΙΙ να κηρύσσει πόλεμο στους Ρώσους το 1768. Ή Αγγλία τότε στήριξε τους Ρώσους (παρ' ότι οι Ρώσοι ήταν με τους Γάλλους 5 χρόνια νωρίτερα στον Πόλεμο των 7 Ετών, με αντάλλαγμα απρόσκοπτη ναυσιπλοΐα των Άγγλων στον ...Ατλαντικό; με προσδοκία εξόδου από την ουδετερότητα;) Τότε, με την φιλο-ορθόδοξη εξωτερική πολιτική της Ρωσίας, διέπρεψε στο Αιγαίο και ο Alexey Grigoryevich Orlov. Βέβαια, λίγο αργότερα, οι Άγγλοι ήταν ενάντια στους Ρώσους στην περιοχή. Αυτοί οι Άγγλοι και αυτοί οι Ρώσοι... πότε με τον έναν, πότε με τον άλλο... Και οι καημένοι οι Γερμανοί, καταπιεσμένοι στην μέση...

(Οι χάρτες μεγεθύνονται με κλικ)

Δευτέρα 3 Αυγούστου 2015

ΟΙ ΚΙΟΝΙΣΚΟΙ ΤΟΥ ΜΕΛΚΑΡΤ...

Οι κιονίσκοι του Μελκάρτ (ή η άλλη, λιγότερο γνωστή, «Στήλη της Ροζέττης»)



Ο κιονίσκος του Μουσείου του Λούβρου/ πηγή: Magnus Manske - Wikipedia
Ο κιονίσκος του Μουσείου του Λούβρου/ πηγή: Magnus Manske – Wikipedia

Στα τέλη του 17ου αιώνα, είχε διαδοθεί στους κύκλους των Ευρωπαίων λογίων η φήμη ότι στη Μάλτα υπήρχε ένα ζεύγος κιονίσκων που πιθανώς κρατούσε το κλειδί για την αποκρυπτογράφηση του φοινικικού αλφαβήτου και της φοινικικής γλώσσας. Κύριος υπεύθυνος για τη διάδοση της πληροφορίας αυτής ήταν το δίκτυο διοίκησης του Τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννου, στην κυριαρχία του οποίου βρισκόταν την εποχή εκείνη το Αρχιπέλαγος της Μάλτας.
Οι κιονίσκοι ήταν γνωστό στοιχείο της φοινικικής τέχνης. Οι δύο συγκεκριμένοι, όμως, δεν ήταν απλώς ενεπίγραφοι, αλλά έφεραν δίγλωσση επιγραφή, στα φοινικικά και τα αρχαία ελληνικά. Κανείς δεν ήξερε με βεβαιότητα πότε, πού και πώς είχαν βρεθεί. Ένας θρύλος ήθελε να έχουν βρεθεί στα τέλη του 15ου αιώνα στο ψαροχώρι Μάρσασλοκκ, όπου υπήρχε ένας μεγάλος ναός του Μελκάρτ/ Ηρακλή. Κάποιος ιερωμένος είχε ισχυριστεί ότι οι κιονίσκοι βρίσκονταν στην είσοδο της έπαυλης του Μαλτέζου ιστορικού Ιωάννη Φραγκίσκου Αμπέλα, στη Μάρσα. Άλλοι υποστήριζαν ότι το ζεύγος των κιονίσκων είχε βρεθεί στο νησί Γκόζο.
Το 1687 αντίγραφα του κειμένου των επιγραφών στάλθηκαν στον Ιωαννίτη ιππότη Βαρθολομαίο του Πότσο, στη Βερόνα. Παραδόθηκαν σε ένα Βερονέζο ευγενή, τον Φραγκίσκο Σπαραβιέρο, ο οποίος λίγα χρόνια μετά δημοσίευσε το ελληνικό κείμενο της επιγραφής. Το 1741, ο Γάλλος λόγιος Μισέλ Φουρμόν επιχείρησε να μεταφράσει το φοινικικό κείμενο, χωρίς επιτυχία. Δώδεκα χρόνια αργότερα, ο Ιωαννίτης ιππότης Γκυγιό ντε Μαρν δημοσίευσε τα κείμενα της επιγραφής στις δύο γλώσσες, χωρίς να προσπαθήσει να τα μεταφράσει. Το 1758, ο ηγούμενος Ιωάννης-Ιάκωβος Μπαρτελεμύ κατόρθωνε να αποκρυπτογραφήσει το φοινικικό κείμενο με σχεδόν απόλυτη επιτυχία. Η εργασία του δημοσιεύθηκε το 1764. Η φοινικική γλώσσα μπορούσε πια να αποκαλύψει όλα τα μυστικά της στους ερευνητές. Το 1782. ο Μέγας Μάγιστρος των Ιωαννιτών Εμμανουήλ του Ροάν-Πολντύκ προσέφερε τον έναν από τους δύο κιονίσκους στον βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο ΙΣΤ΄, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για το έργο του ηγούμενου Μπαρτελεμύ. Ο κιονίσκος αυτός βρίσκεται σήμερα στο Λούβρο, ενώ ο δεύτερος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Μάλτας, στη Βαλλέττα.
Το φοινικικό κείμενο της επιγραφής/ πηγή: Wikipedia, χρήστης Vermondo
Το φοινικικό κείμενο της επιγραφής/ πηγή: Wikipedia, χρήστης Vermondo
Το κείμενο της επιγραφής αποτελείται από την αφιέρωση δύο αδελφών, πιθανότατα από την Τύρο, στον θεό Μελκάρτ, τον οποίο ταύτιζαν με τον δικό μας Ηρακλή.
«lʾdnn lmlqrt bʿl ṣr ʾš ndrʿbd[k] ʿbdʾšr wʾḥy ʾsršmršn bn ʾsršmr bn ʿbdʾšr kšmʿqlm ybrkm» [«Στον Κύριό μας, τον Μελκάρτ, τον άρχοντα της Τύρου, αφιερώνεται από τον δούλο του, τον Αμπντόσιρ (= δούλο του Οσίριδος) και από τον αδελφό του τον Οσιρσαμάρ (= τον ευλογημένο από τον Όσιρη), γιους του Οσιρσαμάρ, γιου του Αμπντόσιρ, επειδή εισάκουσε τις προσευχές τους! Είθε να τους ευλογεί!»]
Η επιγραφή στα ελληνικά έχει ως εξής: Το ελληνικό κείμενο της επιγραφής των Κιονίσκων του Μελκάρτ/ πηγή: Wikipedia, χρήστης Vermondo
Το ελληνικό κείμενο της επιγραφής των Κιονίσκων του Μελκάρτ/ πηγή: Wikipedia, χρήστης Vermondo
«Διονύσιος καὶ Σαραπίων οἱ Σαραπίωνος Τύριοι Ἡρακλεῖ ἀρχηγέτει».
Το περιεχόμενο της δίγλωσσης επιγραφής (που χρονολογείται στον 3ο αι. π.Χ.) επιβεβαιώνει τον υψηλότατο βαθμό του πολιτισμικού συγκρητισμού που χαρακτήριζε ανέκαθεν τις φοινικικές κοινωνίες. Αμφότεροι οι δωρητές φέρουν ονόματα που μνημονεύουν ένα θεό της Αιγύπτου. Στην εξελληνισμένη μορφή των ονομάτων τους, όμως, προτιμούν να παραπέμψουν στον Διόνυσο και τον Σέραπη. Κι όλα αυτά, χωρίς να ξεχνάμε την παραδοσιακή ταύτιση του πολιούχου της Τύρου με τον Ηρακλή.


Κυριακή 2 Αυγούστου 2015

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΣΜΟΣ

Ο «κεντρισμός» ως οικονομικο-πολιτικός μονόλογος και η πολιτιστική αυτοχθονία ως πολιτική πολυφωνία. Εισαγωγή στις έννοιες του πολιτικού και πολιτιστικού «προστατευτισμού».
Ο «κεντρισμός» ως οικονομικο-πολιτικός μονόλογος

Ο «κεντρισμός» του Giddens ή/και η -ανισοβαρής- συγχώνευση «αριστεράς και δεξιάς» δεν συμβαίνει δίχως λόγο ή επειδή το έγραψαν ορισμένα εγχειρίδια. Οι τάσεις αυτές είναι μεν παγκόσμιες λόγω της σύγκλισης των αναπτυξιακών προτύπων, ενισχύονται όμως και γίνονται ιδιαίτερα αισθητές εντός της Ε.Ε λόγω της δομής της (στην Ευρωζωνη είναι ακόμα πιο αισθητό το φαινόμενο) και της έντονης αλληλεπίδρασης των επιπέδων του κάθετου άξονα (υπερεθνικό, εθνικό και υποεθνικό). Η τάση αφομοίωσης των πάντων σε αυτό το «κέντρο» είναι εμφανής, την αναδεικνύουν και την πρεσβεύουν «αριστεροί και δεξιοί». Εκείνο που δεν αναδεικνύεται ή τεχνηέντως παραλείπεται, όμως, είναι κάτι εξόχως σημαντικό.
Ως στρατηγική βάση αυτής της σύγκλισης μπορεί να θεωρηθεί η πρώτη μεταδιπολική περίοδος του διεθνούς συστήματος και η λεγόμενη «μονοπολική στιγμή» (unipolar moment) των Η.Π.Α. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως πυρήνας της «Δύσης», θα ήταν ο πλανητικός ηγεμόνας-κοσμοκράτορας στο διεθνές σύστημα και όλα τα υπόλοιπα κράτη θα ιεραρχούνταν και θα οργανώνονταν γύρω απ' αυτήν την παγκόσμια ηγεμονία (global hegemony) πάνω σε παρόμοια και ενιαία ιδεολογική βάση.
Τα προηγούμενα οδήγησαν πολλούς -επικοινωνιολόγους, πολιτικούς αναλυτές, οικονομολόγους κ.α- να εξαρτούν την πορεία των εθνικών πολιτικών συστημάτων και των ιδεολογικών περιεχομένων και προσανατολισμών των κομμάτων από τις πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό των Η.Π.Α. Έτσι «κεντρισμός», σοσιαλφιλελευθερισμός, δημοκρατικο-ρεπουπλικανισμός και «Δύση» (υπό τις Η.Π.Α) έγιναν ένας πόλος ο οποίος εσωτερικευόταν στα εθνικά πολιτικά συστήματα. Ούτως ή άλλως, η αντιπαράθεση ανάμεσα σε φιλελεύθερα ή χριστιανοδημοκρατικα κόμματα από τη μια μεριά και σοσιαλδημοκρατικά και αριστερά από την άλλη, καταλάμβανε σχεδόν ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Όλοι οι προηγούμενοι όμως, «αριστεροί και δεξιοί», κατά τη δεκαετία του 1990, περίοδο της -φαινομενικής λόγω του διεθνοπολιτικού κενού- παντοδυναμίας των Η.Π.Α μετεβλήθησαν σε συνιστώσες του «αμερικανισμού». Για να το γράψω πιο απλά: όπως λέμε πως το πολιτικό φάσμα έχει μετακινηθεί προς τα «δεξιά» σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, έτσι, το πολιτικό φάσμα εκείνη την περίοδο μετακινήθηκε προς τις Η.Π.Α σε πλανητική κλίμακα.

Αυτή η κατάσταση πλέον έχει τελειώσει σε πλανητικό επίπεδο (έχει απομείνει σε διάφορες ημιαποικίες στις οποίες γίνεται προσπάθεια -από επικοινωνιολόγους και πολιτικούς κυρίως- να επανεισαχθεί με δύο δεκαετίες καθυστέρηση).

Η πολιτιστική αυτοχθονία ως πολιτική πολυφωνία 
Αυτό που κυριαρχεί πλέον είναι το εξής: Δεξιός και αριστερός «κεντρισμός», σοσιαλφιλελευθερισμός και «Δύση», από τη μια πλευρά, και αναβίωση της ιθαγενούς κουλτούρας ή αυτόχθονα πολιτισμικά ρεύματα τα οποία τροφοδοτούν πολιτικά κινήματα, από την άλλη: το βλέπουμε σε χώρες όπως η Ινδία, η Τουρκία, η Ρωσία, στην ευρύτερη γεωγραφία του Ισλάμ, ακόμα και στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία (όπου σαφώς το μείγμα χριστιανοδημοκρατίας και ορντολιμπεραλισμού έχει αντιφιλελεύθερα/αγγλοσαξονικά/«δυτικά» πρόσημα. Διαφορετικά πράγματα σημαίνει ο όρος «Δύση» στη Γερμανία, στη Γαλλία και στις Η.Π.Α - πολυμέρεια).

Πιο συγκεκριμένα. Στις 9/5/2015 έγραφα:
Η σύγκλιση των αναπτυξιακών προτύπων και η διάδοση της τεχνολογίας σε πλανητική κλίμακα, παράλληλα με το φαινόμενο το οποίο ονομάζουμε -κάπως γενικά και αόριστα- παγκοσμιοποίηση, αντί να δημιουργήσουν έναν «επίπεδο», ομοιόμορφο και ομοιογενή ΚόσμοΧώρο (όπως προέβλεπαν πολλοί), τροφοδότησαν την αναβίωση πολιτισμικών, θρησκευτικών και νεοπαραδοσιακών μορφών και ταυτοτήτων. Αυτό συμβαίνει διότι ο οικονομικός ή/και δημογραφικός δυναμισμός παράλληλα με τη διάδοση των τεχνολογικών μέσων τροφοδοτούν την πολιτιστική, πολιτική και στρατιωτική αυτοεπιβεβαίωση της ιθαγενούς κουλτούρας (όπου δεν κυριαρχεί ο πολιτιστικός ιμπεριαλισμός).
ΝεοΚομφουκιανισμός στην Κίνα, ΝεοΟθωμανισμός στην Τουρκία, ΝεοΙνδουισμός στην Ινδία, «αναβιώσεις» σε όλη τη γεωγραφία του Ισλάμ (κεντρικού ή μη), ΝεοΣυντηρητισμός (; - ή όπως αλλιώς θέλετε) στη Ρωσία και στις Η.Π.Α. Το υπόβαθρο της Ε.Ε κατά κάποιους θεωρείται ως νεοπαραδοσιακή αντίδραση, αν και γενικότερα η Ε.Ε έχει πρόβλημα τόσο ταυτότητας όσο και στρατηγικής. Αυτό είναι το νέο πλανητικό σκηνικό.αυτές οι εκφάνσεις πνευματικής αυτοχθονίας γίνεται προσπάθεια να στοιβαχτούν -μέσω του αγγλοσαξονικού πολιτικού δυισμού- και να κατηγοριοποιηθούν υπό την ετικέτα «νεοσυντηρητισμός» - με τον άλλο πόλο βέβαια να είναι ο «νεοφιλελεύθερισμος». Υπάρχουν και ιδιαίτερες περιπτώσεις χωρών, όπως η Βραζιλία, όπου η λέξη «φιλελεύθερισμος» είναι τόσο απεχθής που τα πάντα υπάγονται στον όρο «σοσιαλισμός». Αυτός ο «σοσιαλισμός» έχει τόσο νόημα όσο η υπαγωγή όλων των προηγούμενων ρευμάτων στον όρο «νεοσυντηρητισμός».
Απαρχαιωμένο λεξιλόγιο και η «οικονομία» ως κύριο πεδίο αντιπαράθεσης
Η υπαγωγή σε αυτούς τους γνώριμους όρους φανερώνει την αγωνιώδη προσπάθεια του κλασικού οικονομιστικού-ιδεολογικού λόγου να συνεχίσει να περιγράφει και να επικαλύπτει φαινόμενα τα οποία αναβλύζουν από εντελώς διαφορετικές πηγές από αυτές που αντλούσε το λεξιλόγιο του ο σοσιαλισμός και ο φιλελευθερισμός. Έχουμε ένα απαρχαιωμένο λεξιλόγιο το οποίο χρησιμοποιεί απαρχαιωμένες έννοιες προκειμένου να παραμείνει το οικονομικό ως το κύριο πεδίο πολιτικού προσδιορισμού και αντιπαράθεσης (έτσι τα πάντα είναι και καπιταλισμός και κρατισμός και σοσιαλδημοκρατία και δεξιά κ.λπ).
Στην «αριστερά» υπαγάγουν όλα αυτά τα τοπικά-αυτόχθονα πολιτικά ρεύματα στον «νεοσυντηρητισμό» και εν συνεχεία -ενστερνιζόμενοι τον αγγλοσαξονικό πολιτικό δυισμό- υποτιμούν τη διαφορά ανάμεσα σε αυτό που οι ίδιοι βαφτίζουν ως «νεοσυντηρητισμό» και στον «νεοφιλελευθερισμό» από μια έξωθεν «αριστερή-αρχιμήδεια» σκοπιά. Δεν είναι καθόλου παράξενο, λοιπόν, που η «αριστερά» ή/και η «κεντροαριστερά» επειδή δεν επιθυμούν να είναι «νεοσυντηρητικές» -με την έννοια της πνευματικής και πολιτιστικής αυτοχθονίας- καταλήγουν εν τέλει να είναι «νεοφιλελεύθερες» (άλλωστε οι σοσιαλδημοκράτες λόγω μιας κάποιας «ντροπής» και «ανασφάλειας» τον «νεοφιλελευθερισμό» τον βάφτισαν «εκσυγχρονισμό». Στην περίπτωση της Ελλάδας μάλιστα, όπου κυριαρχεί ένα διαπλεκόμενο ιδιωτικοδημόσιο, ο «νεοφιλελευθερισμός» εισηχθεί υπό κρατική θαλπωρή και κατάλληλα προσαρμοσμένος σε έναν «ιδιωτικό» τομέα που ήταν δανειοδοτούμενος και κρατικοδίαιτος).
Ερμηνευτική γέφυρα
Η ισχυρότερη δομή είναι αυτή του διεθνούς συστήματος. Ουσιαστικά μπορούμε να δούμε αυτή την «αντιπαράθεση» ως εσωτερίκευση στα εθνικά πολιτικά συστήματα της αντίθεσης μονοπολικού και πολυπολικού διεθνούς συστήματος (τίποτα από τα δύο δεν έχουμε ξεκάθαρα, έχουμε μιας περίεργη κατάσταση μεταξύ Μη Πολικότητας, G-Zero World, Multiplex ή ενός αναδυόμενου G2 - αρκετοί στην Ευρώπη θα επιθυμούσαν να είναι G3). Ουσιαστικά δεν έχουμε αντιπαλότητα ανάμεσα σε «νεοφιλελευθερισμό» και «νεοσυντηρητισμό», αλλά εσωτερίκευση της διαμάχης The West and the Rest (Δύσης και Υπολοίπων) και διάσπαση όλων των ανθρωπογεωγραφιών σε «Westerners» και «Resterners» με τους «Υπολοίπους» να είναι τα αυτόχθονα πνευματικά ρεύματα.
Το ουσιώδες είναι το εξής: Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου οι πολιτισμοί υπάγονταν στην ιδεολογία. Η μεγάλη αλλαγή που έχει επισυμβεί είναι ακριβώς αυτή. Το πολιτισμικό υπόβαθρο δεν υπάγεται πλέον στο οικονομικό-ιδεολογικό ή αναπτυξιακό πρότυπο αλλά αποκτά υπόσταση τροφοδοτώντας πολιτικά ρεύματα.
Πολιτικός και πολιτιστικός «προστατευτισμός»
ΝεοΚομφουκιανισμός λοιπόν, και ΝεοΟθωμανισμός, και ΝεοΙνδουισμός, και ΝεοΙσλαμισμοί, και «ΝεοΣυντηρητισμοί», και Χριστιανοδημοκρατίες σε Ευρώπη και Λατινική Αμερική (έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να εξεταστούν οι διαφορές ανάμεσα σε δυτικο/βορειοευρωπαϊκή και λατινοαμερικάνικη χριστιανοδημοκρατία από την οπτική γωνιά του πολιτισμικού υποβάθρου της κάθε περιοχής).
Κατ' ουσίαν, όλα τα προηγούμενα μπορούν να ιδωθούν και ως εκφάνσεις «πολιτιστικού προστατευτισμού». Πέρα από την πασίγνωστη έννοια του οικονομικού προστατευτισμού θα πρέπει να εισαγάγουμε και τις έννοιες του πολιτικού και πολιτιστικού προστατευτισμού προκειμένου να αντιληφθούμε ορισμένες εξελίξεις. Για παράδειγμα, ο πολιτικός προστατευτισμός εντός της Ε.Ε μπορεί να εκφραστεί μέσω της προάσπισης και της διαφύλαξης της κυριαρχίας και του πολιτεύματος μιας χώρας ή/και μέσω της αντίστασης στην αποδόμηση των εθνικών πολιτικών συστημάτων. Βέβαια εντός της Ε.Ε δεν διαμορφώνονται ιδιαίτερα υγιείς μορφές πολιτικού και πολιτιστικού «προστατευτισμού» (σε αντίθεση με άλλα μέρη του πλανήτη).
Η «μικρή Ευρώπη» με πυρήνα τα παλαιά εδάφη της Αγίας ΡωμαιοΓερμανικής Αυτοκρατορίας, είναι μια μορφή πολιτιστικού προστατευτισμού με οικονομικά -και ηθικολογικά στην περίπτωση της Γερμανίας- επιχειρήματα. Η Αυστρία δεν έχει βαθιά και μεγάλης έκτασης «οικονομική κρίση». Ο «αντιμεταναστευτισμός» του FPÖ είναι έκφραση πολιτιστικού και όχι οικονομικού προστατευτισμού. Στην συγκεκριμένη χώρα ο αντι-Ισλαμισμός είναι, σε όχι αμελητέο βαθμό, αντι-Τουρκισμός (σε αντίθεση με τη Γαλλία όπου ο αντι-Ισλαμισμός είναι περισσότερο αντι-Αραβισμός). Το FPÖ στην Αυστρία πρεσβεύει ένα είδος πολιτιστικού προστατευτισμού, ο Συ.Ριζ.Α -ρητορικά όπως αποδείχτηκε- εξέφραζε ένα είδος πολιτικού προστατευτισμού με άξονα την προάσπιση της «κυριαρχίας» και της «δημοκρατίας» (δηλαδή την άμυνα του εθνικού έναντι του υπερεθνικού επιπέδου), ενώ το Front National στη Γαλλία πρεσβεύει τόσο πολιτικό και πολιτιστικό, όσο και οικονομικό προστατευτισμό. Σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Δανία ο πολιτιστικός προστατευτισμός είναι default κατάσταση την οποία πρεσβεύουν ακόμα και τα καθεστωτικά κόμματα.
Όμως το θέμα αυτού του σημειώματος δεν είναι η ερμηνεία και τα αίτια της ανόδου του -σκληρού ή μαλακού, ακροδεξιού ή άλλου- «ευρωσκεπτικισμού». Αυτό είναι θέμα μελλοντικού κειμένου. Μπορεί να διαπιστωθεί, πάντως, παράλληλη πορεία ανόδου των «ακροδεξιών» τάσεων στη δυτική Ευρώπη και των «ισλαμιστικών» κινημάτων στην ευρύτερη γεωγραφία του Ισλάμ, αρχικά από τη δεκαετία του 1970-80 και με εντονότερους ρυθμούς από τη δεκαετία του 1990 και ύστερα.
Πολλές μουσουλμανικές κοινωνίες χαρακτηρίζονται από νομικό πλουραλισμό ο οποίος είναι έκφραση και κατοχύρωση πολιτιστικής δημοκρατίας, δεν έχουν όμως πολιτική δημοκρατία. Η Γαλλία είναι χαρακτηριστική περίπτωση πολιτικής δημοκρατίας και πολιτιστικού μονισμού (ίσως γι' αυτό να απωθείται τόσο έντονα ο λεγόμενος «πολυπολιτισμός» ο οποίος οδηγεί σε έναν νομικό πλουραλισμό που σε συνδυασμό με την υπερεθνικότητα πιέζει έξωθεν και άνωθεν, κάτωθεν και έσωθεν το γαλλικό εθνοκράτος). Οι «δυτικοί», μετά από αιώνες καθυστέρησης, έρχονται αντιμέτωποι με τα πολυεθνοτικά και πολυθρησκευτικά «προβλήματα» που επιλύθηκαν μεσώ λεπτεπίλεπτων τρόπων διοικήσεως στους χώρους περίξ της ανατολικής μεσογείου. Πάντα ακολουθούν με καθυστέρηση αιώνων αλλά πάντα «προηγούνται».
Το πιθανότερο είναι πως θα αντιληφθούν, έστω και με καθυστέρηση, ότι ο συγκερασμός υπερεθνικότητας, νομικού πλουραλισμού, αντιπροσώπευσης και «rule of law» δεν είναι τόσο εύκολος όσο υποθέτουν (ο «ευρωσκεπτικισμός» δεν πηγάζει από τις πολιτικές «λιτότητας» και άλλες τέτοιες φαιδρότητες, έχει πολύ βαθύτερα μη οικονομικά αίτια). Όπως και να 'χει. Συγκρατείστε τις έννοιες του πολιτικού και πολιτιστικού προστατευτισμού και της πολιτιστικής δημοκρατίας, στις οποίες θα επανέλθω.
Επίλογος
Σε αυτό το νέο θαυμαστό παγκόσμιο περιβάλλον της αναγεννημένης ιθαγενούς κουλτούρας και της πολιτιστικής αυτοχθονίας, όσοι έχουν να κομίσουν κάτι αυθεντικό ως νόημα και ως τρόπο ζωής στην ανθρωπότητα θα έχουν και λόγο ύπαρξης, όσοι δεν έχουν θα κινούνται μεταξύ οικονομικής, πολιτικής και πολιτισμικής αποδόμησης, εκποίησης, πολτοποίησης, περιφερειοποίησης, κηδεμόνευσης και αποικιοποίησης. Εκτός εάν ορισμένοι πιστεύουν πως ο ΕλλαδοΓορίλισμός και ο ΛατινΧιμπατζήδισμος είναι αυτόχθονα πνευματικά και πολιτιστικά ρεύματα. Δεν είναι. Είναι αποτελέσματα «αριστεροδεξιού» πολιτιστικού ιμπεριαλισμού, πολιτιστικής αποικιοποίησης και  .cosmoidioglossia.blogspot.

Σάββατο 1 Αυγούστου 2015

ΜΙΑ ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΙΕΡΟΓΑΜΙΑ.ΓΑΜΟΣ ΚΑΔΜΟΥ ΚΑΙ ΑΡΜΟΝΙΑΣ...

Γάμος Αρμονίας- Κάδμου: μια συμβολική ιερογαμία

Γραφει ο [[ δαμ-ων ]]

Στο γάμο του Κάδμου με την Αρμονία έχουμε μια θεογαμία, εφόσον η Αρμονία, σύμφωνα με την βοιωτική παράδοση, ήταν κόρη του Άρη και της Αφροδίτης ( κάτι ανάλογο έχουμε και στο γάμο του Πηλέα με τη Θέτιδα ). Αυτή η θεογαμία αναβιωνόταν κάθε χρόνο στις τελετές των Καβειρίων Μυστηρίων, τόσο στη Σαμοθράκη όσο και στη Θήβα. O Κάδμος ήταν μυημένος στα Καβείρια της Σαμοθράκης όταν είχε πάει στη Θράκη και στη συνέχεια απ’ όπου περνούσε ίδρυε μυστήρια.
Μερικοί ερευνητές των αρχαίων μυστηρίων ταυτίζουν τον ήρωα με τον Κάδμιλον ( ή Κάβειρον Κάδμο ), που αναφέρεται στα Σαμοθρακικά Καβείρια, που είναι πελασγική θεότητα, πράγμα που συνηγορεί στην Ελληνική καταγωγή του ήρωα.
Ο γάμος του ήρωα με την Αρμονία θεωρείται από πολλούς σαν ο σημαντικότερος σταθμός της ζωής του. Σ’ αυτό το γεγονός έχουν αναφερθεί σχεδόν όλοι οι επικοί και λυρικοί ποιητές, και από τους τραγικούς ο Ευριπίδης. Απεικονίζει την συγκινησιακή του φόρτιση με τους θαυμάσιους στίχους του Χορού, στην τραγωδία του “Φοίνισες”, όπου με λυρισμό και θαυμασμό κάνει την εξαίσια αναφορά στο πρωτόγνωρο συμβάν της καθόδου όλων των θεών από τον Όλυμπο στη γη, στη Θήβα, για να πάρουν μέρος στο γάμο. Ας δούμε αυτούς τους στίχους :
XΟΡΟΣ : Αρμονίας δε ποτ’ εις υμεναίους
ηλυθον Ουρανίδαι, φόρμιγγί τε τείχεα Θήβας
τας Αμφιονίας τε λύρας ύπο πύργος ανέστα
διδύμων ποταμών πόρον αμφί μέσον
Δίρκας, χλοεροτρόφον ά πεδίον
πρόπαρ Ισμηνού καταδεύει.
Αυτό το γάμο τίμησε ο Πατέρας των Θεών κι ανθρώπων, ο Δίας, δείχνοντας πως οι θεοί δεν είναι αγνώμονες προς τους ευεργέτες τους, έστω κι αν είναι άνθρωποι! Γιατί ο Κάδμος κάποτε, που ο Δίας κινδύνευε από τον Τυφωέα, τον βοήθησε.
Είναι γεγονός ότι το ζεύγος Κάδμος-Αρμονία λατρεύονταν στη Θήβα σαν θεότητες. Θεωρούσαν την Αρμονία θεά, γιατί ήταν θυγατέρα δύο θεών, του Άρη και της Αφροδίτης. Σύνδεση με την Αφροδίτη έχουμε και με το ακόλουθο απόσπασμα από τον Παυσανία ( Βοιωτικά, κεφ. 16):
« Οι Θηβαίοι έχουν και ξόανα της Αφροδίτης πόσο παλιά, ώστε να λένε πως τα είχε αφιερώσει η Αρμονία και πως είχαν γίνει από τα ξύλινα ακροστόλια των πλοίων του Κάδμου. Ονομάζουν το ένα Ουρανία, το άλλο Πάνδημο και το τρίτο Αποστροφία. Τα προσωνύμια αυτά τα έδωσε στην Αφροδίτη η Αρμονία: ουρανία για τον αγνό έρωτα, τον απαλλαγμένο από σωματική απόλαυση, πάνδημη για τις σεξουαλικές απολαύσεις και αποστροφία για να αποστρέφει τους ανθρώπους από άνομο πόθο και ανόσια έργα. Γιατί η Αρμονία ήξερε πως πολλά είχαν αποτολμηθεί και από βαρβάρους και από Έλληνες, σαν εκείνα που μεταγενέστερες παραδόσεις αναφέρουν για τη μητέρα του Άδωνι ή για τη Φαίδρα, την κόρη του Μίνωα, ή για το θράκα Τηρέα ».
Η παράδοση διατήρησε σαν θεότητες και τους γιους της Ευρώπης από τον Δία, δύο μάλιστα απ’ αυτούς, τον Μίνωα και τον Ροδάμανθυ, ήθελε ως κριτές των ψυχών των ανθρώπων στον κάτω κόσμο.
Στο μύθο μας επίσης συναντάμε ένα ιερό γάμο, μια ιερογαμία.
Με τον όρο “ιερός γάμος” δηλώνονται οι διάφορες μορφές γονιμικής ένωσης θεοτήτων στον μύθο και στη λατρεία. Η αρχή της ιδέας του ιερού γάμου ανάγεται στην πρώτη διαμόρφωση των αγροτικών κοινωνιών και στην ανάπτυξη των αγροτικών μυστηρίων, όπου η λειτουργία των θείων δυνάμεων της φύσης αλλά και η ανανέωσή τους εκφράστηκε με το πρότυπο της ζωικής γονιμοποίησης. Η εξασφάλιση της ευτυχίας, που ταυτιζόταν με την “ευετηρία”, δηλ. την πλούσια σε γεννήματα χρονιά, επιχειρήθηκε με τον μαγικό εξαναγκασμό της ανανέωσης των παραγωγικών αυτών δυνάμεων με τη μίμηση της γονιμικής ένωσης των θεών, που τις ενσάρκωναν μύστες ή άλλα υποκατάστατά τους όντα (14).
Η ιερογαμία ήταν ο πρώτος από τους τρόπους με τον οποίο οι θεοί θέλησαν να επικοινωνήσουν με τους ανθρώπους. Η προσέγγισή τους ήταν ένα πλημμύρισμα των σωμάτων και των πνευμάτων, που διαποτίζονταν από το θεϊκό πλεονασμό, που ήδη από τους Ολύμπιους έρωτες αναδιδόταν αυτός ο πλεονασμός.
Η καθαρότερη μορφή ιερού γάμου αποτελεί η ένωση του Δία με την Ήρα πάνω στο όρος Ίδη. Ο Όμηρος περιγράφει με θαυμαστό τρόπο στην Ιλιάδα (ραψ. Ξ, 346 κ.ε.) :
«Έτσι είπε ο γιος του Κρόνου και πήρε τη γυναίκα του στην αγκαλιά του
κι από κάτω τους η θεία φύση έκανε να φυτρώσει μαλακό χορτάρι,
και λωτός γεμάτος δροσιά και κρόκος και υάκινθος,
ένα στρώμα πυκνό και μαλακό που τους κρατούσε πάνω από το χώμα.
Σε αυτό μέσα σε όμορφο, χρυσό σύννεφο, απ’ όπου έσταζε λαμπερή δροσιά».
Η Ήρα αντιπροσωπεύει την παντοκράτειρα δύναμη της θεάς μητέρας γης από την οποία εκπορεύονται και στην οποία καταλήγουν τα πάντα, ακόμα και το χαρακτηριστικότερο γέννημά της, τα τέκνα της. Εφόσον όλα τα όντα οφείλουν την ύπαρξή τους σ’ αυτήν, ο σφριγηλός αρσενικός θεός, που την γονιμοποιεί, είναι ταυτόχρονα και σύζυγος αλλά και γιος της. Η θεά-μητέρα, μετά από κάθε γονιμοποίησή της, αναγεννάται, ανανεώνεται, οπότε ο κύκλος αυτός της νέας ζωής παραλληλίζεται με τον κύκλο των εποχών. Πολλές φορές αυτή η αναγέννηση συνδέεται με τη διττή παρουσία της θεάς-μητέρας και της θεϊκής θυγατέρας, όπου η ένωση γίνεται με τον αρσενικό θεό σαν αδελφή ή κόρη του. Ένα κλασικό παράδειγμα έχουμε στα Ελευσίνια Μυστήρια με το διχασμό της θεότητας σε Μητέρα και Κόρη, οι οποίες έχουν όμως ουσιαστικά τις ίδιες ιδιότητες. Η Κόρη είναι κόρη του Δία και της Δήμητρας, αλλά και σύζυγος του Πλούτωνα, που μυστικά ταυτίζεται με τον Δία ( Ζευς Καταχθόνιος).
Ακόμη πιο σύνθετη μορφή του ιερού γάμου έχουμε με τον γαμικό θάνατο. Εδώ η ανανέωση των θείων δυνάμεων αποκρυσταλλώνεται σε πρόσωπα, που προϋποθέτουν τη διαδοχή τους στο ρόλο τους και την γονιμοποίηση της γης καθώς και την ανανέωσή της από την επιστροφή στους κόλπους της. Συνεπώς η ένωση με την πανδώρα γη για να γονιμοποιηθεί, αφού υποστεί τη διαδικασία του μαρασμού και της αναγέννησης, συνδέθηκε αδήριτα με το θάνατο, με την κάθοδο στους κόλπους της γης.
Έτσι η Μητέρα-Δήμητρα ενώνεται με τον Ιασίωνα ( θεραπευτή) μέσα σ’ ένα χωράφι και η Κόρη- Περσεφόνη παντρεύεται τον Πλούτωνα ( εγγυητή του πλούτου των γεννημάτων βασικά) μέσα στα σκοτάδια του Άδη, για να εξασφαλίσουν υγεία και αφθονία στη γη. Η Αθηνά ρίχνει το σπέρμα του Ήφαιστου στη γη για να αναπηδήσει απ’ αυτήν ο Εριχθόνιος, ο γενάρχης και προστάτης των Αθηναίων.
Ο Roberto Calasso, στο βιβλίο του “Οι γάμοι του Κάδμου και της Αρμονίας” δίνει πολύ γλαφυρά την ένωση της Δήμητρας με τον Ιασίωνα.
« Ανάμεσα στους καλεσμένους είχε έρθει από τη Σαμοθράκη και ο Ιασίων, ο αδελφός της Αρμονίας. Η Δήμητρα τον πρόσεξε στη διάρκεια των ετοιμασιών για τη γιορτή και τον πόθησε αμέσως, με τη σφοδρότητά της που ήταν γνωστή στους Ολύμπιους. Όλοι είχαν μαζευτεί γύρω από τη γαμήλια κλίνη. Κοιτάζοντας τριγύρω, ο Δίας πρόσεξε ότι η Δήμητρα και ο Ιασίων είχαν εξαφανιστεί. Βγήκε έξω στη νύχτα. Ο θόρυβος της γιορτής απομακρυνόταν. Δρασκέλισε μια από τις εφτά πύλες της πόλης και τον περικύκλωσε το σκοτάδι των κάμπων. Στο βάθος φαινόταν το αντιφέγγισμα των πυρσών και το ανάκτορο. Σ’ ένα βαθύ αυλάκι της γης αναγνώρισε δυο κορμιά αγκαλιασμένα, σφιγμένα παράφορα και ανακατωμένα με σβώλους γης. Αναγνώρισε τον Ιασίωνα και το βογκητό της Δήμητρας».
Η ανάγκη της μίμησης του ιερού γάμου και των συνεπειών του στη λατρεία επέβαλε την τέλεση του ανθρωπόμορφου ιερού γάμου. Έτσι, με τη μαγική δύναμη της πραγματοποίησης ανάλογης πράξης, αναγκάζεται το θείο να εφαρμόσει την κοσμική διαδικασία της αναγέννησης-ανανέωσης των δυνάμεών του και στη φύση ώστε να επιτευχθεί η ευετηρία, η ευτυχισμένη χρονιά.
Ο γάμος του Κάδμου με την Αρμονία είναι η ιερογαμία, που τελείται στα μυστήρια. Είναι η μυστική τελετουργία της αναδιοργάνωσης των μυστηρίων.
Στα πρώτα μυστήρια της Σαμοθράκης η ουσία της ζωής ήταν η ένωση, η ερωτική ένωση του Θηλυκού ( Μητέρας Γης ) με το Αρσενικό ( τον Ουρανό ). Η “ιστορία” αυτής της ένωσης αποτελεί την ουσία για τα δρώμενα.
Υπάρχουν δύο ενδεχόμενα. Το πρώτο είναι να μυήθηκε ο Κάδμος στα Καβείρια Μυστήρια την χρονική περίοδο, που φιλοξενήθηκε στη Σαμοθράκη, από τους μυητές- άρχοντες, οι οποίοι ήσαν γονείς και συγγενείς της Αρμονίας. Το δεύτερο είναι να ήταν ήδη μυημένος στα μυστήρια από την Αίγυπτο και να τον δέχτηκαν σαν “αδελφό” τους οι μυημένοι των Καβειρίων της Σαμοθράκης. Πάντα οι μυημένοι των μυστηρίων αισθάνονται έναν πνευματικό δεσμό, πιο στενό κι από τον αδελφικό- συγγενικό, και γι’ αυτό αλληλοαποκαλούνται “αδελφοί”. Αυτά τα μυστήρια μετέφερε και στη νέα πατρίδα του στη Βοιωτία, ιδρύοντας, αυτός πιθανόν, το Καβείριο ιερό. Ο Περ. Ροδάκης στο βιβλίο του “Τα Καβείρια Μυστήρια”, μας παρουσιάζει τον Κάδμο ως μεγάλο ιεροφάντη των Καβειρίων της Αιγύπτου, που έζησε αρκετά χρόνια στη Φοινίκη πριν πάρει το δρόμο για το Αιγαίο. Εδώ, στον Ελλαδικό χώρο, έκανε την αναδιοργάνωση των Καβειρίων, εισάγοντας και τον ιερό γάμο. Στα Καβείρια μυστήρια ο θνήσκων θεός ονομάζεται Καδμίλος ( μικρός Κάδμος).
Σε μια αναπαράσταση σε αγγείο, από τα λεγόμενα Καβειριακά, που προέρχεται από το ιερό των Καβείρων στη Θήβα, εικονίζεται ένας Κάβειρος ξαπλωμένος, που φοράει στέμμα και κρατάει στο χέρι του κάνθαρο. Δίπλα του στέκει ένα παιδί με οινοχόη. Παίρνει κρασί από μεγάλο κρατήρα, προκειμένου να γεμίσει τον κάνθαρο του μεγάλου Κάβειρου. Μετά τον κρατήρα με το κρασί είναι ένα μικρό παιδί πάνω από το οποίο γράφεται το όνομα Πρατόλαος κι ακόμα πιο πέρα μια γυναίκα με το όνομα Κράτεια σε ερωτικό σύμπλεγμα με ένα άντρα, τον Μίτο. Είναι μια συμβολική παράσταση, που ασφαλώς έχει σχέση με τα μυστήρια. Από την ένωση του σπέρματος του Μίτου με τη γυναικεία δύναμη της Κράτειας έρχεται στη ζωή ο μικρός Πρατόλαος. Αυτό είναι το μυστήριο της ζωής, που αποκαλύπτεται με την τέλεση των μυστηρίων. Η ζωή προκύπτει από την ένωση του αρσενικού και του θηλυκού. Κατ’ επέκταση στα μυστήρια έχουμε τη γονιμική μιμητική μαγεία με σκοπό να έρθει η πολυπόθητη βροχή, που είναι αναγκαία για τη γονιμοποίηση της γης, ώστε να προκύψει η ευκαρπία.
Οι αρχαίοι πρόγονοί μας πίστευαν πως ο κόσμος ήταν μια σύνθεση δύο μερών, του αρσενικού και του θηλυκού. Οι θεοί και οι θεές τους φρόντιζαν να διατηρείται αυτή η ισορροπία. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι σαν την ισορροπία του “γιν” και του “γιάνγκ”. Όταν οι δύο αρχές, το αρσενικό και το θηλυκό, ισορροπούσαν, επικρατούσε αρμονία στον κόσμο. Όταν διαταρασσόταν η ισορροπία, δημιουργούνταν χάος. Το θηλυκό μισό των πραγμάτων συμβολιζόταν με το “ιερό θηλυκό” ή τη “Μεγάλη Θεά”. Δεν θα ήταν βλασφημία να πούμε, πως αυτό το παγκόσμιο θηλυκό στοιχείο σήμερα εκφράζεται με το θρησκευτικό σύμβολο της Παναγίας. Το αρσενικό στοιχείο εκφράζεται από το Άγιο Πνεύμα. Έτσι η γονιμοποίηση της Παναγίας από το Άγιο Πνεύμα είχε σαν αποτέλεσμα την γέννηση του θεανθρώπου, που έφερε ισορροπία στον ψυχισμό της ανθρωπότητας και της έδειξε το δρόμο για της επιστροφή στον “Οίκο του Πατρός”, στον απωλεσθέντα Παράδεισο.
Εδώ αναφέρουμε πως και στην αρχαία παράδοση υπήρχε η πίστη για ιερή σύλληψη παρθένας ή θεάς από φυτά, τα οποία ενσαρκώνουν την ανανεωτική θεία δύναμη. Συσχετίζουμε την παράδοση που συνδέει την Παναγία με τον κρίνο κατά τον Ευαγγελισμό.
Κι ενώ σ’ όλη τη φύση συντελείται ένας αέναος ιερός γάμος, ευλογημένος από τον Δημιουργό, μια καθαγιασμένη ένωση από τις δύο αντίθετες πολικότητες για να δημιουργούνται φαινόμενα και να αναπαράγονται νέα είδη, οι περισσότεροι εκπρόσωποι της εκκλησίας θεωρούν την ένωση αυτή έργο του Σατανά, και τη γυναίκα συνεργό του! Προτρέπουν αποχή από το σεξ και χρησιμοποίησή του μόνο όταν πρόκειται το ζευγάρι να τεκνοποιήσει. Επιβάλλεται δε η αγαμία σε ορισμένες κατηγορίες λειτουργών και στους μοναχούς και τις μοναχές. Μα η φυσική ένωση του άντρα με τη γυναίκα είναι μια επικοινωνία με το Θεό! Η αρχαία κληρονομιά μας αλλά και το ίδιο το σώμα μας λένε πως αυτή η ένωση είναι κάτι το φυσικό, μια πανέμορφη διαδρομή, που μας οδηγεί στην πνευματική ολοκλήρωση. Η ερωτική ένωση των δύο μισών του ανθρώπινου όντος, ( εδώ ας θυμηθούμε τη βιβλική εκδοχή πως η Εύα έγινε από τα πλευρά του Αδάμ, κι αποτέλεσε σάρκα εκ της σαρκός του κι οστούν εκ των οστέων του ), είναι και η καθαγιασμένη ένωση των δύο μισών του ανθρώπινου πνεύματος, του αρσενικού και του θηλυκού στοιχείου, μέσα από την οποία μπορεί να γνωρίσει την πνευματική ολοκλήρωση και να επικοινωνήσει με το Θείο κόσμο. Οι ανατολικοί λαοί μας μιλάνε για την “τάντρα”, το μονοπάτι της πνευματικής ανύψωσης διαμέσου της τελετουργικής ένωσης αρσενικού και θηλυκού. Οι πρώτοι Ιουδαίοι έλεγαν πως στο ναό του Σολομώντα μαζί με το Θεό βρισκόταν και το θηλυκό αντίστοιχό του, η Σεκινά. Στο ιουδαϊκό τετραγράμματο YHWH, το ιερό όνομα του Θεού, ενυπάρχουν οι δύο όψεις του Θεού, η αρσενική και η θηλυκή, δηλαδή ο Θεός έχει ανδρόγυνη μορφή. Ο Θεός είναι ταυτόχρονα και Πατέρας και Μητέρα, είναι το Παγκόσμιο Πνεύμα και η Αγνή Ύλη από την οποία έχουν τα πάντα δημιουργηθεί. Είναι το Έν μέσα στο οποίο ενυπάρχει το Όλον.
Στο ιερό βιβλίο των Ινδών “Μπαγκαβάντ Γκιτά”, ο Κρίσνα, που θεωρείται σαν ο Χριστός των Ινδών, η θεία ενσάρκωση, μιλάει στο όνομα του Πατρός του και λέγει :
« Εγώ είμαι το τυπικό της θυσίας
Εγώ είμαι η λατρεία
Εγώ είμαι η προσφορά
Εγώ είμαι τα βότανα και τα φυτά
Εγώ είμαι η λέξη της δύναμης
Εγώ είμαι το αγνό βούτυρο
Εγώ είμαι η φωτιά και
Εγώ είμαι το αφιέρωμα.
Εγώ είμαι ο Πατέρας και η Μητέρα αυτού του κόσμου
ο Υποστηρικτής και ο Πρόγονος.
Είμαι το τέρμα της γνώσης, η ιερή λέξη, το ΟΜ.
Είμαι ο ύμνος, ο ψαλμός και η ουσία των Βέντα».
Και σε ένα άλλο σημείο συνεχίζει:
« Εγώ είμαι το γλυκό άρωμα της γης, η αγνή ακτινοβολία του πυρός.
Εγώ είμαι η ζωή σε όλα τα όντα και η πειθαρχία των ασκητών.
Γνώρισέ Με σαν το Αιώνιο Σπέρμα όλων των υπάρξεων.
Εγώ είμαι η ενόραση, η καθαρή λογική και ο ηρωισμός των ηρώων.
Εγώ είμαι η δύναμη των δυνατών, αλλά χωρίς λαγνεία και πάθη.
Στα ζωντανά όντα είμαι η έφεση που βρίσκεται σε αρμονία
Με το καθήκον και την ευθύνη».
Στα αρχαία μυστήρια, αλλά και στη συνέχειά τους μετά την έλευση του Ιησού, στη τελετή του Ιερού γάμου δεν υπήρχε καμία διαστροφή, ήταν μια βαθιά ευλαβική ιεροτελεστία. Δεν είχε καμιά σχέση με σωματική ηδονή, αλλά ήταν μια πνευματική πράξη. Μη ξεχνάμε πως οι πράξεις μας χρωματίζονται από τις σκέψεις μας. Ένα μυαλό διαστροφικό θα κάνει πράξεις διαστροφής. Ένας νους αγαθός θα ενεργήσει αγαθά. Και στην καθημερινή μας ζωή μπορούμε να ενεργήσουμε με ζωώδη ένστικτα κατά την ερωτική συνεύρεση, αλλά μπορούμε να δώσουμε μια βαθύτερη διάσταση, προσφέροντας το “είναι” μας ολοκληρωτικά, σε μια ένωση που θα είναι πνευματική, έκφραση αγάπης, που είναι έτοιμη να απλωθεί και ν’ αγκαλιάσει όλο τον κόσμο, να ενωθούμε με το θείο, γιατί «ο Θεός αγάπη εστί». Μέσα από μια συγκλονιστική τέτοια ένωση θα πλημμυρίσουμε με γαλήνη και αρμονία, θα αναγαλλιάσει η ψυχή μας, θα βρεθούμε στον έβδομο ουρανό ακούγοντας “τη μουσική των σφαιρών”, και τα χείλη μας θα ψιθυρίσουν: « Ω, θαυμαστά τα έργα σου, Κύριε, πάντα εν σοφία εποίησας». http://vagia-gr